اعضای شورای اسلامی شهر تهران امروز میزبان همکار سابق خود و رئیس سازمان میراث فرهنگی بودند، گزارش دنیامالی درباره حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا را شنیدند و مقرر کردند که شهرداری به بازسازی بافت تاریخی شهر کمک کند.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شورابه گزارش گروه اجتماعی مشرق، جلسه امروز شورا به ریاست مرتضی طلایی نایب‌رئیس شورا و با حضور مسعود سلطانی‌فر عضو پیشین شورا و معاون فعلی رئیس‌جمهور آغاز شد.



از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شورامسعود سلطانی‌فر که صبح امروز به مناسبت روز گردشگری در جلسه علنی شورای شهر حضور یافته بود گفت: خوشحالم که فرصتی شد تا به خانه خود برگردم شورای شهر را خانه خود می‌دانم از اعضای محترم آن اجازه می‌خواهم که هر از گاهی در خصوص مشکلات و مسائل مختلف و نحوه همکاری مشترک بتوانیم از نزدیک بحث و تبادل‌نظر کنیم و به خاطر جایگاهی که در ماههای نخستین تشکیل شورای جدید در شورای شهر داشتم امیدوارم بتوانیم با کار مشترک از این ظرفیت در جهت حل مشکلات میراثی تهران استفاده کنیم.

وی سپس به ارائه گزارشی کلی درباره جایگاه پایتخت در بخش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پرداخت و گفت: ما در کل کشور بیش از یک میلیون مکان، بنا، سایت و محوطه تاریخی داریم که از سال 1309 که اولین قانون حفظ و حراست از عتیقه‌جات و میراث فرهنگی تصویب شده تاکنون در 84 سال گذشته نزدیک 32 هزار مکان و بنای تاریخی شناسایی و ثبت شده که حدود 3 درصد کل فضاهای موجود را تشکیل می‌دهد از این بین 16 بنا را در یونسکو به ثبت جهانی رسانده‌ایم، 47 مورد را در نوبت ثبت یونسکو داریم و برای احیا و مرمت کمتر از یک درصد این بناهای تاریخی برنامه و تلاش داریم.

وی ادامه داد: حجم کاری که باید انجام شود در مقایسه با چیزی که تاکنون انجام شده بسیار گسترده است و همت و اراده عمومی و ملی را می‌طلبد اگر فرض کنیم که برای آزادسازی حریم، عملیات کاوش، احیا و مرمت و بازسازی هر یک از این بناهای تاریخی حداقل 10 میلیارد تومان نیاز داشته باشیم یعنی اعتباری معادل 320 هزار میلیارد تومان مورد نیاز است که اگر بخواهیم این رقم را طی 10 سال هزینه کنیم یعنی سالانه 32 هزار میلیارد تومان اعتبار لازم داریم که  این رقم در مقایسه با اعتبارات کنونی ما صد به یک است.

سلطانی‌فر تأکید کرد: اینجاست که نقطه نیاز ما به تعامل با دستگاه‌های مختلف به خصوص شهرداری‌ها و به ویژه در شهر تهران روشن می‌شود البته مسائل موزه‌ها از بحث اماکن و بناهای تاریخی جداست. ما در کل کشور 447 موزه داریم که از این تعداد 231 موزه متعلق به سازمان میراث فرهنگی و باقی متعلق به سایر دستگاه‌ها و بعضاً شخصی است از این تعداد صد موزه در تهران واقع شده است.

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ادامه گفت: از 460 رشته شناخته شده صنایع دستی در دنیا کشور ما در 352 رشته فعال است و در کنار هند و چین یکی از سه قطب بزرگ صنایع دستی جهان به شمار می‌رود. در بخش صنایع دستی در کشور 2 میلیون نفر مشغول به کار هستند و این حوزه ظرفیت اشتغال بالایی دارد به خصوص اینکه تولیدات صنایع دستی اغلب با هزینه اندک تولید می‌شوند و در مقابل ارزآوری بالایی دارند.

وی اضافه کرد: برای مثال فرشبافی به عنوان یکی از مهمترین رشته‌های صنایع دستی مطرح است که در این رشته سالانه 2 میلیون مترمربع تولید داریم و از این میزان حدود 1.5 میلیون مترمربع یعنی معادل 75 درصد کل تولیدات به خارج از کشور صادر می‌شوند که ارزآوری قابل توجهی به همراه دارد به همین دلیل در این بخش نیازمند کار گسترده برای بازاریابی داخلی و خارجی هستیم زیرا تولیدکنندگان صنایع دستی امکان فروش گسترده در بازارهای داخلی و خارجی را ندارند و با کمک شهرداری‌ها باید تلاش مضاعفی در این بخش داشته باشیم.

سلطانی‌فر سپس به موضوع گردشگری پرداخت و در این زمینه گفت: به میراثی‌ها برنخورد اما من شخصاً روی گردشگری تمرکز بیشتری دارم در سال 1950، 25 میلیون گردشگر در دنیا جابجا شدند که این تعداد در سال 2005 به 800 میلیون نفر افزایش یافت و در سال 2013 به یک میلیارد و 187 میلیون نفر رسید که درآمدی معادل 1250 میلیارد دلار از این محل ایجاد شد.

