به گزارش مشرق، همواره یکی از مسائلی که بین تمام اقشار جامعه مطرح بوده و کماکان هم هست، موضوع وام بانکی و سود آن می‌باشد. دریافت وام از سیستم بانکی از سالهای دور تاکنون برای برخی از اقشار جامعه آرزویی بیش نبوده و برای برخی دیگر به‌راحتی آب خوردن می‌باشد.
همیشه گفته و شنیده شده که مطالبات معوق سیستم بانکی مربوط به وام‌های خرد نبوده و افرادی که تسهیلات کلان از سیستم بانکی دریافت کرده‌اند بیشتر به خلف وعده عادت دارند. این روال از سالهای گذشته بوده و با وجود هشدارهای متعدد کماکان در سیستم بانکی ادامه دارد.
اما موضوع دیگری که همیشه بین بانک‌های دولتی و خصوصی و مشتریان آنها مطرح بوده موضوع پرداخت و دریافت وام با سود مشخص می‌باشد. در گذشته روال این‌گونه بود که بانک مرکزی با تدوین و ابلاغ بسته سیاستی و نظارتی نرخ سود بانکی را معین و بانک‌داران را ملزم به اجرای آن می‌کرد. اما مشاهدات میدانی از شعب بانک‌های خصوصی و دولتی در پایتخت حکایت دیگری را از حال و هوای این روزهای سیستم بانکی بیان می‌کند.
بانک مرکزی از بهمن سال 90 تاکنون بسته سیاستی و نظارتی را تغییر نداده و طبق همین بسته بانک‌داران باید نرخ سود تسهیلات مبادله‌ای را تا سررسید 2 سال معادل 14 درصد و برای سررسید بیشتر از 2 سال معادل 15 درصد تعیین کند. همچنین در بسته سیاستی که توسط بانک مرکزی ابلاغ شده آمده است که دامنه نرخ سود عقود مشارکتی قابل درج در قرارداد بین مؤسسه اعتباری و مشتری بین 18 تا 21 درصد تعیین می‌شود.
به‌منظور کسب اطلاع از وضعیت پرداخت وام در بانک‌های دولتی و خصوصی به‌سراغ چند شعبه از این بانک‌ها رفتیم و مطلع شدیم که بانک‌ها به‌ظاهر به‌دور از چشم بانک مرکزی و در باطن ظاهراً با توافق بانک مرکزی تصمیم گرفته‌اند کف نرخ سود تسهیلات را 26 درصد تعیین کنند. جالب آنجا است که برخی از این بانک‌ها به شعب‌شان ابلاغ کرده‌اند که به‌منظور پرداخت هرگونه تسهیلات شعبه باید نرخ سود 26 درصد و بالاتر را از مشتری دریافت کند.
* خزانه بانک‌ها از 2 ماه گذشته به‌حالت نیمه‌تعطیل درآمده است
جالب‌تر اینجا است که در بخشنامه ابلاغی از سوی این بانک دولتی هیچ اشاره‌ای نشده که حداکثر دریافت نرخ سود تسهیلات باید چه‌میزان باشد و بالاتر به چه معناست. برخی دیگر از بانک‌ها نیز ابداع جدیدی را پیش‌رو گرفته‌اند و تمام تسهیلات خود را با عنوان کارت اعتباری و با نرخ سود 27.5 درصد به مشتریان پرداخت می‌کنند.
مسئول اعتبارات یک بانک دولتی درباره شرایط پرداخت تسهیلات در این شعبه می‌گوید: از دو ماه گذشته تاکنون اعلام کرده‌اند که نباید هیچ تسهیلاتی توسط شعب پرداخت شود، ظاهراً این مصوبه‌ای است که با توافق بانک مرکزی و هیئت مدیره بانک انجام شده است.
