گروه بینالملل مشرق - دولت سوریه، اصلیترین گروه اپوزیسیون سوریه و متحدان بینالمللی آنها امروز در این کنفرانس صلح که در مونتروی سوئیس برگزار میشود، شرکت کردند. نشست افتتاحیه روز گذشته پایان یافت و وزرای خارجه کشورهای شرکتکننده و دیگر مقامات حاضر به ایراد سخنرانی پرداختند. روز جمعه قرار است مذاکرات مستقیم میان دولت سوریه و نمایندگان مخالفان تحت نظارت سازمان ملل، روسیه و آمریکا آغاز شود و تا روز جمعه نشست رسمی دیگر برگزار نخواهد شد.
سخنان دبیرکل سازمان ملل
بان کیمون، دبیرکل سازمان ملل در سخنرانی خود در آغاز این نشست گفت: ژنو 2 با چالشهای زیادی روبرو است که باید از آنها عبور کنیم. ژنو 2 فرصتی برای حل سیاسی بحران سوریه است. اولین باری است که دولت و مخالفان سوریه برای مذاکره اعلام آمادگی کردهاند. این کنفرانس برای مردم سوریه است و وظیفه نجات سوریه ماموریت اصلی ما است. فراهم کردن مقدمات ژنو 2 زمان طولانی برد که طی آن تعداد زیادی قربانی درگیری شدند. آنچه در سوریه رخ می دهد فاجعه ای است که ما با آن روبرو هستیم. بیش از شش میلیون آواره سوری نیازمند کمک هستند.
دبیرکل سازمان ملل افزود: ما تلاش میکنیم تا آنچه در ژنو 1 آمده است، اجرایی شود.
وی اظهار داشت: من از رئیس جمهوری سوئیس، جان کری، وزیر خارجه آمریکا و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه و اخضر الابراهیمی، فرستاده مشترک سازمان ملل و اتحادیه عرب در امور سوریه قدردانی میکنم و مفتخر هستم که به شما خوش آمد بگویم. من از همه شما به دلیل مشارکت در این نشست که با طرح سرگئی لاوروف و جان کری بوده است، قدردانی میکنم. ما با شریکان بسیاری همکاری کردیم تا بدین مرحله برسیم.
"من از هیاتهای اعزامی از سوی دولت و مخالفان سوریه برای شرکت در این نشست قدردانی میکنم. همه ما میدانیم که روند بسیار سختی برای رسیدن به این مرحله سپری شد و وقت بسیار زیادی صرف شد. افراد بسیاری کشته شدند. چالشهای بسیاری در مقابل شما وجود دارد اما وجود شما امید بخش است. چالشهای بسیاری وجود دارد که باید آنها را سپری کرد. باید هیاتهای سوری را با حسن نیت به گفتوگو با یکدیگر دعوت کرد. هیات مخالفان و دولت سوریه با حضور اخضر الابراهیمی با یکدیگر دیدار میکنند. دوست دارم از دولت سوریه به خاطر هماهنگی با سازمان ملل جهت برگزاری این نشست و حمایت آنها از برگزاری آن قدردانی کنم، من قدردان شهروندان سوئیسی نیز هستم."
بان کی مون گفت: من از رئیس جمهوری سوئیس قدردانی میکنم. بار دیگر به نیابت از همگان از میزبانی شما تشکر میکنم، من قبل از آغاز این کنفرانس سخنان کوتاهی را مطرح میکنم. پس از سالها رنج و سختی این نخستین روزی است که دولت و مخالفان سوریه و جامعه بینالملل آماده پایان دادن به تخریب سوریه هستند. تمام سوریها و تمام ساکنان منطقه از این بحران تاثیر پذیرفتهاند. این بحران بر تمام اقشار مردم سوریه تاثیر گذاشته است. دولت انتقالی باید براساس ژنو یک تشکیل شود که شورای امنیت از آن حمایت کرده است.
دبیرکل سازمان ملل اظهار کرد: نمایندگان دولت و مخالفان سوریه در اینجا حضور دارند. فاجعه بزرگی در سوریه رخ میدهد و تهدیدی به وقوع جنگ داخلی در این کشور میکند. من از تمام شرکت کنندگان میخواهم تا به آرمانهای مردم سوریه توجه کنند. روستاها، شهرها، بیمارستانها و مدارس با حملات هوایی تخریب شده است. حملات انتحاری و موشکی بر مردم تاثیر گذاشته است. آشوب در سوریه باعث شده تا افراد تندرو از مناطق مختلف به این کشور بیایند و در آنجا دست به اقدامات تروریستی بزنند.
وی خاطرنشان کرد: حمله به غیرنظامیان ادامه دارد. طرفهای سوری باید به مسئولیت خود عمل کنند و به حقوق بشر در این کشور احترام بگذارند. بیش از یک میلیون تن آواره شدهاند و بسیاری در مناطق سکونت خود نیستند.
"همسایگان سوریه با میزبانی از آوارگان سوری کرم و بخشندگی بسیار خود را نشان دادند. من از امیر کویت و وزیر خارجه این کشور به دلیل میزبانی از کنفرانس اهدا کنندگان که جهت حمایت از آوارگان سوری برگزار شد قدردانی میکنم اما خواستههای آوارگان همچنان برآورده نشده است. باید درخصوص حملات شیمیایی و رخدادهای غوطه در اوت گذشته تحقیق شود. بیشتر افراد با سلاحهای سنتی و قدیمی و نه با سلاحهای شیمیایی کشته شدهاند."
وی در ادامه افزود: ما شاهد همبستگی بینالمللی جهت مقابله با اقدامات رادیکالی هستیم سوریها همچنان به کشورشان علاقه دارند. سوریها باید با یکدیگر صحبت کنند. ما در موارد بسیاری شاهد این همبستگیها بودهایم. زنان و مردان سوریه باید برای ساختن آینده متحد شوند. من همان طور که گفته بودم این سوریها هستند که باید به این درگیریها در کشورشان پایان دهند. حاضران در این نشست باید تمام تلاش خود را برای پایان دادن به درگیریهای سوریه انجام دهند.
"باید معاهده ژنو یک که در آن بر تشکیل دولت دارای اختیارات کامل تاکید شده است اجرایی شود. باید سوریها یکدیگر را راضی کنند. خدمات عمومی باید ادامه داشته باشد. مسئولان دولت انتقالی باید آرمانهای مردم کشور را محقق کنند. من به طرفهای سوری جهت دستیابی به توافقی گسترده تکیه و اعتماد میکنم."
"حل و فصل سیاسی مبتنی بر احترام به قوانین بینالمللی است که بارها در سوریه نقض شده است. باید به روابط تروریستی پایان داد. دولت و مخالفان سوریه باید هرچه سریعتر اجازه عبور کاروانهای کمک رسانی را بدهند. هزاران تن در سوریه هستند که از تمامی کمکها محروم شدهاند. در این کشور سوء تغذیه وجود دارد. باید کمکهای غذایی و دارویی به آنها داده شود. از سوریها میخواهم تا نقشه سازندهای را تدوین کنند. چالشهای بسیاری وجود دارد اما میتوان آن را پشت سر گذاشت."
"باید این فرصت غنیمت شمرده شود. ما تاکید میکنیم که از مردم سوریه برای تشکیل دولت آزاد، دموکرات و با عدالت حمایت میکنیم. سوریها مستحق کرامت و عدالت هستند. من پیش از آغاز مذاکرات امروز برخی از قوانین را ذکر میکنم. ما فقط یک روز برای شنیدن طرفها وقت داریم. به هر طرفی هفت دقیقه فرصت داده میشود تا به سخنرانی بپردازد که هیاتهای سوری از این امر مستثنی بوده و 10 دقیقه زمان برای سخنرانی دارند. من از حاضران میخواهم تا از لهجههای تخریب کننده استفاده نکنند تا آنچه را که ما ساختهایم ویران نشود."
بان کی مون در پایان گفت: این نقطه آغازی برای تحقق صلح خواهد بود من مسئولیت ریاست این جلسه را برعهده دارم و امیدوار هستم که مذاکرات سازندهای داشته باشیم. اکنون از وزرای خارجه روسیه و آمریکا برای سخنرانی دعوت میکنم.
