به گزارش مشرق، حدود ۱۰۰ روز از شروع به کار دولت سیزدهم می گذرد، دولتی که با شعار ایران قوی، تکیه بر ظرفیتهای داخلی و همچنین نگاه به ظرفیتهای کشورهای همسایه روی کار آمد.
اگر چه با توجه به مشکلاتی که از گذشته به دلیل برخی از مشکلات از جمله ناکارآمدی برخی مسئولان روی هم جمع شده بود، نمیتوان انتظار داشت طی صد روز اتفاق خیلی قابل توجهی برای تحقق شعارهای دولت سیزدهم رخ دهد ولی عملکرد رئیس جمهور و دولتمردان در دولت سیزدهم نشان داده، قطار دولت با سرعت در مسیر تحقق شعارها در حال حرکت است. البته در همین مدت کوتاه صد روزه هم اقدامات چشم گیری از سوی دولت صورت گرفته که این موضوع مردم را نسبت به حل مشکلات کشور امیدوار کرده است.
در ادامه به بررسی عملکرد دولت سیزدهم در برخی حوزه ها و همچنین اقدامات صورت گرفته مسئولان برای حل مشکلات مردم پرداختیم.
* حمله سایبری بنزینی/ فرصتی برای مخابره پیام آرامش به جامعه از دولتی کارآمد
یکی از مسائلی که در ۱۰۰ روز اول فعالیت دولت سیزدهم رخ داد، حمله سایبری دشمن به جایگاه های سوخت بود، اتفاقی که اگر درست مدیریت نمیشد میتوانست مانند اتفاقات بنزینی که در دولت گذشته رخ داد، مشکلاتی را برای کشور ایجاد کند.
دشمنان که در ماجرای بنزینی آبان ۹۸ با سواستفاده از خلائی که در مدیریت بحران وجود داشت و عملکرد نامناسب برخی مسئولان فضا را آشفته کرده بودند، احساس می کردند میتوانند با اقدامی مشابه در آبان ۱۴۰۰، و در زمانی که دولت تازه کارش را آغاز کرده، مجددا کشور را به آشوب بکشند تا با این اقدام هم دولت سیزدهم را ناکارآمدنشان دهند و هم دولت را که در حال برنامه ریزی برای حل مشکلات کشور بود را درگیر بحران کنند تا در ادامه بتوانند کار نیمه تمام دو سال پیش خود را تمام کنند، اما محاسباتشان اشتباه از کار درآمد و در بسته خوردند.
دشمنان که در ماجرای بنزینی آبان ۹۸ فضای کشور را برای چند روز دچار مشکل کرده بودند، احساس می کردند میتوانند با اقدامی مشابه در آبان ۱۴۰۰، و در زمانی که دولت تازه کارش را آغاز کرده، بار دیگر کشور را به آشوب بکشند، اما به در بسته خوردند
بر همین اساس هم دیدیم که همزمان با حمله سایبری صورت گرفته، شایعات بسیاری در فضای مجازی مبنی بر افزایش قیمت بنزین صورت گرفت، شایعاتی که دشمنان سعی داشتند با آن فضا را متشنج کنند، اما مدیریت خوب مسئولان دولت سیزدهم، گفت وگوی صادقانه آنها با مردم و اطمینان دادن به مردم درباره اینکه برنامهای برای افزایش قیمت سوخت وجود ندارد، همچنین حضور رئیس جمهور در یکی از جایگاه های ارائه سوخت و وزارت نفت برای پیگیری موضوع و تلاش برای رفع سریع مشکل، موجب شد دشمنان و فرصت طلبان دست خالی به لانه های خود بازگردند.