وی ادامه می‌دهد: اما همان دو ماه قبل به ما بخشنامه شد که کف نرخ سود تسهیلات 26 درصد باشد، البته در این بخشنامه صراحتاً اعلام شده بود که بانک می‌تواند از تسهیلات پرداختی سود 26 درصد و بالاتر را دریافت کند.
این کارمند بانک دولتی با تأکید بر اینکه پرداخت تسهیلات در اکثر بانک‌ها از دو ماه گذشته به‌شدت محدود شده است، گفت: شعبه ما برای برخی از مشتریان که نیاز اساسی داشته‌اند و دارند و البته مدت‌ها است که در این بانک حساب فعال دارند نرخ سود 25 درصد را برای دریافت و پرداخت تسهیلات لحاظ می‌کنند.
* انواع تسهیلات در قالب کارت اعتباری با سود 27.5 درصد
یکی از بانک‌های اصل چهل و چهاری دست سایر بانک‌ها را با سود وام‌های مبادله‌ای از پشت بسته و تسهیلات را با نرخ سود 27.5 درصد به مردم پرداخت می‌کند؛ معاون یکی از شعب این بانک نیمه‌دولتی می‌گوید: تمام تسهیلات با هر مبلغی که مورد توافق بانک و مشتری باشد با نرخ سود 27.5 درصد و در قالب کارت اعتباری به مردم پرداخت می‌شود.
وی اضافه کرد: تنها ضمانت تسهیلات کارت اعتباری با هر مبلغی که مورد توافق باشد سند ملکی است که باید در رهن بانک قرار گیرد. در این بانک پرداخت تسهیلات در گروه‌های مختلف به طرح کارت اعتباری ختم می‌شود و مشتری در صورت تمایل می‌تواند بعد از افتتاح حساب و انجام مراحل قانونی نسبت به دریافت وام اقدام کند.
وقتی از مسئولان این شعب درباره چند و چون این طرح و پشت‌پرده آن سؤال کرد مسئولین کاملاً بی‌اطلاع از طرح بودند و حتی نمی‌دانستند این تصمیم توسط هیئت مدیره بانک اتخاذ شده یا مصوبه ابلاغیه بانک مرکزی است یا خیر.
نکته قابل تأملی که در این شعبه بانک نیمه‌دولتی مشهود بود وضعیت نرخ‌های سود سپرده گذاری می‌باشد. در این بانک سود سپرده سرمایه گذاری کوتاه‌مدت عادی 7 درصد، سپرده سرمایه گذاری 3ماهه 10 درصد، سپرده سرمایه گذاری 6ماهه 12 درصد و سپرده سرمایه گذاری 9ماهه 15 درصد، سپرده سرمایه گذاری یک‌ساله 17 درصد، سپرده سرمایه گذاری 2ساله 18.5 درصد، سپرده سرمایه گذاری 3ساله 19 درصد، سپرده سرمایه گذاری 4ساله 19.5 درصد و سپرده سرمایه گذاری 5ساله 20 درصد می‌باشد.
* کف نرخ سود وام خرید کالا 21 درصد شد
خبرنگار که به‌منظور کسب اطلاع از وضعیت نرخ‌های سود شعب بانک‌های دولتی و خصوصی چندین شعبه مراجعه کرده بود با حضور در شعبه یکی دیگر از بانک‌های اصل چهل و چهاری در مرکز شهر با این پاسخ معاون شعبه مواجه شد که پرداخت هرگونه وام متوقف و به سال آینده موکول شده است.
معاون این شعبه ادامه داد: از چند ماه قبل پرداخت تسهیلات در تمامی شعب این بانک متوقف شده و شعبه مرکزی با ابلاغ بخشنامه‌ای اعلام کرده که پرداخت تسهیلات از سال آینده با کف سود 21 درصد برای وام خرید کالا و خودرو آغاز شود.
وی البته گفت: قبل از اینکه پرداخت تسهیلات متوقف شود نرخ سود خرید کالا و خودرو 21 درصد بوده و برای سایر وام‌ها نرخ تغییر کرده است.
