وی کار خود را با سرودن شعر در نوجوانی که بسیاری از آنها در روزنامه ˈآلیکˈ به چاپ رسید، آغاز کرد و پس از مهاجرت به تهران به کار در انجمن تئاتر ارامنه پرداخت تا اینکه در دهه سی با فیلم ˈبازگشتˈ به طور رسمی وارد سینمای ایران شد.
خاچیکیان با دو فیلم ˈضربتˈ و ˈدلهرهˈ، نام خود را به عنوان سازنده فیلم های ترسناک مطرح کرده و هیچکاک ایران لقب گرفت.
اما در سال های پایانی دهه چهل با ظهور موج ˈگنج قارونیˈ، ستاره اقبال این فیلمساز خوش ذوق نیز رو به افول نهاد و به ساخت فیلم هایی در گونه های دیگر مجبور ساخت که نتیجه ای جز شکست برای وی به همراه نداشت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سینماگران جوان بسیاری وارد این عرصه شده و به کار در این رشته پرداختند.
ساموئل خاچیکیان از معدود فیلمسازان نسل قدیم است که در دهه 1360 فرصت فیلمسازی پیدا کرد و اتفاقا یکی از پرمخاطب ترین فیلم های تاریخ سینمای ایران را از خود به یادگار گذاشت.
ˈعقاب هاˈ ساخته ساموئل خاچیکیان که زنده یاد امیر قویدل نیز نقش بسزایی در شکل گیری آن داشت، مهمترین فیلم جنگی سینمای ایران با محوریت رشادت خلبان های ایرانی در دل جنگ تحمیلی است که مخاطبان خود را هیجان زده و امیدوار به خارج از سالن سینما هدایت می کرد.
در واقع خاچیکیان به خوبی از شم سینمایی خود در ˈعقاب هاˈ بهره گرفته و با شناخت درستی که از ذائقه مخاطب داشت، آنان را تحت تاثیر قرار داد.
فیلم داستان سرراست و کلاسیکی دارد که با ریتمی مناسب پیش رفته و در آن نقاط عطف به درستی سرجای خویش قرار گرفته است.
شخصیت های اصلی فیلم، گروهی از خلبان های نیروی هوایی هستند که وارد کارزار جنگ شده و در این راه با سختی های بسیاری در زمینه های مختلف روبرو می شوند.
خاچیکیان در بیست دقیقه آغازین، قهرمان های داستان را به مخاطب معرفی کرده و سعی در نزدیکی آنان به شخصیت های فوق به اشکال گوناگون از جمله آشنایی با خانواده هایشان کرده که تا حدود زیادی نیز به نتیجه رسیده است.
ایده سقوط یکی از هواپیماهای ایرانی در خاک عراق و زنده ماندن خلبانش، ایده فوق العاده ای برای خلق صحنه هایی جذاب و هیجان انگیز است که خاچیکیان به خوبی از عهده انجام آن برآمده است.
بخش های مربوط به جنگ های هوایی که تماما با استفاده از فیلم های مستند ساخته شده، بواسطه احاطه فیلمساز به فوت و فن های مونتاژ تا حدود زیادی باورپذیر و جذاب از آب درآمده است.
ورود تکاور ایرانی با لباس کردی به داستان، ریتم پرشتاب تری بدان بخشیده و تنش حاکم بر فیلم را افزایش می دهد.
این شخصیت که بعدها نمونه های بسیاری براساس آن خلق شده، تلفیقی از کماندوهای فیلم های جنگی مربوط به جنگ دوم جهانی هالیوود و تکاورهای ایرانیست که برای مخاطب عام در آن زمان متقاعدکننده به نظر می رسید.
شخصیت خلبان نیز وجوه قهرمانانه دلپذیری داشته و مخاطب برای همذات پنداری با او کار مشکلی را پیش رو ندارد.
بخش های مربوط به پنهان شدن این دو در روستای مرزی و متعاقب آن ورود نیروهای عراقی بدانجا، تعلیق مناسبی داشته و مخاطب را بدنبال خویش می کشاند.
در حقیقت نقطه عطف فیلم که تماشاگران را به دیدار دوباره فیلم در اکران نخست کشاند، همین بخش است که تجربه خاچیکیان در کیفیت آن کاملا مشهود است.
درگیری نهایی فیلم در نزدیکی مرز ایران نیز پایانی مناسب و سرشار از تعلیق برای ˈعقاب هاˈ است که مخاطبان را روی صندلی ها میخکوب کرده و با شهادت تکاور ایرانی به اوج اندوه می رساند.
این بخش نیز کارگردانی خوبی داشته و تدوین نقش مهمی در شکل گیری و اثرگذاری اش داشته است.
خاچیکیان در انتخاب بازیگران برای نقش های اصلی، عالی عمل کرده و آنان را کاملا متناسب با نقش برگزیده است.
ˈسعید رادˈ به لحاظ فیزیکی کاملا با نقش تطابق داشته و در نگاه نافذش نیز رگه های پررنگی از صلابت و اقتدار به چشم می خورد.
جمشید هاشم پور نیز که آن ایام با نام مستعار ˈجمشید آریاˈ شناخته می شد، نقش تکاور ایرانی را با وجود بهره گیری بسیار از کلیشه ها باورپذیر از کار درآمده و در ساختار کلی فیلم خوب جا افتاده است.
ˈعقاب هاˈ در اکران اول خود به رقم حیرت انگیز دو میلیون مخاطب در تهران رسید و مورد توجه مخاطب عام قرار گرفت که البته شیوه روایت خاچیکیان نیز در این موفقیت نقش بسزایی داشت.
این کارگردان صاحب سبک سینمای ایران که هیچگاه به اندازه توانایی هایش قدر ندید، با عقاب ها نام خود را در تاریخ سینمای ایران ماندگار کرده و لقب پرمخاطب ترین فیلمساز کشور را به خود اختصاص داد.
این فیلمساز صاحب سبک در ۳۰ مهر سال ۱۳۸۰ درگذشت.
ˈبلوفˈ، ˈمردی در آیینهˈ، ˈچاووشˈ، ˈشب بیست ونهمˈ، ˈبالاشˈ و ˈیوزپلنگˈ از دیگر آثار این هنرمند فقید است.
