امروز او به عنوان یکی از اعضای ائتلاف سهگانه اصولگرایان محسوب میشود. ولایتی سمتهای مختلفی از جمله مشاور امور بینالملل مقام معظم رهبری و وزارت امور خارجه و چندین و چند سمت دیگر را در سوابق خود دارد. با وی در مورد ائتلاف سه گانه و موضوعات دیگر به گفتوگو نشستیم؛ مشروح گفتوگوی تسنیم با علی اکبر ولایتی به شرح ذیل است:
** آخرین اخبار از ائتلاف سهگانه اصولگرایان چیست؟ ستادهای استانی این ائتلاف تشکیل شدند؟
ولایتی: ستادها در مراکز استانها و در مراحل بعدی در شهرستانها تشکیل خواهد شد و ستاد مرکزی هم تشکیل شده است و جلساتی را انشاالله خواهند داشت. در این جلسات تصمیمگیریهای اصلی تشکیلاتی و کارهای محتوایی در رابطه با زمینهسازی انتخابات و تلاش در جهت جذب آرای مردم به سمت مجموعه اصولگرایان انجام خواهد گرفت و این هدف تشکیل ستاد مرکزی و ستاد استانهاست.
** آقای دکتر! هر سامانه وحدت و ائتلافی که تشکیل میشود و یا حتی کاندیداهایی که به صورت فردی در انتخابات حاضر میشوند, برای خود شعاری در انتخابات در نظر میگیرند و آن شعار بر اساس گفتمانی است که آن کاندیدا و یا ائتلاف دنبال میکند. اگر شعاری برای ائتلاف سهگانه اصولگرایان انتخاب شده است، آن را بفرمایید؟
- ولایتی: بر اساس استنباط اعضای ائتلاف سهگانه اصولگرایان از دیدگاههای مقام معظم رهبری و انتظارات ملت بزرگ ایران اسلامی از دولتمردان خود، در این ائتلاف برای شعار انتخاباتی، روی عبارت "ائتلاف برای پیشرفت" توافق شده است.
** آقای دکتر شما و دیگر اعضای ائتلاف سهگانه اصولگرایان گفتهاید که درب این ائتلاف بر روی "اصولگرایان" بسته نیست. شاخصهای شما برای اصولگرایی کدامهاست؟
- ولایتی: دولت تشکیل دادن با اهتمام و تلاش اصولگرایان، به این معنا نیست که ما بر یک حزب یا یک گروه خاص تمرکز داریم و اصولگرایان را فقط کسانی میدانیم که در بعضی از احزاب و گروهها که سابقه اصولگرایی دارند، فعالیت کرده باشند. و از طرف دیگر ملاک ما برای اصولگرایی این نیست که صرفاً خود فرد بگوید که اصولگرا هستم.
مجددا تاکید میکنم که معنی اصولگرایی حتما عضویت در یک حزب، گروه و یا جبهه نیست و هر کس که به مبانی نظام معتقد است، اصولگرا محسوب میشود. معتقد به مبانی نظام یعنی کسی که اسلام را به عنوان یک دین سیاسی قبول دارد و همچنین به این نکته اعتقاد دارد که پایه حکومت ما بر مبنای مردمسالاری دینی است که از دو رکن تشکیل شده است: یکی رای مردم و دیگری حاکمیت ارزشهای اسلامی. کسی که این را قبول دارد و به قانون اساسی معتقد است و به خصوص بر روی اصل ولایت مطلقه فقیه تکیه دارد و اعتقاد خود را به قانون اساسی و اصل ولایت فقیه را د رعمل نشان داده، اصولگراست.
در نظام جمهوری اسلامی ایران، تصمیمهای رهبری فصلالخطاب است. هر دستگاه و مسئولی کار خودش را میکند. در تصمیم گیریهای اساسی، هر کس در هر شانی، متناسب با شرح وظایفش کارش را انجام میدهد، ولی آنجایی تردید و اختلاف نظر در تصمیم گبری های اساسی است تصمیم مقام معظم رهبری تعیین کننده است، بر اساس اصل 110 قانون اساسی، این نظر ولیفقیه است که تائید کننده و فصلالخطاب است.
