به گزارش گروه بين‌الملل مشرق، "المانیتور" نوشت: این روزها علی‌اکبر ولایتی که کمتر با خبرنگاران سخن می‌گوید، بار دیگر مورد توجه رسانه‌های بین المللی قرار گرفته است. دلیل این توجه نیز ادعایی است که در مورد حضور وی در مذاکرات پشت پرده با مقامات آمریکایی مطرح شد. ادعایی که ولایتی آن را تکذیب کرد. با این حال وی همچنان مورد توجه رسانه‌هاست و این بار "باربارا اسلاوین" در مقاله‌اي در "المانیتور" به شرح زير به تحلیل ویژگی‌های ولایتی و نقش وی در سیاست خارجی ایران پرداخته است:



مشاور مقام معظم رهبری نقش علنی رو به پیشرفتی در سیاست خارجی و سیاست‌های ایران ایفا می کند. آن هم پس از سال‌ها نقش آفرینی پشت صحنه در حلقه درونی نظام.

ولایتی که در سال های 1981 تا 1997 ميلادي، وزیر امور خارجه ایران بوده و در رشته پزشکي کودکان از دانشگاه جان‌هاپکینز دانش‌آموخته شده است، سال‌هاست که به عنوان مشاور سیاست خارجی و مرد مورد اعتماد مقام معظم رهبری فعالیت می کند. اما تحلیلگران ایرانی خاطرنشان می‌کنند که وی در ماه‌های اخیر وجه عمومی خود را ارتقاء داده است. وی در ماه جولای کنفرانس بیداری اسلامی را در تهران برگزار کرد، با رسانه‌ها به گفت‌وگو پرداخت، در خصوص مصالحه هسته‌ای و مذاکره برای یافتن راهکاری دیپلماتیک در خصوص پرونده هسته‌ای ایران سخن گفت و در عین حال به غرب در خصوص اقدام نظامی علیه حکومت بشار اسد، متحد ایران در سوریه هشدار داد.

در ماه جاری ایران اعلام کرد که مذاکرات خود با آرژانتین بر سر پرونده آمیا را آغاز کرده است. پرونده ای در خصوص انفجار مرکز یهودیان در بوینوس آیرس (1994 ميلادي) که برخی مقامات انگشت اتهام خود را در این زمینه به سوی ایران نشانه رفتند، اما مقامات تهران ایران اتهام را رد کرده و در نهایت برای گفت‌وگو در این زمینه اعلام آمادگی کردند. پرونده‌ای که نام برخی مقامات شامل علی‌اکبر ولایتی نیز در آن به چشم می‌خورد.

اخیرا نیز ولایتی به عنوان یکی از طرف‌های ایرانی حاضر در مذاکرات پشت پرده ایران و آمریکا معرفی شده که البته او این ادعا را تکذیب کرده است.

سید حسین موسویان، مذاکره‌کننده هسته‌ای اسبق ایران در این زمینه می‌گوید، تا آنجایی که من می‌دانم ولایتی هم‌اکنون در برخی مسائل سیاست خارجی دخیل است. وی در گفت‌وگو با المانتیور اظهار داشت که پیش از انتخابات ریاست جمهوری ایران تمامی امور با دقت و احتیاط خاصی انجام می‌شود.

اما نقش ولایتی در حالی پررنگ‌تر شده که به نظر می‌رسد تهران به دنبال تعدیل تنش‌های هسته‌ای خود با غرب است. تنش هایی که در ماه های اخیر پیامد دوچندانی بر اقتصاد جمهوری اسلامی داشته است.

از سوی دیگر با توجه به برخی انتقادها از سیاست خارجی محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهوری ایران، نقش افرادی مانند ولایتی و کمال خرازی، وزیر امور خارجه سابق در هدایت کمیته مشاوره سیاست خارجی و ارتباط با مقامات خارجی و کارشناسان سیاسی، جدی‌تر شده است. همچنین علی‌اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران نیز تا حدودی در برقرار روابط رسمی و غیر رسمی با مقامات کنونی و سابق در کشورهای خارجی فعال است.

