به گزارش مشرق، ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران روز دوشنبه در سفری از پیش برنامه ریزی شده به قطر سفر کرد و در آغاز ورود مورد استقبال گرم شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر قرار گرفت. سفری که توجهات منطقه‌ای و بین المللی زیادی را به خود جلب کرده است.
سفر رئیس جمهور به قطر در حالی صورت می‌گیرد که آخرین باری که یک رئیس جمهور ایران به قطر سفر کرده بود یازده سال پیش بود. رئیسی روز دوشنبه پیش از ترک تهران به مقصد دوحه در جمع خبرنگاران، سفر خود به قطر را گامی در جهت فعال سازی دیپلماسی همسایگی به ویژه با کشورهای حوزه خلیج فارس و استفاده از ظرفیت‌های این کشورها برای توسعه روابط سیاسی و اقتصادی دانست. وی همچنین ابراز امیدواری کرد که این سفر اثرات مثبتی در ارتقای روابط سیاسی، اقتصادی و تجاری کشورهای منطقه به ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس داشته باشد.
روابط تهران – دوحه در سال‌های اخیر شاهد پیشرفت‌های محسوسی در تمامی زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، انرژی و مرزی بوده است. این پیشرفت‌ها نتیجه توجه مقامات دو کشور است که برای گسترش و توسعه روابط دوجانبه تلاش می‌کنند و برای ارتقای همکاری‌ها به بالاترین سطوح تلاش می‌کنند. در خصوص اهمیت سفر اخیر آقای رئیسی به قطر و اهمیت آن گفتگویی با پروفسور نادر انتصار، استاد بازنشسته علوم سیاسی از دانشگاه آلابامای جنوبی داشته ایم که مشروح آن در زیر آمده است.
رویکرد دولت فعلی ایران در قبال همسایگان کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
دولت رئیسی تاکنون گام‌های مناسبی برای بهبود و ارتقای روابط ایران با همسایگان خود برداشته است. اولویت دادن به سیاست خارجی ایران در قبال همسایگان تنها به همسایگان نزدیک محدود نبوده بلکه شامل حوزه‌های وسیع‌تری مثل آسیای مرکزی نیز شده است.
ایران و قطر در چه زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی می‌توانند همکاری کنند؟
پتانسیل سرمایه گذاری قطر در حوزه‌های مختلف در ایران وجود دارد. تاکنون آنچنان که باید و شاید به این موضوع پرداخته شود پرداخته نشده است. همچنین تبادلات فرهنگی، گردشگری و همکاری در زمینه‌های هنری از جمله زمینه‌هایی است که می‌تواند به تفاهم بهتر بین دو کشور منجر شود. جام جهانی آینده در قطر نیز ممکن است فرصتی برای هر دو طرف باشد تا روابط خود را برجسته کنند.
آیا فرصتی برای همکاری ایران و قطر در حوزه انرژی می‌بینید و اهمیت این همکاری‌ها چه می‌تواند باشد؟
ایران و قطر از جهاتی در حوزه انرژی رقیب یکدیگر هستند و همواره اختلافات و منافع متضادی بین دو کشور در زمینه انرژی وجود خواهد داشت. با این حال، فرصت‌های زیادی برای ایران و قطر وجود دارد که بتوانند در حوزه تولید و بازاریابی گاز طبیعی با هم هماهنگ و همکاری کنند، به ویژه اینکه دو کشور میادین گازی مشترک دارند. رقابت و همکاری در زمینه‌های گاز و انرژی مرتبط می‌تواند در دو مسیر موازی دنبال شود تا زمانی که دو طرف اهمیت هماهنگ کردن سیاست‌های انرژی خود را درک کنند.
به طور کلی همکاری دو کشور چه تأثیراتی در ثبات و امنیت منطقه می‌تواند داشته باشد؟ آیا این مسئله می‌تواند بر روابط ایران و سایر کشورهای عربی خلیج فارس تأثیر مثبت بگذارد؟
همکاری مؤثر و پایدار بین ایران و قطر قطعاً می‌تواند در زمان مناسب به دیگر طرح‌های همکاری منطقه‌ای نیز تسری داده شود. اما این امر مستلزم یک روند موفقیت آمیز اعتمادسازی بین ایران و کشورهای عرب خلیج فارس است که هم زمان بر است و هم نیازمند گام‌های سیاسی ظریف از سوی همه طرف‌های درگیر است. امنیت منطقه همچنان متزلزل است و غلبه بر موانع بر سر راه امنیت منطقه‌ای کاری دلهره آور است. این به این دلیل است که ایران و کشورهای عربی متحد غرب در خلیج فارس برداشت‌های متضادی از ثبات و امنیت منطقه‌ای دارند.
علیرغم فراز و نشیب‌هایی که در ایران و برخی دیگر از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس وجود داشته، ایران و قطر روابط خوبی داشته اند چه عواملی در گسترش این روابط تأثیر گذار است؟
در بیشتر موارد، قطر یک سیاست عمل‌گرایانه و بدون تقابل را در قبال ایران دنبال کرده است. تهران نیز به نوبه خود موضع قطر در قبال جمهوری اسلامی را با احترام به جهت گیری سیاست خارجی دوحه و روابط نزدیک آن با غرب متقابلاً پاسخ داده است. همچنین حمایت به موقع و عملی ایران از قطر در زمانی که این کشور در معرض حمله عربستان قرار گرفت، متغیر مهمی در تقویت روابط ایران و قطر بوده است.
