سرویس سیاست مشرق- نزدیک به سه روز پس‌ازآنکه نامزد اصلاح‌طلبان در انتخابات در تلویزیون اعلام کرد که دولت سوم روحانی نبوده و می‌خواهد کابینه خودش را تشکیل بدهد، پزشکیان کنار حسن روحانی نشسته و با او اعلام بیعت کرد. البته بسیاری از ناظران سیاسی پیش‌ازاین گفته بودند که پزشکیان در آینده دولتی تشکیل خواهد داد که صحنه‌گردان اصلی آن اعضای دولت روحانی خواهند بود.

حضور فعال عناصر وابسته به دولت تدبیر و امید در ستادهای پزشکیان و هم‌افزایی آن‌ها با رادیکال‌های جناح چپ حکایت از آن داشت که این بار پزشکیان رحم اجاره‌ای روحانی در انتخابات است چیزی متفاوت از سال ۹۲ که آن زمان اصلاح‌طلبان گمان می‌کردند که دولت روحانی را در دست خواهند گرفت.

این همانندسازی‌های جالب‌توجه با ارسال یک پیام حمایتی از جانب روحانی رنگ ویژه‌تری نیز به خود گرفته است، البته ورود مستقیم روحانی به صحنه به آن دلیل بود که آنالیزورهای ستادی به این نتیجه رسیدند که پزشکیان از خود چیزی نداشته و لازم است یک سرمربی قوی‌تر از بیرون او را هدایت کند، این جریان در وهله اول سعی کرد با کمک خاتمی و دادن نقش دولت سوم اصلاحات پزشکیان را از باتلاق بیرون بکشد اما این تغییر تحولات به‌جز شبکه مجازی به‌اندازه کافی اثرگذار نشد.

پل نشدن خاتمی بین خاکستری‌ها و ستاد پزشکیان باعث شد عناصر کلیدی روحانی آستین بالا زده و خود وارد گود شوند، ظریف ازجمله افرادی بود که با اشاره مستقیم روحانی به میدان آمد تا پزشکیان را بغل کرده و از مسلخ رهایی بخشد، کار به‌جایی رسید که یکی از وزرای دولت روحانی در میتینگ‌های سالنی دائم زیر گوش پزشکیان بخواند که او چه بگوید و چه نگوید، در آن زمان یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب نوشت که پزشکیان حتی اراده ندارد که نطق‌های تبلیغاتی‌اش را تنظیم کند او غرق در دولت سوم روحانی شده است.

ورود روحانی به صحنه بازهم علائم مشهود دیگری داشت جایی که در طول یک مناظره آذری جهرمی وزیر ارتباطات روحانی برای پزشکیان متن نوشت و این نامزد اصلاح‌طلب حتی نتوانست آن را از رو بخواند، این مسئله بهت‌آور چنان کرد که وزیر روحانی مجبور شد با یک توییت دیگر خطای پزشکیان را جبران کند، این وضعیت به‌خوبی نشان می‌داد که در ستاد نامزد اصلاح‌طلبان نزاع بر سر دولت روحانی است و نه تشکیل دولت پزشکیان!

نمک‌پاشی اصلاح‌طلبان روی زخم‌های کاری!

حسن روحانی به تائید نظرسنجی‌ها «نامحبوب‌ترین» دولت تاریخ جمهوری اسلامی ایران نام‌گرفته است، روحانی در هنگام خداحافظی از پاستور درصد محبوبیتش زیر ۷ درصد بوده و اصلاح‌طلبان در وصفش نوشته بودند که چوب خشک از او بیشتر کارایی دارد.

پزشکیان نیز در ابتدا تلاش کرد خودش را از روحانی جدا کند جایی که گفته بود که من دولت سوم روحانی نیستم و ربطی هم به دولت روحانی ندارم، اما همین جملات کافی بود تا روحانی از پشت پرده بیرون آمده تا نشان دهد بازی‌ساز «عامل مگا» در ستادهای پزشکیان نه خاتمی بلکه روحانی است.

پیش‌ازاین حسن روحانی تلاش داشت خودش را مرد پشت‌صحنه نشان داده (عامل مگا) و با استفاده از خاتمی کار را پیش برد اما جداسازی‌های علنی پزشکیان باعث شد تا رئیس دولت تدبیر و امید از خود پرده‌برداری کند. البته بیرون آمدن روحانی که خودش را شیخ پرده‌نشین در ستاد پزشکیان خوانده بود برای بسیاری یادآور فجایع بزرگی است که یادآوری آن جالب‌توجه باشد.

طبق آمارها در دولت‌های یازدهم و دوازدهم اقتصاد کشور چهار بار با رشد منفی مواجه شده و درمجموع رشد اقتصادی در هشت سال گذشته به حدود صفر رسید، در آن دوران این برای اولین بار که در سه دهه اخیر رشد منفی اقتصادی در کشور را تجربه کردیم. در دولت روحانی تا جایی که امکان داشت از سهم بودجه عمرانی کاسته و به بودجه جاری افزوده شد که این اقدام موجب شده در دوره دولت روحانی ۶۰% طرح‌ها در زمان مقرر خود به اتمام نرسند و طول زمان طرح‌های اجرایی از ۱۰ سال در سال ۹۲ به ۱۶ سال در سال ۹۸ افزایش یابد.

همچنین طی سال‌های ۹۱ تا ۹۸ نرخ سرمایه ثابت سالانه به منفی شش درصد رسیده بود و سرمایه ثابت به دارایی‌های به‌غیراز دارایی‌های پولی اطلاق می‌شود که ارزش بالایی دارد اما امکان نقد شوندگی کمی داشت. طبق آمارها بانک مرکزی وقت دولت روحانی در بیست‌وهشت سال اخیر رکورددار نرخ تورم را جابه‌جا کرده و در دوره ۸ ساله خود بالاترین رقم میانگین تورم را به ثبت رساند، همچنین در یک اتفاق نادر اقتصاد ایران در سه سال متوالی یعنی در سال‌های ۹۷ و ۹۸ و ۹۹ تورم بالای ۳۰ درصد را تجربه کرده است.

در دولت روحانی حجم نقدینگی رشد پنج و نیم برابری کرد که قابلیت تورم‌زایی داشت که این کار باعث بالا رفتن قدرت خرید و ایجاد گرانی شده که عامل اصلی کوچک شدن سفره مردم همین سیاست‌گذاری‌های غلط بود.

از سویی در دولت تدبیر و امید قیمت دلار با رشد ۷۰۰ درصدی از ۳۰۰۰ تومان به ۲۴ هزار تومان به‌صورت میانگین افزایش‌یافته، علاوه برافزایش قیمت دلار، با پر نوسان‌ترین دوران قیمت دلار مواجه بوده‌ایم که به‌طور متوسط دلار ۵۰۰ دامنه نوسانی را تشکیل داده بود، در دولت روحانی شاخص ضریب جینی یا همان شاخص محاسبه توزیع ثروت در میان مردم روند صعودی به خود گرفته بود و شکاف طبقاتی بیشتر شده است و با قرار گرفتن ایران در رتبه ۸۸ مردم سخت‌ترین دوران اقتصادی خود را تحمل کردند.

در آن زمان مجلس دولت را موظف کرده که یارانه‌ها را صرفاً به خانواده‌های نیازمند پرداخت کند اما علی‌رغم اعلام وزارت تعاون که ۲۴ میلیون نفر جزء سه دهک بالای جامعه هستند و مستحق دریافت یارانه‌ها نیستند دولت تدبیر تنها یارانه یک‌میلیون و پنج هزار نفر را حذف کرده و یک نامتقارنی بزرگ را به کشور تحمیل کرد.

آمارها نیز در دولت روحانی اعداد وحشتناکی را نشان می‌دهد این دولت رکورددار کاهش تولید و عرضه مسکن بوده و همچنین درآمد سرانه در یک دهه اخیر از ۹.۲ میلیون تومان در سال ۹۰ به ازای هر نفر در سال ۹۸ به ۴/۸ میلیون تومان (به قیمت ثابت سال ۹۰) کاهش یافت.

بررسی جزئیات بدهی خارجی دولت در ۱۰ سال گذشته حاکی از این است که بیشترین رشد بدهی در سال ۹۵ برابر ۲ میلیارد و ۴۲۹ میلیون دلار بود و بالاترین میزان پرداخت بدهی در سال ۱۴۰۰ به میزان ۲ میلیارد و ۳۹۳ میلیون دلار گزارش‌شده است، تمامی این فجایع را باید در کنار ماجرای کشته شدن روزانه ۷۰۰ نفر در دوران پیک دلتا که ایران را در زمره پر تلفات‌ترین کشورها قرار داد.

معنای خاص از فعال شدن دوباره روحانی

کنش‌های حسن روحانی و اعتدالیون نشان می‌دهد که روحانی و برخی مدیرانش معنا دهی به فضای سیاسی کشور را با طرح برخی مطالب از سویی و تعامل با افکار عمومی و بازخورد گیری آن را از جانب دیگر در دستور کار خود داشته‌اند. این گام‌ها را روحانی از اغتشاشات پاییزی سال ۱۴۰۱ برداشت.

روحانی در بحبوحه آشوب‌های آن سال و در نقطه‌ای میان سید محمد خاتمی (که اصلاحات درون قانون اساسی را پیشنهاد کرده بود) و میرحسین موسوی (که خواهان تأسیس مجلس مؤسسان تغییر قانون اساسی شده بود) بر ضرورت «تقدم همه‌پرسی بر انتخابات» تأکید کرده بود تا در فضای رادیکال اعتراضات سیگنال‌هایی دال بر لزوم برخی تغییرات در سیاست‌ها و راهبردهای نظام را بفرستد، آن سیگنال‌ها حالا در قالب انتخابات همگون‌شده است.

تعریف «اعتدال» به‌عنوان یک گفتمان موردپسند اکثریت جامعه، تلاش برای تعریف تبار برای گفتمان اعتدال و نیز تعریف گفتمان اعتدال به‌عنوان ناجی کشور در قالب ستادهای پزشکیان بخش مهمی از تلاش‌های روحانی برای بازگشت به صحنه به‌عنوان نیروی محرکه و تأثیرگذار است!