سرویس جهان مشرق _ اوکراین در دوره اتحاد جماهیر شوروی تقریبا مهمترین و با ارزش ترین جمهوری محسوب شده و نسبت به سایر مناطق شوروی نقش "فرزند محبوب خانواده" را داشت.

اگرچه اوکراین بخشی از خاک شوروی محسوب می شد اما در سیاست داخلی مستقل بوده و حتی در سازمان ملل و شورای امنیت کرسی مستقل از شوروی داشت؛ آنها همواره بالاترین بودجه عمومی را مسکو دریافت می کردند و از بیشترین حجم سرمایه گذاری در بخش صنعت و توسعه شهری برخوردار بودند.

این کشور مشهور به انبار غله شوروی و حتی اروپا بود و علی رغم جنگ گسترده یک سال اخیر هنوز نیز می تواند این عنوان را در اختیار داشته باشد؛ در زمینه تولید انرژی و برق هسته ای، هیچ منطقه ای از خاک شوروی تراکم راکتورهای اتمی نظیر خاک اوکراین نداشت؛ در حال حاضر ۴ مجموعه انرژی هسته ای شامل ۱۵ راکتور فعال در خاک اوکراین مشغول فعالیت هستند در حالی که اگر فروپاشی شوروی رخ نمی داد برنامه گسترده ای برای ساخت ۵ مجموعه و ۲۰ راکتور اتمی دیگر نیز در دست اجرا بود؛ نیروگاه اتمی انرهودار در استان زاپوروژیا بزرگترین نیروگاه اتمی در کل قاره اروپا محسوب می شود.

در زمینه صنعت نظامی نیز این کشور قلب تولید تسلیحات راهبردی در اتحاد جماهیر شوروی بود؛ کارخانه جات مربوط به تولید هواپیماهای ترابری غول پیکر آنتونوف، بمب افکن های راهبردی Tu-۱۶۰، صنایع گسترده زرهی خارکیف، کارگاه های بزرگ تولید سرسام آور مهمات و استقرار ناوگان بزرگ دریای سیاه شوروی (و بعدها روسیه) در بندر سواستوپل در شبه جزیره کریمه، اوکراین را به یکی از مراکز اصلی فرماندهی نبرد بلوک شرق در دوران جنگ سرد تبدیل کرده بود.

هنگامی که اوکراین از شوروی جدا شده و استقلال پیدا کرد و رهبران این کشور حاضر به امضای توافقنامه بوداپست در سال ۱۹۹۴ برای امحای توان اتمی باقی مانده در این کشور شدند، ارقام اعلام شده از حجم تسلیحات راهبردی اتمی این کشور خیره کننده بود:

_ ۱۷۶ فروند موشک بالستیک قاره پیمای اتمی از دو مدل SS-۱۸ و SS-۲۴

_ ۱۰۸۰ فروند موشک کروز دوربرد اتمی KH-۵۵

_ ۴۴ فروند بمب افکن راهبردی حامل تسلیحات اتمی Tu-۹۵ و Tu-۱۶۰

اما رهبران "اوکراین مستقل" چه بر سر این کشور آوردند؟

طبیعتا کشوری با حجم ذخایر و منابع ذکر شده در بالا بایستی حتی پس از جدا شدن از اتحاد شوروی در سطح یک کشور توسعه یافته و رو به پیشرفت با اقتصاد و سرانه رفاه بالا به حیات خود ادامه می‌داد، اما ۳ دهه کشمکش های بی پایان سیاسی، اختلافات سنگین قومیتی میان ملی گرایان اوکراینی و روس تبارها، دعوای مخرب میان دو جناح سیاسی طرفدار رابطه با غرب یا مسکو و فساد سنگین اداری و مالی در میان تمامی جناح های سیاسی حاکم در این کشور کار را به جایی رسانده بود که اگر کمک های مالی سالانه روسیه به دولت های مستقر در کی‌یف نبود آنها حتی قادر به کنترل همان وضع وخیم اقتصادی کشورشان نیز نبودند.

عمده صنایع نظامی این کشور در زمینه تامین نیازهای ارتش تقریبا تعطیل شده بودند و تنها نمایشگاه های ویژه صادرات تسلیحات برای کشورهای خارجی برپا می شد؛ اثبات کننده این موضوع نیز انواع زیادی از تسلیحات مدرن طراحی شده توسط مهندسان اوکراینی در سالهای پیش از جنگ است که هیچ کدام از آنها اکنون در ارتش این کشور عملیاتی نیستند و این کشور را محتاج به گدایی تسلیحات از ناتو کرده است (تسلیحاتی مانند تانک Oplot-M، موشک بالستیک Grom۲، راکت اندازهای Vilkha، هویتزر bohdana و ...).

