به گزارش مشرق، رئیس فیفا در شرایطی در افتتاحیه بیست و پنجمین دوره مسابقات فوتبال کشورهای عربی در سال ۲۰۲۳ شرکت کرد که در سخنان خود اظهار نمود: «این قبیل رویدادهای ورزشی، نقش بنیادینی دارند برای اینکه فوتبال را به معنای حقیقی، جهانی بسازند و این ثابت می کند که فوتبال، جهان را متحد می کند.»

عجیب اینجاست که رئیس فیفا فراموش کرده است که بر اساس بند (ه) ماده ۲ اساسنامه فیفا، یکی از اهداف این نهاد جهانی، ممانعت از هر روش یا شیوه ای است که زمینه سوء استفاده از مسابقات فوتبال را برای اغراضی دیگر فراهم آورد.

آیا رئیس فیفا از خود پرسیده یا مشاورانش هیچگاه او را راهنمایی کرده اند که اساساً خلیج عربی هیچگونه هویت تاریخی و موجودیت جغرافیایی ندارد؟

آقای اینفانتینیو! گویا لازم است به شما یادآوری کنم مطابق بند اول ماده ۴ اساسنامه فیفا، تبعیض از هر نوع علیه یک کشور از جمله بدلایل ملی در سازمانی که شما نمایندگی آن را بر عهده دارید شدیداً ممنوع و قابل مجازات است و می تواند زمینه‌ساز تعلیق یا اخراج هر عضو مرتکب تبعیض شود. بند دوم ماده ۴ اساسنامه هم تصریح می کند: «فیفا در مسایل سیاسی و مذهبی بی طرف است.» حالا برای خیلی از ایرانیان این سئوال مطرح است که آیا حضور رئیس فیفا در یک تورنمنت با نام خلیج عربی، نمی تواند تقلا کردن برای اعتبار بخشیدن و رسمیت دادن به یک نام جعلی باشد؟

آیا رئیس فیفا هیچگاه مطالعه ای در این زمینه کرده است که نه در اسناد رسمی سازمان ملل متحد، نه بر اساس مستندات تاریخی و نه بموجب واقعیات جغرافیایی، هویتی بعنوان خلیج عربی وجود ندارد و این هویت جعلی صرفاً بخاطر اغراض سیاسی برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس ساخته شده و روی آن تبلیغ می شود.

رئیس محترم فیفا نباید چشمانش را بر این واقعیت بپوشاند که بند اول ماده ۵ اساسنامه این سازمان، به مسئولیت فیفا برای بهبود روابط دوستانه اشاره دارد.

آیا وجدان شما می پذیرد که در مراسم افتتاحیه مسابقات فوتبال کشورهای عربی در ذیل نامی تحریف شده حاضر شوید که از یک طرف، احساسات و غرور یک ملت را خدشه دار می کند و از طرف دیگر، می تواند مصداق بارز رویکرد نفرت پراکنی بعضی از کشورها علیه ایران، مردم آن و تمامیت سرزمینی آن باشد؟

نیازی به توضیح نیست که این مسابقات در بصره عراق، تحت نظر فدراسیون فوتبال جام خلیج عربی در حال برگزاری است و این فدراسیون یکی از اعضای فیفا می باشد. کاش لازم نبود به بخش حقوقی فیفا یادآوری کنم که ماده ۱۵ اساسنامه فیفا همه فدراسیون های عضو را مکلف می کند که در اساسنامه خود اولاً در امور سیاسی و مذهبی بیطرف باشند، ثانیاً کلیه اشکال تبعیض را منع کنند و ثالثاً ضمن حفظ استقلال خود، از هر نوع دخالت سیاسی جلوگیری کنند.

آقای شماره ۱ فیفا! آیا نام تقلبی، تفرقه افکن و عداوت انگیز فدراسیونی که با مسرت و شادمانی در مسابقه افتتاحیه تورنمنت آن شرکت کردید، به اندازه یک سر سوزن با الزامات قانونی فیفا سازگاری دارد؟

اگر فیفا خود را تافته جدابافته از اهداف و ارزش های بنیادین نهضت المپیک نمی داند، خوب است با خود مرور کند که طبق بند چهارم ماده ۲ منشور المپیک، ورزش باید در خدمت بشریت و ارتقای صلح باشد. بند پنجم همین ماده هم تأکید دارد که ورزش را باید نسبت به مسایل سیاسی خنثی و بیطرف نگاه داشت. بند ششم نیز همه اشکال تبعیض را نفی می کند. بالاخره اینکه بند یازدهم ماده ۲ منشور المپیک بر مخالفت با هرگونه سوء استفاده سیاسی یا تجاری از ورزش و ورزشکاران پافشاری می کند.

آیا اقدام نماینده رسمی فیفا که عالی ترین مقام آن بشمار می رود را می توان همسو با این قانون اساسی جامعه بین المللی ورزش دانست؟

هر چند اگر به سابقه عملکرد فدراسیون فوتبال مراجعه کنیم، خوش باورانه است که تصور کنیم دستور کار مدونی در این فدراسیون در حوزه امور بین الملل وجود دارد و اساساً نمی توان تعریفی از دیپلماسی ورزشی و اهمیت آن در دپارتمان امور بین‌الملل فدراسیون سراغ گرفت. با این اوصاف، با توجه به پیامدهای هنجارشکنانه حضور آقای اینفانتینیو در مسابقات بصره عراق نسبت به مقررات فیفا لازم است اقدامات قاطع و فوری بویژه از سوی فدراسیون فوتبال و کمیته ملی المپیک اتخاذ گردد:

۱- درخواست فوری فدراسیون فوتبال ایران از فیفا مبنی بر اعلام موضع رسمی در خصوص اینکه حضور نمایندگان فیفا در تورنمنت های ورزشی کشورهای عربی، ذیل نام خلیج عربی، به منزله برسمیت شناختن این عنوان نخواهد بود و هیچ آثار قابل استنادی نخواهد داشت.

۲- ارسال نامه کتبی به فیفا در خصوص موارد نقض اساسنامه این سازمان و محفوظ دانستن حقوق فدراسیون فوتبال ایران در احقاق حقوق خود از طریق ارکان قضایی فیفا در برابر کشورهای شرکت کننده در این جام و علیه خود رئیس فیفا

۳- اتخاذ اقدامات حقوقی فوری از سوی فدراسیون فوتبال ایران برای تغییر نام فدراسیون جام خلیج عربی در چارچوب مقررات اساسنامه فیفا

۴- هدایت رایزنی های گسترده، مکاتبات و درخواست رسمی کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران در کنگره سالیانه کمیته بین المللی المپیک بمنظور اتخاذ تصمیم نسبت به استفاده از عناوین جعلی و غیرمعتبر در رویدادهای ورزشی بین المللی

۵- تدوین سند جامع دیپلماسی ورزشی کشور برای یک دوره دهساله و تبیین نقش و دورنمای مأموریت ارکان امور بین الملل در فدراسیون های ورزشی

امیرساعد وکیل - وکیل دعاوی بین المللی و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران