سرویس فرهنگ و هنر مشرق - چند سالی است که ترکیه می‌کوشد هرگونه «مولوی پژوهی» درباره ستاره شعر فارسی، شاعر بزرگ ایرانی که اشعارش به زبان پارسی سروده شده را به نفع خود مصادره کند و هر گونه پاسداشت تاریخی در شهر قونیه درباره این شاعر و پروژه‌های مولوی پژوهی در کشور ترکیه برگزار و ثبت شود. اغلب سخنرانی‌ها و پروژه‌های تعریف شده درباره این شاعر ایرانی به شرط کاربردی کردن کلید واژه مولوی شاعر فرامرزی در محل دفن این شاعر  با حمایت‌های مالی بسیار عجیب برگزار می‌شود.

تعداد همایش‌ها، کنسرت‌ها و سخنرانی‌های علمی متمرکز در شهر قونیه به صورت عجیبی در حال افزایش است و تقدیرهای مکرر از استاتید زبان فارسی به بهانه‌های مختلف در این شهر انجام می‌شود. نمونه آخری که می‌توان به آن اشاره کرد، اعطای مدال فستیوال ادبیات ترکیه به دکتر سوگل مشایخی است.

فستیوال سالانه ادبیات ترکیه در شهر ترابزون در این دوره، به نام ایران و به یاد سیمین دانشور شاعر صاحب‌نام ایران در این شهر برگزار شد تا پس از سرقت ادبی -فرهنگی متعلقات ادبی مولانا، سیمین دانشور نیز به نفع جریان‌های ادبی فعال در ترکیه مصادره شود. در مراسم مورد اشاره نشان ادبیات ترکیه توسط مراد زورلو اغلو شهردار ترابزون و پروفسور نعمت ایلدیریم مدیر گروه ادبیات دانشگاه آتاتورک به دکتر مشایخی از ایران اهدا شد.

سخنرانی در دانشگاه آتاتورک برای دانشجویان علوم انسانی و زبان فارسی، سخنرانی در قونیه و بر مزار مولانا، دیدار با رییس دانشگاه قونیه و سخنرانی در دانشگاه شهر ارزروم از دیگر برنامه‌های فستیوال ادبیات ترکیه بود.این جامعه‌شناس فرهنگی در روز بزرگداشت سعدی مقاله‌ای با عنوان غزلیات سعدی از منظر جامعه‌شناسی معاصر ارائه کرد که به زبان ترکی ترجمه شد. برنامه‌های فستیوال ادبیات ترکیه اردیبهشت امسال در شهرهای ترابزون و ارزروم و دانشگاه آتاتورک برگزار شد و نکته جالب اینجاست که این برنامه  با حمایت کنسولگری ایران در ترابزون ساماندهی شد  و نمایندگان ۱۸ کشور در این مجموعه برنامه‌ها حضور داشتند.

بیشتر بخوانید:

مولانا را به ترکیه فروختند؟

همزمان در ترکیه پروژه طرح تبادل «مولانا» علی الخصوص در ایران به صورت مستمر پیگیری می‌شود و در این پروژه حتی هزینه های تحصیل دانشجویان ایرانی در دانشگاه‌های ترکیه به صورت رایگان تامین می شود. هجوم نامحسوس بنگاه‌های ادبی دانشگاهی ترکیه یک سویه جریان غارتگر آتاتورکی است که هدف غایی‌اش مصادر فرهنگ ادبی پارسی است. اما این ماجراجوهایی‌ها فرهنگی تنها یک سویه کوچک از یک پازل بزرگ غارت فرهنگی است.

 بیشتر بخوانید:

همکاری عوامل ایرانی با پروژه میت ترکیه/ امیر آقایی و هایده صفی‌یاری با چه هدفی با بهمن قبادی همکاری کردند؟

ساخت و پخش سریال‌های ضد ایرانی در رسانه‌های ترکیه

پخش سریال‌ و فیلم‌های ترکی ضد ایرانی در سال‌های اخیر بشدت افزایش یافته است که از شمار فراوان این روند می‌توان به سریال‌های «شوکت تپه» و «دولت پنهان در امپراتوری عثمانی» اشاره کرد. 

در صحنه‌هایی از سریال ضدایرانی «شوکت تپه» به مخاطبان این‌گونه القاء می‌شود که افسران و ماموران امنیتی ایران تحت عنوان «ساواما» ضمن همکاری با بخش ناراضی حزب «پ.ک.ک» تلاش دارند مذاکرات صلح در این کشور را به بن بست بکشانند.