وی افزود: 10 درصد جاذبه‌های طبیعی و تاریخی جهان در ایران قرار دارد و از این نظر جزو 10، 15  کشور اول دنیا هستیم اگر ملاک را تعداد جاذبه‌ها بگیریم درآمد گردشگری ما باید سالانه 120 میلیارد دلار باشد و اگر وسعت و جمعیت کشور را ملاک بگیریم که معادل یک درصد وسعت و جمعیت دنیاست باید حداقل 12-13 میلیارد دلار از محل گردشگری درآمد داشته باشیم این در حالی است که در سال 92، 4.5 میلیون گردشگر به کشور وارد شدند که حدود یک میلیون و 600 هزار نفر از عراق، یک میلیون نفر از آذربایجان و عمدتاً برای تردد مرزی و باقی از سایر کشورها وارد شدند. در خوشبینانه‌ترین حالت از ورود این گردشگران 5 میلیارد دلار درآمد داشته‌ایم در مقابل در همین سال 7 میلیون گردشگر خروجی داشتیم که در بدبینانه‌ترین برآورد 10 میلیارد دلار از کشور خارج کردند.

عضو سابق شورای شهر تصریح کرد: بنابراین تراز گردشگری ما در سال گذشته منفی بوده است در حالی که در چشم‌انداز 20 ساله 1404 پیش‌بینی شده که در بخش گردشگری 20 میلیون گردشگر ورودی با درآمدی معادل 25 تا 30 میلیارد دلار داشته باشیم اما امروز که از دوره چشم‌انداز 20 ساله حدود 40 درصد گذشته تراز گردشگری ما منفی بوده و این نشان می‌دهد در 10، 12 سال آینده چه راه پرپیچ و خمی در پیش داریم.

وی اذعان داشت: البته باید بگویم در طول ماههای گذشته با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و رویکرد مناسب آن در تعامل با سایر کشورها و تشنج‌زدایی در منطقه و روابط بین‌الملل خوشبختانه میزان ورود گردشگران خارجی به کشور افزایش چشمگیری داشته؛ به طوری که در 45 روز نخست سال 93 تعداد گردشگران اروپایی که با تور به کشور وارد شدند نسبت به مدت مشابه سال 92 حدود 240 درصد رشد داشته است در حال حاضر نیز تمام هتل‌های بزرگ در شهرهای تاریخی کشور تا 7، 8 ماه آینده رزرو هستند و جا ندارند.

سلطانی‌فر اضافه کرد: روزانه بیش از 400 نفر از اماکن تاریخی نفیس ما مانند تخت جمشید بازدید می‌کنند و ظرفیت تورهای اروپایی برای سال 2014 پر شده و در حال ثبت‌نام برای سال 2015 هستند. روند رشد گردشگران در دنیا به طوری است که پیش‌بینی می‌شود در سال 2020 یک میلیارد و 600 میلیون گردشگر در دنیا جابجا شوند بنابراین آینده گردشگری کشور امیدوار کننده و مثبت است.

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ادامه گفت: تهران یکی از شهرهای بسیار پرجاذبه از نظر گردشگری است که به رغم تاریخ 220 ساله که از تشکیل آن می‌گذرد با تحولات مختلف شاهد ایجاد جاذبه‌های مناسب گردشگری در آن بوده‌ایم و امروز این شهر از اماکن فرهنگی و تاریخی ارزشمندی برخوردار است.

وی ادامه داد: بخشی از آثار و بناهای تاریخی تهران احیا، مرمت و بازسازی شده و بخشی دیگر نیازمند کمک سایر دستگاه‌ها از جمله شورای شهر و شهرداری است. 300 اثر در تهران در فهرست میراث فرهنگی به ثبت رسیده و حریم بناهای ثبت شده 23 محوطه و منطقه است همچنین تعداد آثار واجد ارزش تهران 2300 اثر است.

عضو سابق شورای شهر با اشاره به اینکه تعداد قابل توجهی اماکن اقامتی، هتل و مهمانسرا در تهران وجود دارد گفت: یکی از مهمترین مشکلات گردشگری در کشور کمبود هتل‌های 4 و 5 ستاره است که ظرف 3، 4 سال آینده قصد داریم خیز مناسبی در این زمینه برداریم.

سلطانی‌فر تأکید کرد: با توجه به زمینه‌های همکاری که در گذشته بین مدیریت شهری و میراث فرهنگی وجود داشته و یادداشت‌های تفاهم، صورت جلسات در توافقات صورت گرفته که بخشی از آنها اجرایی شده و بخشی دیگر نیازمند اهتمام و پیگیری طرفین است پیشنهادهایی را مطرح می‌کنیم و درخواست دارم اگر شورا و ریاست آن مصلحت بدانند برای پیدا کردن راهکارهایی برای اجرای پیشنهادها و یافتن فرمول‌های اجرایی آن کمیته کاری مشترکی بین اعضای شورای شهر و مسئولان سازمان میراث فرهنگی تشکیل شود و درباره هر بند از زمینه‌های همکاری متقابل به تفاهم برسیم.

