گروه فرهنگی مشرق - صبح امروز در نخستین روز از دومین همایش تخصصی دشمن شناسی با عنوان دین زاو دکتر مجید شاه‌حسینی در خصوص نقش رسانه‌های تصویری در تغییر الگوهای رفتاری جامعه به بیان مطالبی پرداخت.

شاه حسینی در ابتدا بیان داشت: موضوع اصلی که تلا ش خواهم کرد در این جلسه به آن بپردازم تاریخ رسانه‌ای آمریکاست. اینکه مدیریت رسانه‌ای یک تغییر تدریجی در عادات، رفتار، رسوم و ارزش‌های جامعه آمریکا ایجاد کرد که به باور غلط عده‌ای یک پروسه نیست، بلکه یک پروژه است.
 
وی افزود: تغییرات فرهنگی در دنیای امروز اینگونه نیست که خود به خود و در تعامل انسان‌ها با یکدیگر رخ دهد در واقع این امر یک روند پروژه‌ای ست که آن را مدیریت می‌کنند.

شاه حسینی ادامه داد: نمی‌توان از واقعیت دنیای امروز فرار کرد، دنیایی که برای هر چیز برنامه‌ریزی خاص خود را دارد، چطور می‌شود که برای فرهنگ و ارزش‌های یک جامعه دست از مدیریت و برنامه‌ریزی بکشد و همه چیز را به افکار عمومی بسپارد. چطور می‌شود از فرصتی که برای مدیریت افکار، هنجارها و ارزش‌های انسانی وجود دارد، چشم پوشی کند.

شاه حسینی تصریح کرد: بحث خود را با مثالی از آمریکا شروع می‌کنم اینکه الگوهای رفتاری، اجتماعی آمریکا در دهه دوم قرن 20 یعنی صد سال قبل آیا به شکل امروز بوده است؟ رسانه های نوشتاری و تصویری زیادی هستند که ما به هنجارهای زندگی آنها طی سال‌های قبل پی ببریم. اینکه به چه چیز زشت، زیبا گفته می شده و یا اینکه الگوی پوششی زنان و مردان چطور بوده است.

این استاد دانشگاه ضمن اشاره به اینکه صد سال قبل هنوز زنان آمریکا حق رأی نداشته اند اضافه کرد: یکی از دلایلی که کنگره آمریکا برخی از حقوق را برای زنان به رسمیت شناخت نیاز به قوه آن ها در جنگ جهانی اول بوده است و بعد از آن برای آنکه زنان الگو و مشغله های دیگری داشته باشند تغییراتی را در هنجارها، ارزش های آن ها از طریق رسانه و سینما ایجاد کردند.
 
وی خاطر نشان کرد: آن زمان استفاده از مشروبات الکلی، پوشیدن لباس‌های بدن نما و حتی کشیدن سیگار برای زنان ناهنجاری محسوب می‌شد اما آنها توانستند با ساخت فیلم‌هایی که به آسانی تمام این ارزش‌ها و هنجارها را زیر پا می‌گذاشت الگوهای جدیدی را به جامعه تأسی دهند. در سال 1920 می توان گفت نخستین ضربه جدی به الگوی موجود امریکا زده شد. الگویی که از یک فیلم سینمایی آغاز شد و به نام فلپر (flapper) در جامعه رواج یافت.
 
شاه حسینی افزود: این الگوی جدید ویژگی‌هایی داشت مثل به شدت لاغر بودن، کوتاهی مو، استفاده از لباس‌های بدن نما و به نوعی شبیه شدن زنان به مردان و مردان به زنان و به تدریج این هنجارها و الگوهای جدید در جامعه رسوخ کرد.

وی ضمن اشاره به ورود این الگو به ایران در زمان پهلوی اول اضافه کرد: قدرت رسانه ای این نوع ویژگی فلپری آنقدر وسیع بود که حتی در آرایشگاه های ایران هم  در زمان پلهوی اول نفوذ کرد. باید توجه داشت اگر ما به این مسائل می پردازیم و آن را مطرح می کنیم از باب آموزش نیست بلکه در جهت آسیب شناسی است. در هر حال این قدرت رسانه و سینما و مدیریت برنامه ریزی شده آن را نشان می دهد بنابراین نباید تنها نگاه سرگرمی به رسانه داشت چراکه ظاهراً هدف آن تفریح است اما در ذاتش آموزش می دهد.

شاه حسینی ادامه داد: با توجه به نقش و اثر رسانه به ویژه سینما باید بگویم ای کاش نهادی حتی غیردولتی در کشورمان وجود داشت مانند کشورهای دیگر که از حقوق معنوی رسانه ای مردم حمایت می کرد. ما گاهی برای تهیه و خرید هر چیزی در مقابل خود گارد داریم تا دچار ضرر از سمت آن نشویم اما نمی دانم چرا در مقابل فرهنگ گارد ما تا این اندازه باز است و اجازه می دهیم از هر کجا و با هر چیزی به ما آسیب برسانند. 

این استاد دانشگاه در پایان گفت: نهایت حرف من این است که ما نباید گمان کنیم از هر آسیبی مبرا هستیم و خود را در معرض هجوم آسیب ها قرار دهیم، ما گاهی در برابر برخی مسائل گمان می کنیم که شجاعت و اعتماد به نفس داریم اما نباید اینگونه باشیم. افکار عمومی جامعه حقی را ایجاد می کند که مدیران ما در قبال آن مسئول هستند.
 
دومین همایش تخصصی دشمن شناسی در حوزه رسانه‌ها با همکاری فرهنگسرای خاوران، پایگاه بسیج مالک اشتر، گروه پژوهشی هنری حنیف و خبرگزاری مهر با عنوان دین‌زاو در حال برگزاری است.