در همان جنگ سال ۲۰۱۴ در شرق این کشور ضعف های سنگین و کمبود تجهیزات ارتش اوکراین به خوبی نمایان شد و علی رغم این موضوع در مدت زمان ۸ سال تا آغاز جنگ اخیر این کشور هیچ اقدامی برای بازسازی ارتش خود به جز تکیه بر کمک های نظامی غرب نکرد؛ بارها فرماندهان نظامی اوکراین عنوان کرده اند که از رهبران سیاسی این کشور خواهش میکردند تا بودجه لازم برای تولید تسلیحات ساخت این کشور را در اختیار نهادهای نظامی قرار دهند اما با بی توجهی آنها و همان فساد همیشگی مالی و اداری مواجه می شدند.

از ابتدای جنگ اخیر تا کنون هفته یا ماهی نیست که خبری از دستگیری مقامات سیاسی، اطلاعاتی یا فرماندهان نظامی اوکراینی به جرم خیانت و جاسوسی برای دشمن (روسیه) منتشر نشود؛ با گذشت ۸ سال از سرنگنونی دولت یانوکوویچ و استقرار دولت غربگرا، هنوز این کشور موفق به پاکسازی بدنه وفادار به سیستم سابق در کابینه فعلی نشده است.

همچنین مسئله فسادهای مالی که چندین دهه گریبان این کشور را گرفته بود همچنان و در سطوح بالا ادامه دارد؛ هفته گذشته بود که اخباری مبنی بر اختلاس های مالی سنگین در بدنه وزارت دفاع اوکراین منتشر شد.

پرونده ای مربوط به دریافت رشوه های سنگین چند صد هزار دلاری توسط افراد نزدیک به اولکسی رزنیکوف وزیر دفاع اوکراین در زمینه تامین تدارکات نظامی و مواد غذایی برای سربازان خط مقدم و مردم این کشور؛ این مسئله منجر به استعفای دو تن از معاونین رزنیکوف به نامهای واسیل لوژینسکی و ویاچسلاو شاپووالوف شد اما شخص رزنیکوف علی رغم فشارهای گسترده همچنان حاضر به کناره گیری نشده است.

بلوف زنی و تهدیدات بی پایه مشاوران زلنسکی

مسئله بی کفایتی و اقدامات هزینه ساز حتی نزدیک ترین افراد به شخص زلنسکی رئیس جمهور اوکراین را نیز شامل می‌شود؛ چندی پیش بود که آرستوویچ رئیس دفتر ریاست جمهوری به علت اظهار نظر نا به جا در خصوص برخورد موشک پدافندی اوکراینی به ساختمانی در شهر دنیپروپتروفسک که منجر به کشته شدن ده ها اوکراینی شده بود تحت فشارهای شدید ناچار به استعفا شد؛ عمده کارشناسان نظامی و فرماندهان اوکراینی با قاطعیت اعلام کردند که این کشور هیچ موشک پدافندی که توانایی رهگیری موشک کروز خا۲۲ روسی را داشته باشد در اختیار ندارند، اما آرستوویچ که قصد تعریف و تمجید از پدافند اوکراین را داشت اعلام کرد موشک روسی رهگیری شده و تنها بقایای موشک پدافندی اوکراینی به ساختمان مربوطه اصابت کرده است که به نوعی اقدام به "خودزنی" تعبیر شد.

اما با اختلاف فاحش، حراف ترین شخصیت سیاسی در کابینه دولت اوکراین میخائیل پودولیاک مشاور رئیس جمهور این کشور محسوب می شود؛ فردی که با اظهار نظرهای نسنجیده و بلوف زنی های خنده دار تا کنون بارها به سوژه رسانه های مختلف دنیا تبدیل شده است.