سلطانی‌فر سپس به بیان مهمترین زمینه‌های همکاری مشترک بین سازمان میراث فرهنگی و مدیریت شهری پرداخت و گفت: برای تملک بناها و اماکن تاریخی که در اختیار بخش خصوصی است و به خوبی از آنها حفاظت نمی‌شود و ما در سازمان میراث فرهنگی تأمین مالی لازم برای تملک آنها را نداریم چنانچه از ظرفیت مدیریت شهری استفاده کنیم ظرف یکی، دو سال دستاوردهای خوبی خواهیم داشت همچنین برای حفظ حریم بناهای تاریخی شدیداً نیازمند همکاری شورا و شهرداری هستیم.

وی با ذکر مثالی در این خصوص گفت: در دولت دوم خاتمی پروژه‌ بزرگی توسط مسئولان آن زمان به ویژه آقای مسجد جامعی کلید خورد و به تصویب هیأت وزیران رسید که مطابق آن قرار بود سایت بزرگ تاریخی حد فاصل کاخ گلستان تا میدان مشق با تملک دو، سه مجموعه مهم از جمله وزارت دارایی به عنوان یک محوطه و مجموعه موزه‌ای فاخر تعریف شود اما این مصوبه به رغم تصویب در سال 82 تاکنون عملیاتی نشده است که خواهشمندم در دستور کار کمیته مشترک قرار بگیرد.

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اضافه کرد: همه شما در جریان هستید که یکسری بناها مانند سرای دلگشا امروز برای آثار ثبت شده ما در یونسکو مشکل ایجاد کرده که نیازمند پیگیری فوری توسط مدیریت شهری است البته ما هم اقداماتی در این زمینه داشته‌ایم و خواهشمندم جلوی خدشه‌دار شدن حریم کاخ گلستان را بگیریم علاوه بر این با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای شورای شهر درباره دغدغه‌های ایشان در مورد تهران باید در ساخت و سازهای جدید به ساختمان‌های شهر هویت فرهنگی و تاریخی ببخشیم که در این زمینه ظرفیت کارشناسی و نیروی انسانی سازمان میراث فرهنگی آماده همکاری با شهرداری است.

وی در ادامه گفت: برای ساماندهی محدوده حصار ناصری نیز نیازمند کارهای ویژه‌ای هستیم همچنین تملک و تبدیل ساختمان‌هایی که در اختیار وزارتخانه‌ها به موزه و سایت تاریخی می‌تواند یکی از محورهای اصلی همکاری مشترک باشد. همکاری بین میراث و مدیریت شهری برای ساماندهی محدوده میدان مشق، باغ ملی که به شرط آزادسازی حریم ظرفیت ثبت جهانی را دارد می‌تواند مثمر ثمر باشد. تحقق اهداف طرح جامع فضاهای فرهنگی تهران از جمله گسترش محورهای فرهنگی نیز می‌تواند در دستور کار کمیته مشترک قرار بگیرد.

سلطانی‌فر  گفت: با این همکاری‌های دو جانبه می‌توانیم در جهت حفظ تمدن کهن ایران و معرفی آن به جهان گام برداریم همچنین عرصه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و فعالان آن ظرفیت این را دارند که در راستای تحقق شعار سال 93 فعالیت کنند و برای ایجاد اشتغال، ارزآوری و گسترش تحول فرهنگی بین‌المللی قدم بردارند.

مسعود سلطانی‌فر  در جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران در پاسخ به نظرات و پیشنهادات اعضای شورا، گفت: بین بافت فرسوده و بافت تاریخی تفاوت وجود دارد،‌بخشی از بافت فرسوده ارزش تاریخی و میراثی دارد، اما بین وضعیتی که ما در ایران داریم و آثار میراثی و باستانی در کشورهای مقصد گردشگری در دنیا تفاوتی است و آن اینکه در کشور ما اگر خانه شخصی به عنوان آثار تاریخی ثبت شده قلمداد شود که باید توسط دستگاه‌های ذیربط حفظ و حراست شوند، مالک اگر نگوییم بدبخت می‌شود، قطعا دچار مشکلات عدیده می‌شود، اما در دنیا برعکس است و فرد مذکور از این بابت خوشبخت و خوشحال می‌شود چون به وی اجازه می‌دهند از کاربری ملک خود در جهت فعالیت‌های اقتصادی مرتبط با فضاهای فرهنگی، استفاده کنند.

وی با اشاره به اینکه بودجه سازمان میراث فرهنگی پاسخگوی کمتر از 5 درصد نیاز سالانه این سازمان است، گفت: ما در دولت جدید رویکردی را در سازمان میراث فرهنگی در پیش گرفته‌ایم. ما جدا از اماکن تاریخی نفیس و بزرگ که به ثبت جهانی رسیده و یا در نوبت ثبت هستند، یا اماکنی که ارزشی معادل با این آثار دارند که تعداد آنها شاید 500 اثر باشد و وظیفه حفظ آنها با دولت است، هزاران مکان تاریخی ثبت شده دیگر در کشور داریم که شامل خانه‌های تاریخی،‌کاروانسراها، آب‌انبارها و ... می‌شود که می‌توانید این اماکن را با حفظ هویت فرهنگی و تاریخی در اختیار بخش خصوصی بگذاریم تا تبدیل به رستوران سنتی، مراکز اقامتی، کلاس‌های فرهنگی و یا موزه‌های شخصی شوند که این کار هم هزینه‌های ما را کم می‌کند و هم می‌تواند ایجاد درآمد و اشتغال کند.

