«مهدی محمدی»، کارشناس مسائل سیاسی در خصوص چشم انداز کلی مذاکرات جامع هسته‌ای ایران و 1+5 اظهار داشت: اگر توافق ژنو یعنی توافق رسمی‌ای که بین ایران و 1+5 انجام شده و تفسیری که آمریکایی‌ها از این توافق کردند و آن را در رفتارشان به شکل تشدید تحریم‌ها و تهدیدها و همچنین در گفتارشان نشان دادند، اگر این فضا مبنای مذاکرات باشد و مذاکرات درباره توافق جامع بر این اساس پایه‌ریزی شود شانس دستیابی به این توافق جامع بسیار پایین است و اگر هم دو طرف به متن توافق برسند متن خوبی نخواهد بود که بتواند مقاصد ایران را تامین کند.
وی ادامه داد: به شدت نسبت به اینکه با راهبرد فعلی آمریکا، یک توافق جامع خوب قابل دستیابی باشد بدبین هستم و به نفع تیم مذاکره ما هم نیست که خوش‌بینی بیهوده‌ای را در این باره به جامعه تزریق کند.
محمدی در خصوص احتمال طرح بحث "برچیدن تاسیسات هسته‌ای" در مذاکرات خاطرنشان کرد: قطعا این بحث مطرح خواهد شد چرا که در توافق ژنو نوشته شده است که برنامه فعلی غنی سازی ایران باید بر اساس نیازهای عملی از لحاظ سطح، دامنه، ذخایر، مکان و ظرفیت محدود شود. وقتی که در این توافق چنین چیزی تبیین شده طبیعتاً این بحث توسط آمریکایی‌ها مطرح خواهد شد و طبیعی است که آنها خواستار محدود شدن و برچیده شدن این تاسیسات شوند.
وی با بیان اینکه "بحث موجود این است که اندازه این محدودیت چقدر است و ایران باید چقدر برنامه خودش را محدود کند" ادامه داد: متاسفانه از طرف آمریکا و تیم مذاکره کننده‌ای که از طرف ایران در حال مذاکره هستند، تردیدی وجود ندارد که این دستور کار روی میز قرار دارد و این نگران کننده‌ترین بخش مذاکرات توافق جامع پیش‌رو است چرا که تمام برنامه فعلی غنی سازی ایران منطبق بر نیازهای اولیه است و ایران هیچ برنامه‌ای را توسعه نداده است که به آن نیاز نداشته باشد یعنی عملی و کاملا صلح آمیز بنابراین اگر قرار باشد نیاز اولیه ایران به طور دو طرفه و توسط آمریکایی‌ها تعریف شود با توجه به نشانه‌های موجود به گونه‌ای تعریف می‌شود که برنامه غنی سازی صنعتی ایران تبدیل می‌شود به یک برنامه سمبلیک که این بزرگترین خسارت برای ایران خواهد بود چرا که ایران یکی از ابزارهای مهم قدرت را از دست می‌دهد.
وی در خصوص واکنش ایران به طرح این بحث گفت: تحت این شرایط موضوع مطرح خواهد شد و متاسفانه تیم مذاکره کننده مبانی این بحث را در توافق ژنو به وجود آورده اما اگر بخواهد از این بحث جلوگیری کند باید از همین گام اول در مقابل هر گونه درخواست در این زمینه مقاومت کرده و به جای بحث برچیدن بر روی شفافیت پافشاری و تمرکز کند.
مدیر مسئول سایت ایران هسته‌ای در خصوص بحث‌های غیر مرتبط هسته ای نظیر موشک‌های بالستیک و ... که آمریکایی‌ها قصد طرح آن را در مذاکرات دارند، اظهار داشت: قطعا این موضوع مطرح شود و دلیلش هم این است که در توافق ژنو نوشته شده که ایران قطعنامه‌های شورای امنیت را پیگیری خواهد کرد و در این قطعنامه‌ها نیز بحث موشک‌های بالستیک ایران آمده است. این که آمریکایی‌ها سعی می‌کنند امتیازگیری از ایران را خارج از بحث هسته‌ای گسترش بدهند مستقیما محصول راهبرد دولت آقای روحانی است. با این راهبرد نباید انتظار داشته باشند بحث به موضوع هسته‌ای محدود شود.
اگرچه گمان می‌کنم که تیم مذاکره کننده اجازه و اعتقادی ندارد که درباره بحث موشکی مذاکره کند، برنامه موشکی ایران یک برنامه مستقل است و به بحث هسته‌ای مرتبط نمی‌شود بنابراین مذاکره درباره بحث موشکی عملا به این معناست که مذاکرات، تبدیل به یک مذاکره خلع سلاحی جامع تبدیل و از حالت هسته‌ای خارج شود که چنین چیزی علی‌القاعده در دستور کار تیم مذاکره کننده ایرانی نیست اما فکر نمی‌کنم که آمریکایی‌ها از این موضع کوتاه بیایند چرا که تیم مذاکره کننده ایران قبول کرده است که در مقابل قطعنامه‌های شورای امنیت پاسخگو باشد.