سخنان رئیس جمهوری سوئیس
در همین راستا "دیدیر بورخالتر"، رئیس جمهوری سوئیس به عنوان کشور میزبان این نشست در میان سخنان بانکی مون سخنرانی کرده و عنوان داشت: من به شما خوش آمد میگویم . دولت سوئیس به هر کسی که به اینجا آمده تا بحران سوریه را پایان دهد خوش آمد میگویم، سوئیس از سازمان ملل و جامعه بینالملل قدردان است، این امید وجود دارد که به رنجهای میلیونها سوری پایان داده شود. باید گفتوگوها را آغاز کرد و به راه حل سیاسی و عادلانه برای بحران سوریه دست یافت تا همه طرفها با صلح در کنار هم زندگی کنند.
وی تصریح کرد: ما خواهان برآورده شدن خواستههای مردم سوریه هستیم که خواستههایشان همچون اکسیژن ضروری است. آنها خواهان دستیابی به کرامت، قانون و عدالت هستند که این خواستهها باید عملی شود. سران باید بر روی مساله حل و فصل بحران سوریه متمرکز شوند. حضور شما نشان دهنده شجاعت و اراده شما برای پایان دادن به درگیریها است. 20 سال قبل نلسون ماندلا، رئیس جمهوری فقید آفریقای جنوبی اظهار کرد که میتوان موانع را پشت سر گذاشت و به سمت صلح پیش رفت.
رئیسجمهوری سوئیس تاکید کرد: برای پایان رنجهای مردم سوریه تلاش میکنیم. عدالت باید در سوریه اجرایی شود. طرفهای درگیر در سوریه باید برای حل بحران موجود وارد مذاکره شوند. آماده حمایت دیپلماتیک از سوریه هستیم. باید در تلاشهای مشترک برای عملیات دشوار حل بحران سوریه سهیم شویم. جز از طریق آشتی ملی و بازسازی سوریه صلح دائم ممکن نیست. بحران باید از طریق سیاسی حل شود.
وی افزود: از شجاعت طرفهایی که برای صحبت درباره اجرای توافقنامه ژنو 1 آمدهاند استقبال میکنیم. رسیدن به راهکار عادلانه باید متضمن حقوق همه مردم سوریه باشد که این عملیاتی دشوار است. باید کنفرانس ژنو 2 با نتایجی فوری و موثر درخصوص سوریه به پایان برسد.
این مقام سوئیسی عنوان داشت: باید رنجهای قربانیان این بحران پایان یابد، باید کمک رسانیها به افراد آسیب دیده ارائه شود. سوئیس هرگونه نقض حقوق بشر را محکوم میکند. حقوق انسانهای ضعیف، کودکان و زنان باید از سوی همه سوریها مورد احترام واقع شود. باید به عدالت اجازه دهیم تا مسیر خود را طی کند. باید اجازه داد که طرفهای مختلف بدون در نظر گرفتن گرایشهایشان از احترام برخوردار شوند.
وی در ادامه گفت: سوئیس از تمامی طرفها در سوریه میخواهد تا برای تحقق صلح تلاش کنند. بازیگران در جامعه بینالملل باید برای ساختن سوریه کمک کنند. سوئیس از کشورهای همسایه سوریه که به آوارگان از زمان آغاز بحران پناه دادند و برای نجات آنها تلاش کردند، قدردانی میکند. ما به همه کسانی که به اینجا آمدند خوش آمد میگوییم. ما در این موضع سخت از شما حمایت میکنیم. این نشست باید به نتایج ملموسی بیانجامد.
رئیس جمهوری سوئیس تصریح کرد: باید تمامی طرفهای حاضر به درخواستهای مردم سوریه گوش فرا دهند و به توافقی دست یابند که براساس ژنو 2 باشد. تمامی طرفهای حاضر در اینجا باید تلاش بسیاری برای حل و فصل بحران سوریه که تنها از طریق راهکار سیاسی ممکن است، انجام دهند.
سخنان سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز گفت: راهکار سیاسی راه خروج سوریه از بحران موجود است. ملت سوریه است که باید درباره این کشور تصمیمگیری کند. باید در قبال تروریسم در سوریه موضعی متحد اتخاذ کنیم. از همه کسانی که ژنو 2 را تایید کردند به ویژه رئیس جمهوری آمریکا تشکر می کنم. سوری ها باید خودشان بحران را حل کنند و جایی برای راهکار خارجی وجود ندارد. ایران باید در تلاش های برای حل بحران سوریه بدون تلاش برای تفسیر بیانیه ژنو 1 به نفع یکی از دو طرف سهیم شود.
لاوروف اظهار داشت: این نشست مورد توجه تمام جامعه بینالملل است. من از همه کسانی که در برگزاری این نشست و همچنین تمامی کشورها و سازمانها همچون اتحادیه عرب و اتحادیه اروپا قدردانی میکنم. در این نشست تلاش میشود تا به حل و فصل سیاسی برای بحران سوریه دست پیدا شود. جان کری با وجود مشکلات تلاش بسیاری کرد. ما امیدواریم تا بحران مردم سوریه پایان یابد.
"جز با مذاکرات سیاسی و گفتوگو میان تمامی گروههای سوری راهحلی برای پایان خشونتها در این کشور نمیتوانیم متصور باشیم."
وی ادامه داد: در شمال آفریقا پیشرفتهای چشمگیری را شاهد بودیم و نهادهای مدنی اکنون در این کشورها مستقر شدهاند و تا حدودی دموکراسی در این کشورها در حال اجراست. روسیه همواره از مذاکرات و گفتوگوی مسالمت آمیز میان تمامی گروههای سوری دفاع کرده و میکند.
"باید تمامی راههای ممکن برای اجرایی کردن مفاد توافقنامه ژنویک در دستور کار قرار گیرد. اما نباید هیچ گونه پیشداوری درباره نشست امروزمان داشته باشیم و واجب است همگان منتظر نتایج بمانند. سازمان ملل سازمان همکاریهای اسلامی، اتحادیه عرب و دیگر نهادهای بینالمللی از نشست ژنو2 حمایت کردهاند و همگان در این نشست تلاش میکنیم تا توافقنامه ژنو یک را اجرایی کنیم."
لاوروف ادامه داد: مهمترین اصل در ژنو یک رسیدن به یک توافق میان دولت سوریه و گروههای مخالف است تا با این طریق به خشونتها در سوریه پایان دهیم. باید گوناگونی بافت جمعیتی سوریه در نظر گرفته شود و موضع متحدی برای حمایت از حقوق بشر آزادیهای مدنی و کمک به ملت سوریه اتخاذ گردد.
"وضعیت انسانی در سوریه رو به وخامت نهاده و این مساله مورد توجه قرار گیرد. کمک به برقراری صلح در سوریه به امنیت جهان کمک میکند. ما خواهان خاورمیانهای عاری از هرگونه سلاح کشتار جمعی هستیم که در آن کشورها با صلح و دوستی زندگی کنند."
سخنان جان کری
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا سخنران بعدی نشست ژنو 2 بود و در ابتدای سخنان خود تاکید کرد که امروز سرآغازی برای به جریان افتادن مسالمت آمیز و توقف خشونتها در سوریه خواهد بود.
کری گفت: امروز آزمایشی برای همه ماست و اینکه جامعه جهانی تا چه حد میتواند کار آمد باشد و چگونه میتواند به خشونتها در سوریه پایان دهد. این بسیار مهم است که این تعداد از کشورهای جهان در یک نشست گرد هم جمع شدهایم و این یعنی جامعه جهانی میتواند به نتیجهای برای پایان دادن به بحران سوریه برسد.
« "انقلاب" در سوریه به شکل مسالمت آمیز آغاز شد و مردم تنها خواهان زندگی بهتر بودند اما این درخواست با خشونت رو به رو شد و متاسفانه دولت سوریه به شکل روز افزون به حملات خود علیه ملت ادامه داد و در این راه به هواپیما، بمب، موشک و سلاحهای سنگین روی آورد که هزاران تن از مردم سوریه را به خاک و خون کشید.»
وی ادامه داد: در سوریه از سلاح شیمیایی استفاده شد و دولت با به کارگیری سلاح شیمیایی تمامی ارزشهای انسانی را زیر سوال برد. اوضاع آوارگان در سوریه رو به وخامت است و اکنون همگی اینجا جمع شدهایم تا توافق نامه ژنو یک را اجرایی کنیم. ما میخواهیم یک دولت انتقالی متشکل از همه گروهها در سوریه تشکیل شود که جامعه جهانی بتواند با آن تعامل داشته باشد.
