به گزارش مشرق، اختلال انفجاری متناوب، افراد مبتلا به این اختلال را با مشکلات بسیاری در زندگی مواجه میکند. اختلال انفجاری متناوب در دسته اختلالاتی است که منجر به بروز مشکلات تنظیم هیجان و رفتار و موجب نقض حقوق دیگران میشوند.
اختلال هیجانی متناوب چیست؟
اختلال هیجانی متناوب یک اختلال سلامت روانی است که با فوران خشم غیرقابل تحریک، یعنی حالت تحریک پذیری و عصبانیت بی دلیل مشخص میشود که در آن طغیانهای رفتاری متناوب با موقعیت فرد، نامتناسب میشوند.
اختلال انفجاری متناوب معمولا در دوران کودکی و نوجوانی رخ میدهد و شدت این اختلال بر اساس علائم و نشانهها از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
علائم اختلال هیجانی متناوب
علائم اختلال انفجاری متناوب مانند کج خلقی، ناشی از دعوای بی دلیل، خشونت خانگی و علائم اختلال عاطفی معمولاً بیش از ۳۰ دقیقه طول میکشد و پس از آن احساس آرامش میکند و به دنبال آن احساس خجالت و پشیمانی به همراه دارد.
فرد مبتلا به اختلال انفجاری ممکن است یکی از علائم زیر را نشان دهد:
- احساس عصبانیت
- هیجان و تحریک پذیری
- افزایش تنش
- شتاب افکار
- فعالیت و انرژی
- عصبانیتهای کلامی
- لرزیدن بی دلیل
- تنگی قفسه سینه
- فوران خشم
- جیغ و عصبانیت
بحث بیهوده است.
- وارد دعوا شدن
- تهدید دیگران
- خسارت به اشیا و اموال
با این علائم، برخی از علائم فیزیکی رخ میدهد که عبارتند از:
- افزایش سطح آدرنالین در مغز
- سردرد شدید، فشار در مغز
- ضربان قلب سریع
- انقباض عضلانی
- بی حسی
علل اختلال عاطفی متناوب
تاکنون علت اصلی اختلال عاطفی متناوب ناشناخته است اما عواملی وجود دارد که فرد را بیشتر مستعد ابتلا به این اختلال میکند، از جمله:
عوامل ژنتیکی: این احتمال وجود دارد که اختلال عاطفی از طریق ژنتیک والدین منتقل شود.
شیمی مغز: شیمی مغز از طریق سطوح پایین سروتونین در مغز که به نوسانات خلقی کمک میکند، در اختلال عاطفی متناوب نقش دارد.
فاکتورهای محیطی: احتمال دارد کودک در دوران کودکی در معرض آزار و اذیت فیزیکی قرار گیرد.
برخی تحقیقات تأیید کرده اند که اگر فردی از اختلالات زیر رنج میبرد، احتمال دارد به اختلال انفجاری متناوب مبتلا شود:
- اختلال کمبود توجه بیش فعالی
- اختلال افسردگی و اضطراب
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال مصرف مواد مخدر و الکل
- اختلال شخصیت ضد اجتماعی
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به اختلال عاطفی متناوب هستند؟
تخمین زده میشود که اختلال عاطفی متناوب در سالهای نوجوانی شروع میشود اما میتواند در کودکان تا سن شش سالگی رخ دهد و در افراد زیر ۴۰ سال شایعتر است.
علاوه بر این، از هر ۷ نفر یک نفر در مقطعی از زندگی خود دچار اختلال انفجاری متناوب میشود.
چگونه میتوانیم از اختلال انفجاری متناوب جلوگیری کنیم؟
با استفاده از تکنیکهایی که میتوانید یاد بگیرید و به پیشگیری و کاهش حملات کمک کنید، میتوان از اختلال انفجاری پیشگیری کرد، بنابراین نکاتی را به شما یادآوری میکنیم که در پیشگیری از عصبانیت به شما کمک میکند از جمله موارد زیر:
تکنیک ریلکسیشن را یاد بگیرید
شما میتوانید با تمرین مدیتیشن و یوگا ورزش کنید، که تا حد زیادی به آرامش و رهایی از اضطراب و استرس کمک میکند.
تغییر روشهای تفکر
میتوانید با یک روانشناس یا روانپزشک صحبت کنید که به شما کمک کند تا طرز تفکر خود را بازسازی کنید، چگونه خود را کنترل کنید.