رئیس سازمان میراث فرهنگی اضافه کرد: در شهر یزد شبکه‌ای از 70 خانه تاریخی مرمت و بازسازی شده که فضای بیرونی آنها هویت تاریخی دارد و درونش تبدیل به هتل های 5 ستاره شده است و مدیر یکی از این هتل‌ها اخیرا به من می‌گفت که تا پایان آذرماه سال جاری همه اتاق‌هایش را به تورهای اروپایی اجاره داده است.

وی تاکید کرد: بنابراین ما می‌توانیم هویت و تاریخی این اماکن را حفظ کنیم و مرمت آنها را توسط بخش خصوصی با نظارت سازمان میراث فرهنگی انجام دهیم و سپس برای فعالیت‌های اقتصادی با رویکرد فرهنگی از آنها استفاده کنیم. این کار در دنیا انجام می‌شود و در ایران هم از 8 -9 سال پیش حرکت محدودی در این زمینه شروع شد که بعد متوقف شد و ما در سازمان با رویکرد جدید خود قصد احیای این حرکت را داریم. امیدواریم با این رویکرد مردم را از مشکلاتی که مالکیت املاک تاریخی برایشان ایجاد کرده نجات دهیم.

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ادامه با اشاره به وضعیت ساختاری به هم ریخته سازمان، گفت: ما در میراث فرهنگی با وضعیت نابسامانی مواجه‌ایم که ناشی از مدیریت‌های نابخردانه در گذشته بوده است. طرح انتقال ما به شیراز و بازگرداندن آن بعد از دو سال و همچنین انتقال معاونت صنایع دستی به اصفهان و بازگشت مجدد آن به تهران، خسارات جبران ناپذیری در پیکر اشیاء، اسناد و بنیه نیروی انسانی متخصص سازمان وارد کرده که دیوان محاسبات، سازمان بازرسی کل کشور، بازرسی بیت رهبری و کمیسیون اصل 90 مجلس در حال تهیه گزارش‌هایی از این موضوع هستند تا مشخص شود مدیریت 7،8 سال گذشته چه مشکلاتی برای سازمان میراث فرهنگی ایجاد کرده است.

سلطانی‌فر در ادامه گفت: ما از این دست مشکلات زیاد داریم که شاید تا یکی دو سال آینده هم حل نشود و تلاش زیادی لازم است تا به نقطه صفر برسیم. امروز در سازمان کاملا تخصصی میراث فرهنگی 80 درصد پرسنل نیروهای غیر متخصص هستند و حدود 3 برابر 8 سال قبل نیروی انسانی داریم که اغلب فاقد تخصص لازم برای اداره امور هستند و وبال گردن سازمان شده‌اند که باید برای این مشکل جدی راهکاری بیابیم.

وی در ادامه درباره بحث توریسم سلامت، گفت: در سال 2013 درآمد کشورهای مختلف از محل گردشگری سلامت، حدود 150 میلیارد دلار بوده است و 5 کشور اول دنیا در این زمینه کشورهایی هستند که برای مقاصد گردشگری معمولی نیز رتبه‌های اول را دارند. در آسیا ما به دنبال تقویت توریست و در آمد هستیم و در کشور نیز طرح‌هایی را نیز در این خصوص در دست بررسی و اجرا داریم که بر همین راستا سال گذشته یک بیمارستان در تهران افتتاح شد.

عضو سابق شورای شهر تهران، افزود: در همین زمینه تفاهمنامه 4 جانبه‌ای بین سازمان میراث فرهنگی،‌وزارت امور خارجه، وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی امضاء شد و دبیرخانه توریسم سلامت در سازمان میراث فرهنگی ایجاد شد. تا هفته گذشته این دبیرخانه طرح احداث 7 بیمارستان را به تصویب رسانده است که با توجه به ظرفیت‌های انسانی و تجهیزات پزشکی بسیار امیدوار است که کشور ما نیز سهمی از درآمد 150 میلیارد دلاری توریسم سلامت داشته باشد.

سلطانی‌فر با تاکید بر اینکه امروز گردشگری در جهان کاملا تخصصی شد، گفت: به عنوان نمونه در بحث گردشگری زیارت سال گذشته یکی از شرکت‌های هواپیمایی داخلی موفق شده است 500 هزار نفر از شیعیان منطقه شرقی عربستان، کویت و بحرین را به مشهد بیاورد و برگرداند و تیمی که این کار را انجام داده به دنبال ایجاد پایگاهی در شمال کشور برای گسترش این کار است.

وی اذعان داشت: به نظرم دسترسی به اهداف افق سند چشم‌انداز 1404 در زمینه گردشگری چندان دور از دسترس نیست، به شرطی که 28 دستگاهی که باید درباره ورود گردشگر خارجی با یکدیگر همکاری کند، هماهنگ باشند. درباره دغدغه معضلات فرهنگی ناشی از ورود توریسم خارجی نیز این اطمینان خاطر را می‌دهم که خوشبختانه تاکنون حتی یک مورد ناهنجاری فرهنگی از سوی گردشگران اروپایی در کشور نداشته‌ایم و آنان همه هنجارهای فرهنگی کشور را رعایت کردند.