وزیر امور خارجه آمریکا در ادامه حضور بشار اسد در آینده سیاسی سوریه را غیر ممکن خواند و گفت: تشکیل دولت انتقالی و افراد حاضر در آن نباید با مخالفت دیگر گروههای سوری باشد و این بدین معناست که بشار اسد در دولت آتی سوریه هیچ جایی نخواهد داشت. به خیال هیچ کس نمیگنجد که چنین فردی که دست به وحشیانهترین اقدامات علیه ملت خود زده در آینده سیاسی سوریه حاضر باشد. افراط گرایان تروریستی نیز که باعث رنج و ملالت مردم سوریه شدهاند نیز در آینده سوریه جایی نخواهند داشت. جنگ با خشونت طلبان آسان نیست اما همگان برای تحقق آن تلاش میکنیم.
کری گفت: رئیس جمهوری آتی سوریه باید مورد احترام و قبول همه گروههای سوری باشد و باید توانایی حل مشکلات سوریه را داشته باشد. اگر بتوانیم به چنین توافقی دست یابیم به امنیت و ثبات جهان و منطقه کمک کردهایم.
سخنان ولید المعلم
سخنران بعد از جان کری، ولید المعلم، وزیر امور خارجه سوریه بود که ریاست هیات سوری در نشست ژنو 2 را برعهده دارد. سخنرانی ولید معلم یکی از سخنرانیهای پر حاشیه این اجلاس بود که بانکیمون بارها سخنان وی را قطع کرد و از وی خواست از عبارات آتشین استفاده نکند.
وی گفت: برخی همسایگان سوریه در کشتار ملت سوریه دست دارند و کشور ما را به سوی خشونت و تروریسم سوق میدهند. برخی میخواهند سوریه را به قرون وسطی باز گردانند و پیشرفت ملت سوریه را نمیخواهند. ما به عنوان نماینده اصلی مردم سوریه و رئیس جمهوری سوریه به ژنو آمدهایم. سوریه هیچ گاه در چنین شرایط سختی که در این سه ساله با آن مواجه بوده قرار نداشته است. وظیفه دفاع از خون کشته شدگان بیخانمانی مردم و آینده کشور سوریه برعهده ماست و برای تحقق آن تلاش میکنیم.
ولید المعلم ادامه داد: بسیار باعث تاسف است در نشست امروز در کنار کسانی نشستهایم که دستشان به خون ملت سوریه آغشته شده است. کسانی که انگار آنها تعیین میکنند چه کسی به بهشت برود و چه کسی حق ورود به بهشت را ندارند در حالیکه وضعیت در کشور خود را فراموش کردهاند.
وی گفت: کسانی با ما امروز بر سر یک میز نشستهاند که بسیار تلاش کردهاند تا سوریه را ناامن و ویران کنند و با دلارهای نفتی خود سلاح و تروریسم را به سوریه روانه میکنند. این چنین کشورهایی هیچ گاه نمیتوانند سخنگوی خواستههای مردم سوریه باشند. تروریستهای چچنی،عربستانی، ترکیهای، قطری و غیره چگونه میتوانند اهداف و آرمانهای ملت سوریه را برآورده کنند.
"سوریه با اقداماتی که اینها انجام دادهاند هزاران سال به عقب برگردانده شد. بدترین جنایتها در کشور ما در حال جریان است و تجاوز و کشتار به کار روزمره برخیها تبدیل شده است که اقدام خود را "انقلاب بزرگ سوریه" مینامند. این چه انقلابی است که پدری از ترس آن خود فرزندان و همسرش را منفجر میکند تا از دست وحشیهایی که خود را انقلابی مینامند حفظ کند. همسایگان سوریه هر یک به گونهای در اوضاع سوریه دست دارند و یا مورد توطئه قرار گرفتهاند. در شمال و جنوب سوریه مورد حجمه همسایگان قرار گرفته و همسایه شرقی ما نیز با مصیبتی که سوریه به آن دچار شده دست به گریبان است و همسایه غربی ما نیز نمیتواند به طور علنی نیات و خواستههای خود را از ترس اربابانش بیان کند."
وزیر خارجه سوریه در ادامه گفت: با تمام شرایط سوریه همه توان خود را برای رویارویی با تروریستها و دفاع از ملت خود به کار خواهد گرفت و با کسانی که در راه ویرانی سوریه تلاش میکنند میجنگند. مساله استفاده از سلاحهای شیمیایی در سوریه تنها دروغی از سوی آمریکا بود.
ولید المعلم با اشاره به وضعیت سیاسی در آینده سوریه گفت: این ملت سوریه هستند که رهبران خود را تعیین میکنند و برای آینده سوریه تصمیم گیری میکنند و آقای کری، هیچ کس نمیتواند مشروعیت را از بشار اسد، رئیس جمهوری قانونی سوریه بگیرد!
"حامیان تروریستها فراموش کردند که همان کسانی که در نیویورک خود را منفجر کردند همانانند که در سوریه اقدام به عملیاتهای انتحاری میزنند. تروریستی که پیشتر در آمریکا بوده اکنون در سوریه است و کسی نمیداند فردا کجا خواهد بود. همان کشورهایی که پیشتر سوریه را استعمار کرده بودند و یا علیه سوریه دسیسه چینی میکردند اکنون علیه ما وارد عمل شدند و به اسم دفاع از ملت سوریه سعی در ویرانی مملکت ما دارند. ما به آنها میگوییم اگر میخواهید به ملت سوریه کمک کنید دست از سر ملت ما بردارید و ارسال سلاح و تروریسم به کشور ما را متوقف کنید."
وی خطاب به مخالفان سوری نیز گفت: آنهایی که خود را نمایندگان مردم سوریه میدانند مزدورانی بیش نیستند که خود را به اسرائیل فروختهاند در حالی که مردم سوریه روزانه کشته میشوند آنها و آنها در هتلهای پنج ستاره نشست برگزار میکنند و خیانت و توطئه چینی در پیش گرفتهاند. اگر این افراد خود را نماینده ملت سوریه میدانند به سوریه بیایند و با درد و رنج مردم سوریه همراه باشند. آنان که از تغییر در سوریه سخن میگویند امکانات اجرای این ادعاها را ندارند و هر کس را که مخالف رای خود بدانند از هرطایفه یا گروهی که باشد دشمن میدانند و برای از بین بردن آنها تلاش میکنند.
در این قسمت از سخنان وزیر خارجه سوریه بان کی مون به طولانی شدن اظهارات معلم اعتراض کرد که مشاجره لفظی میان دو طرف پیش آمد.
در همین حال، ولید المعلم خاطرنشان کرد: "انقلاب سوریه" چه به بار آورد؟ این انقلاب سیاه است. مردم برای پایداری اصرار میورزند و ارتش برای محافظت از آنها اصرار دارد. کشورهای دوست در کنار ما ایستادند؛ کشورهایی همچون روسیه و چین که به حاکمیت سوریه و تصمیمات آن احترام میگذارند.
وزیر امور خارجه سوریه تصریح کرد: روسیه کشوری است که در حرف و عمل به حقوق کشورها احترام میگذارد. چین، عراق، برخی کشورهای آمریکایی و آفریقای جنوبی به آرمانهای مردم سوریه و نه به خواست دیگر کشورها احترام گذاشتند. مردم سوریه خواهان تشکیل سوریه بهتر و شکوفاتر هستند. آنها خواهان حمایت از آثار باستانی و نه تخریب آن و به غارت بردن آثار هستند. آنها خواهان ارتشی هستند که از کشور محافظت میکند نه آن ارتشی که از مردم به عنوان سپر انسانی استفاده میکند و از کودکان به عنوان سرباز استفاده میکند و دست به قاچاق انسان میزند.
وی در ادامه گفت: گروههایی هستند که مدعی حمایت از گروههای میانهرو هستند. شما را به خدا قسم میدهم بگویید که میانهروی کجاست؟ حمایتهای نظامی و مالی از گروههایی که نامهای جدیدی بر روی خود گذاشتهاند صورت میگیرد. آنها همان تروریستهای قدیمی هستند که لباس جدیدی به تن کردهاند. آنها با بهانه حمایت از این گروهها در نهایت به عراق و سوریه و ایران تروریست میفرستند. همه باید بیدار شوند.