محمدی در ادامه سخنان خود در خصوص احتمال مطرح شدن قطعنامه‌های الزام‌آور دیگری از شورای امنیت گفت: در طول مذاکرات پیش‌رو قطعنامه‌ای مطرح نخواهد شد و آمریکایی‌ها هم قدری در اعمال تحریم‌های جدید محتاط‌تر خواهند شد ولی اگر مذاکرات به گونه‌ای که آمریکایی‌ها می‌خواهند پیش نرود آن وقت احتمال اینکه بخواهند از ابزار های دیگری نظیر قطعنامه‌های شورای امنیت استفاده کنند، وجود دارد ولی این موضوع خیلی جدی نیست.
وی در ادامه سخنان خود با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب در خصوص بدبینی ایشان به مذاکرات، تصریح کرد: دلایل بدبینی رهبری به این مذاکرات کاملا مشخص است چرا که آمریکایی‌ها بعد از مذاکرات و توافق ژنو، موضعشان را درباره ایران بدتر کردند زیرا حجم قابل توجهی از فشارها نتیجه این است که آمریکایی‌ها معتقدند که ایران از فشارها تاثیرپذیر است و فشار بیشتر ایران را به امتیازدهی بیشتر وادار خواهد کرد.
کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه آمریکا دچار اشتباه محاسباتی عمیق در خصوص ایران است، افزود: آمریکا دچار اشتباه در زمینه محاسبه میزان انگیزه و توانایی ایران برای مقاومت در برابر فشارها شده است و این اشتباه اگر تصحیح نشود، فرایند فشارها تشدید می‌شود.
وی با بیان اینکه بعد از مذاکرات هیچ تغییری در رفتار آمریکا دیده نشده ، خاطرنشان مکرد: بعد از توافق هیچ علامتی دال بر تغییر لحن آمریکا هم دیده نشد چه برسد به تغییر در سیاست آنها یا اینکه راهبرد آنها در برابر ایران عوض شود.
محمدی افزود: با این شرایط که آمریکا همان آمریکای سابق است که سعی می‌کند هدف‌گذاری‌های سابق خود را در قبال ایران پیش ببرد، بدبینی به مذاکرات کمترین کاری است که می‌شود و باید کرد و خیلی ساده اندیشانه است که کسی فکر کند در شرایط فعلی با دولت آمریکا می‌شود توافقی کرد که به نفع ایران باشد. زیرا مبانی این بدبینی کاملا دقیق و درست است و عملا نباید تیم ایرانی انتظار داشته باشد که در شرایط فعلی بتواند به یک توافق حتی نسبتا خوب دست یابد.
وی در خصوص عملکرد ایران بعد از توافق ژنو تاکید کرد: دولت ایران به ویژه تیم مذاکره کننده با محافظه‌کاری تمام با آمریکا صحبت کردند و بسیار مراعات آنها را کردند خیلی بیش از آنکه آمریکایی‌ها شایستگی آن را داشتند و همین امر سبب شد که سوء تفاهم‌های آمریکا آن‌قدر جدی شود.
این کارشناس مسائل هسته‌ای ادامه داد: اگر آمریکایی‌ها از جانب تیم ایرانی و دولت ایران، پاسخهای مناسب در زمان مناسب دریافت می‌کردند و این جمعبندی در آمریکا به وجود نمی‌آمد که ایران به خاطر اعمال تحریم‌های آنها منفعل شده است، خیلی از مطالبات اضافه‌ای که آمریکایی‌ها اکنون مطرح می‌کنند، مطرح نمی‌شد.
محمدی با بیان اینکه "در واقع رفتار آمریکایی‌ها بیش از هر چیز ناشی از شیوه نادرست تیم مذاکره کننده ایرانی و دولت ایران در مواجهه با آمریکا و ناشی از متن توافقنامه ژنو است"، ادامه داد: بنابراین به هیچوجه رفتار و پاسخهای یک طرفه ایران و آمریکا یک رفتار و پاسخ متوازن پس از توافقنامه ژنو نبوده است.