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ادامه گفت: مشکل عمده ما در بحث صنایع دستی بازاریابی و فروش است، زیرا ما فناوری این کار را سینه به سینه داریم و نیاز به خارج نداریم، برای اشتغال‌زایی در حوزه صنایع دستی نیز سرمایه زیادی لازم نیست و با 10 تا 15 میلیون تومان می‌توان اشتغالزایی کرد، در مقابل محصولات صنایع دستی ارزآوری بالایی دارد.

وی درباره اطلس گردشگری گفت: نقشه‌های گردشگری تهران تهیه شده و در نوروز امسال در اختیار گردشگران قرار گرفت اما تهیه اطلس جامع گردشگری تهران و کشور را امسال در دستور کار داریم.

سلطانی‌فر با اشاره به همکاری خوب کارکنان شهرداری و اداره کل میراث فرهنگی تهران در ایام نوروز امسال، گفت: ماحصل این تعامل خوب رضایتمندی گسترده مردم بود که امیدوارم این همکاری در همه ایام سال استمرار یابد.

وی درباره کارگروه مشترک بین میراث و شورا، گفت: امیدوارم با همکاری اعضای شورای شهر این کارگروه را در قالب یادداشت تفاهم مشترک به تصویب برسانیم.

وی در پایان درباره موزه شهر ری گفت: دو هفته پیش با آیت‌الله ری‌شهری دیداری داشتم که موزه خوبی را در داخل حضرت عبدالعظیم(ع) طراحی کردند که قرار شد ما به گسترش آن کمک کنیم و اگر بشود در یکی دیگر از نقاط تاریخی وی موزه جدیدی را احداث کنیم.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شورامسجد جامعی با حضور با تاخیر در شورا گفت:امیدوارم عمارت عشرت‌آباد هرچه زودتر و پس از بازسازی، به موزه‌ی دهه‌ی فجر تبدیل شود.

وی خطاب به  رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری (که قبلا عضو شورای شهر بود) تأکید کرد: انتظارها از شما در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بسیار زیاد است، باید برای تهران که یک شرایط استثنایی دارد‌، توجه‌ها بیشتر شود.

احمد مسجد جامعی در جلسه علنی امروز شورای شهر گفت: در جلسه هیأت دولت که ما نیز حضور داشتیم وزیر نفت را به شورای شهر دعوت کردیم که وی نیز در جلسه شورا حضور یافت و در این جلسه اعضای شورا مهمترین درخواست خود از وزارت نفت را اقدامی فوری برای کاهش آلودگی هوای تهران مطرح کردند. وی ادامه داد: آقای زنگنه نیز در آن جلسه قول دادند که تهران از سال 93 بنزین پاک مصرف خواهد کرد و دامنه آلودگی هوای شهر بر همین اساس کاهش خواهد یافت. مسجد جامعی ادامه داد: طبق گزارش شهرداری و آمارهایی که در این مدت جمع‌آوری شده 6 روز هوای پاک و 52 روز هوای سالم داشته‌ایم که 6 برابر مدت مشابه در سالهای گذشته است در همین جهت از دولت و وزیر نفت بابت این اقدام ارزشمند تشکر می‌کنیم.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شوراهمچنین ابوالفضل قناعتی در جلسه علنی امروز شورای شهر گفت: من 3 ماه پیش به شهرداری تذکر دادم که مجموعه ورزشی شهید کاظمی به کار گرفته نمی‌شود و نگهداری آن ماهانه 200 میلیون تومان هزینه دارد. پاسخ شهرداری این بود که این مجموعه دو سال است که مورد بهره‌برداری قرار گرفته است با این همه من دو هفته پیش مجدداً از آنجا بازدید کردم و هنوز از این مجموعه بهره‌برداری نمی‌شود. با توجه به هزینه بالای نگهداری آن پیشنهاد می‌دهم که این مجموعه ورزشی یا بسته شود که هر چه زودتر به بهره‌برداری برسد. وی ادامه داد: درباره گرمخانه رضویه نیز تذکری داده بودم که فکری برای شهروندان بکند اما بعد از 3 ماه هنوز اقدامی نشده و دیروز اخبار ساعت 18:30 دقیقه شبکه 5 نیز مشکلات مردم محله را در گزارشی نشان داد. قناعتی افزود: اگر این قبیل اماکن خوب است آن را مانند المپیک 4 سال یکبار در مناطق مختلف برگزار کنند و مدتی هم در شمال شهر آن را احداث کنند! گرمخانه‌ها برای افرادی که از شهرستان می‌آیند و جایی ندارند راه‌اندازی شده اما این محل‌ها برای ساکنان محلات خطرناک هستند و معتادان دوباره در محله پخش می‌شوند. وی در پایان گفت: چنانچه به تذکرات من رسیدگی نشود مجبور به طرح سؤال می‌شوم.

بر اساس این گزارش، در شصت و ششمین جلسه علنی امروز شورای شهر ولی الله شجاع پوریان  گفت: ایران جزو 10 کشور برتر دنیا از نظر بناهای تاریخی و باستانی است.

وی ادامه داد: در بسیاری از کشورها از همین موضوع به عنوان درآمد مالی در نظر گرفته می‌شود بنابراین امیدواریم در این خصوص سعی و تلاش لازم به منظور استفاده از ظرفیت‌های موجود انجام شود.