ولید المعلم عنوان داشت: غرب دستور میدهد وعربها اجرا میکنند تا سلاح به القاعده برسد. غرب مدعی مبارزه با تروریسم است. حال آنکه یا غافل است یا اینکه نمیخواهد خود حقایق را ببیند و قبول کند. آیا این همان سوریهای است که پس از کشتار آن را میخواستید. نه سوریه اینطور نخواهد ماند. ما علیرغم اقدامات برخی طرفها به اینجا آمدهایم تا مادران و کودکان را به خانههایشان برگردانیم تا حملات مغولها و تاتارها را متوقف سازیم و جلوی فروپاشی خاورمیانه را بگیریم. ما آمادهایم تا اسلام درست را حفظ کنیم که تحریف شده است.
وی در ادامه افزود: ما به سوریهایی که خارج از کشور هستند میگوییم که به کشور بازگردند چرا که سوری در هر کشوری به غیر از سوریه که باشد غریب است. ما تاکید میکنیم که مذاکره میان سوریها راه حل بحران است. ما برای دفاع از مردم خود آمدهایم. این وظیفه قانونی ماست. ما به ضربه زدن به تروریستها ادامه میدهیم که تمام سوریها را هدف قرار دادهاند. آمدهایم تا بگوییم کشور ما به مبارزه با تروریسم ادامه میدهد. ما تاکید میکنیم که اقدامات سیاسی تنها در صورتی معنا دارد که با مبارزه با تروریسم در یک سمت و سو قرار بگیرد.
وزیر امور خارجه سوریه عنوان داشت: آقای کری! هیچکس در جهان حق ندارد که رئیسجمهور یک کشوری را عزل کند و چیزی را در سوریه تغییر دهد چرا که مسئولیت این اقدامات تنها بر عهده خود سوریها است. این وظیفه آنهاست. ما رفراندوم مردمی برگزار میکنیم تا به اراده سوریها گوش دهیم. خود سوریها حق دارند که رهبر، پارلمان و قانون اساسی خود را تعیین کنند و هر چیزی که غیر از این باشد هیچ ارزشی ندارد.
وی خاطرنشان کرد: من در خطاب به حاضران در این نشست و تمام جهانیان میگویم که ما در سوریه با تروریسم مبارزه میکنیم. ما باید دست به دست هم بدهیم تا تفکر سیاه تروریسم را از بین ببریم و مصلحت سوریه را مد نظر قرار دهیم. با وجود اینکه من از سوئیس به عنوان کشور میزبان این نشست قدردانی میکنم اما میگویم که گفتگو باید میان خود سوریها و در سوریه صورت بگیرد. سوریه همراه به وعدههای خود عمل میکند. دستهای سیاه با شما دست میدهند و افکار تروریستی را تقویت میکنند که در نهایت همگان را میسوزاند. ما از آنها فریب نمیخوریم.
در ادامه بان کی مون در واکنش به اینکه ولید المعلم بیش از زمان اختصاص یافته به وی سخنرانی کرد، عنوان داشت: قوانینی که من در ابتدای این نشست مطرح کردم نقض شد. من دوست ندارم این امر تکرار شود و داستانها روایت شوند. من از احمد الجربا، رئیس ائتلاف مخالفان سوریه برای سخنرانی دعوت میکنم. میدانم که حرفهای زیادی دارید اما ما از شما میخواهیم تا از مطرح کردن سخنان آتشین خودداری کنید.
سخنان رئیس ائتلاف مخالفان سوریه
در همین حال، احمد الجربا، رئیس ائتلاف مخالفان سوری ادعاهای خود را اینگونه آغاز کرد: خانمها و آقایان، من رخدادهای سوریه را برای شما یادآور میشوم. اتوبوس مدرسهای در حمص در حال حرکت بود که نیروهای نظام سوریه آن را هدف قرار دادند و مادر کودکی در آن شب شمع بر روی قبر فرزند خود گذاشت چرا که نظام سوریه گمان میکرد که این کودک یک تروریست است! هزاران کودک با گلولههای اسد کشته شدهاند. برخی از شما به سوریه آمدید و شاهد این بودید که فعالان کشته شدند. شما آثار شکنجهها بر روی بدن فعالان را دیدید. سوریها خوب تروریستها را میشناسند. سوریها مجبور به دفاع از خود و کشورشان شدند. چند سال از صبر سوریها میگذرد. هزاران تظاهرکننده شعار "مسالمتآمیز" را سر دادند اما کشته شدند و جهان شاهد این امر بود.
وی خاطرنشان کرد: تلاشها برای تحریف چهره ما ادامه دارد. وزیر امور خارجه اسد پیشتر در کنفرانسی خبری مدعی شد که فیلمهایی از اقدامات تروریستها در اختیار دارد. در همان شب مشخص شد که این فیلمها مربوط به افرادی در طرابلس بوده است. افراد مختلفی در لبنان و از کشورهای عربی آمدند و این سخنان را تکذیب کردند. این هیات سوری که به اینجا آمده، نماینده مردم سوریه نیست.
احمد الجربا عنوان داشت: بشار اسد میخواهد در مسند خود باقی بماند. او شخصی است که کشور را وارد بحبوحه خشونت کرد تا خود در کرسی بماند. گزارش سازمانهای بینالمللی را دیدید که شکنجه بازداشتشدگان را نشان میداد.
رئیس ائتلاف مخالفان سوریه در همین حال عکسی را نشان داده و مدعی شد این عکس از سوی سازمانهای مستقل تهیه شده است و ادامه داد: برای شما کافی است که این گزارشها را مد نظر قرار دهید. کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل به این مساله پی برد که نقض حقوق بشر توسط نظام سوریه صورت گرفته است. تجاوزهای فردی و دسته جمعی صورت میگیرد. دفاع از خود گزینه ما نبود اما نظام سوریه ما را مجبور به انتخاب این گزینه کرد و تلاش سازمانهای بینالمللی را برای دستیابی به صلح ناکام گذاشت.
وی مدعی شد: ما وقت را از دست نمیدهیم و میخواهیم تمام تلاش خود را برای این کنفرانس مهم انجام دهیم. در ژنو 1 تصمیم تاریخی و فرصت واقعی برای حل و فصل بحران ایجاد شد که منطقه و سوریه را از آبشارهای خون دور میکند. ما برای مبارزه با تروریسم با جدیت عمل میکنیم. ارتش آزاد با نیروهای حزبالله مبارزه میکند. در چندین سند نیز ثابت شده است که ایران نیز در درگیریهای سوریه دست دارد.
رئیس ائتلاف مخالفان سوریه افزود: ارتش آزاد سوریه با مزدوران تروریستی که از عراق آمدهاند مبارزه میکند. اما دولت اسلامی عراق و شام (داعش) یک مقوله دیگری است. شما شاهد دستاوردهای انقلاب سوریه برای مبارزه با داعش هستید. اسد بشکههای انفجاری را بر روی اعضای ارتش آزاد سوریه میاندازد. ما ادلب و مناطق دیگر را پاکسازی کردیم. انقلاب سوریه با تروریسم و تروریستهایی که از دیگر کشورها آمدهاند مقابله میکند تا سوریه را پاکسازی کند.
وی تصریح کرد: اسد مدعی مبارزه با تروریسم است. چه کسی این حرفها را باور میکند. ما در راستای حمایت از مردم سوریه عمل میکنیم. این سخنان را گفتم تا تاکید کنم که ما کاملا با ژنو 1 موافق هستیم. اختیارات اسد از جمله ارتش و سازمان اطلاعات باید در اختیار دولت انتقالی قرار بگیرد. وقتی سخن از ژنو 1 به میان میآید به معنای آزادی اسیران و خارج کردن مزدوران و پایان دادن به گرسنگی و توقف محاصرهها است.
احمد الجربا گفت: ما آمدهایم تا بگوییم که با ژنو 1 کاملا موافق هستیم. ما تشکیل دولت انتقالی را مقدمهای برای برکناری نظام اسد میدانیم. مطرح کردن حرفهایی در خصوص ابقای نظام اسد خارج از ژنو 2 است.
سخنان وزیر خارجه چین
وانگ یی، وزیر خارجه چین نیز به نوبه خود در این کنفرانس تاکید کرد: همه امروز به مونترو چشم دوختهاند. ما دوست داریم که این کنفرانس به نمونهای برای حل مسالمتآمیز بحران ها در جهان تبدیل شود و الگویی برای درگیریهای آینده باشد. ژنو 2 باید آغازی برای تاریخ سوریه باشد.
