سرویس سیاست مشرق- کمتر از ۲۴ ساعت از ورود سفیر جدید انگلیس به تهران نگذشته که سایمون شرکلیف در کنارهمتای روسی در باغ سفارت نشسته و عکس یادگاری می گیرد. در عکس منتشر شده توسط اکانت توییتری سفارت روسیه، دو سفیر به بازسازی دیدار روزولت، استالین و چرچیل در کنفرانس تهران پرداخته و جای خالی نماینده آمریکا را با یک صندلی خالی پرکرده اند.

در آذر ماه سال سیاه ۱۳۲۲ و پس از برکناری رضا شاه و تبعید او از ایران جلساتی محرمانه با اسم رمز «یورکا» در تهران برگزار می شود. در آن جلسات سران پیروز جنگ (شوروی، آمریکا و بریتانیا) دور هم نشسته تا نقشه عملیات در ایتالیا، بالکان و برمه را طراحی کنند.

برگزاری کنفرانس تهران یکی از سیاه ترین روزهای تاریخ سیاسی معاصر ایران است، در جلسات سه روزه در کشورمان، نیروهای اشغالگر خارجی بدون اطلاع مقامات وقت مرزهای ایران را بسته و چندین جلسه سری را تشکیل دادند. بعدها انگلیسی ها در توجیه عدم اطلاع رسانی به دولت ایران گفتند که تنها جشن تولد برای چرچیل گرفته بودیم و نیازی به دعوت از ایرانی ها برای شرکت درآن مراسم نبود! در آن روزگارپهلوی دوم به عنوان شاه دست نشانده حتی یک کلمه به اشغال و تحقیرملی ایرانیان توسط ارتش بیگانه واکنش نشان نداده و این حقارت تاریخی را به جان خرید.

مخفی نگه داشتن آن جلسات پیام بسیار مهمی برای شاه ایران داشت، شاه، مردم و منابع ایران صرفا بازیچه ای در دست قدرتهای برتر جهان هستند و لزومی دیده نمی شود با عرف دیپلماتیک با ایرانیان برخورد شود. نه اجازه ای بابت برگزاری کنفرانس در تهران از شاه ایران گرفته می شود، نه نماینده ای از ایران در جریان مذاکرات قرار می گیرد و نه اینکه چرچیل یا روزولت به دیدار شاه می روند. چنین برخوردی نهایت زبونی حکومت پهلوی را عیان می کرد، به گواه تاریخ کنفرانس ۳ روزه تهران نقطه اوج حاکمیت استعمار و نمایان‌ترین نشانه سرسپردگی پهلوی دوم به غربی‌ها، برخورد تحقیرآمیز سران دولت‌های پیروز در جنگ جهانی دوم در قبال ایران و شاه آن بود. در آن دوران عزت ملی ایران زیر پای سرباز خارچی لگد مال شد.

اما بازسازی صحنه کنفرانس یورتا توسط دو سفیر روسیه و انگلستان چه معنایی دارد؟ آن هم در دورانی که ایران عزیز در زیر چتر نظام مقدس جمهوری اسلامی و فرماندهی رهبری شجاع در اوج عزت و اقتدار منطقه ای و بین المللی قرار دارد.

به نظر می‌رسد که عکس یادگاری روس ها با سفیر ماجراجوی انگلیسی بیش از آنکه تداعی گر پیامی مشخص از خاطره تلخ آذر ۱۳۲۲ از کنفرانس تهران باشد، تنها خطایی سهوی از جانب مسکو در گرفتن عکسی با نماینده دولت انگلیس است. البته همین مقدار اشتباهات نیزاز چشم مقامات کشورمان دور نمانده است.

محمد باقر قالیباف رئیس مجلس درست در ساعتی که هنوز وزارت خارجه در خواب به سر می‌برد در پیامی مقتدرانه در توییتر نوشت: اقدام دور از ادب دیپلماتیک و نامناسب سفرای دو کشور روسیه و انگلستان باید به سرعت توسط وزارت خارجه پیگیری شود. ‌هر دو سفیر باید فوراً به طور رسمی بابت اقدام انجام شده عذرخواهی کنند، در غیر اینصورت واکنش قاطع دیپلماتیک ضروری خواهد بود.

جواد ظریف پس از واکنش رئیس مجلس به صحنه آمده و نوشت: امروز تصویری بسیار نابجا را دیدم، لازم است که به همه یادآوری کنم که اوت ۲۰۲۱، نه اوت ۱۹۴۱ است و نه در دسامبر ۱۹۴۳. مردم ایران نشان داده اند که سرنوشت آن ها دست سفارت های خارجی یا قدرت های خارجی نیست - و در مذاکرات برجام نیز همین طور بود.

پیام های صریح و روشن ایران به دولت های شرقی و غربی نشان می دهد که در برخورد با اقدامات موهوم و ضد ایرانی با هیچ طرفی تعارف نداشته و کوچکترین خطا را با شدیدترین سطح پاسخ خواهیم داد.

