به گزارش مشرق، افرایش تنش‌ها در مرز روسیه و اوکراین نگرانی‌هایی را برای کشورهای عمدتا اروپایی و آمریکایی ایجاد کرده، آنها پیش از آنکه نگران حال دو کشور روسیه و اوکراین باشند، از آینده مبهم تأمین انرژی در اروپا و بالا رفتن قیمت حامل‌های انرژی که اکنون نیز این منطقه را به چالش کشیده هستند.شورای روابط خارجی اروپا در گزارشی اگرچه سعی کرده روی مشکلات و ناامنی های غذایی در منطقه خاورمیانه و آفریقا تاکید کند اما در متن گزارش نتوانسته مشکلات عدیده از جمله بحران انرژی و وابستگی بیشتر به گاز روسیه، نفوذ کشورهای منطقه به اروپا و آمریکا را پنهان کند.
شورای روابط خارجی اروپا درباره تأثیر بحران روسیه و اوکراین نوشته است ،بالا گرفتن درگیری‌ها بین دو کشور عواقب ناگواری برای منافع اروپا در خاورمیانه و شمال آفریقا ایجاد خواهد کرد. این مسئله میتواند فراتر از اختلال در عرضه انرژی و نیز افزایش ناامنی غذایی باشد. حتی کمک خواهد کرد تا کشورهای منطقه از انرژی ابزار نفوذی برای آمریکا و اروپا پیدا کنند.
این گزارش می‌نویسد؛ سرنوشت اوکراین هاله‌ای در ابهام است. دیپلماسی بین‌المللی ایجاد مذاکره پایدار را تقویت کرده، اما هنوز سایه جنگ بر این منطقه وجود دارد. در صورتی که روسیه بخواهد به اوکراین حمله کند، منافع اروپا از محدوده این دو کشور فراتر خواهد رفت، چرا که خاورمیانه و منطقه آفریقا هم درگیر این مسئله خواهد شد.
*تنش در اوکراین مسئله جدید انرژی اروپا
جنگ اوکراین احتمالاً مسئله جدیدی را برای اروپا در منطقه ایجاد کند. از آنجایی که خاورمیانه و آفریقا به تنهایی قادر نخواهد شد جایگزین روسیه برای تأمین انرژی شود، این مسئله برای اروپا مهم است. ضمن اینکه بالا رفتن تنش‌ها بین غرب و روسیه احتمالاً به تلاش‌ها برای ثبات در منطقه به ویژه در لیبی و سوریه آسیب خواهد زد.
*قیمت گندم و انرژی بالا می رود
علاوه بر این، افزایش تنش بین روسیه و اوکراین، به بالا رفتن شدید قیمت انرژی و نیز قیمت گندم منجر خواهد شد، زیرا هم روسیه و هم اوکراین بزرگترین صادرکننده غلات در جهان هستند و این موضوع برای کشورهای واردکننده این محصول اساسی بسیار حیاتی خواهد بود.
شرایط بالا رفتن قیمت کالای اساسی گندم برای بسیاری از کشورهای منطقه که اکنون با مشکل تأمین و گرانی نان مواجه هستند دردسرساز خواهد شد.
* وابستگی اروپا به گاز روسیه بیشتر می شود
این گزارش می‌نویسد؛ جنگ بین اوکراین و روسیه برای اروپا از آن جهت میتواند خطرناک باشد که وابستگی‌شان به گاز روسیه را بیشتر خواهد کرد. این تنش‌ها میتواند جریان انتقال گاز به قاره سبز را با اختلال مواجه کند که در کنار افزایش قیمت و کمبودی که اکنون وجود دارد میتواند قیمت‌ها را برای مصرف‌کنندگان اروپا بسیار افزایش دهد، در حالی که اکنون نیز بخش زیادی از هزینه زندگی آنها را تعرفه انرژی تشکیل می‌دهد. اما مسئله دیگر این است که ساده‌اندیشی است بگوییم منطقه خاورمیانه میتواند جایگزینی برای خرید گاز از روسیه باشد. اگرچه گفتن این حرف آسان است اما در عمل بسیار دشوار است.