وی ادامه داد: تاریخ انسانی به ما یاد داده که حتی وحشیانهترین درگیریها با راهکار سیاسی قابل حل است و همه باید برای حل سیاسی بحران سوریه تلاش کنیم و چین نیز از راهکار سیاسی برای سوریه حمایت میکند.
وزیر خارجه چین ادامه داد: اگر اهداف صادقانه و اقدامات جدی وجود داشته باشد میتوانیم راهکار سیاسی را برای حل بحران سوریه با وجود خشونتآمیزترین درگیریها نیز بیابیم و باید بگویم که تفاهم مشترک تنها راهی است که ما در این مسیر به پیش میبرد. دو طرف باید اراده سیاسی خود را برای حل بحران سوریه نشان دهند و ما نیز باید از تجربیاتمان در درگیریهای سابق درس بگیریم.
وانگ یی با بیان این که توافق دو طرف درگیر تنها از طریق مذاکره ممکن است، اعلام کرد: باید مکانیزمی مشخص برای مشارکت همه طرفهای درگیر جهت حل سیاسی بحران سوریه ایجاد شود. هدف ما متوقف کردن خشونت در سوریه جهت فراهم کردن زمینه برای مذاکرات مسالمتآمیز است. لذا باید زمینه مشترک برای این امر به رغم اختلافات ایجاد شود.
وی افزود: ملت سوریه خواهان بازگشت ثبات به این کشور هستند و ما هم برای این مساله باید تمام تلاش خود را به کار ببندیم باید مذاکرات گستردهای میان سوریها با حضور تمامی اقشار برگزار شود تا خواستههای گروههای مختلف سوری محقق شده و به حقوق زنان، کودکان و اقلیتها احترام گذاشته شود.
وزیر خارجه چین با بیان این که ثبات سوریه بر ثبات خاورمیانه و امنیت آن تاثیر فراوانی دارد و لزوم کمک جامعه جهانی ملت سوریه و تشویق طرفهای درگیر برای مذاکره با یکدیگر تاکید و اعلام کرد که کشورش برای کمک به پیشبرد مذاکرات صلح در سوریه آماده است.
وی گفت: ما پنج پیشنهاد دادیم که حل مسالمتامیز بحران سوریه، حضور همه گروههای سوری در مذاکرات، مشارکت همه گروهها در آینده سوریه و تحقق دیدگاههایشان، بهبود وضعیت انسانی شهروندان سوری و از بین بردن سلاحهای شیمیایی ازجمله این پیشنهادات است. چین برای کمک به آوارگان سوری و پایان دادن به رنجهای آنها در کشورهای همسایه مبلغ 20 میلیون یوان کمک کرده است.
این مسوول چینی در پایان بر لزوم مقدم داشتن منابع ملی سوریه و یافتن راهکار سیاسی کارآمد از طریق احیای موسسات دولتی و بازگشت ثبات و نظم به سوریه تاکید و اعلام کرد که چین برای تحقق این مساله تلاش میکند.
سخنان لوران فابیوس
لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه نیز با بیان اینکه مشکلات ملت سوریه تنها از طریق راهکار سیاسی پایان مییابد اعلام کرد، این مساله در دعوتنامههای ارسالی بان کی مون کاملا مشخص بود و من میخواهم از وی تشکر کنم.
فابیوس ادامه داد: وظیفه ما در برابر خشونتها و درگیریهای سوریه این است که توافقنامه ژنو 1 را که همگی بر آن توافق کردیم اجرا کنیم چرا که بحران سوریه تنها از طریق سیاسی قابل حل است و فرانسه نیز کاملا با اهداف نشست ژنو که از قبل مشخص و واضح شده همراه است.
وزیر امور خارجه فرانسه در ادامه با تشکر از اخضر الابراهیمی، فرستاده مشترک سازمان ملل و اتحادیه عرب به سوریه به خاطر تلاشهایش در برقراری صلح اعلام کرد: میدانیم که برقراری صلح کار آسانی نیست. ما در سوریه و منطقه با خشونتهای زیادی روبرو هستیم اخیرا شاهد حملات شیمیایی نظام بشار اسد در سوریه بودیم که به هیچ وجه قابل چشمپوشی نیست. ما علاوه بر این شاهد وحشیگریهای دیگری نیز بودیم که مسئولیت کامل آن بر عهده نظام سوریه است.
فابیوس گفت: درهر ماه در سوریه هزاران زن و کودک کشته شدهاند. ما باید در این کنفرانس درباره توافق آتشبس صحبت کنیم تا بتوانیم مشکلات مردم سوریه را کاهش دهیم. زمانی که ما در آپارتمانهای لوکس راحت هستیم مردم در سوریه کشته میشوند و ما در برابر این افراد مسئولیم.
وی همچنین تاکید کرد: باید دولت انتقالی با اختیارات کامل اجرایی تشکیل شود و من از شرکتکنندگان در این نشست میخواهم که به جدول کاری این نشست که از پیش تعیین شده پایبند باشند.
سخنان ویلیام هیگ
ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه انگلیس نیز به نوبه خود تاکید کرد: در حال حاضر شمار زیادی از مردم سوریه قربانی درگیریهای داخلی این کشور شدهاند و این رقم روز به روز در حال افزایش است. میلیونها سوری وادار شدهاند سوریه را ترک کنند و اینها مسائلی است که نمیتوان نسبت به آن بیتوجه بود.
هیگ با تاکید بر اینکه شکست در کنفرانس ژنو 2 به افزایش تعداد قربانیان سوریه و آواره شدن صدها هزار سوری میانجامد تاکید کرد: طرفین درگیر سوریه باید به مسئولیت خود در حل بحران موجود بر تلاش برای دستیابی به راهکاری گسترده عمل کنند. من میخواهم در اینجا از شجاعت ائتلاف مخالفان سوریه برای شرکت در ژنو 2 استقبال کنم و از هیاتهای سوری میخواهم که وارد مذاکرات شده و بدانند که سرنوشت سوریه در محک آزمایش قرار دارد و آنها در این خصوص مسئولند.
وزیر امور خارجه انگلیس با تاکید بر لزوم مجازات عاملان خشونتها در سوری تاکید کرد: ژنو 2 باید به حل سیاسی بحران سوریه که در نتیجه آن گروههای تندرو در سوریه ظهور کردند بیانجامد. باید با گروههای تندرو از طریق تلاش برای دستیابی به راهکاری سیاسی و تحقق خواستههای ملت سوریه مقابله کنیم. هدف اصلی ما تشکیل دولت انتقالی با اختیارات اجرایی کامل است که بتواند دو طرف سوری را راضی کند.
ویلیام هیگ با تاکید بر لزوم ترسیم جدول زمانی مشخص برای تعیین آینده سوریه که در آن آزادی و دموکراسی حاکم باشد ادامه کمکها به نیازمند سوری به ویژه سوریهایی که در مناطق درگیر در محاصره به سر میبرند و ایجاد گذرگاههای امن انسانی را خواستار شد.
این مسئول انگلیسی با طرح این ادعا که بشار اسد خود مشروعیتش را از بین برد، اعلام کرد: درگیریهای سوریه نه با تروریسم بلکه با افرادی عادی که خواهان دموکراسی بودند اما این افراد پاسخی جز خشونت دریافت نکردند و من خواهان مجازات عاملان جنایات خشونتآمیزی هستم که در طول بحران سوریه شاهد آن بودیم و گزارشهای زیادی در این خصوص صادر شده است.
وزیر امور خارجه انگلیس با بیان اینکه باید برای مشارکت زنان در آینده سویه تلاش کرد از ژنو 2 به عنوان فرصتی برای حل سیاسی بحران سوریه و پایان حمام خون در این کشور یاد کرده و گفت: ما نسبت به سخت بودن حل بحران سوریه و اوضاع آوارگان شکی نداریم اما برای آن تلاش میکنیم و باید بگویم که ژنو 2 باید به حل سیاسی بحران سوریه منجر شود.
