به گزارش مشرق، تابه‌حال با افرادی مواجه شدید که وسواس فکری شدید دارند. اغلب خودشان و دیگران را آزرده می‌کنند. زمانی بسیار شاد هستند و گاهی بسیار افسرده. گاهی چنان پرخاشگری می‌کنند که علت آن دقیقاً روشن نیست. درواقع نمی‌دانیم کدام ویژگی اخلاقی آن‌ها را باید بپذیریم. این افراد در موارد حادتر دچار توهم می‌شوند و مرتب از خودشان قصه می‌بافند و اغلب سناریوهای که در ذهنشان می‌گذرد، این است که دیگران به آن‌ها ظلمی روا داشته‌اند یا افترا زده‌اند. مهم‌تر اینکه اغلبشان نسبت به عزیزانشان بیشترین لطمه را احساس می‌کنند.
این افراد با ویژگی‌های خاص دیگری در گروه اختلال اعصاب و روان مزمن قرار می‌گیرند و جامعه باید به آن‌ها خدمات و حمایت تخصصی بدهد. منظور از حمایت تخصصی وجود افراد متخصص و آموزش‌دیده است که بتوانند در بهبود وضعیت، مراقبت و توان‌بخشی آن‌ها مؤثر باشند.
علا رقم همه تلاش‌هایی که انجام می‌شود تا این عزیزان با حمایت روان‌پزشک و دارو در خانواده نگهداری شوند، اما در مواردی کنترل اوضاع از دست خانواده خارج می‌شود و آنجاست که سازمان بهزیستی به‌صورت مستقیم وارد عمل می‌شود و گاهی هم از کمک خیران و سرمایه‌گذاران استفاده می‌کند.
خانه امن‌ترین جای دنیا، اما...
دکتر «سید سعید آرام» مدیر بهزیستی شهر تهران درباره نگهداری و حمایت‌های توان‌بخشی از بیماران اعصاب و روان مزمن می‌گوید: «هدف و سیاست‌گذاری سازمان بهزیستی بر این است که به‌قدر توان معلولان در محیط خانواده نگهداری شوند و آموزش و توان‌بخشی در منزل به آن‌ها داده شود. ازاین‌رو بخش اعظمی از خدمات ما به مددجویانی ارائه می‌شود که در منزل نگهداری می‌شوند. این عزیزان می‌توانند از مراکز روزانه و یا ویزیت توسط پزشک در منزل استفاده کنند، اما گاهی به دلیل مشکلات خاص خانواده، عدم توانایی در نگهداری بیمار، عدم مراقبت صحیح از بیمار یا مشکلات خاصی که بیمار به وجود می‌آورد خانواده از پس نگهداری برنمی‌آید. در هر مقطعی که خانواده نتواند از بیمارش حمایت کند. بیمار در مراکز شبانه‌روزی بستری می‌شود».
یارانه‌ای برای حامیان بیمارها
آرام درباره راه‌اندازی مراکز حمایت از بیماران اعصاب و روان که به‌صورت خصوصی اداره می‌شود می‌گوید: «در مواردی نظارت، کنترل و درمان بیماران اعصاب و روان به بیرون از خانه انتقال پیدا می‌کند. در این راستا علاوه بر مراکز دولتی، مراکز خصوصی نیز برای حمایت از بیماران به میدان آمده‌اند. مرکز ذهن زیبا چهارمین مرکز شبانه‌روزی حمایت از بیماران اعصاب و روان مزمن ویژه آقایان در شهر تهران است که به‌تازگی شروع به کارکرده. شاید عامه مردم فکر کند راه‌اندازی این مراکز تنها به دلیل درآمدزایی است، اما به‌خوبی می‌دانیم برخی خدمات ارائه‌شده در جامعه به‌صورت مستقیم باری از دوش خانواده‌ها و حتی مراکز دولتی برمی‌دارد سرمایه‌گذاری روی این مراکز کار بسیار بزرگ و خداپسندانه‌ای است. اداره بهزیستی برای حمایت از این سرمایه گذران و حمایت مادی از آن‌ها، یارانه در نظر گرفته است تا دوش‌به‌دوش هم بتوانیم جامعه‌ای امن‌تر بسازیم».
۲ هزار و ۵۲۱ بیمار اعصاب و روان در شهرتهران
دکتر آرام درباره پذیرش بیماران اعصاب و روان در مراکز نگهداری از بیماران اعصاب و روان مزمن می‌گوید: «این بیماران حتماً باید در سازمان بهزیستی پرونده داشته باشند و برای تشکیل پرونده باید در کمیسیون پزشکی نوع و شدت معلولیت آن‌ها به‌عنوان بیمار اعصاب و روان مزمن تعیین شود. برای مراجعه به هر مرکز نگهداری، باید از قبل در کمیسیون سازمان بهزیستی شرکت کرده باشند. تعداد معلولین و بیماران اعصاب و روان شهر تهران حدود ۲ هزار و ۵۲۱ نفر هستند. از این تعداد ۷۱ نفر در مراکز روزانه خدمات می‌گیرند و بخشی در مراکز شبانه‌روزی و تعدادی هم در منزل این در حالی است که بیماران در منزل نیز به حال خود رها نمی‌شوند در شهر تهران ۵ مرکز ویزیت در منزل تحت نظر بهزیستی وجود دارد که به ۳۰۸ نفر از عزیزان در منزل خدمات ارائه می‌دهد. البته فقط بیماران اعصاب و روان مزمن را تحت پوشش‌داریم موارد حاد را پذیرش نمی‌کنیم و باید به قسمت‌های دیگر خدماتی مراجعه کنند».