اگرچه مسئله اتهام زنی به جمهوری اسلامی ایران در خصوص ارسال سلاح برای ارتش روسیه در جنگ اوکراین تقریبا شامل اکثر مقامات سیاسی اوکراینی می شود اما شدیدترین موضع گیری در این میان به پودولیاک بازمی گردد؛ در تاریخ ۲۴ دسامبر ۲۰۲۲ پودولیاک در صفحه توئیتری خود با تکرار اتهامات مربوط به ارسال پهپادهای رزمی از سوی تهران برای ارتش روسیه، بر لزوم حمله به خطوط تولید و ترور نیروهای فنی حاضر در پروژه های موشکی و پهپادی ایران اشاره کرد.

هفته گذشته نیز اظهارات عجیب پودولیاک در خصوص حملات آینده ارتش این کشور به شهرهای بزرگ روسیه نظیر مسکو و سن پترزبورگ جنجالی شده و با واکنش تند مقامات کرملین همراه شد.

اما به تازگی پودولیاک در اقدامی که احتمالا به منظور خودشیرینی و جلب حمایت صهیونیست ها انجام شده است مسئله حمله با ریزپرنده ها به یک مرکز وابسته به وزارت دفاع کشورمان در شهر اصفهان را به نوعی به هشدار چندی پیش خود در خصوص لزوم حمله به تاسیسات نظامی ایران ربط داد.

وی در صفحه توئیتر خود نوشت:

منطق جنگ بی رحم و کشنده است، عاملان و همدستان را به شدت مؤاخذه می‌کند؛ وحشت در فدراسیون روسیه، بسیج بی پایان، دفاع موشکی در مسکو، سنگربندی در فاصله ۱۰۰۰کیلومتری، آماده سازی پناهگاه‌ها. شب انفجاری در ایران در تاسیسات تولید پهپاد، موشک و پالایشگاه های نفت؛ اوکراین به شما هشدار داد.

این مسئله با واکنش رسانه وابسته به شورای عالی امنیت ملی و هشدار در خصوص تبعات عدم برائت دولت اوکراین از این سخنان نا به جا همراه شد؛ همچنین وزارت امور خارجه کشورمان نیز کاردار سفارت اوکراین در تهران را به منظور ادای توضیحات در خصوص این اظهارات نسنجیده پودولیاک احضار کرد.

جمهوری اسلامی ایران بارها بر موضع ثابت خود در عدم مداخله در جنگ اوکراین و حفظ موضع بی طرفی تاکید کرده است؛ تهران حداقل تا امروز قصدی برای ارسال تسلیحات برای هیچ کدام از دو طرف درگیری در خاک اوکراین نداشته است اما ادامه موضع گیری های نسنجیده، حرافی و بلوف زنی های بی فایده و همراهی با دشمنان مردم ایران نظیر رژیم صهیونیستی می تواند عواقب ناخوشایندی برای کی‌یف به همراه داشته و موجب تغییر موضع جمهوری اسلامی ایران در خصوص مسئله بی طرفی در جنگ اوکراین شود.

زلنسکی بایستی به خوبی متوجه باشد و مشاوران و وزرای کابینه خود را نیز توجیه کند که اضافه شدن احتمالی تسلیحات راهبردی، دوربرد و نقطه زن ایرانی به زرادخانه فعلی ارتش روسیه چه تبعات سنگینی علیه توان نظامی این کشور در ادامه جنگ خواهد داشت؛ در گذشته شاهد استفاده مستقیم تسلیحات ایرانی (موشک بالستیک فاتح و قیام) علیه پایگاه ارتش امریکا در عین الاسد عراق و یا کمک تکنولوژیک ایران به رزمندگان یمنی در حملات کوبنده به تاسیسات آرامکو در خاک عربستان بوده ایم.

تسلیحاتی که به هنگام استفاده نه نظیر برخی موشک های روسی دچار خطا در اصابت به هدف می شوند و نه مانند آمارهای رویایی ارائه شده از سوی پدافند اوکراین در زمینه مقابله با موشک های کروز روسی، توانی برای رهگیری آنها خواهند داشت.

پودولیاک و دوستانش بایستی این موضوع را از عربستان سعودی به عنوان یکی از شرکای نظامی سابق اوکراین پرسیده باشند که با دارا بودن ده‌ها آتشبار سامانه پاتریوت (که اوکراین ماه هاست برای داشتن ۱ آتشبار آن التماس می کند) چگونه حتی موفق به هدف قرار دادن یک فروند پهپاد یا موشک یمنی در حمله سپتامبر ۲۰۱۹ انصارالله به بزرگترین پالایشگاه عربستان (ابقیق) نشدند.