با این حال علی رغم طراحی های پیچیده دشمن برای ایجاد آشوب در کشور در سالگرد وقایع آبان ۹۸، از طریق فراخوان های گسترده در فضای مجازی، عملیات رسانه ای وسیع در شبکه های ماهواره ای و حمله سایبری به زیرساخت های بنزین در کشور، با مدیریت به موقع و میدانی دولت و تدابیر به عمل آمده، تهدید موجود به فرصتی برای مخابره پیام آرامش به جامعه از جهت استقرار دولتی کارآمد و دارای توان بالای مدیریت بحران، تبدیل شد.
* نجات جان هزارن هم وطن در ۱۰۰ روز گذشته با تامین واکسن کرونا
یکی از مطالبات مردم در دولت گذشته که همواره مطرح می شد، بحث تامین واکسن کرونا بود. مطالبه ای که متاسفانه با آدرس های غلطی که توسط برخی مسئولان داده می شد، خیلی محقق نشد. بسیاری از مسئولان بحث FATF را صدی برای واردات واکسن می دانستند و برخی هم سعی داشتند با فرافکنی موضوع تامین واکسن را سیاسی کنند.
با این حال یکی از وعده های آیت الله رئیسی بحث کنترل کرونا و تامین واکسن بود که از همان ابتدای دولت این موضوع به صورت جدی پیگیری شد و خرید بیش از ۱۰۰ میلیون دوز واکسن در کمتر از ۳ ماه که نسبت به دوره مشابه آن در دولت گذشته ۱۰۰۰ درصد رشد داشت، نشان از پیگیری جدی دولت سیزدهم در این حوزه داشت!
تزریق بیش از ۱۰۵ میلیون دوز واکسن به صورت شبانه روزی در مراکز تجمیعی، درب منازل و مغازه ها و...، کاهش ۷۰۰ درصدی فوتی ها، ایجاد گشایش در کسب و کارها، حوزه آموزش و زندگی مردم و اعمال هوشمند پروتکلهای بهداشتی از اقدامات قابل توجه دیگر دولت سیزدهم در صد روز ابتدایی فعالیت بوده است.
* رفع مشکل قطعی های مکرر برق
قطعی های مکرر برق خانگی [چندین ساعت در روز حتی در تهران] و برق صنعتی [در حدی که منجر به کاهش تولید و افزایش قیمت کالاهایی مانند سیمان شد]، از مسائلی بود که در دولت گذشته مردم را آزار می داد و موجب اعتراض بسیاری از صاحبان کسب و کارها شده بود که با آغاز کرا دولت این موضوع هم به صورت جدی پیگیری شد.
در همین راستا اعمال مدیریت در منابع موجود، شرایط را به گونه ای رقم زد که وضع گذشته احیا شود.
* پیگیری و تلاش برای حل مشکل کم آبی
افتتاح های نمایشی پروژهای آبرسانی ( مانند سد مخزنی کنجانچم در ایلام)، تاخیرهای چندین ساله در سدسازی و آب کشی به روستاها و اراضی زراعی همچون تاخیر ۲۵ ساله در اجرای طرح ۵۵۰ هزار هکتاری، و بعضاً سدهای خالی از آب ناشی از کاهش بارندگی و یا سوءمدیریت و مطالبات انباشته کشاورزان که در برخی از مناطق مانند خوزستان (شادگان) تبدیل به چالش امنیتی و اعتراضات و درگیری های خیابانی شده بود، از مسایلی بود که در کشور وجود داشت و دولت سیزدهم در زمان تحویل گرفتن کلید پاستور با آن مواجه بود.
در همین راستا دولت با مدیریت بهینه منابع موجود و گفت وگو با مردم و اطمینان بخشی به آنها و آغاز اجرای طرح های مصوب در شورای عالی آب و فعال کردم راهکارهایی مانند چاه های ژرف، آب شیرین کن ها و دیپلماسی آب با همسایگان، درصدد کنترل بحران موجود و حل مساله در آینده است.
* تامین کالاهای اساسی
متاسفانه در گذشته سوءمدیریت و کوتاهی در تامین کالاهای اساسی به حدی بود که کمبود ۸ میلیون تن گندم در ذخایر داشتیم و در صورت عدم تامین گندم، تا پایان شهریور قحطی نان و صف های طولانی مقابل نانوایی ها بروز می کرد.
در گذشته سوءمدیریت و کوتاهی در تامین کالاهای اساسی به حدی بود که کمبود ۸ میلیون تن گندم در ذخایر داشتیم و در صورت عدم تامین گندم، تا پایان شهریور قحطی نان و صف های طولانی مقابل نانواییها بروز می کرد
همچنین مردم در تامین برخی از کالاهای اساسی مثل روغن خوراکی با مشکل مواجه بودند. این موضوع هم چالش دیگری در مقابل دولت سیزدهم بود که می توان گفت دولت در این مدت کوتاه توانست به خوبی از آن عبور کند.
اتخاذ تدبیر از قبل از استقرار دولت و تشکیل کارگروه ویژه و استفاده از ظرفیت نهادهای انقلاب اسلامی و هدایت برخی از بخشهای دولت برای واردات کالاهای اساسی مورد نیاز از اقدامات خوبی بود که از سوی آیت الله رئیسی صورت گرفت، اقدامی که موجب شد دولت در همان روزهای ابتدایی چند میلیارد دلار ارز ترجیحی مورد نیاز برای خرید دارو و کالاهای اساسی را تامین کند.
اصلاح نظام توزیع و کاهش نقش واسطه ها در تامین مایحتاج عمومی مردم و مدیریت بازار جهت مهار و کاهش رشد نرخ تورم بالاخص در اقلام خوراکی هم از اقدامات قابل توجه دولت سیزدهم بود که در مجموع این اقدامات موجب شد تا در تامین کالاهای اساسی با مشکل مواجه نشویم.
* پرداخت حقوق و دستمزد بدون استقراض از بانک مرکزی
روزی که دولت سیزدهم کار را آغاز کرد، شاهد تجمعات متعدد اعتراضی در شهرهای مختلف کشور به دلیل عدم پرداخت حقوق و دستمزدها بودیم، اصناف مختلف اعم از کارگران و پیمانکاران و کارمندان به دلیل مطالبات معوق بعضا ۶ ماهه در برخی نقاط کشور دست به تجمع زده بودند، از طرفی خزانه دولت برای پرداخت حقوق مرداد ماه هم خالی بود و حسب ظاهر چاره ای جز چاپ پول وجود نداشت!
دولت سیزدهم اما استقراض از بانک مرکزی را آخرین راه حل می دانست و برای همین برنامه ریزی برای پرداخت حقوق و دستمزدها آغاز شد و در نهایت دولت توانست بدون حتی یک ریال استقراض از بانک مرکزی تاکنون حقوق هر ماه را به هنگام، پرداخت کند. بر همین اساس برخی اقشار از جمله پرستاران مطالبات خود را با اولویت وصول کردند و روند پرداخت مطالبات معوق اصناف مختلف همچنان ادامه دارد.
* تامین ارز ترجیحی دارو و کالاهای اساسی
در ابتدای دولت سیزدهم، اعضای دولت سابق اظهار می کردند حتی برای خرید واکسن، کمبود ارز وجود دارد. از سوی دیگر، همه ۸ میلیارد دلار ارز ترجیحی دولت برای خرید دارو و کالاهای اساسی در سال ۱۴۰۰ از محل تنخواه بانک مرکزی تا مرداد ماه استفاده شده بود.
در همین راستا با تلاش دولت سیزدهم ارز ترجیحی دارو و کالاهای اساسی با وجود گذشت بیش از ۳ ماه و اتمام سقف مقرر قانونی، تامین شد و قیمت این کالاها در بازار کنترل شد و این روند همچنان ادامه دارد.
* زلزله هرمزگان و اندیکا
در ماه های ابتدایی فعالیت دولت سیزدهم، متاسفانه وقوع زلزله در برخی مناطق جنوبی کشور موجب شد تا مشکلاتی برای مردم این مناطق ایجاد شود، اما مدیریت خوب دولتی که تازه کارش را آغاز کرده بود باعث شد مشکلات اساسی مردم این مناطق به سرعت مرتفع شود.