"یاسمین عالم" یک تحلیلگر مستقل امور ایران در گفت و گو با المانیتور، اظهار داشت: اگر پارسال از من می پرسیدید که آیا ولایتی، نامزدي با بخت بالا برای انتخابات ریاست جمهوری ایران است، می گفتم گمان نمی کنم . اما تحولات ماه‌هاي اخیر موجب تغییر نگرش من شده است. به بیان دیگر باز کردن پرونده آمیا در حال حاضر از اهمیت زمانی ویژه‌ای برخوردار است. از سوی دیگر شاید ولایتی بخواهد یک نامزد انتخابات ریاست جمهوری باشد یا در پرونده هسته ای اقدامی انجام دهد.

باوجود تمامی تکذیب‌هایی که در خصوص ادعای مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا و نقش ولایتی در آن مطرح می‌شود، ولایتی یک دیپلمات کارآزموده با مهارت‌های مذاکره‌ای است و تجربه زندگی در غرب را دارد. وی چهره‌ای دیپلماتیک است که می‌تواند ایران را از بن‌بست کنونی خارج کند.

به گفته عالم، ولایتی در آمریکا زندگی کرده و لحن گفت‌وگو با طرف غربی در مذاکرات دیپلماتیک بسیار حائز اهمیت است. همچنین در صورتی که مصالحه‌ای در پیش باشد ولایتی به عنوان چهره مورد اعتماد رهبری در آن نقش آفرینی می‌کند.

این درحالی است که ولایتی از برنامه‌های هسته‌ای ایران اطلاع دقیقی دارد و همچنان بیش از دیگران با قدرت در خصوص روابط ایران و آمریکا اظهار نظر می‌کند. زمانی که احمدی‌نژاد در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل برای برقراری روابط با آمریکا ابراز تمایل کرد، این ولایتی بود که وی را مورد انتقاد قرار دارد و گفت در سیاست ایران در قبال آمریکا تغییری ایجاد نشده است.

المانیتور در ماه آگوست از احتمال نامزدي ولایتی در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده ایران خبر داده بود. در این گزارش آمده بود که وی می‌تواند به تعدیل تنش‌ها با غرب و دور کردن گزینه نظامی کمک کند.

علی واعظ کارشناس امور ایران بر این باور است که تهران هم‌اکنون درک کرده که در گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه به علاوه آلمان) این در واقع آمریکاست که به علاوه اعضای دائم شورای امنیت شده نه آلمان. به گفته وی ایرانیان اکنون می‌دانند که بدون مذاکره مستقیم با آمریکا نمی‌توانند مشکل را حل کنند.

نشست فنی کارشناسان هسته‌ای گروه 1+5 در تاریخ 3 جولای در استانبول تنها نشستی بود که در آن گفت‌وگوی مستقیم بین طرف ایرانی و آمریکایی انجام شد. در این نشست "گری سيمور" مدیر بخش هماهنگی امور منع اشاعه در کاخ سفید و رابرت اینهورن، نماینده کنترل تسلیحاتی وزارت امور خارجه آمریکا حضور داشتند.

این در حالی است که مقامات دولت آمریکا از ملاقات مذاکره‌کنندگان آمریکایی و ارتباط آنها با مذاکره‌کنندگان ایرانی اطلاع داشتند اما مذاکراتی فراتر از آن را تکذیب کردند.

یک مقام ایرانی ناشناس درباره ملاقات‌های طرف ایرانی و آمریکایی اظهار داشت: سزار سيمور، از بخش منع اشاعه کاخ سفید با یک دیپلمات ایرانی در ترکیه ملاقات داشته است. با این حال، کاخ سفید مذاکره اینهورن با ولایتی را که پیش از این در المانیتور به آن پرداخته شده بود، تکذیب کرده است.