به گفته  عضو کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر تهران، 1700 دفتر خدمات گردشگری و مسافرتی در تهران وجود دارد که آنان نیز دچار مشکلات اعتباری هستند و امیدواریم در این زمینه نیز برنامه‌های لازم مدنظر قرار گیرد.

بر اساس این گزارش، فارس،‌شصت و ششمین جلسه شورای شهر تهران صبح امروز با حضور یک میهمان ویژه از سازمان میراث فرهنگی برگزار شد. در این جلسه سلطانی فر معاون رییس جمهور ورییس سازمان میراث فرهنگی‌،صنایع دستی و گردشگری گزارشی را از اقدامات انجام شده از سوی این سازمان در چند ماهه گذشته ارائه کرد.

پس از ارایه گزارش از سوی سلطانی فر، اعضای شورای شهر تهران نظرات و پیشنهادات خود را مطرح کردند.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شوراعلیرضا دبیر رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر تهران در این جلسه اظهار داشت: اگر کارگروهی برای حل مشکلات میراث فرهنگی می‌خواهد تشکیل شود بهتر است افراد اجرایی هم در این کارگروه باشند و ای کاش علاوه بر معاون خدمات شهری شهرداری تهران، معاون فرهنگی اجتماعی و معاون شهرسازی هم حضور داشتند.

وی با اشاره به برنامه پنج ساله شهرداری تهران و چهار ماده ای که در خصوص میراث فرهنگی در آن گنجانده شده است اظهار داشت: توجه به میراث در بودجه سال 93 شهرداری، در تاریخ روابط میراث و شهرداری بی‌سابقه است. البته دستور جلسه‌های شورا را هم ببینید میراثی است.

رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران از سلطانی فر رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خواست با توجه به ظلمی که در یکی دو سال گذشته به مردم شهر ری شده و باعث شده توسعه در این منطقه انجام نشود یک موزه در شهر ری احداث شود.

دبیر در ادامه از شهرداری تهران خواست مصوبه شورا را در خصوص تسهیل هتل‌سازی در تهران رعایت کنند و همچنین از سازمان میراث فرهنگی درخواست کرد درباره صدور مجوز برای ساختمان‌هایی که می‌خواهند تغییر کاربری بدهند یا نوسازی و بازسازی بگیرند سخت‌گیری کنند و به بافت های تاریخی ثبت شده و ارتقای خط توجه ویژه‌ای داشته باشند.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شورادر ادامه جلسه احمد حکیمی‌پور دیگر عضو شورای شهر تهران اظهار داشت: امیدواریم با سبک مدیریت جهادی (سلطانی‌فر) منشا تحولات خیر باشیم.

وی تصریح کرد: در دوره جدید همکاری خوبی فی‌مابین شورا و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری فراهم شده اما حقیقتا همت بیشتری را می‌طلبد.

حکیمی پور خاطرنشان کرد: متاسفانه بناهایی که در تهران ثبت می‌شوند به دلیل اینکه تعیین و تکلیف نمی‌شوند دچار مشکل می‌شوند و برخی از مواقع همین بناها از طریق قضایی از ثبت خارج می‌شوند.

عضو شورای شهر تهران گفت: کمیته مشترکی که مد نظر رئیس سازمان میراث فرهنگی،‌صنایع دستی و گردشگری است در شورای دوم تدوین شده که امیدواریم این کمیته مشترک که با حضور سازمان‌های مربوطه از جمله شهرداری‌، میراث، شورا، وزارت مسکن و اوقاف است بتواند اقدامات گسترده‌ای را انجام بدهد.

وی در ادامه با اشاره به ساخت و ساز در سرای دلگشا گفت: متاسفانه به دلیل بی‌تدبیری و عدم رعایت حریم امکان دارد کاخ گلستان که ثبت جهانی شده از این ثبت خارج شود که باید تدابیر لازم اتخاذ شود.

حکیمی پور بیان داشت: ما دوست داریم به مسائل میراث فرهنگی و گردشگری به صورت کامل ورود پیداکنیم وانشاالله در این دوره قدم‌های خوبی برداشته شود.

سروری: بافت‌های تاریخی بلای خانمان‌سوز مردم شده‌اند/ جان مردم ارزش دارد یا بافت تاریخی؟

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شورادر ادامه شصت و ششمین جلسه شورای شهر تهران، پرویز سروری دیگر عضو شورای شهر تهران با بیان این جمله که امروز بافت‌های تاریخی بلای خانمان‌سوز مردم شده‌اند و جان مردم در خطر است گفت: من نمی‌دانم جان مردم ارزش دارد یا بافت تاریخی؟!

وی تصریح کرد:باید به منافع مردم اهمیت ویژه‌ای داده شود ضمن اینکه عدم ساماندهی بافت‌های تاریخی منجر به مشکلات  تهدیدهای جدی‌ برای شهروندان می‌شود.

سروری گفت: امیدوارم در این مدت محدود شاهد یک اقدام اساسی برای رفع مشکلات مردم باشیم و بنده از رییس سازمان میراث فرهنگی تقاضا دارم شخصا در این زمینه ورود پیدا کنند.

عضو شورای شهر تهران بیان داشت: امید داریم با برنامه‌ریزی دقیق اقدامات اساسی و تاثیرگذار در حوزه بافت‌های تاریخی فراهم شود و این بافت‌ها برای مردم یک فرصت باشد و جان مردم از این تهدیدها محفوظ بماند.


