به گزارش مشرق، صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران یکی از مهم‌ترین طراحان و سازندگان تجهیزات و تسلیحات نظامی هستند. صنایع دفاعی ایران اسلامی، شرکت‌ها و بخش‌های دانش‌بنیان هستند که آغاز فعالیت آن‌ها به دوران ابتدایی دفاع مقدس باز می‌گردد؛ هنگامی که ایران تحت تحریم‌های تسلیحاتی قرار داشت و اگر صنایع دانش‌بنیان نظامی را پایه‌گذاری نکرده بود شاید سرنوشت دفاع مقدس به شکل دیگری رقم خورده بود.

صنایع دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز توانسته انواع تجهیزات و تسلیحات مورد نیاز را طراحی کرده و بسازد.

هوش مصنوعی، علم مورد نیاز نیروهای مسلح برای مقابله با دشمنان

دانش هوش مصنوعی جزو جدیدترین علومی است که طی‌ چند دهه اخیر توانسته‌اند اهمیت خود را در همه حوزه‌ها به ویژه حوزه نظامی نشان بدهند. از این رو، نیروهای مسلح در سطح جهان نیز در سال‌های اخیر به سوی استفاده از این علم رفته اند که می‌توان مثال مشهود آن را در بسیاری از ربات‌ها و پهپادها مشاهده کرد.

باید نسبت به این نکته هم تاکید کرد که هوش مصنوعی در سایر حوزه‌‍‌ها همچون طراحی و ساخت شبیه‌سازهای مختلف مانند شبیه‌سازهای پروازی هم استفاده شده است.

هنگامی که شاخه‌های مختلف هوش مصنوعی را بررسی می‌کنیم که استفاده از آن در حوزه رباتیک چندین سال است که در سطح جهان رواج پیداکرده و چند کشور جهان با کاربرد این علم راهبردی به دستاوردهای خوبی در حوزه رباتیک دست یافته‌اند.

در این راستا و با توجه به اهمیت حوزه هوش مصنوعی، مراکز تحقیقاتی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران که همواره در حال رصد و پایش علوم جدید برای ارتقای قدرت خود هستند چند سالی است که به سوی استفاده از هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف گام برداشته‌اند.

استفاده از هوش مصنوعی در حوزه‌هایی همچون خودروهای رباتیک، گلوله‌های توپخانه‌ای، شبیه‌سازها و پهپادها جزو مهم‌ترین حوزه‌های کاربردی‌شدن این علم در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بوده است. البته مراکز تحقیقاتی نیروهای مسلح ایران اسلامی استفاده از هوش مصنوعی را رها نکرده و به طور پیوسته در حال احصای حوزه‌های جدید برای استفاده از هوش مصنوعی هستند.

خهپادهای ایرانی؛ قاتل تانک‌های میلیون دلاری دشمنان

نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران طی سال‌های اخیر با استفاده از هوش مصنوعی و عملیاتی‌کردن آن توانسته به سوی طراحی و ساخت خهپادها(خودروهای هدایت‌پذیر از دور) با کاربردهای مختلف حرکت کرده است. تجهیزاتی که در سال‌های اخیر و با توجه به جنگ‌های نامنظم اخیر در غرب آسیا اهمیت خود را به طور دوچندان نشان داده است.

سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش با توجه به موقعیت ایران اسلامی و با احصای شرایط غرب آسیا و همچنین توجه به تجربه ظهور گروهک تروریستی داعش به سوی طراحی و ساخت خهپادها حرکت کرده و آن‌ها را مطابق با دانش روز دنیا به تولید رسانده است.

نذیر، حیدر و کاراکال خودروهای هدایت‌پذیر از دور(خهپاد) تولید سازمان سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش هستند که هر کدام از آن‌ها کاربردها و ویژگی‌های خاص خود را دارند.

خودروی بدون سرنشین نذیر

رژه ۲۹ فروردین ارتش جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۴ همانند همیشه دستاوردهای جدیدی را به نمایش همگان گذاشت؛ یکی از این دستاوردها خودروی رزمی نذیر بود.

خودروی رزمی نذیر یک خودروی بدون سرنشین هدایت پذیر از دور است که در دو نوع ۴ و ۶ چرخ طراحی و تولید شده است. این خودرو از یک شاسی با انعطاف بالا و همه‌جا رو بهره می‌برد که قادر است در هر نوع زمین با عارضه‌های متفاوت حرکت کند.

موتور نذیر یک موتور الکتریکی است که به علت بی‌صدا بودن یک مزیت بزرگ را به آن بخشیده است و آن امکان فعالیت مخفیانه در مناطق عملیاتی. این موتور توانسته برد عملیاتی نذیر را به عدد ۲ کیلومتر برساند و با استفاده از سامانه شناسایی اپتیکی قادر به اجرای ماموریت‌های شناسایی در مناطق عملیاتی است. سامانه مذکور قابلیت هدف‌گیری در شب و روز و آب و هوای نامساعد را هم داراست.

