گروه بینالملل مشرق – فتحالله گولن قدرتمندترین رهبر مذهبی در ترکیه امروز به شمار میرود که از دهه 1970، شبکهای از نهادهای آموزشی، سازمانهای غیردولتی و تجاری را ایجاد نمود و با نفوذ به نهادهای تصمیمگیرنده در ترکیه - از جمله دادگستری - حلقه قدرت و ثروت خود را تکمیل کرد. فعالیتهای جنبش (یا جماعت) گولن با وجود ادعای آنها بر نبود سازماندهی منسجم و کار تشکیلاتی، به قدری با برنامه پیش میرود که اکنون مدارس و نهادهای مدنی وابسته به جماعت وی، در سراسر جهان مشغول فعالیت و ترویج آموزشها و اعتقادات سیاسی - مذهبی رهبر خود هستند.
بسیاری لقب امام به او دادهاند و به "امام گولن" یا "امام در تبعید" معروف شده است. تبعید خودخواستهای به آمریکا که بدون دستاورد هم نبوده و جنبش اسلامی که فتحالله گولن پایهگذار آن شده است، اکنون نزدیک به یک هزار مدرسه اسلامی در 130 کشور جهان با هزاران دانشآموز و 3 تا 6 میلیون پیرو دارد. یکی از بزرگترین شبکههای مدارس گولن در آمریکا و با نزدیک به 100 مدرسه است و در ترکیه نیز نزدیک به 300 مدرسه با بهترین امکانات تأسیس کرده است. نفوذ رسانهای این جنبش در داخل ترکیه نیز بسیار قوی است و پرفروشترین روزنامه این کشور – تودی زمان Today Zaman- متعلق به هواداران اوست.
نقشه پراکندگی مدارس اسلامی فتحالله گولن در جهان
"اسلام" فتحالله گولن ترک، اسلامی لیبرال است که برداشتهای متفاوتی از آیات قرآن دارد. به اعتقاد گولن، خواندن ریاضیات، فیزیک و شیمی همانند عبادت "الله" است. گولن با شعار تحمل مذهبی، تا کنون با رهبران کاتولیکها، پروتستانها و یهودیان جهان دیدار کرده است تا خود را به عنوان یک رهبر اسلامی میانهرو به جهانیان معرفی کند. گولن معتقد است سکولاریسم تا جایی که به آزادی عقیده و مذهب احترام میگذارد، با اسلام سازگار است.
مشرق پیش از این در گزارش مفصلی نطرات و رویکردهای رهبر معنوی ترکیه نوین را بررسی کرده است که میتوانید گزارش ویژه مشرق از مرد پشت پرده ترکیه را از اینجا مشاهده کنید.
اما مدتی است که پردهها در حال کنار رفتن است و گولن که زمانی پدرخوانده حزب عدالت و توسعه نامیده میشد، اکنون به یکی از مخالفان دولت اردوغان تبدیل شده است. گولن سودای پایهگذاری دولتی اسلامی به سبک خودش در ترکیه را دارد تا این کشور به مدلی برای الگوبرداری کشورهای مسلمان تبدیل شود؛ اسلامی که آماده سازش با همه فرقهها و مذاهب و کشورهای جهان است؛ حتی رژیم اسرائیل و صهیونیستها. چه اینکه، گولن از جمله مخالفان حرکت دولت ترکیه در اعزام کاروان امدادرسانی به مردم در محاصره غزه بود و به اعتقاد این داعیهدار رهبری مسلمانان، نباید بدون رضایت و هماهنگی اسرائیل چنین اقدامی انجام میشد.
گولن با وجود اینکه از سال 1999 در آمریکا به سر میبرد، حلقه نفوذ خوبی در دستگاه قضایی و پلیس ترکیه دارد؛ نیروهایی که به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران، نقشه گولن برای اعتبارزدایی از حزب عدالت و توسعه را اجرا کردند و اتهام فساد را در آستانه انتخابات به حزب حاکم این کشور نسبت دادند که با هدف پایین کشیدن حزب عدالت و توسعه و جایگزینی عبدالله گل به جای اردوغان طراحی و اجرا شده است.