به گزارش مشرق، نــوروز از قدیمی‌ترین جـشن‌های ایرانیان است که پیشینه آن به ۳۰۰۰سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد. در بیشتر داستان‌های اساطیری، پیدایش نوروز را به زمان پیشدادیان نسبت داده‌اند و از جمشید، پادشاه پیشدادی به‌عنوان بنیانگذار این جشن نام برده‌اند، اما از دیرباز، این جشن، تنها در ایران برگزار نمی‌شد، بلکه بابلیان، فنیقی‌ها، بخش‌هایی از شبه‌جزیره عربستان، ترکان عثمانی و... نیز نخستین روز اعتدال بهار را گرامی می‌داشتند.

در این روزگار نیز کشورهایی با نفوذ فرهنگ فارسی مثل آذربایجان، افغانستان، قزاقستان، پاکستان و حتی کشورهایی در شرق آفریقا، این جشن را با آیین‌هایی گوناگون برپا می‌کنند.

افغانستان

در نخستین روزهای بهار و در شهرهای مختلف افغانستان، آیین‌های خاصی میان افغانستانی ها برپاست؛ مثلا در قندهار زنان در نخستین چهارشنبه سال نو در منطقه سرسبز «ارغنداب» دور هم جمع می‌شوند و در کنار پخت غذا و شیرینی، شادی می‌کنند یا مردمان در بدخشان، روی دیوارهای خانه همسایه، شال‌هایی رنگی آویزان می‌کنند و همسایگان، هدایایی را به شال‌ها می‌آویزند.

در بامیان، مردم بر این عقیده‌اند که اگر در ۴۰روز اول بهار، باران ببارد، سال پربرکتی پیش‌رو خواهند داشت.

مردم هرات نیز در این ایام، به زیارت خواجه عبدالله انصاری و جامی می‌روند و حضور پرندگان مهاجر را در میان خود، پیام‌آور شادی می‌دانند.

مردمان کابل نیز شب عید، مانند ما ایرانی‌ها، سبزی‌پلو با ماهی می‌خورند و معتقدند این غذا، باعث کسب روزی حلال در طول سال خواهد شد.

آذربایجان

مردم جمهوری آذربایجان پس از استقلال این کشور در سال ۱۹۹۱ میلادی, عید نوروز را بطور رسمی و با شکوه برگزار می کنند.

اولین آیین های نوروزی در جمهوری آذربایجان با برگزاری مراسم خاص چهارشنبه شب قبل از روز عید نوروز شروع می شود.

در جمهوری آذربایجان روز سه شنبه هفته ' چرشنبه آخشامی ' نام دارد و مردم این کشور چهار سه شنبه آخر ماه اسفند را در استقبال از عید نوروز به ترتیب 'سو چرشنبه سی ' (چهارشنبه آب)، 'اُد چرشنبه سی '(چهارشنبه آتش)، ' تورپاق چرشنبه سی' (چهارشنبه خاک) و 'آخیر چرشنبه 'یا 'یل چرشنبه سی' (چهارشنبه آخر و یا چهارشنبه باد) نامیدند.

با توجه به این که مردم جمهوری آذربایجان در طول تاریخ ارزش زیادی به عید نوروز قایل بوده اند لذا این عید خجسته همواره در فرهنگ عامه مردم این کشور انعکاس گسترده ای داشته است.

این سنت به رسم یاد آوری چهار عنصر تشکیل دهنده زمین، آب، باد، خاک و آتش نام گذاری شده است. البته جشن های این روزها در شب سه شنبه صورت می‌گیرد.

عنوان های مذکور چهارشنبه های آخر سال به باور مردم آذربایجان درباره فرا رسیدن بهار و پایان فصل زمستان تکیه داشته که در اول آتش افروخته می شود و باد آن را به قله کوه ها برده برف ها را آب می کند و این آب به دامنه کوه ها و مراتع جاری شده خاک را جانی دوباره می دهد و از این خاک رویش سبز زندگی آغاز می شود.

تاجیکستان

تاجیک‌ها در نوروز تا ۵روز، در مکان‌هایی مثل پارک «بوتَه‌نَکه» دور هم جمع می‌شوند و جشن‌های گروهی برپا می‌کنند؛ جشن‌هایی مثل اجرای موسیقی، کشتی‌گرفتن، جنگ کبک و خروس و... .

نان سمنو، شیرکدو و ماش پلو نیز ۳غذایی است که در سفره استقبال از بهار دیده می‌شود. در این کشور، معمولا زمستان زودتر به پایان می‌رسد و گل‌ها در نوروز، روییده‌اند. یکی از برنامه‌های نوروزی این کشور، گل‌گردانی است.