نذیر به سلاح‌های مختلفی تجهیز شده که آن را علاوه بر یک خودروی رزم زمینی به یک خودروی پدافندی نیز تبدیل کرده است. این سلاح‌ها عبارتند از؛ یک تیربار ۷.۶۲ میلی‌متری، یک دوش پرتاب ضد هوایی و یا دو قبضه موشک ضد زره.

نکته مهم در حوزه تسلیح نذیر، استفاده از فن اختفاء برای پنهان‌سازی تسلیحات است تا دشمن متوجه سلاح‌های این خودرو نشود و در هنگام لزوم این سلاح‌ها از داخل خودرو بیرون بیایند. البته به نظر می‌رسد یکی از ضعف‌های این خودرو امکان استفاده از یک نوع سلاح برای درگیری است ولی با توجه به بومی‌بودن دانش طراحی «نذیر» می‌توان این را متصور بود که در نسخه‌های بعدی تنوع تسلیحاتی نیز افزایش یابد.

قدرت حمل محموله توسط «نذیر» ۶۰۰ کیلوگرم است؛ این خودرو می‌تواند علاوه بر تسلیحات خود انواع محموله‌های مورد نیاز همچون مهمات، غذا، کمک‌های اولیه پزشکی و بار همراه سربازان را در میدان‌های نبرد جابجا کند. اجرای موفق این انتقال در میدان‌های رزم بسیار مهم است چون این احتمال وجود دارد که در برخی نقاط امکان تردد هیچ وسیله‌آی غیر از خودروهای کوچک‌مقیاس وجود نداشته باشد.

خودروی بدون سرنشین حیدر

طراحی و تولید خودروی رباتیک حیدر را باید گام بعدی نیروی زمینی ارتش در حوزه ساخت این نوع خودروها دانست. نیروی زمینی ارتش ۱۱ مهرماه سال ۱۳۹۸ به مناسبت هفته دفاع مقدس از خودروی حیدر رونمایی کرد. این ربات‌ها کارکردهای متفاوتی همچون تیربارچی، انتحاری، مین‌افکن و شناسایی دارند.

یکی از قابلیت‌های مهم «حیدر» امکان شبکه‌محورشدن آن برای اجرای عملیات در هماهنگی با سایر تجهیزات و تسلیحات است.

نحوه فعالیت خودروی حیدر به این گونه است که فرماندهان می‌توانند آن‌ها را در یک فاصله مستقر کرده و سپس به سوی نقطه عملیات هدایت کنند. البته امکان هماهنگ‌کردن چند ربات حیدر در قالب یک شبکه رباتیک وجود دارد تا از این طریق عملیات‌های رزمی چندجانبه را انجام بدهند. مزیت شبکه‌شدن «حیدر» قابلیت دید بسیار وسیع و آزادی عمل بالا است.

شاید بتوان گفت مهم‌ترین نوع ربات «حیدر»، نوع انتحاری آن است. ربات انتحاری حیدر می‌تواند در یک موضع مخفی شود و سپس خود را برای اجرای عملیات‌های انتحاری به زیر خودروهای زرهی دشمن نظیر تانک‌ها و نفربرها برساند. همچنین، طراحان و مجریان عملیات‌ها می‌توانند با استفاده از این ربات‌های انتحاری به داخل سنگرهای دشمن نفوذ کرده و فرماندهان کلیدی دشمن را از بین ببرند.

حیدر قادر است تا تله‌های متحرک انفجاری برای انهدام ستون‌های زرهی دشمن در نقاط مختلف تعبیه کند. این تله‌گذاری احتمال انهدام خودروهای زرهی دشمن را افزایش می‌دهد. البته در صورت وجود زره‌های V شکل در بخش پایینی نیز می‌توان از خرج‌های گود در این ربات‌های انتحاری بهره برد. چراکه خرج گود به شکل یک پرتابه با سرعت بالا عمل کرده و نفوذ تضمین شده‌ای را به درون زره پوش دشمن به انجام می‌رساند.

خودروی بدون سرنشین کاراکال

خودروی رباتیک کاراکال همچون دو خودروی حیدر و نذیر جزو محصولات و دستاوردهای سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش است که روز ۶ مهرماه سال ۹۹ به مناسبت هفته دفاع مقدس رونمایی شد.

کاراکال یک ربات زمینی هوشمند است که از یک سیستم تعلیق مستقل استفاده می‌کند. بیشینه سرعت کاراکال ۳۰ کیلومتر بر ساعت است و می‌تواند دست فرماندهان را برای عملیات‌های تاکتیکی باز نگه دارد.

این خودروی رباتیک قابلیت حمل سلاح‌های سبک و نیمه سنگین را داراست و به سیستم کنترل از راه دور هوشمند و مسافت یاب لیزری و سامانه اپتیکی نیز تجهیز شده است.