** اصل ولایت مطلقه فقیه به معنای تبعیت از نظرات ولی فقیه
بالاخره اصل ولایت مطلقه فقیه یعنی اینکه اگر ولی فقیه در امری نظر صریحی داشت، همه تبعیت کنند. ضمن اینکه هر کس کار خودش را انجام میدهد ولی یک جایی لازم است ولی فقیه نظرش را اظهار کند و دستوری را صادر کند و یا در رابطه با یک مسئله خاص تصمیم قاطع و روشنی بگیرد. هر کس به این موارد پایبند باشد، اصولگرا است
اصولگرایی یعنی قبول اینکه اسلام به عنوان یک اصل حاکم بر حکومت است و قبول رای مردم و قانون اساسی به عنوان منشور ملی در کشور اسلامی ما. هر کس این موارد را قبول داشته باشد، اصولگرا است. ولو یک فرد باشد و این فرد عضو هیچ حزبی نباشد.
چه بسا افراد کارآمدی که در گذشته کار کردند و در قول و فعل و رفتارشان نشان دادند که مبانی نظام را قبول دارند، اصولگرا هستند. از وجود این افراد و به خصوص آنهایی که تجربه و تخصص دارند و کارآمدی خودشان را به اثبات رسانده اند، باید استفاده شود. چراکه استفاده از وجود و تخصص آنها حتما ضروری است.
آینده کشور بستگی به استفاده از افراد معتقد و کاردان و صاحب تجربه دارد و اینطور نیست که دولت آینده بر اساس سهمخواهیها شکل بگیرد. دولت آینده بر اساس کارآمدی در بین افراد معتقد به نظام شکل خواهد گرفت و درها به روی اصولگرایان به همان معنی که گفتم باز است.
** یکی از شایعاتی که در روزهای اخیر تکرار میشود پیوستن و یا ناپیوستن برخی از افراد به ائتلاف سه گانه اصولگرایان است. نکته دیگر اینکه برخی اظهارنظرها در مورد شروط پیوستن به این ائتلاف است. برخی اظهارنظرها در رسانهها مطرح شده مبنی بر اینکه هر کس میخواهد به این ائتلاف اضافه شود این شروط (وزن سیاسی مناسب و پایبندی به میثاق)را باید داشته باشد. درباره این شرایط در جلساتتان بحثی صورت گرفته است؟
- ولایتی: پیوستن به این مجموعه لزوما به این معنا نیست که ما 10، 15 نفر کاندیدای ریاست جمهوری در بین اصولگرایان داشته باشیم. قطعا این موجب تفرق آرا میشود و ما را به نتیجه مثبتی نمیرساند. ولی اگر غرض از مشارکت این باشد که اصولگرایان با شاخصههایی که عرض کردم در دولت آینده مشارکت داشته باشند، من این را تایید میکنم.
** 10-15 کاندیدای اصولگرا یعنی تفرق آرا
نامزد ریاست جمهوری آینده که از بین این سه نفر و یا خارج از این سه نفر انتخاب گردید و مورد قبول اصولگرایان واقع شد، حتما کابینه خودش و به خصوص عناصر اصلی کابینه خود را قبل از انتخابات معرفی خواهد کرد و مردم فقط به یک نفر رای نمیدهند، بلکه به کسی رای میدهند که همکارانش معلوم است.
پس کسی که به عنوان رئیس جمهور کاندیدا می شود، تیم خودش را در انتخابات معرفی میکند و افراد این تیم کسانی هستند که مردم آنها را به کارایی، تخصص در عین حال پایبندی به نظام میشناسند.
