گروه سیاسی مشرق ـ «روزنامه شرق» روز گذشته طیّ گفتگویی مفصّل با «حسن روحانی» در «صفحه سیاست» خود سعی کرده است به پوشش مواضع سیاسی این کاندیدای ریاست جمهوری بپردازد.
 این روزنامه سعی کرده درباره مواضع «روحانی» در دوره حضور وی در مسئولیّت «دبیر سورای عالی امنیّت ملّی» به گونه ای وی را تطهیر و تنزیه کند و این فضا را باز گذاشته است تا وی با دفاع یکطرفه از عملکرد خویش که مستقیماً به عملکرد دولت اصلاحات مربوط می شود؛ منتقدان بخصوص اصولگرایان را در کُنج قرار دهد.

از طرف دیگر از آنجا که بسیاری از اصلاح طلبان بعد از کاندیداتوری وی اعلام نمودند، «روحانی» را بعنوان اصلاح طلب قبول ندارند؛ «شرق» نیز تلاش کرده طیّ بخش پایانی گفتگو با سئوالاتی که از «روحانی» می پرسد این انگاره را برای مخطب توجیه کند که: "روحانی گزینه اصلاحات نمی تواند باشد؛ زیرا اصولاً اصلاح طلب نیست".

«روحانی» در این گفتگو بطور واضحی عقب نشینی های پیش آمده در «پرونده هسته ای ایران» طیّ دوره اصلاحات را ضمن اینکه نفی کرده و آن را نه عقب نشینی که پیشروی می داند بلکه سعی کرده است بطور کلّی مسئولیّت تمامی اقدامات را از دوش تیم دیپلماتیک تحت نظرش برداشته و به سران نظام منتقل کند.

او با فرافکنی تمامی اقدمات انجام شده را طبق دستورات سران نظام و برآمده از یک خرد جمعی می داند در حالیکه به نقش تصمیم سازی و فشارهای اصلاح طلبان به نظام برای پذیرش شروط ناعادلانه غرب هیچ اشاره ای نمی کند.

وی در این راستا می گوید: «در آن زمان هم تصمیمات در «سطح ملی» اتخاذ می شد. اگر به بحث تصمیم سازی انتقاد دارند، باید بگوییم ما تصمیمات را آماده می کردیم و به جلسه سران می بردیم. بنابراین تصمیم سازی نمی تواند ایراد داشته باشد. در اجرا هم تیم ما ترکیبی از افرادی بوده که اعضای آن را سران نظام مشخّص کرده‌ بودند. در جلسه سران هم همه درباره موضوعات بحث می کردند و سپس تصمیم گیری و به ما ابلاغ می شد.».

«روحانی» دوره مدیریّتی خویش را بهترین دوره مذاکرات دانسته و می گوید: «آقایان به کجای مذاکرات، اعتراض دارند؟ به صراحت اعلام می کنیم تمام آنچه ما عمل کردیم در چارچوب تصمیمات ملّی بوده و آنچه عمل کردیم، دستاورد بیشتری از حدّ تصمیماتی بود که به ما اعلام شده بود. بنابراین منافع ملّی را به خوبی محقّق کردیم. به اعتقاد من بهترین مذاکرات سیاسی در طول سال های اخیر، این مذاکرات بود!». وی در حالی کامل شدن چرخه هسته ای را به دولت اصلاحات نسبت می دهد که کارشناسان اذعان می کنند در پایان دولت اصلاحات تمام فعّالیت های هسته ای بدلیل توافقات دولت با تروئیکای سه کشور اروپایی متوقّف شده بود و فقط وقتی از سر گرفته شد که رهبر معظّم انقلاب اسلامی طیّ دستوری مقتدارنه به دولت خواستار لغو "تعلیق داوطلبانه" شدند.

نکته قابل بررسی این است که «ری تکیه» از تحلیل گران ارشد «اندیشکده شورای روابط خارجی ایالات متّحده آمریکا» بعد از موفّقیت های هسته ای اخیر تیم مذاکره کننده تحت مدیریّت «سعید جلیلی» با موفّق خواندن مذاکرات دولت اصلاحات و اروپا می نویسد: «طیّ ده سالی که آمال ایران، امنیّت و وساطت بین الملل را تحت الشّعاع قرار داده، موفّق ترین مذاکرات توسط وزرای امور خارجه کشورهای فرانسه، آلمان، و انگلیس تحت نام E3 از سال 2003 تا سال 2005 م. صورت گرفت. آن زمان ایران فعّالیت های هسته ای را به حالت تعلیق درآورد، بازرسی های سرزده را پذیرفت، و برای مذاکره و توافق رضایت بخش دو جانبه آماده بود.». و سئوال این است که اگر منافع ملّی در دوره «روحانی» حفظ شده است چرا دشمنان از این دوره به دوره طلایی یاد می کنند؟

جالب اینکه خبرنگار «شرق» در ادامه از «روحانی» می پرسد: "چه دلیلی برای «بهترین» بودن مذاکرات دوره خود دارید؟"، و او در جواب با تأکید بر مسئله امنیّت می گوید: «ما در آن دوره امنیّت ملّی را تضمین کردیم و نگذاشتیم آمریکایی ها علیه ما وارد جنگ شوند. از نظر امنیّتی کشور را از جنگ و شورای امنیّت نجات دادیم. کشور را از تحریم و جنگ دور کردیم.».