سخنان دبیرکل اتحادیه عرب
نبیل العربی، دبیرکل اتحادیه عرب نیز در این کنفرانس اعلام کرد: باید بگویم که هدف از کنفرانس امروز اجرایی کردن اصول توافقنامه ژنو 1 و در راس آن تشکیل دولت انتقالی با اختیارات کامل است، چیزی که ما پیشتر در خصوص آن به توافق رسیدیم.
العربی ادامه داد: ژنو 2 لحظهای سرنوشتساز برای آغاز حل سیاسی بحران سوریه است.
وی با تاکید بر اینکه شورای امنیت به مسئولیتهای خود به ویژه در قبال سوریه عمل نکرده، عنوان داشت: راهکار سیاسی برای حل بحران سوریه باید توسط خود ملت سوریه ایجاد شود.
العربی همچنین بر لزوم تلاش بینالمللی واحد برای پایان دادن به خشونتهای سوریه و مجازات عاملان ارتکاب جنایتهای ضدبشری در سوریه تاکید و اعلام کرد که تنها راه حل بحران سوریه راهکار سیاسی است که بر پایه توافقنامه ژنو 1 مبتنی باشد.
دبیرکل اتحادیه عرب ادامه داد: ما اولین گروهی بودیم که برای پایان دادن به بحران در سوریه وارد عمل شدیم و در این راستای طرحهای مختلفی را ارائه کردیم که برخی از آنها با موافقت دولت سوریه همراه شد اما متاسفانه در ادامه دولت به وعدههای خود پایبند نماند و تلاشهای اتحادیه عرب تا این زمان بینتیجه مانده است.
العربی گفت: ما خواهان تشکیل دولتی انتقالی هستیم که همه گروههای سوری در آن مشارکت داشته باشند و این دولت تضمینکننده تمامیت ارضی و استقرار یک تشکل سیاسی واحد بدون در نظر گرفتن قومیتها باشد.
وی ادامه داد: اتحادیه عرب خواهان توقف هر چه سریعتر خشونتها در سوریه است و میخواهد همه گروهها در دولت آتی سوریه مشارکت داشته باشد که این امر هر چه سریعتر به بهبود وضعیت آوارگان سوری منجر شود.
نبیل العربی افزود: ما خواهان توقف فوری خشونتها در سوریه هستیم و اعضای دائم شورای امنیت باید هر چه سریعتر با صدور بیانیهای درگیری در تمامی مناطق سوریه را پایان دهد.
سخنان کاترین اشتون
کاترین اشتون، رئیس سیاست خارجه اتحادیه اروپا سخنران بعدی نشست ژنو بود و در ابتدای سخنان خود وضعیت جاری در سوریه را در تاریخ معاصر بیسابقه خواند.
وی گفت: به نفع همه است که خشونتها در سوریه پایان یابد و ما تلاش میکنیم به توافقی برسیم که خواستههای ملت سوریه را برآورده کند. باید انتقال قدرت در سوریه به شکلی سیاسی اجرایی شود که از طریق آن بتوان به ملت سوریه کمکهای لازم را رساند.
اشتون گفت: ما میخواهیم پاسخ مثبت همه گروهها به درخواست شورای امنیت برای پایان دادن به خشونتها را بشنویم و در این راستا همه باید دست در دست هم برای پایان دادن به شرایط کنونی سوریه تلاش کنیم.
وی همچنین از کشورهای اهداکننده به سوریه به ویژه تشکر کرد اما تاکید کرد که کمکهای جمعآوری شده برای ملت سوریه تنها یک سوم از منابع مالی مورد نیاز است و باید کار در این زمینه گسترش یابد.
اشتون در پایان ضمن قدردانی از تلاشهای سازمان ملل و اتحادیه عرب برای تحقق افزایش نقش زنان در آینده سیاسی سوری گفت: به هر نحوی شرکتکنندگان در نشست ژنو باید مشارکت زنان در آینده سوریه را تضمین کنند.
سخنان دبیرکل سازمان همکاری اسلامی
پس از اشتون، ایاد مدنی، دبیرکل سازمان همکاری اسلامی به ایراد سخنرانی پرداخت و دولت سوریه را مقصر اصلی تحولات این کشور دانست.
وی گفت: همه ما میدانیم درخواستها در سوریه ابتدا به شکلی مسالمتآمیز مطرح شد که در آن مردم تنها خواهان زندگی بهتر بودند. اما این درخواست نادیده گرفته شد و بعدها نیز با خشونت دولت مواجه گردید.
وی ادامه داد: سازمان همکاریهای اسلامی تلاش بسیاری برای توقف بحران در سوریه انجام داد و در همان ابتدا مواضع خود مبنی بر پایان خشونتها ضرورت حفظ تمامیت ارضی سوریه و رعایت حقوق بشر را اعلام کرد و پس از مشاهده عدم همکاری از سوی دولت سوریه عضویت سوریه در سازمان همکاریهای اسلامی به حالت تعلیق درآمد.
مدنی ادامه داد: ژنو 2 باید به پایان خشونتها در سوریه بیانجامد و دولت به عنوان نشان دادن حسن نیت خود باید در توقف خشونتها پیشقدم شود. آنچه که در سوریه شاهد آن هستیم خیزش مردم سوریه برای تحقق آزادی و دموکراسی است و جامعه جهانی وظیفه دارد تا برای تحقق این امر به ملت سوریه کمک کند.
سخنان احمد داووداوغلو
احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه سخنران بعدی نشست بود که در سخنان خود به وضعیت بحرانی آوارگان سوری در کشورهای همسایه اشاره کرد.
وی گفت: کشورهای همسایه سوریه مشکلات زیادی به دلیل ورود آوارگان سوری پیدا کردهاند و آوارگان با وجود تلاشهایی که شده در شرایط خوبی قرار ندارند. اوضاع در سوریه به گونهای شده که تروریستها فکر میکنند این کشور به محل امنی برای آنها تبدیل شده است و دولت به بهانه مقابله با این تروریستها برخی مناطق را مورد حمله قرار میدهند.
داوود اوغلو ادامه داد: هدف از کنفرانس ژنو 2 انتقال قدرت به شکل مسالمتآمیز است و همگان باید تلاش کنند تا این امر محقق شود تا از آلام و رنجهای ملت سوریه به ویژه آوارگان کاسته شود.
وزیر امور خارجه سوریه دولت سوریه را متهم کرد که به جنایت علیه بشریت دست زده و گفت: نقض حقوق بشر در سوریه به شکل گسترده انجام میشود که دولت سوریه نیز در این دست داشته است. جنایتی که در سوریه انجام میشود در هیچ جای دنیا سابقه نداشته و باید در دادگاه ویژهای به آنها رسیدگی شود. از این پس کشته شدن حتی یک نفر قابل قبول نیست و مشارکتکنندگان در نشست ژنو باید برای پایان دادن به اوضاع جاری در سوریه تلاش بیشتری کنند و تضمین کنند دولتی مستقل و حامی حقوق بشر در سوریه روی کار آید.
سخنان وزیر خارجه ژاپن
در ادامه فومیو کیشیدا، وزیر خارجه ژاپن اظهار کرد: ما کمکهایی را به سوریها ارائه دادهایم. ژاپن در صدد است 120 میلیون دلار دیگر برای کمک به سوریها اعطا کند. ما کمکهایی را در زمینه تغذیه، آموزش و دارو ارائه میکنیم. ما برای بازسازی سوریه کمک خواهیم کرد. این کمکها از سال قبل آغاز شد. تا زمانی که معاهده ژنو 1 اجرا نشود نمیتوان ثبات را در سوریه برقرار ساخت.
این مقام ژاپنی افزود: باید دولت و مخالفان رو در رو بنشینند و این فرصت نباید از دست برود. طرفهای سوری باید در راستای اعتمادسازی عمل کنند تا دولت انتقالی تشکیل شود. ما تاکید میکنیم که طرفهای سوری در مورد آینده کشور مسوول هستند. باید شرایط را برای مقابله با تروریسم فراهم کنیم.
وی خاطرنشان کرد: ما باید به این امر تشویق کنیم که سوریها به ویژه زنان در خصوص مسائل مربوط به این کشور مشارکت داشته باشند، ما از تلاشهای جامعه بینالملل و همچنین از تلاشها جهت انحای سلاحهای شیمیایی سوریه قدردانی میکنیم. ژاپن کمکهای بسیاری را ارائه داده است. من بر این باورم که همه آماده پایان دادن به درگیریها هستند . ما باید برای تحقق صلح به ایفای نقش بپردازیم. ژاپن به عنون یک طرف مسوول در این زمینه دست به تلاشهایی میزند.