نکته دیگر اینکه بدون تردید نظر علما و به خصوص جامعه مدرسین و جامعه روحانیت و علمای برجسته کشور در استانهای مختلف حتما مورد توجه قرار میگیرد و حتما با این بزرگان مشورت میشود. همانطور که تا به حال نیز مشورتهایی صورت گرفته است و این مشورت ها منظمتر و جدیتر خواهد شد و امیدواریم در نهایت توافق همه معتقدین به نظام جمهوری اسلامی و در راس آن علما و بزرگان و جامعتین که قبل و بعد از انقلاب تعیین کننده بوده و نقش اساسی داشتند را فراهم کنیم و تصمیم های اساسی که اتخاذ خواهد شد در توافق و هماهنگی کامل با دو رکن اساسی روحانیت، یعنی جامعه مدرسین و جامعه روحانیت خواهد بود، ان شاالله.
** آقای دکتر کل کابینه را معرفی میکنید و یا فقط عناصر کلیدی کابینه؟
- ولایتی: عناصر کلیدی سیستم اجرایی معرفی خواهد شد. مثلا رئیسکل بانک مرکزی، وزیر نیست ولی اگر مردم بدانند که چه کسی رئیس بانک مرکزی خواهد شد و یا اینکه چه کسی معاون اول و یا معاون اجرایی و یا مسئول سازمان مدیریت میشود، مهم است.
** معرفی مدیران و عناصر کلیدی
در بعضی قسمتها مانند صنایع پتروشیمی و مجموعه گاز عسلویه و پروژههایی که تعیین کننده است هم اگر مسئولان مشخص شوند، تاثیرگذار خواهد بود. ما بخش اعظمی از صادرات غیر نفتیمان از طریق پتروشیمی است. بهتر است معلوم شود که چه کسی در راس این مجموعه قرار میگیرد و اینکه آن شخص کاربلد و پایبند به نظام است و مردم تجربیات خوبی از او دارند.
** یعنی مدیران عالیرتبه را هم معرفی میکنید؟
- ولایتی: انشالله مسئول قسمتهایی که مهم، حساس و تعیین کننده هستند، معرفی خواهند شد. البته این پیشنهاد به کسی است که به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری از این جمع معرفی میشود و میگوید که اگر من بیایم این وزرا و مسئولان را پیشنهاد میکنم. البته پیشنهاد وزیر از سوی رئیسجمهور یک مسئله است و رای اعتماد مجلس مسئله دیگر. یعنی مشروط به این است که از مجلس رای اعتماد بگیرد. البته ممکن است که شکل معرفی به صورت تیم اقتصادی، تیم سیاسی، صنعتی، نفتی، فرهنگی، آموزشی و .. باشد.
** با توجه به اشاره ای که به سازمان مدیریت داشتید، یعنی نظرتان این است که این سازمان را احیا کنید؟
- ولایتی: بالاخره هر کار نظام و کار حکومتی بستگی به برنامهریزی دارد. مثلا ما چشم انداز 20 ساله داریم که مرکب از 4 برنامه پنج ساله است که بخشی از آن گذشته و بخش دیگر در پیش است و قستمی از این برنامههای پنج ساله نیز از بودجههای سالیانه تشکیل شده است که نیاز به کار کارشناسی و سازماندهی دارد. ما از داشتن تشکیلات منظم برای سازماندهی کارها نباید فرار کنیم.