در سکانسی از این سریال یکی از نظامیان ترک که به همراه تیم امنیتی پس از عبور غیر قانونی از خط مرزی وارد ایران شده است، فرمانده ایرانی را متهم به حمایت از حزب «پ.ک.ک» ترکیه و پذیرایی از تروریست‌های این حزب در ارومیه می کند.

در بخشی از سریال ضدایرانی «دولت پنهان در امپراتوری عثمانی» از ایرانی‌ها به عنوان کسانی که در بر هم زدن آسایش و امنیت امپراتوری عثمانی نقش داشته‌اند، یاد می‌شود و کارگردان در صدد القای این توهم به بینندگان است که ایرانی‌ها همان طور که در دوره صفوی درپی ایجاد ناآرامی داخلی در عثمانی بودند،امروز نیز از طریق دخالت در حوادث پارک گزی و... در حال برهم زدن امنیت ترکیه می باشند.

در بخشی از دیالوگ‌های این سریال فردی به نام «شیخ»به قهرمان داستان به نام «پهلوان علی» می گوید:دغدغه ایرانی‌ها عشق به علی(ع) نیست، نفرت از عمر است، آنها به فکر اسلام نیستند بلکه در پی احیای امپراتوری پارس هستند! در این سریال بدترین فحاشی‌ها و الفاظ توهین آمیز به ایرانی‌ها و مذهب تشیع نسبت داده شده است.

در سریالی به نام سونگورلار  که به توان بالای نیروهای ترک در مقابله با جدایی‌طلبان کرد می‌پردازد، چند نیروی ویژه ترک با توان بالا تمام ترفندها و اقدامات تروریستی جدایی‌طلبان کرد را خنثی می‌کنند.  این سریال با تغییر نام به نام سونگورلار رویه جدیدی را در پیش گرفت. در دور جدید این سریال، مبارزه از «اکراد» جدایی‌طلب معطوف به مبارزه با سپاه قدس ایران شده است.

منطقه جغرافیایی این اتفاقات، سوریه است که نیروهای ویژه ترک با به‌ اصطلاح تروریست‌های سوری و نیروهای سپاه قدس ایران مبارزه می‌کنند. در این سریال، نیروهای سپاه قدس در برخی بخش‌ها به زبان فارسی سخن می‌گویند و تنها در صدد اقدامات تروریستی در سوریه هستند. در این سریال همچنین این‌طور القاء می‌شود که مبارزان و نیروهای ویژه ترک به عنوان داعیه‌داران حمایت از ملت سوریه وارد عرصه شده‌اند و هدف و نیتی جز دفاع از مردم سوریه ندارند. در مقابل، نیروهای سپاه قدس ایران تنها در صدد ترور و مقابله با مبارزان به‌حق تروریست‌ها و مردم سوریه هستند.  در یکی از قسمت‌های سریال سردار قاسم سلیمانی به شکل مخدوشی به تصویر کشیده می‌شود.

پروژه شدن  سینمای ایران در کشور ترکیه

غیر از فعالیت‌های دانشگاهی و آموزشی که در راستای غارت سرمایه‌های ادبی طراحی شده به صورت غیرگل‌درشت و نامحسوس مهمترین پروژه‌های ایرانی با هدف غارت فرهنگی در ترکیه ساخته خواهد شد. آخرین نمونه فیلم عنکبوت‌مقدس است که ساخت آن به دلایل فرامتنی میسر نشد و گرنه بخشی از جغرافیای فیلم‌ در مرحله نخست (زمستان ۱۳۹۸)  در ترکیه باسازی شد اما سازندگان در دقیقه ۹۰ از ساخت این فیلم در ترکیه چشم پوشی کردند. اما پروژه‌های ضد ایرانی فراوانی در ترکیه ساخته می‌شود که از میان آن‌ها می‌توان به فیلم فصل کرگدن اشاره کرد.

بیشتر بخوانید:

همکاری عوامل ایرانی با پروژه میت ترکیه/ امیر آقایی و هایده صفی‌یاری با چه هدفی با بهمن قبادی همکاری کردند؟

نکته جالب ساخته شدن برخی از این پروژه‌های مشترک ایرانی در ترکیه را باید در اظهارات یکی از عواملی فنی فیلم فصل کرگدن در بازگشت به ایران جستجو کرد. اظهارات او در حراست وزارت ارشاد مبنی بر حمایت‌های نهادهای امنیتی از پروژه های فرهنگی در ترکیه نشان می‌دهد، این روند ساخت آثار مشترک با هدف‌گذاری‌های غیرفرهنگی دنبال می‌شود.