*قطر نمی تواند جایگزین گاز روسیه باشد
قطر دومین کشور بزرگ تولیدکننده گاز طبیعی (ال ان جی) در جهان اکنون مرکز توجه کشورها برای تأمین گاز شده است، از اواخر ماه ژانویه واشنگتن دوحه را تحت فشار قرار داده که مسیر صادرات خود را به سمت اروپا بیشتر تغییر دهد. اما مسئله این است که تولیدکنندگان قطری هم در حال حاضر به حداکثر ظرفیت تولید خود رسیده‌اند در عین حال قراردادهای خود را پیشتر با مشتریان آسیایی خود منعقد کردند. در صورتی که آمریکا در متقاعد کردن شرکای آسیایی خود برای تحویل بخشی از گاز خود به اروپا با شکست مواجه شود، قیمت گاز به بیشترین قیمت تاریخ خود خواهد رسید.
در حال حاضر چانه‌زنی با قطر ادامه دارد، چرا که جایگزین مناسبی برای آن دیده نمی‌شود، به ویژه اینکه عربستان و امارات متحده عربی تولید ال.ان.جی قابل رقابت و نیز ظرفیت صادراتی زیادی ندارند.
در حال حاضر ریاض تحت فشار شدید آمریکا برای کاهش قیمت نفت است که تاکنون سعودی ها به دلیل نفعی که در قیمت بالای نفت دارد آن را قبول نکرده است. عربستان فکر میکند درآمدهای نفتی میتواند مسیر بهبود اقتصادی دوره پاندمی کرونا را سریع‌تر کند.
علاوه بر این، شمال آفریقا به عنوان راهکار دیگری برای تأمین انرژی اروپا مطرح می‌شود و گفته می‌شود الجزیره و لیبی میتواند جایگزین مناسبی برای عرضه گاز باشد. اما این دو کشور نیز پیچیدگی‌های خاص خود را دارد، چرا که ناامنی‌های سیاسی در این کشورها ثبات و پایداری عرضه را تهدید میکند.
* نگرانی از نفوذ خاورمیانه به آمریکا و اروپا
این گزارش می‌نویسد: تنش‌ها بین اوکراین و روسیه میتواند زمینه نفوذ کشورهای خاورمیانه و آفریقا را به آمریکا و اروپا بیشتر کند. هر دو کشور قطر و عربستان احتمالا به دنبال تحکیم شرایط انرژی خود هستند و احتمالا قطر می‌خواهد همسویی با اروپا را با اهرم انرژی خود تقویت کند. در عربستان محمد بن سلمان هم سیاست مشابهی را دنبال میکند.
ریاض می‌خواهد با عمل به درخواست آمریکا و اروپا و عرضه نفت بیشتر در حقیقت پیمان‌های خود را با این کشورها تحکیم بخشد.
* ناامنی غذایی
نهایتاً این احتمال وجود دارد که افزایش تنش‌ها بین روسیه و اوکراین به شدت بر صادرات گندم از این دو کشور تأثیرگذار باشد که تقریبا ۲۹ درصد تأمین این محصول اساسی در جهان از سوی این دو کشور انجام می‌شود. در حال حاضر افزایش قیمت غذا و کالاهای اساسی به دلیل اختلال در عرضه‌ای که پس از همه‌گیری کرونا ایجاد شده، افزایش یافته است و این درگیری‌ها میتواند منجر به افزایش بیشتر محصولات غذایی و ناامنی غذایی شود.
مسئله دیگر، بالا رفتن قیمت نان است که در حال حاضر با گرانی حامل‌های انرژی توأم شده است که میتواند تأثیر مضاعفی در ناپایداری خاورمیانه و منطقه آفریقا ایجاد کند. این منطقه بیشترین میزان ناامنی غذایی را دارند و بالا رفتن قیمت‌ها میتواند بحران و نیز ناآرامی را بیشتر کند.
احتمالا برخی از کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا تحت‌تأثیر این تنش‌ها نباشند، اما کشورهایی مانند یمن و لبنان که هر دو خریداران عمده گندم از اوکراین هستند به شدت تحت‌تأثیر قرار خواهند گرفت و از همین الان می‌توان عواقب بسیار ناگواری را برای آنها متصور شد.
همچنین کشور مصر هم که مهمترین اقلام غذایی خود را از اوکراین وارد میکند نیز در معرض این تنش‌ها قرار دارد. علاوه بر آن کشورهای تونس و الجزیره هم اخیرا هزینه‌های غذایی شان به شدت رشد کرده از عواقب این تنش‌ها به دور نخواهند بود.
۲۰:۰۷ - ۱۴۰۰/۱۱/۲۴