سخنان سعود الفیصل
در ادامه سعود الفیصل، وزیر خارجه عربستان تصریح کرد: من امیدوار هستم که سخنان احمد الجربا را مورد توجه قرار دهیم چرا که وی درخصوص تعهد خود به اجرای ژنو 1 تاکید کرد. ما نیاز به یک مذاکره کننده داریم و در صورتی که این هدف محقق شود دیگر نیازی به سخنان بسیاری از طرفها نخواهد بود.
در این زمان وزیر خارجه عربستان از بان کی مون خواست تا بر روی سخنان احمد الجربا تمرکز صورت گیرد. اما وی پاسخی در این زمینه نشنید و به سخنرانی خود ادامه داد.
سعود الفیصل گفت: امروز بحران سوریه در سومین سال خود قرار دارد. انواع تخریبها در این کشور صورت گرفته است که باعث شده بحران این کشور یکی از بزرگترین بحرانهای جهان به حساب آید. مشارکت عربستان در این نشست در راستای ادامه سیاستهای ریاض جهت حل و فصل سیاسی بحران سوریه صورت گرفت. پادشاه عربستان پیشتر پنج تماس مستقیم با نظام سوریه برقرار کرد و از این نظام خواست تا به خشونتهای غیرقابل توجیه خود پایان دهد اما نظام سوریه بر حل و فصل نظامی اصرار ورزید.
این مقام عربستانی در ادامه مدعی شد: نظام سوریه از سلاحهای کشنده و سلاحهای شیمیایی بدون توجه به قوانینی که استفاده از این سلاحها را ممنوع میکند، استفاده کرد. ما در کنار برادرمان در اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی برای جلوگیری از گزینه نظامی و از بین رفتن وحدت و تمامیت سوریه تلاش میکنیم.
وی تصریح کرد: حاضران گرامی، حضور ما براساس ضمانتهای ارائه شده در دعوتنامه بان کی مون صورت گرفت که در آن بر اجرای معاهده ژنو 1 تاکید شده بود. هدف ما تشکیل دولت انتقالی است که بتواند اداره امور را در جوانب سیاسی و نظامی برعهده بگیرد و نظام بشار اسد و کسانی که دستشان به خون آلوده شده است دیگر در این کشور نقشی نداشته باشند و سوریه از این تونل تاریک خارج شود.
سعود الفیصل عنوان داشت: ما خواهان این هستیم که طرفهای خارجی از جمله نیروهای ایرانی و نیروهای حزبالله از سوریه خارج شوند. محاصرهها پایان یابد. حملات توپخانهای نظام سوریه متوقف شود و گذرگاههایی امن با نظارت بینالمللی ایجاد شود. اسیران و بازداشت شدگان آزاد شوند و سوریها بدون مداخله خارجی سرنوشت خود را تعیین کنند و آرمانهای تمام اقشار مردم سوریه محقق شود.
این مقام عربستانی افزود: ائتلاف مخالفان سوریه به عنوان نماینده مردم سوریه است که از سوی اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی به رسمیت شناخته شده است. ما نسبت به تلاشها برای دور کردن این نشست از محوریت آن هشدار میدهیم که با ادعای مبارزه نظام سوریه با تروریسم صورت میگیرد. 200 هزار تن توسط نظام سوریه کشته شدهاند آیا همه این افراد تروریست بودند؟
سخنان وزیر خارجه مصر
نبیل فهمی، وزیر امور خارجه مصر به عنوان سخنران بعدی نشست ژنو مسوولیت شرکتکنندگان در این کنفرانس را بسیار خطیر دانست و گفت: در آستانه فرصتی تاریخی برای پایان دادن به درگیریهای سوریه هستیم؛ فرصتی که در آن مخالفان و دولت سوریه بر سر یک میز نشستهاند و باید این کنفرانس براساس توافق پیشین در ژنو 1 به نتیجه برسد.
وی ادامه داد: باید توافقی به دست آید که آرزوها و آرمانهای ملت سوریه در آن محقق شود. ما با تقسیم شدن سوریه مخالفیم و خواهان تضمین تمامیت ارضی سوریه و مشارکت تمامی گروههای سوریه در دولت آتی این کشور هستیم. هر گونه طرحی که به تقسیم سوریه بیانجامد یقینا پیامدهای ناگواری به دنبال خواهد داشت.
وزیر خارجه مصر با اشاره به حضور گروههای تندرو در سوریه گفت: نباید به گروههای تندرو در سوریه این فرصت داده شود که بر اوضاع در این کشور چیره شوند. وضعیت آوارگان سوری نیز بسیار وخیم است و هر گونه حل و فصل سیاسی نیازمند امتیازدهی از سوی هر دو طرف درگیر در سوریه است.
سخنان وزیر خارجه آلمان
پس از سخنان نبیل فهمی، فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان سخنران بعدی نشست بود که انتقادات تندی علیه دولت سوریه ایراد کرد.
وی گفت: نظام سوریه از سلاح و مهمات سنگین علیه ملت خود استفاده میکند.
وزیر خارجه آلمان ادامه داد: خشونتها در سوریه باعث شده که تروریستها این کشور را مکان امنی برای خود بدانند و فعالیتهای خود را گسترش دهند و ما از دولت سوریه میخواهیم تا مبارزات خود با این گروهها را افزایش دهد.
وی گفت: ما خواهان توافقی هستیم که به سختیهای ملت سوریه پایان دهد و هر چه سریعتر به آتشبس در سوریه بیانجامد.
اشتاین مایر ادامه داد: استفاده از سلاح سنگین و سیاست محاصره برای تسلیم کردن مخالفان اقدامی غیرانسانی است که از سوی دولت انجام میشود و باید متوقف گردد. صلح به آسانی به دست نمیآید و همگان باید تلاش کنیم تا به اوضاع کنونی سوریه پایان دهیم.
وی در پایان گفت: ائتلاف مخالفان سوری با شرکت در نشست ژنو شجاعت خود را نشان داد و ادامه نشست و مذاکرات باید به پایان دادن بحران کنونی سوریه بیانجامد.
سخنان وزیر خارجه مراکش
در ادامه، صلاحالدین مزوار، وزیر امور خارجه مراکش در سخنرانی خود در نشست ژنو 2 اظهار کرد: ما از این نشست حمایت میکنیم و به مردم سوریه برای پایان دادن به درگیریها کمک میکنیم. ما خواهان این امر نیستیم که مردم بهای بحران سوریه را بپردازند. راه حل سیاسی تنها با پایان یافتن گزینه نظامی محقق میشود و باید دولت انتقالی بر اساس ژنو یک تشکیل شود. باید طرفهای درگیر تصمیمات شجاعانه اتخاذ کنند که حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه را حفظ کند و منطقه را از تنش دور سازد.
سخنان وزیر خارجه سوئد
در همین حال، کارل بیلت، وزیر امور خارجه سوئد عنوان داشت: مقامات قبلی تاکید کردند که تنها راه حل برای بحران سوریه راهکار سیاسی و دیپلماتیک است. راهحلهای توافقی باید صورت گیرد. حل و فصل بحران سوریه آسان نیست. ما به طرفهای سوری میگوییم که وظیفه شما اجرای ژنو 1 برای آغاز مرحله انتقالی و دموکراتیک است. سوئد همراه به عنوان حامی و شریکی در روند سیاسی بوده است و در دهههای اخیر میزبان آوارگان شده است.
سخنان وزیر خارجه اردن
در همین حال، ناصر جوده، وزیر امور خارجه اردن و رئیس دورهای شورای امنیت نیز اظهار کرد: بحران سوریه عمیق شده و از مرزهای پا فراتر گذاشته است. ما از لحاظ جغرافیایی به سوریه نزدیک هستیم و بیشترین تاثیر را از بحران سوریه میگیریم. من تاکید میکنم که هیچ راهحلی برای بحران سوریه جز راهکار سیاسی وجود ندارد. ما از آغاز بحران این کشور بر این مساله تاکید کردیم.
