سرویس فرهنگ و هنر مشرق - با انتشار خبر اعدام «صالح میرهاشمی»، «مجید کاظمی» و «سعید یعقوبی» سه تن از عاملان حادثه تروریستی اصفهان و شهادت مدافعان امنیت اسماعیل چراغی، محسن حمیدی و محمد کریمی؛ دوره تازه عملیات روانی سلبریتیها با هشتگ سازی حول ماجرای اعدام سه تروریست مذکور کلید خورد.
اما ریشههای این خیزش مجازی را باید در کدام سازو کار اشتباه طی ماههای اخیر باید جستجود کرد؟ سلبریتیها پس از مدتها سکوت، ناگهان چنین تحرک هماهنگی را برای یک عملیات روانی بزرگ آغاز کردند و در سطح وسیعی به دنبال یادآوری آشوبها و سرکردههای آنارشیست قائله پاییز ۱۴۰۱ هستند.
این عملیات روانی که به صورت متمرکز توسط چهرههای سینمایی هدایت میشود، میتواند پیامدهای بسیار نامطلوب امنیتی را به همراه داشته باشد و مهمترین هدف، تحریک و هدایت دوباره مردم به سمت خیابان است.
در رفتارشناسی سبلریتیها و موج تازه فضاسازی سیاسی یک گزاره کاملا آشکار است، چهرههای سینمایی دیگر هراسی از ممنوعالکاری یا برخوردهای احتمالی سازمان سینمایی ندارند. آنان در یک اتحاد بیسابقه مهمترین رویدادهای فرهنگی کشور از جمله جشنوارههای فیلم، موسیقی و تئاتر و ....تحریم کردند و از اجرای این طرح ضد امنیتی متضرر نشده و پس از مدتی سکوت فعالیتهای خود چریکی - مجازی خود را از سر گرفتهاند!
یکی از سیاستهای سازمان سینمایی طی ماههای اخیر تساهل و تسامح با هستههای فعال سینمایی است. رویکردی توام با ملاطفت، با تشکیل کارگروههای مصلحانه تنها به یک نتیجه ختم شد؛ ترحم برپلنگ تیز دندان :ستمکاری بود بر گوسفندان.
چرا تشکیل کارگروهها وجلسات برای حل شدن مشکلات قضایی و امنیتی «سلبریتیها» در سازمان سینمایی نتیجهای معکوس به ارمغان داشت؟
پیگیریها از محتوای اغلب این جلسات حاکی از ضریب پیدا کردن حاشیه امنیت چهرههای مشهور فعال در فضای مجازی است تا جایی که سام درخشانی میتواند ساختارشکنترین پستها را در صفحه اینستاگرامش منتشر کند.
گزاره دومی که موجب قوت قلب سلبریتی برای توسعه مواجهه مجازی با حاکمیت میشود، سیاست محوری حمایت از تهیهکنندگان و پخش کنندگان در سینماست.مدیریت سازمان سینمایی فعلی مدتهاست به اهرمی برای حفظ منافع چهرههای پرقدرت حوزه پخش و تهیهکنندگی شده است.
تصمیمات این سازمان در دو سال گذشته مبنی بر گران کردن بلیط سینما نه تنها در جهت منافع مردم نبود، بلکه زمینه انتفاع بیشتر تهیه کنندگان و پخش کنندگان را تامین میکرد.
مدیریت سازمان سینمایی فعلی از بدو استقرار در سازمان سینمایی از سال ۱۴۰۰ در نخستین سال مدیریت، ۵۵ درصد و در دومین سال استقرار در سال ۱۴۰۱ موجب گرانی ۶۶ درصدی بلیط سینما شد.
با اینکه این گران شدن موجب ریزش مخاطبان در سال ۱۴۰۰ شد اما اصرار به گرانی بلیط در سال ۱۴۰۱ عملی شد. دست کم هیچ جریان مدیریتی در سینما طی چهل سال اخیر دو سال پیاپی بلیط سینما را گران نکرده است.
این اهتمام برای گران کردن بلیط سینمادر دو سال پیاپی نشان میدهد یکی از اهداف سازمان سینمایی تامین منافع پخش کنندگان و تهیهکنندگان سینماست. با این استدلال میتوان این گزاره را مطرح کردن دوران مدیریت فعلی سینما دوران پخش کننده و تهیهکننده سالاری است.
طبیعی است که این دو گروه در گلوگاههای اقتصادی و امتداد مسیر حرفهای سلبریتیها نقش موثری دارند و برخی جهت دهیهای سیاسی با فرمان آتش پخش کنندگان و تهیهکنندگان تشدید خواهد شد.
