سرویس سیاست مشرق- «مذاکرات موفق آمیز است و همه ما توافق کردیم که اولویت رفع تحریم‌هاست» این جمله را میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی پس از پایان اولین دور از مذاکرات وین برای لغو تحریم‌ها بر زبان آورده است. به اعتقاد کارشناسان حال و هوای این روزهای شهر وین بسیار متفاوت از آن در حدود شش ماه پیش و پس از پایان دور ششم گفتگوها میان ایران و اعضای باقی‌مانده در کمیسیون برجام است.

در آن روزها عباس عراقچی رئیس هیئت ایرانی رو به دوربین‌های خبری اعلام کرد که حاضرین در نشست با احیای برجام فاصله فراوان داشته و باید مذاکرات به دولت بعد منتقل شود. باروی کار آمدن دولت سیزدهم مذاکرات احیای برجام به مذاکره برای لغو تحریم‌ها تغییر ریل داد. این تغییرات به معنای آن بود که برای دیپلمات‌های کشورمان ماندن یا نماندن در برجام دیگر اهمیتی نداشته و تنها گزینه روی میز برداشته شدن سریع همه تحریم‌ها و راست آزمایی آن است.

علی باقری رئیس جدید هیئت نمایندگی ایران در مذاکرات وین پیش از سفر به پایتخت اتریش به بروکسل سفرکرده و مقدمات خواسته‌های به‌حق جمهوری اسلامی ایران را به گوش اروپایی‌ها رساند. شاه‌بیت خواسته گروه مذاکره‌کننده ایرانی آن است که برداشته شدن تحریم‌ها بر معیشت مردم اثر واقعی گذاشته و از فرمت سیاسی به اقتصادی تغییر فاز دهد.

عباس سلیمی نمین کارشناس ارشد مسائل سیاسی به «مشرق» می‌گوید: تیم دیپلماتیک ایران چون گذشته درگیر کلمات و ایجاد کانال سیاسی نیست؛ آن‌ها می‌خواهند دستاوردهای اقتصادی از مذاکرات پدیدآورند.

 البته کشورهای غربی یک‌بار به بهانه بهره‌مندی ایران از مواهب برجامی کانال مالی اینستکس را خلق کردند. حاصل این کانال مالی پوچ تنها چند دارو تاریخ‌مصرف گذشته و چندتخته پتو روی دست روحانی بود؛ به نظر می‌رسد که این بار مذاکره‌کنندگان کشورمان عزم جدی در مذاکرات وین دارند؛ مذاکرات برجامی این بار برای دولت حیثیتی نیست؛ مقامات کشورمان با تکیه‌بر سیاست چند جانبه گرایی به دنبال استفاده از حداکثر ظرفیت‌ها از حداقل فضای موجودند.

 در ادامه بخش‌های مهم گفتگو با عباس سلیمی نمین مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران را می‌خوانید:

** دولت گامی بلند در ارتباط با بحث تعاملات بین‌المللی برداشته است. جالب‌توجه آن‌که هم‌زمان با این اقدام جبهه صهیونیست‌ها شروع به فضاسازی علیه تیم مذاکره‌کننده کشورمان کرد؛ آن‌ها به دلیل برتری رسانه‌ای و تبلیغات بر افکار عمومی مسلط شده‌اند.

** ما برای اینکه بتوانیم صدای خودمان را به گوش جهانیان برسانیم، همیشه باید از مذاکرات استقبال کنیم. این مذاکرات یک فرصت بسیار خوب است که خوشبختانه دولت آقای رئیسی به خوبی در این وادی گام برداشته است.

** محدود بودن تعداد نفرات هیئت مذاکره‌کننده درگذشته، امروز تبدیل به یک کار کارشناسی وسیع برای صیانت از منافع ملی شده است که این حرکت بسیار قابل‌تأمل است. در حال حاضر هیئت سیاسی کشورمان در وین، یک هیئت کارشناسی و اقتصادی است. این نشان‌دهنده وجود عزمی جدی در برابر تحریم های ظالمانه علیه مردم ایران است؛ این ظلم را باید برطرف کنیم و بتوانیم زندگی بهتری را برای مردم ایران رقم بزنیم.

** احیای برجام همان لغو تحریم‌ها است. به‌عبارت‌دیگر لغو تحریم‌ها مقدم‌تر از بحث برجام است. لغو تحریم‌ها بسیار مهم‌تر از بازگشت آمریکایی‌ها به برجام است. اگر آمریکایی‌ها می‌خواهند عضوی از کمیسیون برجام باشند باید ابتدا تحریم‌ها لغو شود. پس‌ازآن تعهدات راست آزمایی شده آنگاه ترکیب ۱+۴ را می‌توان به ۱+۵ تبدیل کرد.

** قطعاً آمریکا راهی جز برگشتن به توافق ندارد. آمریکایی‌ها در شرایطی نیستند که تنش به نفعشان باشد. روزبه‌روز موقعیتشان درصحنه ی بین‌الملل تضعیف می‌شود. آن‌ها برای اینکه بتوانند از این شرایط خارج شوند، حتماً باید به وضعیت اقتصادی خود سروسامان دهند، در غیر این صورت سقوط آزاد خواهند کرد.

** اگر چین بتواند موقعیت خود را به‌عنوان قدرت برتر اقتصادی تثبیت کند، فاجعه‌ای بزرگ برای آمریکا رقم خواهد خورد. آمریکایی‌ها در تلاش‌اند تا تمرکز خود را از خاورمیانه کم کرده و خود را برای جنگ اقتصادی با چین آماده کنند. واشنگتن نمی‌تواند هم‌زمان تنش در شرق و غرب را کنترل کند؛ ازاین‌رو با  کم کردن هزینه‌ها در غرب آسیا متمرکز به شرق خواهد شد.

** چین و روسیه در قضیه تمرکز بر لغو تحریم‌ها موضع خوبی گرفتند. این همگرایی موقعیت آمریکا را به‌شدت تضعیف می‌کند. حتی برخی از کشورهای اروپایی تماس‌هایی با ایران داشتند. به‌عنوان نمونه تماس رئیس‌جمهور فرانسه با رئیس‌جمهور ایران نشان داد که پاریس می‌خواهد حساب خود را آمریکا جدا کند.

** در مذاکرات وین آمریکایی‌ها در موضع اقلیت هستند؛ آن‌ها حتی در میان اروپایی‌ها هم موقعیت خوبی ندارند. ما باید افکار عمومی را به‌خوبی مدیریت کنیم، یعنی دنیا بداند که ما به دنبال آرامش برای جهانیان هستیم و صهیونیست‌ها از ثمره تنش‌آفرینی در جهان به دنبال منافع برای خود هستند.