کارمند این بانک نیمه‌دولتی اشاره‌ای به وضعیت نرخ سود سایر تسهیلات این بانک نکرده و گفت: فکر نمی‌کنم هیچ بانکی با نرخ سود کمتر از 21 درصد در این ایام به مردم تسهیلات پرداخت کند.
اطلاعیه مشترکی که در تمامی شعب بانک‌ها به چشم می‌خورد مربوط به نرخ‌های سود سپرده گذاری می‌باشد که در هر بانکی این اطلاعیه‌ها با ابعاد و اشکال مختلف در معرض دید مشتریان قرار گرفته است؛ در این بانک اصل چهل و چهاری هم اطلاعیه‌ای در شعبه نصب شده بود که مربوط به شرایط ویژه سپرده گذاری کوتاه‌مدت و بلندمدت در این بانک می‌باشد. جالب اینجا بود که در این اطلاعیه قید شده سپرده گذاری با بیشترین نرخ سود سیستم بانکی.
در این بانک به سپرده گذاری دوساله تا پنج‌ساله سود 22.5 درصد، یک‌ساله 22 درصد، 9ماهه 21.5 درصد، 6ماهه 21 درصد، 4ماهه 20.5 درصد و 3ماهه 20 درصد سود پرداخت می‌شود.
* کف نرخ سود تمام بانک‌های دولتی 25 درصد شد
مراجعه خبرنگار به شعبه یکی دیگر از بانک‌های نیمه‌دولتی حکایت از آن داشت که در این بانک هم پرداخت تسهیلات فعلاً متوقف شده و طبق اعلام معاون اعتبارات این شعبه قرار است از نیمه دوم اسفندماه پرداخت تسهیلات باز شود.
معاون یکی از شعب یک بانک نیمه‌دولتی درباره نرخ سود تسهیلات این بانک گفت: تمام بانک‌های دولتی با نرخ سود 25 درصد به مردم وام می‌دهند؛ این بخشنامه‌ای است که از مدیریت بانک به سایر شعب ابلاغ شده است.
وی می‌گوید : برای دریافت تسهیلات خرید کالا با مبلغ حداکثر 5 میلیون تومان و دارا بودن ضامن کارمند رسمی و انجام تمام مراحل مربوط به دریافت تسهیلات مشتری باید 25 درصد سود پرداخت کند.
این کارمند بانک دولتی درباره پرداخت تسهیلات قرضه الحسنه می‌گوید: هم اکنون در هیچ‌کدام از شعب این بانک پرداخت تسهیلات قرض الحسنه نداریم و فقط در برخی از شعب پرداخت تسهیلات ازدواج انجام می‌شود.
* پرداخت تسهیلات با سود 26 درصد فقط به سرپرستان خانوار
یکی از بانک‌های کاملاً دولتی که دارای شعب بسیاری در سطح کشور می‌باشد فقط به سرپرستان خانوار تسهیلات پرداخت می‌کند آن‌هم با سود 26 درصد، معاون اعتبارات یکی از شعب این بانک دولتی می‌گوید: نرخ سود 26 درصد برای افرادی اعمال می‌شود که تسهیلات مبادله‌ای از بانک دریافت می‌کند و برای سایر متقاضیان که قصد دریافت تسهیلات مشارکتی را دارند نرخ‌های بالاتر از 26 درصد دریافت می‌شود.
وی اضافه می‌کند: البته در بخشنامه بانک مرکزی نرخ سود عقود مبادله‌ای باید 15 درصد باشد ولی این برای شعبی است که بودجه دارند، به همین منظور سایر شعب که از توان مالی برخوردار نیستند به‌منظور پرداخت تسهیلات باید سود 26 درصد دریافت کنند.
این کارمند بانک دولتی ادامه داد: اعطای تسهیلات در این بانک فقط به سرپرست خانوار انجام می‌شود، متقاضی باید در شعب حساب فعال داشته باشد و بانک بعد از دریافت میانگین حساب وی طی یک سال دو برابر میانگین مانده حساب وی تا سقف 20 میلیون تومان وام با سود 26 درصد پرداخت می‌کند.