۱- مردم ایران نشان داده اند که اختلاف داخلی، دلخوری و کمبود ها  را مانند اختلاف خانوادگی میان پدر و پسر دیده و در برخورد با متجاوز خارجی تعارف ندارند؛ این ملت ۸ سال تمام زیر آتش جنگنده شوروی و فرانسه، بمب و موشک انگلیسی و اسلحه آمریکایی خون داده؛ اما ذره ای خاک نداده است.

۲- شعار «نه شرقی و نه غربی جمهوری اسلامی» یک پیام نوستالوژیک درعرف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیست؛ که آن را به گوشه طاقچه سیاست بگذاریم. رابطه ایران با دولت های خارجی را حفط منافع ملی، عزت ایرانیان وسرسربلندی اسلام عزیز می‌سازد. همچنان ۴ دهه گذشته دوستی و دشمنی ما با بیگانگان در زیر پرتو این شعار متعالی قرار داشته و مفهوم این شعار عوض نشده است.

۳- سفیر روسیه در تهران اگر همچنان به رابطه راهبردی میان تهران و مسکو می اندیشد باید در کوتاه ترین زمان ممکن این خطای سهوی اما پر معنا را جبران کرده کند. به نظر می رسد آقای اوان چاگاریان در دام یک حقه انگلیسی افتاده است. سوء استفاده لندن از مسکو تاریخی بوده و روس ها به خوبی ذات پلید برتانیا را می شناسند. البته سفارت روسیه در اقدامی پسندیده در توضیح این ماجرا نوشته است:تنها قصد داشتیم اتحادمان در برابر آلمان نازی را نشان دهیم و از مردم ایران عذر می خواهیم. این اقدام البته قدمی مثبت است در این ماجراست. سفیر انگلیس بدون عذرخواهی تنها توضیح سفارت روسیه را در صجفه توییتری خود باز نشر داده است!

۴- سایمون شرکلیف مامور انگلیس در تهران باید بداند که خاک ایران جایی چون نیجریه یا یمن نیست. دوران اقدامات شرارت آور انگلیس در ایران به پایان رسیده است. بهتر است او به جای خاطره بازی با کنفرانس تهران تماسی با راب مک ایر سفیر پیشین گرفته و از او بخواهد خاطره خیس کردن شلوارش دربرابر دانشگاه امیر کبیر را برایش تعریف کند! سفیر انگلیس به محض پا گذاشتن در خاک ایران از لزوم ایجاد رابطه دیپلماتیک مناسب میان تهران و لندن گفته و در لابه لای سخنانش از وجود چالش ها نیز یاد کرده است. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر پایه حفظ استقلال و تعامل با جهان بنا شده است، اما پاسخ متجاوز خارجی را با پایین کشیدن پرچم آن ها خواهد داد. لندن به جای بازسازی عکس یادگاری، فیلم پایین کشیدن پرچمش از کشتی استنا ایمپرو را تماشا کند.

۵- دو نماینده خارجی در ایران بابد بدانند که جای خالی آمریکایی ها در میان آن دو هیچ گاه پر نخواهد شد، بایدن هنوز در یادش مانده که چگونه افسران با غیرت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تروریست های سنتکام را دست بسته به زانو در آورده و هیمنه ارتش آن کشور درعین الاسد و برتری آن (پهپاد گلوبال هاوک) را با یک موشک دود کرده و به هوا فرستادند.

 در آذر۱۳۲۲ با وجود آنکه دولت پهلوی اعلام بی طرفی کرده بود، مورد تاخت و تاز ارتش بیگانه قرار گرفت؛ رضا پهلوی با وجود آنکه سرتا پا غربی شده و در حکونتش به صورت دربست در اختیار خارجی ها بود از تخت سلطنت به پایین کشیده شده و کشورمان اشغال شد. در برابر این دشمن سرتا پا مسلح و پر کینه تنها رهنورد الهی رهبر انقلاب اسلامی می تواند عزت ملی و اسلامی ما را حفظ کند، جایی که ایشان رو به مسئولان وزارت خارحه و دولت روحانی می گویند: ملّت ایران باید خود را قوی کند؛ این حرف من است... اگر یک ملّتی به خود نیاید، خود را قوی نکند، دیگران به او زور میگویند. بعضی ملّتها هستند که امیدی وجود ندارد که بخواهند در خود آن نیرویی را که بتوانند مقابله کنند با زورگویان و گردن‌کلفت‌های عالم، ایجاد کنند؛ امّا ملّت ما این‌جور نیست؛ ملّت ما به ‌سمت اقتدار ملّی هم راه افتاده است و راه زیادی پیموده است[۱] 

لازم است سفیر انگلیس را  پیش از آغاز ماموریت دیپلماتیک درتهران به تور بازدید از جزیره فارسی برد. سایمون شرکلیف باید محل بازداشت تروریست های سنتکام در موزه عبرت متجاوزین را تماشا کند.