وی خاطرنشان کرد: توافق میان طرفهای سوری برای تشکیل دولت انتقالی یکی از مهمترین نکات در ژنو 1 بوده است. دولت جدید سوریه باید نماینده تمام اقشار باشد و تمام سوریه را تحت کنترل خود درآورد و به حضور بیگانگان و شبهنظامیان پایان دهد و آوارگان نیز به کشورشان بازگردند. ما منابع محدود خود را با برادران سورییمان تقسیم میکنیم. میزبانی از آوارگان سوری حدود چهار میلیارد دلار برای ما هزینه برداشته است. بحران سوریه از درگیریهای سیاسی به مسائل طایفهای و فتنهانگیز تبدیل شده است و تندروهایی که هیچ ارتباطی با اسلام راستین ندارند در این کشور قدرت گرفتهاند. طرفهای سوری مسئولیت تاریخی در مقابل مردم کشور خود و جهان بر عهده دارند و باید سوریه را نجات دهند.
سخنان وزیر خارجه کویت
صباح خالد الحمد الصباح، وزیر خارجه کویت سخنران بعدی نشست ژنو 2 بود که گفت: نشست امروز این پیام را به ملت سوریه میدهد که جامعه جهانی سوریه را فراموش نکرده و برای پایان درگیریها در این کشور تلاش میکند.
وی ادامه داد: اوضاع به سوریه در مرحله خطرناکی رسیده که بر منطقه نیز تاثیر میگذارد وهمین امر ضرورت پایان دادن به خشونتهای سوریه را دو چندان میکند.
وزیر خارجه کویت به تلاشهای این کشور برای کمک رسانی به آوارگان سوری اشاره کرد و گفت: کویت دو بار میزبان نشست کشورهای اهداء کننده به سوریه بوده و در این راستا خود میلیونها دلار برای بهبود شرایط آوارگان سوری اختصاص داده است.
وی در پایان گفت: همگی باید تلاش کنیم تا جنگ سوریه پایان یابد و امنیت و ثبات در سوریه تضمین شود.
سخنان زیباری وزیر خارجه عراق
پس از استراحت چند ساعته، حاضران در نشست ژنو 2 دور دوم افتتاحیه کنفرانس صلح سوریه را با سخنان هوشیار زیباری، وزیر امور خارجه عراق آغاز کردند.
زیباری در سخنانش گفت: عراق از ابتدا با نظامی کردن بحران و اختلافات در سوریه مخالف بود و طرحهای مختلفی برای جلوگیری از آن ارائه کرد اما هیچ یک موثر واقع نشد.
وی ادامه داد: با توجه به ورود شبه نظامیان افراطی از سوریه به عراق از جمله داعش میبینیم پایان درگیریها در سوریه به شکل مستقیم با منافع عراق همسو است. کنفرانس ژنو تنها راه برای خاتمه بحران سوریه است و دولت عراق خواهان خروج تمام شبه نظامیان غیر سوری است که وارد درگیریهای این کشور شدهاند که از جمله آنها تندروهای اسلام گرایی است که از دیگر کشورها به سوریه رفتهاند.
سخنان وزیر خارجه قطر
خالد بن محمد العطیة، وزیر امور خارجه قطر سخنران بعدی نشست بود و گفت: حقوق ملت سوریه بر عهده تمامی ما شرکت کنندگان در نشست ژنو است و ما باید تلاش کنیم منافع ملت سوریه را محقق سازیم.
وی ادامه داد: تاریخ صادق و بیرحم است و درباره شرایط کنونی سوریه قضاوت میکند و آیندگان نیز اقدامات ما درباره سوریه را قضاوت خواهند کرد.
سخنان وزیر خارجه لبنان
عدنان منصور، وزیر امور خارجه لبنان نیز در ادامه این نشست گفت: لبنان از همان ابتدا سیاست بیطرفی در قبال بحران سوریه در پیش گرفت اما این امر باعث نشد تا از پیامدهای بحران در سوریه در امان بماند.
وی افزود: آنچه که در سوریه میگذرد تنها در این کشور محصور نمانده و پیامدهای آن دامن دیگر کشورهای منطقه را گرفته است که ورود تروریستها به لبنان و عراق از جمله آن است.
وی با اشاره به انفجارهای اخیر کشورش گفت: برخیها میگویند دخالتهای مستقیم حزبالله لبنان که یک حزب ملی و مخالف با اشغالگری است، باعث شده تا پای عملیاتهای انتحاری به لبنان نیز باز شود اما این گونه ادعاها تنها با هدف به وجود آوردن پوششی برای اقدامات افراطگرایان است.
وزیر امور خارجه لبنان تاکید کرد: یکی دیگر از مشکلاتی که از بحران سوریه به لبنان رسیده، سرازیر شدن آوارگانی است که تعداد آنها از یک چهارم ساکنان کشور ما فراتر رفته است. بحران سوریه تنها از طریق مذاکره میان دولت و مخالفان داخلی سوریه محقق میشود و هرگونه دخالت باعث بدتر شدن اوضاع میشود.
سخنان وزیر خارجه بحرین
در ادامه خالد احمد محمد آل خلیفه، وزیر خارجه بحرین به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: آنچه که در سوریه رخ میدهد و جنایتهایی که هر روزه در این کشور روی میدهد، لکه سیاهی بر وجدان بشری است و بار سنگینی بر شانههای همه ما محسوب میشود.
وی در ادامه با طرح این ادعا که نیروهای نظامی ایرانی در سوریه حضور دارند گفت: همه نیروهای نظامی و شبه نظامیان خارجی که در سوریه هستند از جمله نیروهای ایرانی، حزب الله لبنان، و شبه نظامیان داعش و القاعده باید خاک سوریه را ترک کنند چرا که مشارکت آنها در درگیریهای سوریه به طایفهای و مذهبی شدن جنگ در سوریه انجامیده و میانجامد.
در پایان افتتاحیه کنفرانس ژنو2، بار دیگر ولید المعلم، وزیر امور خارجه سوریه و احمد جرباء، رئیس ائتلاف مخالفان این کشور به ایراد سخنرانی پرداختند.
سخنان پایانی وزیر خارجه سوریه
معلم گفت: برخی اظهارات در ارکستری که امروز و در اینجا نواخته شد در حدی نیست که قابل پاسخ گفتن باشد. دولت سوریه خواهان پایان دادن به خونریزیهاست و در این زمینه نیز تلاش میکند اما ما در جنگ با تروریسم مُصر هستیم و به این کار خود ادامه میدهیم.
وی با تشکر از کشورهای دوست سوریه گفت: ما از تمامی کشورهایی که در این سه سال در کنار ما بودهاند، تشکر میکنیم و قدردان زحمات آنها هستیم.
معلم در پایان خطاب به کشورهایی که در امور داخلی سوریه دخالت و یا از تروریستها در این کشور حمایت میکنند گفت: شما نزدیک به 30 سال است که علیه سوریه دسیسه چینی میکنید. آیا اکنون دیگر از این اقدام خسته نشدهاید و وقت آن نرسیده که از این کار خود دست بردارید؟
سخنان پایانی رئیس ائتلاف مخالفان سوریه
بعد از سخنرانی معلم که چهار دقیقه به طول انجامید، احمد جرباء سخنان خود را آغاز کرد و گفت: ما از همه کشورهایی که در کاهش آلام ملت سوریه سهیم هستند تشکر میکنیم.
وی ادامه داد: دولت سوریه روزانه دهها سوری را در زندانها زیر شکنجه به قتل میرساند و ما میخواهیم تحقیقات بینالمللی در این باره آغاز شود. ارتش با استفاده از انواع سلاحهای سنگین ملت ما را هدف قرار میدهد که این امر هرچه سریعتر باید متوقف شود.
رئیس مخالفان سوری ادامه داد: ائتلاف مخالفان نماینده واقعی ملت سوریه است و الان وقت آن رسیده که سوریه جدید متولد شود. این دولت سوریه است که مانع شکل گیری مذاکرات میان طرفهای مختلف در سوریه میشود.
در پایان بانکیمون با تشکر از حاضران اعلام کرد: مذاکرات امروز مثبت بود گرچه برخی تنشها نیز در جریان آن پیش آمد.
وی ادامه داد: روز جمعه مذاکرات میان نمایندگان و مخالفان دولت سوریه آغاز میشود و ما امیدواریم که مذاکرات مثبت باشد و در نهایت به تشکیل دولتی انتقالی با اختیارات کامل از جمله داشتن اختیار ارتش و نیروهای امنیتی در سوریه تشکیل شود.
*ایسنا