بحران لیر و چشم انداز اقتصاد رو به افول ترکیه

اقتصاد نابسامان ترکیه و کاهش ارزش لیر بستر را برای ورود اندیشکده‌های این کشور به مسائل تجاری- اقتصادی همواره کرده و کارشناسان اقتصادی و حامیان حزب عدالت و توسعه به واکاوی این شرایط ناگوار پرداختند.

به گزارش مشرق، ترکیه در ماه‌­های گذشته با معضل‌های جدی اقتصادی مانند تورم افسارگسیخته و کاهش معنی دار ارزش پول روبرو بوده‌ تا جایی که لیر در این مدت نزدیک به ۵۰ درصد ارزش خود را از دست داده و پیامدهای تورمی شدیدی بر اقتصاد ترکیه داشته‌ است.

در این نوشتار با مروری بر دیدگاه‌های انتشاریافته از اندیشکده­‌های همسو با حکومت و نیز مخالف با دولت حاکم، می‌توان به نقاط ضعف و قوت اقتصاد ترکیه پی‌برد.

نگاه اندیشکده‌های همسو

حکومت «عدالت و توسعه» در دو دهه اخیر همه زیرساخت­‌های لازم برای تحولی بزرگ را در عرصه اقتصاد فراهم کرده‌ و امروز ترکیه می­‌تواند به سمت حرکتی انقلابی در مسیر توسعه مبتنی بر صادرات حرکت کند.

همچنین در اندیشکده‌­های نزدیک به حکومت، رکوردهای مربوط به صادرات و نیز میزان توسعه اقتصادی ترکیه در ماه‌­های گذشته به شدت مورد توجه است. اما نکته‌­ای که در این میان نادیه گرفته می‌شود، اینکه به­ دلیل کاهش شدید ارزش لیر، حجم اقتصاد ترکیه در مقایسه با دیگر کشورهای گروه ۲۰ در حال کوچکترشدن است. اگرچه این کشور در زمینه افزایش رشد اقتصادی و میزان صادرات دستاوردهایی داشته‌ است.

افزون بر آن، محافل طرفدار حکومت با استناد به مدل توسعه مبتنی بر صادرات مدعی­‌اند رشد اقتصادی ترکیه در سال ۲۰۲۲ دو رقمی خواهد بود. آن­ها معتقدند حجم صادرات ترکیه که در سال ۲۰۲۱ بیش از ۲۲۰ میلیارد دلار بوده در سال جاری میلادی نیز به ­دلیل افزایش تقاضای جهانی در دوران پساکرونایی افزایش خواهد یافت.
برخی از محافل نزدیک به حکومت مانند «بلال باغیش» می‌گویند حکومت در ماه‌­های گذشته از اهداف خود برای کنترل تورم دست شسته و تمرکز خود را متوجه افزایش صادرات، تولید و اشتغال کرده‌ است.

اندیشکده­‌های منتقد چه دیدگاهی دارند؟

در این باره باید گفت که از نگاه آنها، پیش از سیطره نظام ریاستی بر ترکیه، نهادهای اقتصادی با همکاری هم به­ دنبال ایجاد نظم مالی در اقتصاد این کشور بودند اما با تغییر نظام حکومتی به مدل ریاستی، مدیریت اقتصاد کلان همگی در اختیار رئیس‌جمهوری قرار گرفت و نهادهای مالی و اقتصادی به طور صرف به مجری فرمان‌ها و دستورهای صادرشده از جانب رئیس‌جمهوری و نهاد ریاست جمهوری تبدیل شدند.

حکومت در سال‌های گذشته پایبندی چندانی به برنامه‌­های پنج‌­ساله توسعه نشان نداده و در زمینه مدیریت منابع مالی و نظم پیش­‌بینی شده در آن، تقید چندانی بروز نداده‌است. ریخت­ و پاش‌­ها و مصرف‌های بدون حساب و کتاب نهاد ریاست­ جمهوری در سال­‌های گذشته از آن جمله است.

از نگاه منتقدان، در مدیریت اقتصاد کلان ترکیه به­ جای حاکمیت، ذهنیت اقتصادی اردوغان باید به سوی ذهنیت علمی و عقل-گرای اقتصادی حرکت شود. نهادهایی مانند سازمان برنامه دولت که متولی نگارش بودجه بوده باید طبق اصول پیشین خود و با تکیه بر نیروهای لایق شروع به کار کند. سازمان آمار باید از سیطره سیاست خارج شود و آمار اقتصادی مانند نرخ تورم، درآمد سرانه و نرخ بیکاری را به­ صورت دقیق ارائه و بانک مرکزی بار دیگر از استیلای سیاست خارج شده و به­ صورت مستقل به منظور کنترل تورم عمل کند.

در بخشی از این نوشتار با تاکید بر اینکه توان رقابت کالاهای ترکیه‌ای با کالاهای ایرانی افزایش یافته و با قاچاق آنها به ایران، تولید داخلی به چالش کشیده می‌شود به مقام‌های مسئول ایران نیز پیشنهادهایی ارائه شده‌است.

متن کامل این گزارش تحلیلی را در اینجا مطالعه کنید.

منبع: ایرنا

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 7
  • در انتظار بررسی: 0
  • غیر قابل انتشار: 3
  • آذربایجان جنوبی DE ۱۵:۴۸ - ۱۴۰۱/۰۲/۲۳
    1 4
    وقتی دلار ۳ هزاری میشه ۳۰۰۰۰ هزار فکر کنم نزدیک به ۹۹ درصد ارزش پول ملی از دست رفته.
    • IR ۱۶:۰۸ - ۱۴۰۱/۰۲/۲۳
      2 1
      همون فکر نکنی بهتر هست چون برای فکر کردن آفریده نشدی پان‌تورچ عزیز. ۳ هزار به ۳۰ هزار یعنی ۹۰ درصد افت ارزش، نه ۹۹ درصد. هنوز چهار عمل اصلی رو هم بلد نیستی که بخوای فکر کنی
    • مهدی IR ۱۷:۰۳ - ۱۴۰۱/۰۲/۲۳
      1 2
      دوست عزیز.دلار سه یومنی شده سی تومن یعنی بیش از هزار درصد یعنی ده برابر ارزش پول ایران پایین آمده
    • IR ۱۷:۰۷ - ۱۴۰۱/۰۲/۲۳
      2 1
      ترکیه صفر از پولش حذف کرد در دهه ۹۰، وگرنه پول واقعیش بی ارزشتر است.
    • IR ۱۹:۱۹ - ۱۴۰۱/۰۲/۲۳
      2 0
      کشور آناتولی درست است نه نام جعلی و صهیونیستی و فاشیستی ترکیه
  • IR ۱۷:۰۷ - ۱۴۰۱/۰۲/۲۳
    3 0
    برداشتین کشور یونانی تبار ها و ایرانی تبار ها رو اشغال کردین اسم یک قوم زردپوست بنام ترکیه رو گذاشتین روش، انگلیس در نامگذاری این کشور جعلی باید بیشتر دقت میکرد.
  • IR ۱۹:۲۰ - ۱۴۰۱/۰۲/۲۳
    2 0
    کشور آناتولی درست است نه نام جعلی و صهیونیستی و فاشیستی ترکیه

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس