به گزارش مشرق، دکتر رکسانا دانیالی - اکیناسه که به آن گل مخروطی بنفش نیز گفته می شود، یکی از محبوب ترین گیاهان در سراسر جهان است. بومیان آمریکا قرن ها است که از این گیاه منحصر به فرد برای درمان بیماری های مختلف استفاده می کنند. این دسته از کاربردها سبب شدند تا امروزه نیز حضور اکیناسه را به عنوان یک گیاه دارویی بدون نیاز به نسخه در فرمولاسیون مکمل های متفاوت شاهد باشیم. از گیاه نام برده به طور گسترده برای درمان سرماخوردگی و همینطور تقویت سیستم ایمنی استفاده می شود. علاوه بر این اکیناسه به منظور کمک به تسکین درد، التهابات بافتی و میگرن نیز کاربرد دارد.
به طور کلی اکیناسه گروهی از گیاهان گلدار است که به خانواده کاسنیان تعلق دارند. این خانواده معمولا در دشت ها، فضاهای باز و مناطق جنگلی رشد می کنند. گروه نام برده متشکل از ۹ گونه مختلف است که اغلب تنها ۳ نوع از آنها در تهیه مکمل های دارویی مورد استفاده قرار می گیرند. این ۳ گونه شامل اکیناسه پورپورا، اکیناسه آنگستیفولیا و اکیناسه پالیدا است. هر دو قسمت فوقانی و ریشه گیاه در تولید قرص، کپسول و شربت کاربرد دارند و می توان از آنها برای تهیه تنتور، عصاره و چای هم کمک گرفت.
گیاهان اکیناسه دارای انواع قابل توجهی از ترکیبات فعال مانند کافئیک اسید، آلکامیدها، اسیدهای فنولیک، رزمارینیک اسید و پلی استیلن ها هستند. مطالعات مختلفی وجود دارند که این ترکیبات را به اثرات متنوع اکیناسه بر سلامت بدن انسان ربط می دهند. این مقالات از طریق مرکز اطلاعات زیست فناوری آمریکا قابل دسترسی هستند.
منبعی غنی از آنتی اکسیدان ها
گیاهان اکیناسه مملو از ترکیبات گیاهی تاثیرگذار به عنوان آنتی اکسیدان های طبیعی هستند. آنتی اکسیدان ها مولکول هایی به شمار می روند که از سلول های بدن در برابر استرس اکسیداتیو دفاع می کنند و اجازه توسعه بیماری های مزمن مانند دیابت و امراض قلبی- عروقی را نمی دهند. از جمله این آنتی اکسیدان ها می توان به فلاونوئیدها و رزمارینیک اسید اشاره کرد.
همچنین به نظر می رسد که سطح ترکیبات آنتی اکسیدانی در عصاره و گل های اکیناسه از سایر قسمت های گیاه مانند برگها و ریشه ها بیشتر باشد. از طرفی گیاهان اکیناسه حاوی ترکیباتی به نام آلکامیدها هستند که می توانند به تقویت فعالیت آنتی اکسیدانی کمک کنند. بدین ترتیب که آنتی اکسیدان های فرسوده را تجدید کرده و به آنها در رسیدن به مولکول های مستعد استرس اکسیداتیو یاری می رسانند.
تقویت سیستم ایمنی بدن
اکیناسه در واقع به واسطه تاثیرات مثبت خود بر سیستم ایمنی شناخته می شود. پژوهش های متعدد نشان داده اند که این گیاه می تواند به سیستم ایمنی در راستای مقابله با عفونت ها و ویروس ها کمک کند. چنین رویکردی سبب کوتاه شدن دوره نقاهت و بهبود سریعتر بیمار خواهد شد.
این مورد یکی از چندین دلایلی است که مصرف اکیناسه را برای تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از سرماخوردگی توصیه می کند. با استناد به یک بررسی کامل روی ۱۴ مطالعه مستقل، گیاهان اکیناسه می توانند ریسک ابتلا به سرماخوردگی را تا بیش از ۵۰ درصد کاهش دهند و مدت زمان سرماخوردگی را یک و نیم روز کوتاه تر کنند.
کمک به کاهش سطح قند خون
قند خون بالا می تواند خطر مشکلات جدی سلامتی را افزایش دهد. این مشکلات شامل دیابت نوع ۲، بیماری های قلبی و انواع امراض مزمن هستند. طبق نتایج به دست آمده از مطالعات آزمایشگاهی، گیاهان اکیناسه قادر به کاهش قند خون خواهند بود. به عنوان نمونه با تجزیه و تحلیل عصاره اکیناسه پورپورا وجود تعدادی آنزیم به اثبات رسید که هضم کربوهیدرات ها را سرکوب می کردند. این موضوع سبب کاهش مقدار قند ورودی به گردش خون می شود.
از جمله دیگر مکانیسم های این گیاه در کاهش قند خون می توان به افزایش حساسیت سلول ها به انسولین و حذف چربی های اضافی در خون اشاره کرد که خود یک عامل خطر جدی برای مقاومت به انسولین محسوب می شود.
خواص ضد التهابی
التهاب متد طبیعی بدن برای دفاع از خود و به نوعی بازیابی سلامتی است. با این حال گاهی اوقات وضعیت مورد نظر از کنترل خارج شده و امکان دارد بیش از مدت زمان مورد انتظار طول بکشد. چنین مشکلی در آینده منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری های مزمن می شود.
مطالعات نشان می دهند که گیاهان اکیناسه قادر به کاهش التهاب فزاینده در بافت های بدن هستند. به عنوان نمونه طبق آزمایشی که روی موش های آزمایشگاهی انجام شد، ترکیبات این گیاه به کاهش نشانگرهای مهم التهابی و همینطور مقابله با تضعیف حافظه ناشی از التهاب کمک می کنند. در یک مطالعه ۳۰ روزه دیگر مشخص شد که مصرف مکمل های حاوی اکیناسه در بزرگسالان مبتلا به آرتروز سبب کاهش التهاب، درد مزمن و تورم به میزان قابل توجهی می شود.
عوارض و دوز مصرف
مصرف گیاهان اکیناسه در کوتاه مدت به طور معمول فاقد عوارض جدی برای سلامتی است. با این حال برخی از اصلی ترین عوارض نادر این گیاه شامل راش، خارش پوست، شکم درد، حالت تهوع و تنگی نفس می شوند.
در خصوص دوز مصرف مکمل های حاوی اکیناسه، توصیه می شود که عصاره پودر خشک شده این گیاه با دوز ۳۰۰ الی ۵۰۰ میلی گرم به صورت سه بار در روز استفاده شود. عصاره مایع در قالب شربت نیز به صورت ۲.۵ میلی لیتر سه بار در روز یا حداکثر ۱۰ میلی لیتر در روز توصیه می شود.
البته باید بدانیم که تمامی موارد مذکور مربوط به مصرف کوتاه مدت اکیناسه هستند و هنوز اطلاعات کاملی برای تاثیر آن در دراز مدت در دسترس نیستند.
منبع: عصر ایران