همیشه گفته و شنیده شده که مطالبات معوق سیستم بانکی مربوط به وام‌های خرد نبوده و افرادی که تسهیلات کلان از سیستم بانکی دریافت کرده‌اند بیشتر به خلف وعده عادت دارند. این روال از سالهای گذشته بوده و با وجود هشدارهای متعدد کماکان در سیستم بانکی ادامه دارد.
اما موضوع دیگری که همیشه بین بانک‌های دولتی و خصوصی و مشتریان آنها مطرح بوده موضوع پرداخت و دریافت وام با سود مشخص می‌باشد. در گذشته روال این‌گونه بود که بانک مرکزی با تدوین و ابلاغ بسته سیاستی و نظارتی نرخ سود بانکی را معین و بانک‌داران را ملزم به اجرای آن می‌کرد. اما مشاهدات میدانی از شعب بانک‌های خصوصی و دولتی در پایتخت حکایت دیگری را از حال و هوای این روزهای سیستم بانکی بیان می‌کند.
بانک مرکزی از بهمن سال 90 تاکنون بسته سیاستی و نظارتی را تغییر نداده و طبق همین بسته بانک‌داران باید نرخ سود تسهیلات مبادله‌ای را تا سررسید 2 سال معادل 14 درصد و برای سررسید بیشتر از 2 سال معادل 15 درصد تعیین کند. همچنین در بسته سیاستی که توسط بانک مرکزی ابلاغ شده آمده است که دامنه نرخ سود عقود مشارکتی قابل درج در قرارداد بین مؤسسه اعتباری و مشتری بین 18 تا 21 درصد تعیین می‌شود.
به‌منظور کسب اطلاع از وضعیت پرداخت وام در بانک‌های دولتی و خصوصی به‌سراغ چند شعبه از این بانک‌ها رفتیم و مطلع شدیم که بانک‌ها به‌ظاهر به‌دور از چشم بانک مرکزی و در باطن ظاهراً با توافق بانک مرکزی تصمیم گرفته‌اند کف نرخ سود تسهیلات را 26 درصد تعیین کنند. جالب آنجا است که برخی از این بانک‌ها به شعب‌شان ابلاغ کرده‌اند که به‌منظور پرداخت هرگونه تسهیلات شعبه باید نرخ سود 26 درصد و بالاتر را از مشتری دریافت کند.
* خزانه بانک‌ها از 2 ماه گذشته به‌حالت نیمه‌تعطیل درآمده است
جالب‌تر اینجا است که در بخشنامه ابلاغی از سوی این بانک دولتی هیچ اشاره‌ای نشده که حداکثر دریافت نرخ سود تسهیلات باید چه‌میزان باشد و بالاتر به چه معناست. برخی دیگر از بانک‌ها نیز ابداع جدیدی را پیش‌رو گرفته‌اند و تمام تسهیلات خود را با عنوان کارت اعتباری و با نرخ سود 27.5 درصد به مشتریان پرداخت می‌کنند.
مسئول اعتبارات یک بانک دولتی درباره شرایط پرداخت تسهیلات در این شعبه می‌گوید: از دو ماه گذشته تاکنون اعلام کرده‌اند که نباید هیچ تسهیلاتی توسط شعب پرداخت شود، ظاهراً این مصوبه‌ای است که با توافق بانک مرکزی و هیئت مدیره بانک انجام شده است.
وی ادامه می‌دهد: اما همان دو ماه قبل به ما بخشنامه شد که کف نرخ سود تسهیلات 26 درصد باشد، البته در این بخشنامه صراحتاً اعلام شده بود که بانک می‌تواند از تسهیلات پرداختی سود 26 درصد و بالاتر را دریافت کند.