مدیریت عوارض زلزله در هرمزگان و اندیکا در شرایطی که هم مردم تحت فشارهای شدید اقتصادی قرار دارند و دولت هم با کمبودها و محدودیتهای فراوانی روبروست از دیگر جلوه های مدیریت بحران در ۱۰۰ روز اول دولت سیزدهم است.
مدیریت عوارض زلزله در هرمزگان و اندیکا در شرایطی که هم مردم تحت فشارهای شدید اقتصادی قرار دارند و دولت هم با کمبودها و محدودیتهای فراوانی روبروست از دیگر جلوه های مدیریت بحران در ۱۰۰ روز اول دولت سیزدهم است
رئیس جمهور بعد از زلزله اندیکا به مناطق زلزله زده سفر کرد تا از نزدیک در جریان روند کمک رسانی، اسکان و بازسازی مناطق زلزله زده شهرستان اندیکا بازدید کند. حضور آیت الله رئیسی در این منطقه موجب تسریع روند کمک رسانی به مردم و بازسازی منازل ، مدارس و زیر ساخت های خسارت دیده ناشی از زلزله شد. وی همچنین در گفتگو با مردم مناطق زلزله شهرستان اندیکا و با مشکلات آنها آشنا شد. این سفر موجب دلگرمی مردمی شد که زلزله به آنها خساراتی را زده بود.
رئیسجمهور بعد از زلزله شدید استان هرمزگان هم همه دستگاههای امدادی و وزارتخانههای مسئول را مامور کرد تا در اسرع وقت به کمک مردم مناطق زلزلهزده بشتابند. آیت الله رئیسی در جلسه هیات دولت بود که از وقوع زلزله در برخی استانهای جنوبی کشور با خبر شد و پس از اطلاع از وقوع زلزله از تمام دستگاههای مسئول استان هرمزگان و همچنین در صورت نیاز استانهای همجوار و نیز وزارتخانههای مسئول خواست در اسرع وقت و با اولویت امدادرسانی، رسیدگی به وضعیت منطقه را پیگیری کنند.
رئیسجمهور همچنین از معاون اول خود خواست در سریعترین زمان ممکن با حضور در محل وقوع زلزله از نزدیک مسائل و مشکلات ناشی از آن را بررسی کند تا مردم احساس آرامش و امنیت داشته باشند و اطمینان پیدا کنند که امدادرسانی به موقع و به خوبی انجام میشود.
* سیاست خارجی فعال و منطقه پایه
مسئولان دولت قبل و اصلاح طلبان همواره به گونه ای عمل می کردند که گویا فقط آنها هستند که زبان دیپلماسی را می دانند و می توانند در بحث سیاست خارجی خوب عمل کنند و همواره مردم را از این نگران می کردند که اگر رقیب ما دولت را در دست بگیرد برای کشور در حوزه سیاست خارجه مشکلات بزرگی ایجاد خواهد شد، این در حالی است که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و دانشگاهیان آنها در عرصه دیپلماسی و سیاست خارجه کارنامه قابل قبولی نداشتند و نتیجه سیاست های دولت سابق و نگاه مسئولان این دولت به غرب و امریکا؛ برجامی بوده است که تنها وقت مردم و کشور را گرفت و هیچ عایدی برای ملت نداشت.
با این حال بار روی کار آمدن دولت سیزدهم، شاهد تحولات مثبتی در حوزه سیاست خارجی بودیم، ارتباط خوب دولت با همسایگان و عضویت دائم در پیمان شانگهای، پیام امیدبخشی را برای مردم کشورمان مخابره کرد.