وی در خصوص تاثیر نظر بدبینانه مقام معظم رهبری در خصوص مذاکرات ژنو نیز تاکید کرد: فرمایشات رهبری موضوع تیم مذاکره کننده مذاکرات را به شدت تقویت خواهد کرد در واقع رهبری کاری را کردند که دولت بایستی انجام می‌داد و در واقع کار بر زمین مانده دولت را از زمین برداشتند و تیم مذاکره کننده با پشتوانه فرمایشات رهبری می‌تواند مقاومت بیشتر بکند و طرف آمریکایی چون میداند که رهبری تصمیم گیرنده نهایی در این خصوص است، وقتی بدبینی ایشان را ببیند احتمال دارد که در رفتار و عملکرد خودش محافظه کارانه تر رفتار کند.
وی ادامه داد: به شدت نسبت به اینکه با راهبرد فعلی آمریکا، یک توافق جامع خوب قابل دستیابی باشد بدبین هستم و به نفع تیم مذاکره ما هم نیست که خوش‌بینی بیهوده‌ای را در این باره به جامعه تزریق کند.
محمدی در خصوص احتمال طرح بحث "برچیدن تاسیسات هسته‌ای" در مذاکرات خاطرنشان کرد: قطعا این بحث مطرح خواهد شد چرا که در توافق ژنو نوشته شده است که برنامه فعلی غنی سازی ایران باید بر اساس نیازهای عملی از لحاظ سطح، دامنه، ذخایر، مکان و ظرفیت محدود شود. وقتی که در این توافق چنین چیزی تبیین شده طبیعتاً این بحث توسط آمریکایی‌ها مطرح خواهد شد و طبیعی است که آنها خواستار محدود شدن و برچیده شدن این تاسیسات شوند.
وی با بیان اینکه "بحث موجود این است که اندازه این محدودیت چقدر است و ایران باید چقدر برنامه خودش را محدود کند" ادامه داد: متاسفانه از طرف آمریکا و تیم مذاکره کننده‌ای که از طرف ایران در حال مذاکره هستند، تردیدی وجود ندارد که این دستور کار روی میز قرار دارد و این نگران کننده‌ترین بخش مذاکرات توافق جامع پیش‌رو است چرا که تمام برنامه فعلی غنی سازی ایران منطبق بر نیازهای اولیه است و ایران هیچ برنامه‌ای را توسعه نداده است که به آن نیاز نداشته باشد یعنی عملی و کاملا صلح آمیز بنابراین اگر قرار باشد نیاز اولیه ایران به طور دو طرفه و توسط آمریکایی‌ها تعریف شود با توجه به نشانه‌های موجود به گونه‌ای تعریف می‌شود که برنامه غنی سازی صنعتی ایران تبدیل می‌شود به یک برنامه سمبلیک که این بزرگترین خسارت برای ایران خواهد بود چرا که ایران یکی از ابزارهای مهم قدرت را از دست می‌دهد.
وی در خصوص واکنش ایران به طرح این بحث گفت: تحت این شرایط موضوع مطرح خواهد شد و متاسفانه تیم مذاکره کننده مبانی این بحث را در توافق ژنو به وجود آورده اما اگر بخواهد از این بحث جلوگیری کند باید از همین گام اول در مقابل هر گونه درخواست در این زمینه مقاومت کرده و به جای بحث برچیدن بر روی شفافیت پافشاری و تمرکز کند.
مدیر مسئول سایت ایران هسته‌ای در خصوص بحث‌های غیر مرتبط هسته ای نظیر موشک‌های بالستیک و ... که آمریکایی‌ها قصد طرح آن را در مذاکرات دارند، اظهار داشت: قطعا این موضوع مطرح شود و دلیلش هم این است که در توافق ژنو نوشته شده که ایران قطعنامه‌های شورای امنیت را پیگیری خواهد کرد و در این قطعنامه‌ها نیز بحث موشک‌های بالستیک ایران آمده است. این که آمریکایی‌ها سعی می‌کنند امتیازگیری از ایران را خارج از بحث هسته‌ای گسترش بدهند مستقیما محصول راهبرد دولت آقای روحانی است. با این راهبرد نباید انتظار داشته باشند بحث به موضوع هسته‌ای محدود شود.
اگرچه گمان می‌کنم که تیم مذاکره کننده اجازه و اعتقادی ندارد که درباره بحث موشکی مذاکره کند، برنامه موشکی ایران یک برنامه مستقل است و به بحث هسته‌ای مرتبط نمی‌شود بنابراین مذاکره درباره بحث موشکی عملا به این معناست که مذاکرات، تبدیل به یک مذاکره خلع سلاحی جامع تبدیل و از حالت هسته‌ای خارج شود که چنین چیزی علی‌القاعده در دستور کار تیم مذاکره کننده ایرانی نیست اما فکر نمی‌کنم که آمریکایی‌ها از این موضع کوتاه بیایند چرا که تیم مذاکره کننده ایران قبول کرده است که در مقابل قطعنامه‌های شورای امنیت پاسخگو باشد.