البتّه «ری تکیه» نیز در گزارش مورد اشاره دقیقاً از سیاست گذاران خارجی آمریکا می خواهد برای وادار کردن دوباره ایران به عقب نشینی لازم است احساس ترسی که در دوره اصلاحات برای مسئولین دولت بوجود آمد بار دیگر بوجود آید، وی می نویسد: «یکی از ابتکارات E3 این بود که تشخیص داد موضوع هسته ای نمی تواند از مفهوم امنیّت جدا باشد. برای پیشبرد این دیپلماسی، آنها نه تنها درباره تحریم های اقتصادی، بلکه درباره کل موضوعات امنیّتی، گفتگوها را انجام دادند. یقیناً روی کار آمدن یک حکومت محافظه کار جدید در تهران، این دلگرمی را به ایران داد که می تواند فعّالیت های هسته‌ای خود را از سر بگیرد و تلاش های مهم E3 را محکوم به فنا کند.».

در ادامه به بخش هایی از این گفتگو اشاره می شود:

* (سئوال: شعار «دولت راستگویان و درستکاران» با چه هدفی و تحت‌تاثیر چه روندی انتخاب شده است؟) من معتقد هستم که دولتی موفّق است که با مردم شفّاف باشد. همه واقعیّت ها را با مردم در میان بگذارد. چیزی از مردم پنهان نکند. این دولت راستگویان است. افرادی باید مسئول شوند که درست عمل کنند.

* (سئوال: چه دلیلی باعث شد در این فضا تصمیم به حضور در انتخابات ریاست جمهوری بگیرید؟) در بحث سیاست خارجی نیز وضع ما بسیار نامطلوب است. روابط ما با بسیاری از کشورها در پایین‌ترین سطح است. رابطه مطلوبی با جهان از نظر سیاسی و اقتصادی نداریم. حتی روابط ما با همسایه‌ها در حد دلخواه و مطلوب نیست. دلیل حضور من تکلیفی است که نسبت به وضع کشور احساس می کنم. من فکر می کنم باید کسی که دارای تجربه کافی در این کشور است، بیاید.

( این گفته «روحانی» در حالی مطرح می شود که رهبری حکیم انقلاب اسلامی بارها تأکید کرده اند که جمهوری اسلامی در 8 ساله اخیر در حوزه سیاست خارجی سیاست عزّت مدارانه و فعّالی داشته است و به هیچ وجه منزوی نیست.)

* (سئوال: در سوابق کاری شما مسئولیت اجرایی دیده نمی شود.) به غیر از مجلس و «شورای عالی امنیّت ملّی»، در «صدا‌ و‌ سیما» و در جنگ هم مسئولیت های مختلف داشته ام، در کار تحقیقاتی هم سالیان دراز «رئیس مرکز تحقیقات» بوده ام!

* (سئوال: در مراسم اعلام نامزدی شما دو نفر از فرزندان آقای هاشمی داشتند. این به معنای حمایت آقای هاشمی از شما تلقّی می شود؟) اینگونه حوادث و حضورها یک برداشت هایی در جامعه ایجاد می کند. برداشت همه هم آزاد است. این سئوال را من خیلی نباید پاسخ دهم؛ خود مردم برداشت هایی‌ خواهند داشت ... طبیعی است که من به آقای هاشمی نزدیک باشم. مشی ایشان را هم که مشی معتدلانه است و برنامه هایشان براساس خِردگرایی و اعتدال است، می پسندم. اینگونه قرابت و نزدیکی فکری وجود دارد. کما اینکه با دیگر بزرگان این کشور هم من روابط کاری داشته ام.

* (سئوال: در زمان «دبیری شورای عالی امنیّت ملّی» در 23 تیرماه سال 78 بعد از «حوادث 18 تیر» سخنرانی کردید و در قامت دبیر شورا به دانشجویان و مردم وعده دادید، مسببان حمله به کوی دانشگاه به سزای اعمالشان برسند. الآن که به گذشته نگاه می کنید، توانسته اید این وعده را در آن دوره محقّق کنید؟ آیا عدالتی که وعده داده بودید در مورد آنها (وارد شوندگان به کوی) اجرا شد؟) دبیرخانه «شورای عالی امنیّت ملّی» بیانیّه مفصلی صادر و مقصران را معرّفی کرد و یک مقام بلندپایه امنیّتی آن زمان به عنوان مسئول معرّفی شد. من خودم اقدامات شورای در ماجرای 18 تیر را کار درست و عاقلانه ای می دانم. برای اوّلین بار شورای یک مقام رده بالای امنیّتی را بعنوان یکی از مقصّران معرّفی کرد و به دادگاه سپرد.

* (سئوال:بطور کلّی نظر شما در مورد حوادث انتخابات سال 88 چه بود؟) حوادث را تا روز جمعه 29 خرداد 88 و بعد از جمعه باید متفاوت ببینیم. تا قبل از روز جمعه عدّه ای واقعاً معترض بودند که به خیابان آمدند و نظرشان را مطرح کردند. بعد از جمعه 29 خرداد شرایط متفاوت بود. اگر اعتراضات می خواست ادامه پیدا کند، باید به شیوه دیگری مطرح شود. همه مسائل را باید به قانون بسپاریم. اینکه ما در یک اتاقی بنشینیم و درباره مسائل نظر دهیم، کار دقیقی نیست. فکر می کنم از آن زمان چهارسال گذشته و باید تسلیم قانون باشیم و مسائل را قانونی حل و فصل کنیم.