قزاقستان

قزاقستان، یکی از بزرگ‌ترین کشورهای محصور در خشکی در آسیای میانه است. نوروز در قزاقستان از ۱۴ تا ۲۳ مارس جشن گرفته می‌شود. هر روز از این دوره با یک موضوع ویژه مشخص می‌شود و این موضوعات معمولاً شامل سلام، طبیعت، یادبود اجداد، تاریخ و خرد هستند.

در این ایام، شهرها و روستاهای قزاقستان برای استقبال از نوروز آماده می‌شوند. جشن و سرور در همه نقاط کشور حاکم است و مردم با هم جشن می‌گیرند. سنت‌ها و آداب قومی قزاق‌ها در این روزها بسیار مهم و جذاب هستند.

نوروز در قزاقستان به عنوان جشنی مهم و موروثی در این کشور جشن گرفته می‌شود. سنت‌های نوروز در قزاقستان شامل مراسم‌ و آیین‌هایی است که به‌منظور استقبال از فصل بهار و شروع سال جدید برگزار می‌شوند.

این جشن‌ها شامل پوشش سنتی، تهیه غذاهای خاص، بازی‌ها و مسابقات مختلف است که همگی به هدف شادی و ایجاد اتحاد و همبستگی در جامعه قزاقستان انجام می‌شوند.

پاکستان

همزمان با فرا رسیدن نوروز که مقارن با آغاز فصل بهار و زنده شدن دوباره طبیعت است، مراسم های ویژه آغاز فصل بهار و جشن های نوروزی در برخی مناطق پاکستان با شور و شوق خاصی برگزار می شود.

ترکیه

تقویم ترکیه، مبتنی بر سال میلادی است. بنابراین، سال نو در ترکیه در ماه ژانویه (یه ترکی: اُجاک) آغاز می شود. جالب است بدانید همین سال نو نیز در ترکیه چندان مهم نیست و فقط یک روز تعطیل است. تعطیلات اصلی عیدانه در ترکیه، دو عید فطر و قربان است.

نوروز نیز در ترکیه جشنی فراگیر محسوب نمی شود ولی کردهای این کشور، آن را بیشترگرامی می دارند و در سال های اخیر در مناطق کردنشین، دو روز تعطیلی به مناسبت نوروز به زسمیت شناخته شده است. همچنین در مناطق نزدیک به ایران نیز که قرابت فرهنگی بیشتری با ایران وحود دارد، نوروز بین ترک ها بیش از بخش های دیگر ترکیه گرامی داشته می شود.

عید نوروز در آلبانی

اگرچه مردم کشور آلبانی مدت‌های طولانی تحت سلطه حکومت بیزانس و یونان قرار گرفته بود، اما جالب است بدانید با این حال مراسم عید نوروز را همچون ایران همه ساله برگزار می‌کند و این جشن را به عنوان جشن ملی خود اعلام کرده است.

عید نوروز در کوزوو

کوزوو یک جمهوری تازه تاسیس و مستقل می‌باشد که از سال ۲۰۱۷ به رسمیت شناخته شده است و جزو کشورهای شبه جزیره بالکان به شمار می‌رود. این کشور قبل از استقلال جزئی از آلبانی بود به همین خاطر اکثر قومیت آن آلبانی تبار می باشند و جالب است بدانید که در این کشور نیز عید نوروز به عنوان یک عید باشکوه و باستانی برگزار می‌شود.

عید نوروز در ترکمنستان

آداب و رسوم ترکمنستان نیز بی شباهت به کشور ایران نیست. پس از استقلال ترکمنستان دوباره سنت‌های دیرینه خود را احیا کرد و برگزاری جشن عید نوروز یکی از همین آداب و سنن مهم مردم ترکمنستان می‌باشد.

شرق آفریقا

در سواحل شرق آفریقا به زبان سواحیلی، جشن نوروز را «سکو» یا «مواکو» به معنای سال نو می‌نامند.

برخی از آداب نوروز در این مناطق، شبیه ما ایرانیان است؛ مثل خانه‌تکانی، برپا کردن آتش و... اما برخی سنت‌ها هم منحصر به فرد است؛ مثلا مردمان سواحل تانزانیا و کنیا با طلوع خورشید در نخستین روز بهار، بدن‌های خود را در آب اقیانوس هند می‌شویند تا جسم و روحشان از هرگونه آلودگی پاک شود.

همچنین در مکان‌هایی مشخص، بز قربانی کرده و حین توزیع گوشت آن میان مردم، قرآن تلاوت می‌کنند. برگزاری جنگ‌های خنده‌دار و رقص‌هایی به نام «انگوما» از دیگر برنامه‌های آنهاست.