به گزارش مشرق، بورس اوراق بهادار تهران بعد از ۵۴ سال حضور در ایران از یک بازار کوچک و محدود به یک بازار بزرگ و اثرگذار از نظر تعداد مشتریان تبدیل شده است.
همزمان با حضور حدود ۵۸ میلیون ایرانی در بورس و فرابورس معادل ۶۹ درصد مردم کشور در بازار سرمایه ایران و افزایش تعداد سهامداران خرد، شرکت‌های بورسی و فرابورسی برای ایجاد انگیزه مشتریان به ماندگاری در بازار، لازم است، سود تقسیمی مصوب مجامع خود را از طریق غیر مستقیم و متمرکز واریز کنند.
در این زمینه زیر ساخت لازم در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه در سامانه‌ای به نام سامانه جامع اطلاعات مشتریان،سجام فراهم شده و شماره شبای حساب بانکی اکثر افراد سهامدار در آن وجود دارد.
بیشتر بخوانید:
پرداخت سود سهام از طریق سجام اجباری می‌شود
از طرفی عدم واریز سود به روش متمرکز باعث شده اولا بخش زیادی از سهامداران خرد از سودهای تعلق گرفته خبردار نشوند،از طرفی اندک بودن میزان سود هر نفر صرفه‌ای برای پیگیری حضوری یا رفتن به شعبه بانک ندارد،لذا این سودهای پراکنده در عددهای بزرگ در حساب ناشران یا شرکتها می‌ماند و برای میران عامل حق الناسی ایجاد می‌کند که پاسخ به آن بسیار سخت است.
همچنین شبکه کانون‌های تفکر ایران (ایتان)، طی یک گزارشی بر ضرورت پیگیری سازمان بورس برای واریز سود تقسیمی شرکت‌های بورسی از طریق سامانه سجام تأکید کرد.
در این گزارش مشکلات سهامداران غیرعمده اعم از حقیقی و حقوقی در دریافت سود تقسیمی مجمع شرکت‌های بازار سرمایه بررسی شده است.
نتیجه بررسی‌ها نشان می‌دهد که اکثر سهامداران خرد در روش‌های غیرسجامی توزیع سود از جمله مراجعه به بانک و ارسال اطلاعات به شرکت، به دلیل پرهزینه و مشکل بودن این مسیر، از دستیابی به سود تقسیمی باز می‌مانند. سهامداران حقوقی نیز هر چند سود تقسیمی را دریافت می‌کنند اما با بوروکراسی پیچیده‌ای جهت دریافت سود مواجه‌اند.
طبق بررسی انجام شده در این گزارش، در بازه یک ساله شهریور ۱۳۹۹ تا انتهای مرداد ۱۴۰۰، از بین ۵۳۰ شرکتی که اطلاعیه تقسیم سود منتشر کرده‌اند، ۲۴۴ شرکت سود تقسیمی را از سامانه سجام واریز می‌کنند، در حالی که ۲۸۶ شرکت دیگر از روش‌های غیر سجامی، سود را واریز خواهند کرد.
همچنین تقریباً تمامی شرکت‌های بازار سرمایه سود سهامداران حقوقی غیرعمده از جمله صندوق‌های سرمایه گذاری را به روش‌های غیرسجامی واریز می‌کنند.
از آنجا که شرکت‌های بورسی مطابق تبصره ۳ ماده ۵ دستورالعمل انضباطی ناشران موظف‌اند، سود تقسیمی را از سامانه سجام واریز کنند، حل این مسئله نیاز به مقررات جدیدی ندارد و صرفا در گرو پیگیری جدی‌تر سازمان بورس از شرکتها است.
مطابق اساسنامه نمونه شرکت‌های بورسی، این شرکتها موظف به رعایت تمامی دستورالعمل‌های سازمان بورس هستند و این سازمان از قدرت قانونی کافی برای اجرای دستورالعمل واریز سود برخوردار است.
سازمان بورس طی ابلاغیه‌ای بر تخلف بودن سایر روش‌های واریز سود تأکید کند و در صورت لزوم مجازات‌هایی را برای شرکت‌های متخلف در نظر بگیرد.
پیشنهاد شده است سود سهامداران حقوقی غیرعمده از جمله صندوق‌های سرمایه گذاری در دستور کار شرکت سپرده گذاری مرکزی قرار گیرد. همچنین شرکتها ملزم شوند طی یک برنامه زمان بندی مشخص، واریز معوقات سود تقسیمی سال‌های گذشته را از سامانه سجام انجام دهند. اطلاع‌رسانی روش واریز سود در نرم‌افزارهای معاملاتی کارگزاری‌ها نیز از طرف سازمان بورس الزامی شود.