** نباید از داشتن تشکیلات منظم برای سازماندهی کارها فرار کنیم
** در یکی از سخنرانیهای اخیر خود گفتهاید که اگر دولت بعدی دست اصولگرایان نباشد، دردسر خواهیم داشت. منظورتان از دردسر چیست؟
- ولایتی: ما اصولگرایی را تعریف کردیم. کسی که به مبانی نظام معتقد نباشد برای چه باید حکومتی را در دست بگیرد که این اصول، پایه ها و ارکان آن را تشکیل می دهند، در حالیکه یک یا چند اصل مبنایی را قبول ندارد. شما فکر میکنید که اگر کسی بیاید روی قانون اساسی شبهه داشته باشد، روی این مسئله که اسلام پاسخگوی دنیا و آخرت است شبهه داشته باشد و یا روی اینکه حکومت باید اسلامی باشد، شبهه داشته باشد، مشکل ایجاد نمیکند؟
شبهه و سوال در مبانی نظام از سوی افراد غیر مسئول آزاد است و هرکس میتواند هر اعتقادی داشته باشد و جزء شهروندان این کشور باشد، اما اگر قرار شد کسی بیاید و قوه مجریه این کشور را شکل بدهد و به مبانی نظام معتقد نباشد، برای نظام مشکل ایجاد نمیکند؟ یعنی اگر افرادی بیایند که به یک و یا چند از اصول و مبانی نظام معتقد نباشند، برای نظام دردسرساز نیست؟ حتما هست.
** تعریف برخی از اصولگرایی درست نیست
بعضی تعریفی از اصولگرایی دارند که درست نیست و آن را به یک گرایش مخصوص سیاسی تبدیل می کنند. گویی که در تقسیمبندیها، اصولگرایی را بر تفکر محافظه کاری منطبق کردند. مثل آنچه در برخی کشورهای غربی است و طبق این تفکر اصولگرایان که محافظهکار هستند و باید جای آنها کسانی بیایند که تحولخواه و یا اصلاحطلب هستند و یا گرایشی به سکولاریسم داشته باشند و افرادی بیایند که اهل تساهل و تسامح در رعایت مبانی اسلامی باشند. این افراد کسانی هستند که اگر بیایند، در حالیکه مبانی نظام را قبول ندارند، برای نظام دردسر ایجاد میکنند.
هر چند که اسلام بالاترین سعه صدر را برای تحمل افکار دیگران دارد اما در حاکمیت اسلامی نمیتوان در اصول تسامح کرد، پس معنای اصولگرایی روشن است و منطبق بر تفکر محافظهکاری نیست و اگر کسی بخواهد کار اصلاح واقعی از نوع اصلاحطلبی حضرت امام حسین(ع) انجام دهد، اصولگرایی است.
** آقای دکتر اولین مسئولیت شما بعد از انقلاب چه بود؟
- ولایتی: معاونت درمان وزرات بهداری.
** شیرینترین لحظه دوران خدمت شما کدام لحظه بود؟
- ولایتی: بعد از ظهر روزی که در دبیرخانه شورای امنیت بودیم و خبر خبرگزاری رویترز را به ما دادند که صدام حسین قرارداد 1975 الجزایر را قبول کرده است.
** 140 جلد کتاب نوشتهام
* روزی چند ساعت مطالعه دارید؟ شما پزشک متخصص هستید و به تاریخ اسلام نیز تسلط کامل دارید و کتاب هایی هم در این زمینه نوشتهاید و در عرصه سیاسی و روابط بین الملل و بیداری اسلامی هم سررشته دارید. روزانه چند ساعت مطالعه میکنید؟ چند جلد کتاب دارید؟
- ولایتی: کتابهای من شاید به 140 جلد رسیده باشد و تعدادی از آنها هم در انتشارات امیرکبیر در انتظار برای چاپ است. تعداد مقالات بینالمللیام نزدیک 120 عدد است و 80 مقاله داخلی دارم که در مجموع به حدود 200 مقاله میرسد و یک مقاله هم برنده پرمراجعهترین مقاله بینالمللی شده است. برنامه روزانه بنده از ساعت 7 صبح آغاز میشود و تا نیمهشب ادامه مییابد.
** چند ساعت از این مدت به مطالعه میگذرد؟
- ولایتی: بخش عمده و مهمی از آن مطالعه است.
** ممنون از وقتی که در اختیار ما گذاشتید.
- ولایتی: من هم تشکر میکنم.