دل‌هایی بزرگ، خانه‌های کوچک را می‌سازند
«فرزانه نیک‌رو» معاون توان‌بخشی بهزیستی شهر تهران نیز در خصوص مراکز نگهداری از معلولان اعصاب و روان شهر تهران می‌گوید: «خیران و سرمایه‌گذاران برای نگهداری و توان‌بخشی بیماران روانی مزمن می‌توانند مجوز تأسیس خانه کوچک نگهداری از معلولان را دریافت کنند. خانه‌های کوچک نگهداری از معلولان با ظرفیت ۱۰ نفر ایجاد می‌شود و خدمات آن همانند خانه‌های واقعی است تا هم کرامت معلولان حفظ شود و هم آن‌ها شرایط زندگی در یک‌خانه حقیقی را تجربه کنند. در حال حاضر برای نگهداری از معلولان ذهنی خفیف، معلولان سازمان بهزیستی استان تهران قصد دارد با راه‌اندازی و گسترش «خانه‌های مراقبتی کوچک» افرادی که دارای توانمندی‌های بیشتر از سایرین بوده را جدا کرده و با واردکردن آن‌ها به این خانه، آن‌ها را مجدداً با اجتماع پیوند دهد».
جایی شبیه خانه
نیک‌رو می‌گوید: «معلولان ذهنی افرادی هستند که دارای نقص در کارکرد هوشی «عقلانی» مانند حل مسئله، برنامه‌ریزی، استدلال و قضاوت و همچنین دارای نقص در عملکرد سازگارانه در حوزه عملی، اجتماعی و مفهومی هستند و نمره هوش آن‌ها بر اساس استاندارد نیز پایین است. افرادی که با معلولیت متوسط یا خفیف به کمیته توان‌بخشی استان معرفی می‌شوند، درخانه‌های حمایتی اسکان می‌یابند. این خانه‌ها در محدوده شهری و خارج از مراکز توان‌بخشی ایجاد می‌شود و تنها یک روانشناس و مددکار به‌صورت روزانه به همراه یک مراقب به‌صورت تمام‌وقت در آن حضور دارد؛ افراد در این مرحله ازنظر عملکرد شخصی به استقلال نسبی می‌رسند و تهیه غذا، نظافت منزل، شستشوی لباس‌ها و کلیه کارهای خانه توسط مددجویان انجام می‌شود و مراقب صرفاً جهت نظارت بر حسن انجام کار، مصرف صحیح داروها و رفتار بیماران در مرکز حضور دارد و در صورت بروز مشکل موضوع را به روانشناس مرکز پشتیبان گزارش می‌کند. در مرکز درمان و توان‌بخشی علاوه بر نگهداری فعالیت‌های توان‌بخشی نیز انجام می‌شود از قبیل کاردرمانی، هنر درمانی، حرفه‌آموزی، ورزش و روان‌درمان به بیمار کمک می‌شود تا حد امکان استقلال بیشتری داشته باشد. ممکن است افرادی با شرایط سخت وارد شوند و با وضعیت بهتری به خانواده برگردند».
ذهن زیبا چهارمین مرکز است
«الهه سادات مداح زاده» دانش‌آموخته دکتری سلامت از دانشگاه تهران مدیر و مؤسس مرکز ذهن زیبا است او درباره راه‌اندازی این مرکز می‌گوید:« انگیزه‌ام حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه وکمک به خانواده این عزیزان است تا بتوانم در این مرکز با حمایت‌های توان‌بخشی و مراقبتی، شرایط بهتری را برای زندگی آن‌ها و خانواده‌هایشان مهیا کنیم و این بیماران روز به‌روز شرایط بهتری را تجربه کنند و بتوانند به کانون خانواده بازگردند».
مداح زاده درباره امکاناتی که در این مرکز ارائه می‌شود توضیح می‌دهد: «اولین شرط و کنترل بیماری‌های اعصاب و روان مصرف منظم داروها است. ما اینجا از بیماران مراقبت می‌کنیم و در مرحله بعد کمک می‌کنیم که مهارت‌های لازم برای برقراری ارتباط با یکدیگر را فرابگیرند. همچنین برای کنترل و کاهش فشار روانی کلاس‌های گروهی خانواده‌درمانی و مشاوره‌های فردی می‌گزاریم. ارتقا سلامت بیمار و سایر اعضای خانواده از اهداف مرکز ما به شمار می‌رود همچنین فعالیت‌های حرفه‌آموزی در کسب مهارت‌ها برای بالا بردن اعتمادبه‌نفس و توانمندی این عزیزان برای ما اولویت دارد.»
زندگی کردن را تجربه می‌کنند
دکتر مداح زاده درباره امکاناتی که در این مرکز وجود دارد توضیح می‌دهد:«اینجا فقط بحث نگهداری نیست، بلکه اصل کار ما توان‌بخشی است و برای این کار علاوه بر حمایت کارشناسان اعصاب و روان ، روان پزشک و روانشناس از کلاس‌هایی از قبیل حرفه‌آموزی، نقاشی، خطاطی، تصنیف، سفالگری، باغبانی زیر نظر مهندس کشاورزی و آموزش تار و سه‌تار و... استفاده می‌کنیم تا بیمار را به حالت عادی زندگی نزدیک کنیم و به خانه برگردانیم.»
۲۲:۴۶ - ۱۴۰۰/۰۶/۱۵
