به گزارش مشرق، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل با تأکید بر نقش اساسی دیوان بین المللی دادگستری در حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات، عدم تبعیت آمریکا از احکام و قرارهای دیوان را تأسف برانگیز خواند.
مجید تخت روانچی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: جمهوری اسلامی ایران نقش دیوان بین المللی دادگستری در جلوگیری از خشونت‌ها و کاهش بحران‌ها از طریق حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات را مهم می‌شناسد و معتقد است که دیوان با حفاظت از نظم بین المللی و مقابله با اقدامات یکجانبه حکومت قانون را تقویت می‌کند.
وی در ادامه، با اشاره به دو دعوای در حال رسیدگی ایران در دیوان بین المللی دادگستری به تشریح این پرونده‌ها پرداخت و تصریح کرد: با توجه به تصویب تعداد قابل ملاحظه‌ای از قوانین و دستورهای اجرایی در ایالات متحده آمریکا که آشکارا بر خلاف حقوق بین الملل هستند، مصونیت دولت ایران نزد محاکم آمریکا نادیده گرفته شده و این اقدام منجر به اقامه دعاوی متعدد علیه جمهوری اسلامی ایران و مقامات و موسسات ایرانی در محاکم آمریکا شده است. در نتیجه این دعاوی، اموال ایرانیان از جمله اموال بانک مرکزی ایران مسدود شده است. متعاقب همین احکام، اموال بانک مرکزی برای اجرای این احکام مصادره شده است.
تخت روانچی گفت: ما معتقدیم که چنین مسدود سازی و مصادره‌ای برخلاف معاهده مودت ۱۹۵۵ میان دو کشور است. دیوان بین المللی دادگستری در ۱۳ فوریه ۲۰۱۹ طی حکمی صلاحیت خود برای رسیدگی به این اقدامات در پرونده «برخی اموال ایران» تأیید کرد و این پرونده در حال رسیدگی در دیوان است.
وی همچنین به تشریح پرونده دوم ایران پرداخت و گفت: پس از کناره گیری یکجانبه ایالات متحده از برجام و تصمیم غیرقانونی این کشور برای وضع مجدد تحریم‌هایی که بر خلاف معاهده مودت به طور مستقیم یا غیرمستقیم اتباع و شرکت‌های ایرانی و ایران را هدف قرار می‌داد، جمهوری اسلامی ایران دعوایی را در خصوص نقض‌های متعدد معاهده مودت علیه ایالات متحده آمریکا اقامه نمود.
نماینده ایران در سازمان ملل ادامه داد: در عین حال، ایران به دلیل فوریت موضوع و خسارات غیرقابل جبران ناشی از وضع مجدد تحریم‌های ایالات متحده، از دیوان تقاضای صدور قرار موقت نیز نمود. قضات دیوان در ۳ اکتبر ۲۰۱۸ به اتفاق آرا قرار موقتی را صادر نمودند که ایالات متحده آمریکا را ملزم می‌نمود تا هر نوع مانعی را برای واردات مواد قضایی و کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی و نیز تجهیزات ضروری برای ایمنی هوانوردی رفع کند. دیوان در این قرار به ایالات متحده دستور داد تا تضمین کند که مجوزهای لازم در این خصوص صادر می‌شود و انتقال منابع مالی در خصوص موارد گفته شده دچارهیچ محدودیتی نمی‌شود.
تخت روانچی گفت: متاسفانه ایالات متحده نه تنها از این قرار دیوان تبعیت نکرده است، بلکه با وضع تحریم‌های جدید به ویژه در دوران اوج شیوع همه گیری کووید ۱۹ عامدانه این دستور را نقض نموده است. شایان ذکر است که دیوان در بند ۱۰۰ این قرار تأکید کرده است که قرارهای موقت لازم الاجرا هستند و بنابراین تعهد بین المللی برای ایالات متحده ایجاد می‌کنند. در نتیجه جمهوری اسلامی ایران چندین بار عدم تبعیت ایالات متحده از قرار دیوان را به استحضار این نهاد رسانده است. ایالات متحده نیز هر بار این پاسخ را داده که ملزم به قرار است و معاملات بشردوستانه از تحریم‌ها معاف هستند.
وی افزود: کذب بودن این ادعا را می‌توان با استناد به مجوز کلی خزانه داری آمریکا در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۱ ثابت نمود که در آن صحبت از تسهیل معاملات مربوط به کووید ۱۹ با ایران شده بود. علاوه بر این آمریکا با تنگ‌تر کردن حلقه تحریم‌ها بعد از قرار دیوان تعهدش مبنی بر عدم اتخاذ اقداماتی که موجب بدتر شدن اختلاف بین دو کشور می‌شود را نیز نقض نموده است.
در پایان، نماینده کشورمان در سازمان ملل اضافه کرد: دیوان همچنین در ۳ فوریه ۲۰۲۱ همه ایرادات مقدماتی ایالات متحده نسبت به صلاحیت این دیوان را رد کرد و اعلام نمود که صلاحیت رسیدگی به این قضیه را داراست. با وجود این، باید تأکید کنم که طولانی شدن فرآیند رسیدگی در پرتو فوریت موضوع می‌تواند برخلاف اضطراری بودن رسیدگی قضایی باشد.