مهارتهای ارتباطی را بیاموزید
با یادگیری ارتباط و گوش دادن موثر و مثبت، نحوه انتخاب لحن صدا در هنگام صحبت و ابراز همدلی با دیگران، باید یاد بگیرید که چگونه خشم را نشان دهید و حدود آن عصبانیت چیست.
تغییر محیط
شما مجبور نیستید در محیطی بنشینید که شما را عصبی و عصبانی میکند؛ بنابراین حتی الامکان محیط خود و افرادی که باعث عصبی شدن و بدخلقی میشوند را تا حد امکان تغییر دهید.
از مصرف مواد مخدر خودداری کنید
در صورت سوءمصرف مواد مخدر و الکل، باید فورا مصرف آن را متوقف کنید زیرا باعث تحریک، عصبی شدن، حملات خشونت آمیز و تحریک میشود.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید؟
در صورت بروز علائم اختلال عاطفی متناوب، یعنی اگر دائماً بدون دلیل عصبانی هستید یا اگر عصبانیتهای شما حفظ روابط کاری و شخصی را برای شما دشوار میکند، میتوانید به پزشک مراجعه کنید. پس از معاینه فیزیکی، پزشک علائم رفتاری، جسمی و روانی شما را ارزیابی میکند و سپس درمان مناسب را برای شرایط شما تجویز میکند.
درمان اختلال عاطفی متناوب
اختلال عاطفی متناوب با مراجعه به پزشک درمان میشود، به گونهای که درمان از طریق برخی روشها انجام میشود که به کاهش طغیان خشم و خشونت کمک میکند که عبارتند از:
داروهای پزشکی: هیچ داروی خاصی برای درمان اختلال عاطفی متناوب وجود ندارد، اما پزشک میتواند برخی از داروها را تجویز کند از جمله: داروهای ضد افسردگی (مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین) - تثبیت کنندههای خلق و خو (لیتیوم و اسید والپروئیک) - داروهای ضد روان پریشی - داروهای ضد اضطراب.
درمانهای جایگزین
بسیاری از مطالعات اثربخشی درمانهای جایگزین و تغییر سبک زندگی ناشی از کج خلقی را که تأثیر منفی بر روی فرد ندارند، تأیید کرده اند که شامل موارد زیر است:
- از یک رژیم غذایی سالم و متعادل پیروی کنید.
- استراحت کافی داشته باشید.
- از کافئین و محرکها اجتناب کنید.
- از مصرف مواد مخدر و الکل خودداری کنید.
کاهش منابع استرس
- برای فعالیتهای آرامش بخش مانند گوش دادن به موسیقی وقت بگذارید و از افراد منفی دوری کنید.
- درمانهای جایگزین مانند طب فشاری و ماساژ را امتحان کنید.
- تمرین مدیتیشن و ذهن آگاهی، برای از بین بردن اضطراب و استرس.
انتظارات بیماران مبتلا به اختلال انفجاری متناوب چیست؟
چندین مطالعه تایید میکنند که اختلال انفجاری متناوب یک بیماری طولانی مدت است که به طور بالقوه بین ۱۲ تا ۲۰ سال یا حتی یک عمر طول میکشد؛ بنابراین پزشکان حدس میزنند که داشتن اختلال انفجاری متناوب باعث میشود فرد با احتمال بیشتر در معرض مشکلاتی مانند افسردگی و اضطراب، سوء مصرف مواد مخدر و الکل و مشکلات جدی در روابط قرار میگیرد.
رابطه بین ترومای دوران کودکی و اختلال انفجاری متناوب
دوران کودکی نقش زیادی در زندگی روانی و رفتاری کودک در آینده ایفا میکند، به خصوص اینکه چگونه احساسات خود را به طور موثر مدیریت کنیم، چنان که اگر دوران کودکی آسیبها و آزارهای زیادی داشته باشد، میتواند فرد را در بسیاری از موقعیتهای زندگی ناتوان کند.
این غیر از این است که او یاد نمیگیرد که چگونه علائم خود را مدیریت کند، بنابراین وقتی کج خلقی رخ میدهد، فرد نمیتواند بگوید که سابقه ضربه در دوران کودکی دارد و بنابراین فوران شدید عصبانیت رخ میدهد و نمیتواند احساسات خود را کنترل کند.
این سخن بر اساس مطالعات و تحقیقاتی است که نقش ترومای دوران کودکی را تایید میکند، علاوه بر آن برخی عوامل ژنتیکی و شیمی مغز در ایجاد این اختلال نقش دارند. اختلال انفجاری متناوب علل زیادی دارد، اما میتوان آن را از طریق رواندرمانی و درمانهای جایگزین که به کاهش تشنج کمک میکند، کنترل کرد.