آباد: سازمان میراث فرهنگی توجه ویژه‌ای را به صنایع دستی و اشتغال بانوان داشته باشد



از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شورامعصومه آباد دیگر عضو شورای شهر تهران نیز در ادامه جلسه با و با اشاره به اینکه بحث میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مفاهیم یک پارچه دارند گفت:بالغ بر 70 درصد از جامعه زنان در بحث درآمدزایی و اشتغال در زمینه صنایع دستی حضور فعالی را دارند.

وی تصریح کرد: هم اکنون تسهیلاتی را که برای صنایع دستی و اشتغال جامعه زنان در نظر گرفته می‌شود در گیر و دارهای اداری قرار دارد که امیدواریم تمهیدات لازم برای رفع این مشکل اتخاذ شود.

آباد گفت: در شورای سوم که از طریق مجمع بانوان مصوبه‌ای آوردیم که بانوان فعال در حوزه صنایع دستی مشمول مالیات و عوارض نشوند که متاسفانه این امر محقق نشد.


شجاع‌پوریان: ایران از جمله 10 کشور برتر دنیا از لحاظ داشتن بناهای تاریخی است

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شورادر ادامه جلسه ولی‌الله شجاع‌پوریان عضو شورای شهر تهران اظهار داشت: کشور ما از جمله 10 کشور برتر دنیا از نظر داشتن بناهای تاریخی و باستانی است.

وی تصریح کرد: هم اکنون در دنیا، کشورها درآمد خود را از طریق صنایع دستی و گردشگری تامین می‌کنند که امیدواریم با حضور (سلطانی‌فر) در سازمان میراث فرهنگی و با یک برنامه‌ریزی مدون صنعت گردشگری جایگزین صنعت نفت برای درآمد کشور باشد.

شجاع‌پوریان ادامه داد: بیش از 2 هزار و 300 اثر تاریخی در تهران تعریف شده است که متاسفانه 3.5 درصد اعتبارات سازمان میراث فرهنگی به شهر تهران اختصاص داده شده است که این تناسب خوبی نیست و این موضوع باید از طریق مجلس و دولت پیگیری شود.

عضو شورای شهر تهران اضافه کرد: در تهران یک هزار و هفتصد دفتر گردشگری و مسافرتی داریم که باز هم اعتبارات لازم برای ساماندهی در اختیار سازمان گردشگری نیست و می‌طلبد توجه ویژه‌ای به این موضوع شود.

شجاع‌پوریان در ادامه با اشاره به همکاری شهرداری و سازمان میراث فرهنگی در ایام نوروز گفت:این همکاری جای تقدیر و تشکر دارد و همه شاهد بودیم که اثر خوبی در تهران داشت و امیدواریم این همکاری محدود به ایام عید نشود و ادامه داشته باشد.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شورارحمت‌الله حافظی رئیس کمیسیون سلامت،‌محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران ادامه داد: آمارها نشان می‌دهد که سهم ما در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری سهم خوبی نیست و باید در این زمینه تجدید نظر شود.

وی تصریح کرد: ما می‌توانیم از ظرفیت نظام سلامت که قبل از انقلاب نیز مورد نظر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بود، استفاده بهینه ببریم و در این زمینه توریست جذب کنیم.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شورامحمد حقانی دیگر عضو شورای شهر تهران نیز در ادامه جلسه اظهار داشت: تهران از بابت جاذبه‌های توریستی در کشور رتبه چهارم را دارد و این ایجاب می‌کند که توجه ویژه‌ای را به این موضوع داشته باشیم.

وی تصریح کرد: امیدواریم مدیریت یکپارچه شهری که مد نظر شورا است در سطح شهر اجرا شود.

حقانی در ادامه با اشاره به اینکه متاسفانه برخی از درخت‌های کاخ سعدآباد به دلایلی خشک و الزاما باید قطع می‌شد گفت: در این زمینه نیز می‌توان از پتانسیل مدیریت شهری استفاده کرد و راهکارهای لازم برای ساماندهی فضای سبز اماکن تاریخی پیش‌بینی شود.

عضو شورای شهر تهران ادامه دا: متاسفانه هم اکنون شاهد این هستیم که در جلوی در ورودی کاخ سعدآباد، بخش خصوصی ساختمان چند طبقه‌ای را ساخته است که این موضوع اصلا خوب نیست.

حقانی افزود: پیشنهاد می‌کنم که سازمان میراث فرهنگی‌، صنایع دستی و گردشگری از ظرفیت‌های شورایاری‌ها  و سازمان‌های مردم نهاد استفاده کند.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شورادر ادامه جلسه محسن سرخو دیگر عضو شورای شهر تهران نیز اظهار داشت: بنده پیشنهاد می‌کنم یک اطلس گردشگری با همکاری سازمان میراث و شهرداری تهیه و نقشه گردشگری تهران در مبادی ورودی شهر در اختیار مردم قرار گیرد.

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه صنایع دستی عجین با رونق گردشگری است باید توجه ویژه‌ای به صنایع دستی منازل و کارگاه‌های خانگی و توسعه آنها صورت گیرد که این کار می‌تواند با همکاری شهرداری و سازمان میراث صورت گیرد.