حدود ۱۰۰ ملاقات و گفتگوی تلفنی با مقامات عالی خارجی ( در حد رییس جمهور و نخست وزیر و وزیر خارجه و نماینده ویژه رییس جمهور) در ۱۰۰ روز به طور متوسط هر روز یک ملاقات یا تماس، حضور فعال در اجلاس سران اقتصادی اکو و ایجاد زمینه توسعه روابط اقتصادی با کشورهای عضو، دیپلماسی موفق اقتصادی در خرید واکسن، فروش نفت و بهره برداری از منابع ارزی در خارج از کشور، بازسازی و ارتقای سطح روابط با همسایگان و ایجاد زمینه توسعه تعاملات اقتصادی و مناسبات سیاسی با همسایگان و کشورهای منطقه بخشی از فعالیت های دولت سیزدهم در این حوزه است.
بار روی کار آمدن دولت سیزدهم، شاهد تحولات مثبتی در حوزه سیاست خارجی بودیم، ارتباط خوب دولت با همسایگان و عضویت دائم در پیمان شانگهای، پیام امیدبخشی را برای مردم کشورمان مخابره کرد
تعامل عزتمندانه و هوشمند با غرب جهت استیفای حقوق و منافع ملی، نقش آفرینی فعال منطقه ای در مدیریت بحران افغانستان، استقبال جامعه جهانی بالاخص کشورهای منطقه از استقرار دولت مقتدر و مستقل در ایران، تقویت جبهه مقاومت و ارتقای قدرت و نفوذ منطقه ای ایران، دیپلماسی فعال شخصی رییس جمهور نیز مسائل دیگری است که نشان می دهد دولت سیزدهم می تواند آینده خوبی را در حوزه سیاست خارجی رقم بزند.
* ترمیم رابطه دولت-مردم/ ارتقای سرمایه اجتماعی دولت
وعده های محقق نشده مسئولان دولت یازدهم و دواردهم، اتخاذ تصمیمات پشت درهای بسته و اجرای ناگهانی و شبانه این تصمیمات، بی توجهی به توان داخلی و جوانان کشور، بی توجهی به مسائل و مشکلات مردم، روند صعودی مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم و نابسامانی بازار و... موجب شده بود تا امید مردم در سال های گذشته برای بهبود اوضاع بسیار کم شود و مطابق تمام نظرسنجی های داخلی و خارجی، مردم روز به روز نسبت به آینده ناامیدتر می شدند و کشور را در اداره جامعه و حل مشکلات آنها ناکارمد می دانستند و عموما معتقد بودند در آینده وضعشان بدتر خواهد شد و در ادبیات نخبگان سیاسی، راجع به فروپاشی اقتصادی کشور و به صفر رسیدن درآمد کشور از محل فروش نفت، تورم ۱۰۰درصدی و ونزوئلایی شدن کشور از حیث کاهش ارزش پول ملی سخن گفته می شد به نحوی که رکورد نرخ ۳۲۰۰۰ تومانی دلار نیز ثبت شد.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم اما اوضاع تغییر کرد. تلاش شبانه روزی رئیس جمهور و وزرا، سفرهای استانی آیت الله رئیسی و حضور در جمع مردم به خصوص مردم مناطق محروم، تامین واکسن مورد نیاز کشور و در کل اقداماتی که دولت در این مدت کوتاه انجام داد باعث شده تا امروز مردم نسبت به آینده امیدوار شوند.
بر همین اساس، دولت به ۱۰ استان کشور سفر داشته و رییس جمهور هم به طور متوسط در هر ۱۰ روز در یک استان حضور داشته و با مردم این استان ها از نزدیک گفت و گو کرده است.