در مورد هر واکنشی از سوی سلبریتیها باید به دو موضوع بسیار مهم توجه خاص و ویژه داشت. جریان سلبریتیها تا زمانی نقش خود را به عنوان چریکهای مجازی ایفا میکنند که منافع اقتصادی آنان به مخاطره نیفتد.
در هر مقطعی با تهدید منابع مالی، ترمز اعتراض کشیده خواهد شد، مخصوصا افرادی که زمینههای کسب درآمد آنان، ریشه در مناسبات دیگری دارد. مهمترین نکته قابل تحلیل درباره تحرکات مجازی علیه اعدام تروریستهای خانه اصفهان این است که «سلبریتی»ها در این زمینه «پیرو» حلقه قدرت اقتصادی در سینما بودند. اگر حلقههای قدرت تولید در سینما، با این رویداد همراهی کنند، موج کنشگری ابعاد گستردهتری خواهد داشت.
تهیهکنند گان و پخش کنندگان در ایجاد تولید دوگانگی و تقویت شهامت سلبریتیها نقش موثری دارند و این افراد با توجه به اینکه از حیث قدرت به صورت مستقیم از سازمان سینمایی تغذیه میشوند، میتوانند شهامت همراهی با فضاسازی سیاسی و امنیتی سلبریتیها را تقویت کنند.
در چهلم و دومین جشنواره فیلم فجر ، اغلب کارگردانان، تهیهکنندگان و افراد صاحب منافعی که با مجوزهای وزارت ارشاد مسیر بهرهمندی خود را از جریان اقتصادی سینما تسهیل میکنند، وارد بازی تحریم نشدند و هیچ کدام از مولفان و مصنفان در گروه ناشران پست های معارضانه قرار نگرفتند، اما رصد اخیر نشان میدهد برخی تهیهکنندگان و پخش کنندگان وارد آتش بازی حمایت از تروریستهای اصفهان شدهاند.
سعید خانی چطور حامی تروریستها شد؟
سعیدخانی تهیهکننده، پخش کننده و مدیرعامل «خانه فیلم» که مدیریت یکی از مهمترین دفاتر پخش در سینما را بر عهده دارد، پس از اعدام تروریستهای اصفهان، نقاب از چهره برداشت و به این اعدامها واکنش نشان داد و در صفحه اینستاگرامش از آنان حمایت کرد.
در این مواجهها، افکار عمومی در فضای مجازی اغلب به چهرهها و سلبریتیها بسیار معروف توجه دارند، در حالیکه سلبریتیها به قطبنمای خودشان که منابع اقتصادی آنان را تامین خواهد کرد، چشم دوختهاند.
سعید خانی مدیریت یکی از گلوگاههای مهم پخش و تولید را در سینما را در دست دارد و از سوی دیگر چهرههای سیاسی، سینمایی و اقتصادی قدرتمندی را او را حمایت میکنند. شاید افکار عمومی با نام سعید خانی آنچنان آشنا نباشند اما اعلام موضوع او در حمایت از تروریستهای اصفهان موج اعتراضی را در میان سلبریتیها گسترش خواهد داد.
«سعید خانی» یکی از مهمترین و پررابطهترین پخشکنندگان سینماست که میتواند با این انتشار یک استوری دامنه مواجه مجازی با سینماگران را افزایش دهد وبسیاری از سینماگران وارد مرزبندی پر چالشتری با حاکمیت شوند.
به طور قطع ، استوری بدون متن سعید خانی تعداد بیشتری از سلبریتیها را وادار به واکنش خواهد کرد. سلبریتی واکنش دهنده، بیش از آنکه به دنبال اعتراض به اعدام چند تروریست باشند، به دنبال پیروی از خطدهی خاصی هستند که توسط خانی تولید شده است و سلبریتیها تبعیت میکنند تا موقعیت خود را در سینما و تولیدات شبکه نمایش خانگی حفظ کنند و از صفحه شطرنج سازوکار و مناسبات تولید کنار گذاشته نشوند.
چرا «خانه فیلم» نهاد قدرتمندی در حوزه پخش و نمایش محسوب میشود؟
«خانه فیلم» که مدیریت آنرا خانی بر عهده دارد، شرکتی با مسئولیت محدود در زمینه پخش فیلم های سینمایی از سال ۱۳۹۶ کار خود را با پخش فیلم لونه زنبور آغاز کرد. این دفتر پخش فیلمهایی همانند متری شیش و نیم، مسخره باز، قهرمان، دینامیت، شادروان، علفزار، انفرادی، غریب خط استوا و سه کام حبس و … را برعهده درد. در سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ دو سال متوالی پر فروش ترین دفتر پخش ایران بوده و اعضای هیئت مدیره خانه فیلم به شرح زیراست:
سید جمال ساداتیان (رئیس)
سعید خانی (مدیرعامل)
بهرام رادان (عضو)
سپهر سیفی (عضو)
محسن خباز (عضو)
امیرحسین علم الهدی (مشاور)
سعید خانی یک مهره بیش فعال، شبیه سالهای ابتدایی فعالیت علی سرتیپی است. او سالها در مقام پخش کننده در دفتر «نسیم صبا» و دفتر تولید فدک فیلم، هر دو متعلق به سعید سعدی از کادر سابق سپاه انقلاب اسلامی فعالیت میکرد و به تدریج با حمایت سعدی به عنوان تهیهکننده شناخته شد و در حوزه پخش اعتبار و موقعیتی کسب کرد.