این کارمند بانک دولتی با تأکید بر اینکه پرداخت تسهیلات در اکثر بانک‌ها از دو ماه گذشته به‌شدت محدود شده است، گفت: شعبه ما برای برخی از مشتریان که نیاز اساسی داشته‌اند و دارند و البته مدت‌ها است که در این بانک حساب فعال دارند نرخ سود 25 درصد را برای دریافت و پرداخت تسهیلات لحاظ می‌کنند.
* انواع تسهیلات در قالب کارت اعتباری با سود 27.5 درصد
یکی از بانک‌های اصل چهل و چهاری دست سایر بانک‌ها را با سود وام‌های مبادله‌ای از پشت بسته و تسهیلات را با نرخ سود 27.5 درصد به مردم پرداخت می‌کند؛ معاون یکی از شعب این بانک نیمه‌دولتی می‌گوید: تمام تسهیلات با هر مبلغی که مورد توافق بانک و مشتری باشد با نرخ سود 27.5 درصد و در قالب کارت اعتباری به مردم پرداخت می‌شود.
وی اضافه کرد: تنها ضمانت تسهیلات کارت اعتباری با هر مبلغی که مورد توافق باشد سند ملکی است که باید در رهن بانک قرار گیرد. در این بانک پرداخت تسهیلات در گروه‌های مختلف به طرح کارت اعتباری ختم می‌شود و مشتری در صورت تمایل می‌تواند بعد از افتتاح حساب و انجام مراحل قانونی نسبت به دریافت وام اقدام کند.
وقتی از مسئولان این شعب درباره چند و چون این طرح و پشت‌پرده آن سؤال کرد مسئولین کاملاً بی‌اطلاع از طرح بودند و حتی نمی‌دانستند این تصمیم توسط هیئت مدیره بانک اتخاذ شده یا مصوبه ابلاغیه بانک مرکزی است یا خیر.
نکته قابل تأملی که در این شعبه بانک نیمه‌دولتی مشهود بود وضعیت نرخ‌های سود سپرده گذاری می‌باشد. در این بانک سود سپرده سرمایه گذاری کوتاه‌مدت عادی 7 درصد، سپرده سرمایه گذاری 3ماهه 10 درصد، سپرده سرمایه گذاری 6ماهه 12 درصد و سپرده سرمایه گذاری 9ماهه 15 درصد، سپرده سرمایه گذاری یک‌ساله 17 درصد، سپرده سرمایه گذاری 2ساله 18.5 درصد، سپرده سرمایه گذاری 3ساله 19 درصد، سپرده سرمایه گذاری 4ساله 19.5 درصد و سپرده سرمایه گذاری 5ساله 20 درصد می‌باشد.
* کف نرخ سود وام خرید کالا 21 درصد شد
خبرنگار که به‌منظور کسب اطلاع از وضعیت نرخ‌های سود شعب بانک‌های دولتی و خصوصی چندین شعبه مراجعه کرده بود با حضور در شعبه یکی دیگر از بانک‌های اصل چهل و چهاری در مرکز شهر با این پاسخ معاون شعبه مواجه شد که پرداخت هرگونه وام متوقف و به سال آینده موکول شده است.
معاون این شعبه ادامه داد: از چند ماه قبل پرداخت تسهیلات در تمامی شعب این بانک متوقف شده و شعبه مرکزی با ابلاغ بخشنامه‌ای اعلام کرده که پرداخت تسهیلات از سال آینده با کف سود 21 درصد برای وام خرید کالا و خودرو آغاز شود.
وی البته گفت: قبل از اینکه پرداخت تسهیلات متوقف شود نرخ سود خرید کالا و خودرو 21 درصد بوده و برای سایر وام‌ها نرخ تغییر کرده است.
کارمند این بانک نیمه‌دولتی اشاره‌ای به وضعیت نرخ سود سایر تسهیلات این بانک نکرده و گفت: فکر نمی‌کنم هیچ بانکی با نرخ سود کمتر از 21 درصد در این ایام به مردم تسهیلات پرداخت کند.