دولت به ۱۰ استان کشور سفر داشته و رییس جمهور هم به طور متوسط در هر ۱۰ روز در یک استان حضور داشته و با مردم این استان ها از نزدیک گفت و گو کرده است
اهتمام به تقویت ریشه های هویت ایرانی و نظام اجتماعی ایران ( جامعه روستایی و عشایری و ...)، احیای پروژه های نیمه تمام و نیمه تعطیل صنعتی، عمرانی و اقتصادی در استانها، در دسترس مردم بودن مدیران و حذف فاصله بین مردم و کارگزاران دولتی، توجه به طبقات فرودست و فراموش شدگان جامعه (حاشیه نشینان و اقشار دیده نشده مانند معراجیان، رفتگران و ... )، اهتمام به بخش کشاورزی و دامداری و حمایت از زندگی روستایی و عشایری به عنوان قشر مولد و کم هزینه جامعه، اصلاح الگوی حکمرانی و رفتار مدیران مبتنی بر اشرافیت سیاسی و اقتصادی به سمت الگوی دولت مردمی اعم از حضور در میدان و در بین مردم، عملگرایی، تحرک و پویایی وزرا و بدنه دولت، عبور از بروکراسی اداری و... از اقدامات دولت سیزدهم در این مدت کوتاه بوده است.
نتیجه این اقدامات باعث شده تا براساس نظرسنجی های معتبر داخلی و خارجی اعم از گالوپ و نظرسنجی جهاد دانشگاهی، روند امید و اعتماد مردم به دولت، صعودی است و علی رغم تخریبها و سیاه نمایی ها و جنگ روانی شدید رسانه های معاند و برخی گروههای رقیب داخلی علیه اقدامات دولت سیزدهم، افزایش قابل توجهی یافته است.
* مبارزه با فساد، اشرافی گری و رانت خواری
اشرافی گری مسئولان و رانت خواری ها از مسائل دیگری است که مردم نسبت به آن شدیدا انتقادات و گلایه هایی داشتند، این در حالی است که اقدامات دولت نشان می دهد در حال مقابله با چنین رویه ای است.
ابلاغ راهبردهای ۱۲ گانه مبارزه با فساد، تدوین سند جامع اصلاح بسترهای تولید فساد در کشور، انتصاب بازرس و نماینده ویژه رییس جمهور با اختیارات اصل ۱۲۷ قانون اساسی برای مبارزه با فساد، برکناری برخی مدیران و افراد ناسالم اقتصادی از مناصب مدیریتی که همچنان ادامه دارد با حفظ آبروی این افراد و انتصاب مدیران پاکدست و فساد ستیز و حذف تشریفات زائد مرسوم اداری و کاهش هزینه های جاری در مراسمات و سفرها و ... اقداماتی بود که حتی مورد تقدیر منتقدان دولت هم قرار گرفت.
* تلاش دولت برای حل مشکل اقتصاد، مسکن، تولید و اشتغال
اگر قرار باشد فارغ از جهت گیری های سیاسی عملکرد ۱۰۰ روز اول فعالیت دولت را بررسی کنیم، باز هم نمی توان نمره قابل توجهی به دولت سیزدهم نداد.
رئیسی نشان داده عزم خود را متفاوت از روحانی برای حل مشکلات جزم کرده و در این مسیر درگیر حاشیه ها نمی شود.کارنامه ای که مرور شد، بنا بر اظهارات بسیاری از کارشناسان برای بخش قابل توجهی از مردم قابل لمس است اما دولت سیزدهم تلاش های جدی ای هم برای حل مشکلات اقتصادی، تولید، اشتغال و مسکن داشته؛ تلاشهایی که به واسطه هشت سال رویکرد خاص دولت یازدهم و دوازدهم در نگاه به خارج برای حل مشکلات، نتایج آن در صد روز ملموس نخواهد بود، با این حال شخص رئیس جمهور جلسات مختلفی با طیف های مختلفی از کارشناسان، اقتصاددانان و دانشگاهیان برای حل این مشکلات داشته و اعضای هیات دولت هم آنطور که گفته شده به صورت شبانه روزی برای رفع این مشکلات در تلاش هستند. صاحب نظران اقتصادی و سیاسی متعددی پیش بینی می کنند دولت با ادامه این روند در آینده، می تواند کارنامه متمایزی از خود به جای بگذارد.