سیدجمال ساداتیان مالک کمپانی تولید و پخش بشرا فیلم از تهیهکنندگان ذینفوذ سینماست و قبل از ورود به سینما سالها به عنوان رئیس دفتر هاشمی رفسنجانی فعالیت میکرد. او اداره چندین پردیس سینمایی را برعهده دارد. {هفته گذشته فرزند امیر حسین ساداتیان به همراه یاسر هاشمی در عسلویه حضور داشتند. این حضور احتمال برای از سرگیری یک فعالیت اقتصادی در این منطقه است.}
دیگر شریک مهم این کمپانی پخش کننده آژانس تبلیغاتی «کانون ایران نوین» به مدیریت مریم شفیعی است.
سپهر سیفی که نام او در لیست اعضای هیات مدیرت قرار دارد با حفظ سمت در کانون ایران نوین قائم مقام محسوب میشود. فرزندان شفیعی، سپهر و شهرزاد هر دو تهیه کننده سینما هستند. این کانون در مهمترین قراردادهای تبلیغاتی فرهنگی، هنری و ورزشی نقشی اساسی ایفا میکند.
امیرحسین علمالهدی مدیر عامل سابق گروه هنر و تجربه از مشاور این شرکت پخش سینمایی است. علمالهدی از جمله افرادی است که سالها در نهادهای مختلفی تحت عنوان مدیرسینمایی فعالیت میکرد. اعمالسیاستهای او منجر به شکلگیری کمپانی چند شراکتی فیلمیران با حضور غلامرضا موسوی، محمدرضا تخت کشیان، رسول صدرعاملی، حمید اعتباریان با مدیریت علی سرتیپی شد. در واقع «خانه فیلم» با الگوبرداری از کمپانی فیلمیران شکل گرفته است.
آیا سازمان سینمایی، سازمان اوج و حوزه هنری همکاری خود را با خانه فیلم ادامه میدهد؟
مهمترین انتظار در قبال حمایت اخیر «سعید خانی» از تروریستهای قائله «خانه اصفهان» این است که سازمان سینمایی چه واکنشی به ادامه فعالیتهای او در قالب «خانه فیلم» نشان خواهد داد.
خانی در حوزه پخش، نمایش و تولید سینمایی تعاملات ویژهای با سازمان سینمایی دارد. اگر رئیس سازمان سینمایی همانطور که در اختتامیه فیلم فجر وعده داد تا ریلهای سینما به سوی جریان انقلاب اسلامی هدایت کند ، باید منتظر ماند و دید روسای این سازمان در قبال حمایت مدیر پخش خانه فیلم از تروریستهای اصفهان چه واکنشی نشان خواهد داد؟
انفعال سازمان سینمایی غیرواقعی و غیرانقلابی بودن سازمان سینمایی را هویدا خواهد کرد و برگزاره پخش کننده و تهیهکننده سالاری صحه میگذارد.
«خانه فیلم» تقاطع فعالیتی با حوزه هنری و سازمان هنری اوج دارد. فیلم «غریب» آخرین محصول سازمان اوج توسط خانه فیلم پخش شده است. آیا سازمان اوج همچنان با این دفتر پخش ادامه همکاری خواهد داد؟
خانی یکی از تهیهکنندگان سریالهای شبکه نمایش خانگی است. آیا ساترا با همه سستیهایش در مقابل این حمایت خاص تهیهکننده سریال «سیاهچاله» واکنش درخوری نشان خواهد داد؟
پرسش مهمتر از حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی این است که آیا سیاست تهاتر در اکران را با «خانه فیلم» ادامه میدهد؟ اگر سستیهای گذشته تکرار شود، حدود و ثغور انقلابی بودن از سوی این نهادهای تاثیرگذار، در ساحت ادعا باقی خواهند ماند.
این دوگانگی در این بزنگاه تاریخی باید در وضعیت آشفته سینما حل شده در غیراینصورت این وضعیت هرج مرجطلبانه در تهییج افکار عمومی توسط سلبریتیها و حامیان اقتصادی آنان در مواجه با حاکمیت ابعاد گستردهتری پیدا خواهد کرد.