اطلاعیه مشترکی که در تمامی شعب بانک‌ها به چشم می‌خورد مربوط به نرخ‌های سود سپرده گذاری می‌باشد که در هر بانکی این اطلاعیه‌ها با ابعاد و اشکال مختلف در معرض دید مشتریان قرار گرفته است؛ در این بانک اصل چهل و چهاری هم اطلاعیه‌ای در شعبه نصب شده بود که مربوط به شرایط ویژه سپرده گذاری کوتاه‌مدت و بلندمدت در این بانک می‌باشد. جالب اینجا بود که در این اطلاعیه قید شده سپرده گذاری با بیشترین نرخ سود سیستم بانکی.
در این بانک به سپرده گذاری دوساله تا پنج‌ساله سود 22.5 درصد، یک‌ساله 22 درصد، 9ماهه 21.5 درصد، 6ماهه 21 درصد، 4ماهه 20.5 درصد و 3ماهه 20 درصد سود پرداخت می‌شود.
* کف نرخ سود تمام بانک‌های دولتی 25 درصد شد
مراجعه خبرنگار به شعبه یکی دیگر از بانک‌های نیمه‌دولتی حکایت از آن داشت که در این بانک هم پرداخت تسهیلات فعلاً متوقف شده و طبق اعلام معاون اعتبارات این شعبه قرار است از نیمه دوم اسفندماه پرداخت تسهیلات باز شود.
معاون یکی از شعب یک بانک نیمه‌دولتی درباره نرخ سود تسهیلات این بانک گفت: تمام بانک‌های دولتی با نرخ سود 25 درصد به مردم وام می‌دهند؛ این بخشنامه‌ای است که از مدیریت بانک به سایر شعب ابلاغ شده است.
وی می‌گوید : برای دریافت تسهیلات خرید کالا با مبلغ حداکثر 5 میلیون تومان و دارا بودن ضامن کارمند رسمی و انجام تمام مراحل مربوط به دریافت تسهیلات مشتری باید 25 درصد سود پرداخت کند.
این کارمند بانک دولتی درباره پرداخت تسهیلات قرضه الحسنه می‌گوید: هم اکنون در هیچ‌کدام از شعب این بانک پرداخت تسهیلات قرض الحسنه نداریم و فقط در برخی از شعب پرداخت تسهیلات ازدواج انجام می‌شود.
* پرداخت تسهیلات با سود 26 درصد فقط به سرپرستان خانوار
یکی از بانک‌های کاملاً دولتی که دارای شعب بسیاری در سطح کشور می‌باشد فقط به سرپرستان خانوار تسهیلات پرداخت می‌کند آن‌هم با سود 26 درصد، معاون اعتبارات یکی از شعب این بانک دولتی می‌گوید: نرخ سود 26 درصد برای افرادی اعمال می‌شود که تسهیلات مبادله‌ای از بانک دریافت می‌کند و برای سایر متقاضیان که قصد دریافت تسهیلات مشارکتی را دارند نرخ‌های بالاتر از 26 درصد دریافت می‌شود.
وی اضافه می‌کند: البته در بخشنامه بانک مرکزی نرخ سود عقود مبادله‌ای باید 15 درصد باشد ولی این برای شعبی است که بودجه دارند، به همین منظور سایر شعب که از توان مالی برخوردار نیستند به‌منظور پرداخت تسهیلات باید سود 26 درصد دریافت کنند.
این کارمند بانک دولتی ادامه داد: اعطای تسهیلات در این بانک فقط به سرپرست خانوار انجام می‌شود، متقاضی باید در شعب حساب فعال داشته باشد و بانک بعد از دریافت میانگین حساب وی طی یک سال دو برابر میانگین مانده حساب وی تا سقف 20 میلیون تومان وام با سود 26 درصد پرداخت می‌کند.
