به گزارش مشرق، با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، احتکار روغن، افزایش بی‌رویه صادرات محصولات حاوی روغن و خروج غیرقانونی روغن از کشور کاهش پیدا کرد؛ این در حالی است که پیش از این به دلیل پایین بودن نرخ روغن خوراکی داخلی نسبت به کشورهای همسایه با قاچاق این محصول مواجه بودیم.

درواقع به علت ارزان بودن روغن خوراکی در ایران نسبت به کشورهای همسایه، در سال‌های اخیر در کشورهای عراق، افغانستان و پاکستان نیز روغن یارانه‌ای ایران به‌طور قاچاق منتقل می‌شد و منابع ارزی ملت ایران به جیب کشورهای همسایه می‌رفت.

در پی اصلاح نظام یارانه‌ای قیمت مصوب برای مصرف‌کنندگان روغن مایع آفتاب‌گردان ۸۱۰ گرمی پخت‌وپز ۶۳۰ هزار ریال و روغن مایع ۸۱۰ گرمی سرخ‌کردنی ۶۲۰ هزار ریال تعیین شد.

طبق گزارش مرکز آمار ایران از نرخ اقلام خوراکی مناطق شهری در خردادماه امسال، روغن رکورددار افزایش قیمت اقلام خوراکی شد به طوری که روغن نباتی جامد ۲۴۷ درصد و روغن مایع ۲۳۳ درصد رشد داشته‌اند.

اما با گذشت ۲.۵ ماه از اجرای این طرح و با وفور کالا در کشور، قیمت روغن خوراکی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای روند کاهشی به خود گرفته به طوری که برخی شرکت‌ها اقدام به کاهش قیمت و تخفیفات ۲۰ درصدی روی کالاهای خود کرده‌اند.

البته ناگفته نماند که در پی جنگ اوکراین و روسیه با افزایش جهانی قیمت غلات و روغن در دنیا روبرو شدیم اما با این وجود اکنون نرخ جهانی این کالا نیز روند کاهشی پیدا کرده که همین امر در قیمت‌گذاری شرکت‌ها در بازار داخلی نیز بی‌تأثیر نیست.

نیاز ماهانه کشور به روغن خوراکی بین ۱۴۰ تا ۱۶۰ هزار تن و نیاز سالانه بین ۱.۵ تا ۲ میلیون تن است، البته هر ساله نزدیک ۵۰۰ هزار تن روغن خوراکی از محل روغن‌کشی‌های داخلی تأمین می‌شود.

در سال‌های اخیر میزان ورود روغن خام کشور بین ۹۰۰ هزار تن تا یک‌میلیون و ۹۰۰ هزار تن بوده است. بر اساس آمار سال ۱۴۰۰ حدود ۱.۹ میلیون تن روغن خام به ارزش ۲.۵ میلیارد دلار وارد کشور شده بود.

در سال ۱۴۰۰ نزدیک ۲ میلیون و ۲۷۰ هزار تن دانه روغنی وارد کشور شد که از این میزان نزدیک ۴۰۰ هزار تن روغن خام از محل واردات دانه‌های روغنی تأمین شد.

وضعیت تولید بیانگر آن است که کمبودی در روغن خوراکی موردنیاز خانوار، صنف و صنعت نداریم و روغن به میزان کافی در کشور موجود است.

کل مصرف اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۱ روغن خوراکی کشور نزدیک ۱۳۵ هزار تن شد درحالی‌که در مدت مشابه سال ۱۴۰۰ این رقم ۲۰۹ هزار تن بود که حدود ۳۵ درصد کاهش را نشان می‌دهد.

مصرف روغن خانوار در اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۱ نزدیک ۸۴ هزار تن است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۳۶ هزار تن بود که حدود ۳۸ درصد کاهش داشته است.

روغن صنف و صنعت در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ حدود ۵۰ هزار تن شد درحالی‌که در سال ۱۴۰۰ حدود ۷۲ هزار و ۴۰۰ تن بود که ۳۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد.

به گفته برخی کارشناسان، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به کُند شدن قاچاق کالاهای اساسی به خارج از کشور منجر شد، زیرا تخصیص یارانه به روغن باعث شده بخش عمده‌ای از این محصول با قیمت‌های بالا از مرزها به شکل قاچاق خارج شود.

همچنین سال گذشته با تقاضای کاذب مصرف روغن خوراکی در کشور روبرو بودیم که با حذف و اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی و واقعی شدن قیمت‌ها علاوه بر کاهش قاچاق، مصرف نیز به سمت واقعی شدن حرکت کرد؛ آمارها در کشور نشان می‌دهد که یکی از پرمصرف‌ترین کشورها در مصرف روغن خوراکی بودیم که با اصلاح نظام یارانه‌ای مصرف این محصول بین ۳۰ تا ۴۰ درصد در ماه‌های اخیر کاهش یافت که همین امر در سلامت جامعه نیز اثرگذار خواهد بود.

پیش از این نیز «امیر هوشنگ بیرشک» دبیر انجمن صنایع روغن نباتی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا در خصوص وضعیت تولید و توزیع روغن نباتی در کشور گفته بود: در حال حاضر روغن موردنیاز کشور تأمین است و کمبودی در این خصوص نداریم و همچنین با اصلاح نظام یارانه‌ای قیمت روغن اصلاح‌شده و اکنون با قیمت‌های مصوب و جدید به بازار عرضه می‌شود و هیچ برنامه‌ای برای افزایش مجدد قیمت روغن در کشور نداریم.

تولیدکنندگان به استقبال از تصمیم دولت رفتند

در حالی که بر اساس تصمیم وزارت صمت قرار شده است از فردا شنبه تولیدکنندگان روغن قیمت محصولاتشان را ۱۰ تا ۲۵کاهش دهند، ‌گزارشها از مغازه‌ها و فروشگاه‌ها حکایت از آغاز تخفیف تولیدکنندگان برای فروش روغن حکایت دارد. یکی از کارخانجات بزرگ قیمت انواع محصولات روغن خود را ۲۰ درصد کاهش داده است.

پیش از این مهدی برادران معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به دستور وزیر صمت برای کاهش قیمت انواع روغن نباتی گفته بود: این دستورالعمل از شنبه هشتم مرداد برای تمام کارخانجات روغن کشور لازم الاجرا است.

وی هدف از این کار را حمایت از مصرف کنندگان اعلام کرد و گفت: همه کارخانجات ملزم به کاهش قیمت هستند و با واحدهای که از این دستورالعمل پیروی نکند، برخورد خواهد شد.

معاون وزیر صمت درباره روغن‌های فعلی موجود در بازار با قیمت قدیم نیز گفت: قرار است برای این روغن‌ها نیز تخفیفات در نظر گرفته شود.

برادران عنوان کرد: این کاهش قیمت به دنبال برنامه دولت برای کاهش تعرفه واردات مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات روغن اعمال می‌شود.