در پروژه امنیتی - فرهنگ تعریف شده که در حوزه ادبیات و شعر به صورت مستمر ادامه دارد، باید به ساخت پروژه مشترک سینمایی «مست عشق» به کارگردانی حسن فتحی اشاره کرد که منابع مالی و حمایت‌ طرف ترک  این اثر شفاف نیست و تهیه کننده ایرانی اثر چندی قبل خبر داده که پس از اختلاف‌ها فراوانی با طرف ترک سریال شصت قسمتی این روایت سینمایی به زودی ساخته خواهد شد.

افزایش تدریجی ساخت فیلم سینمایی در ترکیه نقطه عطفی هم به نام مطرب دارد که شیوه عمل تاثیر ترک‌ها را غیر از شیوه مستقیم تصرف و غارتگری نشانه‌های ادبی و تاریخی کشورمان به نمایش می‌گذارد. به عنوان مثال  عایشه گل جوشکن به عنوان پرستوی فرهنگی وارد پروژه مطرب می‌شود و حضور او منجر به صدور مجوز ارشاد برای تک‌خوانی عایشه در این فیلم می‌شود.

اجرای ترانه دو صدای عایشه گل جوشکن با امین حیایی در فصل سوم سریال ساخت ایران

پس از ساخته شدن این فیلم یکی از ماموریت‌های این بازیگر- خواننده بازخوانی ترانه‌های ترکی - فارسی تبدیل به یک کار ویژه مدون می‌شود. در حالیکه بازیگران فعال داخل کشور با مسئله دستمزد و مالیات دست به گریبان هستند عایشه با کمترین قیمت در تولیدات مشترک حضور پیدا می‌کند و مهمترین ماموریت گویا همچنان خواندن در آثاری است که در داخل ایران تولید می شود و از مراجع داخلی مجوز کسب می‌کند.

الیاس یالچینتاش پروژه مهم ترکیه در ایران

 «الیاس یالچینتاش» یکی از پروژه‌های اخیر مشترک فرهنگی ترکیه و رسانه‌های فارسی ‌زبان خارج از کشور بود. با اینکه خوانندگان سرشناس شناخته شده‌تری ترکیه حاضر به اجرای کنسرت در ایران هستند اما  یالچینتاش به عنوان یک پروژه بینافرهنگی کارش را با کنسرت‌های مشترک با خوانندگان ایرانی خارج از کشور آغاز می‌کند.

در ابتدا کنسرت‌های او را شبکه‌های فارسی زبان و برنامه‌گذاران ایرانی برگزار می‌کردند و با شناخته شدن این خواننده ترک در کنسرت‌های مشترک در دولت دوازدهم پای این خواننده به ایران باز شد. او ضمن اجرای کنسرت‌های متعدد اقدام به ضبط قطعات مشترک با خوانندگان ایرانی می‌کرد.

حمایت مشکوک و هدایت شده یالچینتاش  از باشگاه تراکتورسازی همزمان با رخدادهای غیرقابل پیش‌بینی در ورزشگاه‌های این تیم نشان داد که برنامه‌گذاران او اهداف دیگری در رابطه با برجسته کردن این خواننده دنبال می‌کنند.

با عیان شدن گرایشات تجزیه‌طلبانه در مورد نحوه فعالیت‌های این خواننده و احیا شدن برند او پس از کرونا او مجموعه کنسرت‌های مشترک خود با خوانندگان ایرانی در استانبول را از سر گرفت و یکی از خبرنگاران مشهور موسیقی داخلی اقدام به پوشش گسترده کنسرت‌های مشترک این خواننده با خوانندگان داخلی کرد.

با تغییر دولت انتظار می‌رفت برنامه‌های این خواننده که سویه‌های فکری جدایی طلبانه را تقویت می‌کند متوقف شود اما محمود شالویی  معاونت هنری از لغو اجرای کنسرت این خواننده در جزیره کیش جلوگیری نکرد تا این خواننده بدون کمترین حاشیه‌ای  روند کنسرت‌های خود در جزیره کیش را دنبال کند.

طبیعی است وقتی  روند اعطای مجوز به این نماد فرهنگ وارادتی را تسهیل می‌شود، فرصت ستایش و تمجید از این خواننده آسانتر خواهد شد. پیامد اعطای مجوز خواندن قطعات دوزبانه و برگزاری کنسرت‌های مختلف، این خواننده موفق به دریافت جایزه آکادمی نخستین دوره آیین تئاتر و موسیقی علی معلم(تندیس حافظ)  می‌شود.

بخشی از رپرتاژ شبکه‌های ترکیه پس از دریافت تندیس حافظ ایران