محمدی در ادامه سخنان خود در خصوص احتمال مطرح شدن قطعنامه‌های الزام‌آور دیگری از شورای امنیت گفت: در طول مذاکرات پیش‌رو قطعنامه‌ای مطرح نخواهد شد و آمریکایی‌ها هم قدری در اعمال تحریم‌های جدید محتاط‌تر خواهند شد ولی اگر مذاکرات به گونه‌ای که آمریکایی‌ها می‌خواهند پیش نرود آن وقت احتمال اینکه بخواهند از ابزار های دیگری نظیر قطعنامه‌های شورای امنیت استفاده کنند، وجود دارد ولی این موضوع خیلی جدی نیست.
وی در ادامه سخنان خود با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب در خصوص بدبینی ایشان به مذاکرات، تصریح کرد: دلایل بدبینی رهبری به این مذاکرات کاملا مشخص است چرا که آمریکایی‌ها بعد از مذاکرات و توافق ژنو، موضعشان را درباره ایران بدتر کردند زیرا حجم قابل توجهی از فشارها نتیجه این است که آمریکایی‌ها معتقدند که ایران از فشارها تاثیرپذیر است و فشار بیشتر ایران را به امتیازدهی بیشتر وادار خواهد کرد.
کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه آمریکا دچار اشتباه محاسباتی عمیق در خصوص ایران است، افزود: آمریکا دچار اشتباه در زمینه محاسبه میزان انگیزه و توانایی ایران برای مقاومت در برابر فشارها شده است و این اشتباه اگر تصحیح نشود، فرایند فشارها تشدید می‌شود.
وی با بیان اینکه بعد از مذاکرات هیچ تغییری در رفتار آمریکا دیده نشده ، خاطرنشان مکرد: بعد از توافق هیچ علامتی دال بر تغییر لحن آمریکا هم دیده نشد چه برسد به تغییر در سیاست آنها یا اینکه راهبرد آنها در برابر ایران عوض شود.
محمدی افزود: با این شرایط که آمریکا همان آمریکای سابق است که سعی می‌کند هدف‌گذاری‌های سابق خود را در قبال ایران پیش ببرد، بدبینی به مذاکرات کمترین کاری است که می‌شود و باید کرد و خیلی ساده اندیشانه است که کسی فکر کند در شرایط فعلی با دولت آمریکا می‌شود توافقی کرد که به نفع ایران باشد. زیرا مبانی این بدبینی کاملا دقیق و درست است و عملا نباید تیم ایرانی انتظار داشته باشد که در شرایط فعلی بتواند به یک توافق حتی نسبتا خوب دست یابد.
وی در خصوص عملکرد ایران بعد از توافق ژنو تاکید کرد: دولت ایران به ویژه تیم مذاکره کننده با محافظه‌کاری تمام با آمریکا صحبت کردند و بسیار مراعات آنها را کردند خیلی بیش از آنکه آمریکایی‌ها شایستگی آن را داشتند و همین امر سبب شد که سوء تفاهم‌های آمریکا آن‌قدر جدی شود.
این کارشناس مسائل هسته‌ای ادامه داد: اگر آمریکایی‌ها از جانب تیم ایرانی و دولت ایران، پاسخهای مناسب در زمان مناسب دریافت می‌کردند و این جمعبندی در آمریکا به وجود نمی‌آمد که ایران به خاطر اعمال تحریم‌های آنها منفعل شده است، خیلی از مطالبات اضافه‌ای که آمریکایی‌ها اکنون مطرح می‌کنند، مطرح نمی‌شد.
محمدی با بیان اینکه "در واقع رفتار آمریکایی‌ها بیش از هر چیز ناشی از شیوه نادرست تیم مذاکره کننده ایرانی و دولت ایران در مواجهه با آمریکا و ناشی از متن توافقنامه ژنو است"، ادامه داد: بنابراین به هیچوجه رفتار و پاسخهای یک طرفه ایران و آمریکا یک رفتار و پاسخ متوازن پس از توافقنامه ژنو نبوده است.
وی در خصوص تاثیر نظر بدبینانه مقام معظم رهبری در خصوص مذاکرات ژنو نیز تاکید کرد: فرمایشات رهبری موضوع تیم مذاکره کننده مذاکرات را به شدت تقویت خواهد کرد در واقع رهبری کاری را کردند که دولت بایستی انجام می‌داد و در واقع کار بر زمین مانده دولت را از زمین برداشتند و تیم مذاکره کننده با پشتوانه فرمایشات رهبری می‌تواند مقاومت بیشتر بکند و طرف آمریکایی چون میداند که رهبری تصمیم گیرنده نهایی در این خصوص است، وقتی بدبینی ایشان را ببیند احتمال دارد که در رفتار و عملکرد خودش محافظه کارانه تر رفتار کند.