عضو شورای شهر تهران در پیشنهاد دیگر خود گفت: ما می‌توانیم دیواره‌های کاخ سعدآباد را برداریم و از بافت تاریخی مردم استفاده بیشتری را ببرند ضمن اینکه شهرداری نیز می‌تواند در جهت ساماندهی فضای سبز و موارد دیگر سازمان میراث فرهنگی را همراهی کند.

اعضای اسلامی شهر تهران امروز به یک فوریت طرحی رأی دادند که به موجب آن شهرداری موظف به مشارکت در احیا و بازسازی بافت تاریخی و فرهنگی شهر می‌شود.

در جلسه علنی امروز شورای شهر که به مناسبت هفته میراث با حضور مسعود سلطانی‌فر رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و عضو سابق شورا تشکیل شد اعضای شورا به یک فوریت طرحی رأی دادند که شهرداری را مکلف به مشارکت در احیا، مرمت و بازسازی بافت‌های تاریخی و فرهنگی می‌کند.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شورامرتضی طلایی نایب رئیس شورای شهر که در غیاب احمد مسجدجامعی رئیس شورا اداره جلسه را بر عهده داشت در این خصوص گفت: شورا در سال 84 و در ماده 2 مصوبه 1337 خود شهرداری را ملزم به مشارکت در بازسازی بافت تاریخی، فرهنگی و مذهبی کرده است. امروز هم دوستان یک فوریت طرحی را برای تقویت مصوبه قبلی تعریف کرده‌اند که البته در دستور جلسه قرار ندارد اما می‌توانیم این طرح یک فوریتی را با اصلاحاتی به عنوان بازنگری مصوبه سال 84 مطرح کنیم و با فعال کردن کارگروه مشترک بین شورا و سازمان میراث فرهنگی رسیدگی به بافت تاریخی تهران را به سرعت پیش ببریم.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شورامحمد سالاری رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورا در این خصوص گفت: این مصوبه ناشی از دغدغه دوستان است که بافت‌های تاریخی شهر به ویژه در بخش‌های مرکزی و منطقه 12 تبدیل به تهدیدی برای املاک مجاور شده و به دلیل اینکه حریم و میزان بارگذاری این بافت‌های تاریخی مشخص نیست، مشکلاتی برای مالکان، شهرداری و سازمان میراث فرهنگی ایجاد شد.

وی ادامه داد: آقای خسروآبادی مدیر کل میراث فرهنگی تهران و مدیر کل بافت‌های تاریخی شهرداری تفاهمنامه‌ای را امضا کردند اما باید ابتدا حریم اماکن تاریخی و میزان بارگذاری آن در سامانه شهرداری مشخص شود.

طلایی با قرائت عنوان طرح مذکور گفت: الزام شهرداری تهران مبنی بر جانمایی بافت‌های تاریخی و فرهنگی و حریم اماکن مذکور و تعیین میزان بارگذاری اماکن واقع در حریم بافت‌های تاریخی با همکاری سازمان میراث فرهنگی و ثبت آن در سامانه GIS عنوان این طرح است و در ماده واحده آن به مصوبه 1337 شورا و صیانت از بافت‌های تاریخی با تأکید ویژه و همکاری با سازمان میراث فرهنگی در تهیه این سند تأکید شده است.

وی ادامه داد: از کمیته میراث فرهنگی شورا به ریاست آقای حکیمی‌پور می‌خواهم با همکاری کمیسیون‌های فرهنگی و اجتماعی، عمران و حمل‌ونقل و شهرسازی و معماری کارگروه مشترک با سازمان میراث فرهنگی را فعال کنند و دوستان شهرداری را نیز به مشارکت بطلبند. وی اظهار امیدواری کرد این کارگروه مشترک پیشنهادهایی را که در جلسه امروز از سوی اعضای شورای شهر و رئیس سازمان میراث فرهنگی مطرح شد را ظرف مدت یک ماه در قالب یک تفاهمنامه مشترک تنظیم کند و در جلسه بعدی با سلطانی‌فر این تفاهمنامه عملیاتی شود.

در ادامه این جلسه مسجد جامعی که در جلسه حضور یافته بود خطاب به سلطانی‌فر گفت: در دوره شما انتظار از میراث زیاد است به خصوص اینکه تهران یک شهر تاریخی است و همه تأسیسات تمدنی جدید در آن شکل گرفته است با این حال که تهران مثل شیراز و اصفهان است و شرایط استثنایی دارد و بازتاب دهنده روح ایران است اما با این رویکرد و نگاه دیده نشده که امیدوارم دوره مدیریت شما در سازمان میراث فرهنگی از این حیث هم برای سازمان و هم برای تهران درخشان باشد.

وی با اشاره به اینکه این هفته، هفته میراث است نه گردشگری و در دوره وزارت خود و وزارت ارشاد نامگذاری شده گفت: از شما درخواست می‌کنم گزارش مستقلی درباره گردشگری تهیه کنید و در هفته گردشگری ارائه دهید.

مسجد جامعی در ادامه تأکید کرد: ری شرایط خاصی دارد و ظرفیت این را دارد که به عنوان منطقه ویژه گردشگری برای ایران و نه فقط تهران به آن پرداخته شود. موزه ری نیز موزه خوبی است اما باید بیشتر از اینها به ری بپردازیم.

رئیس شورای شهر با اشاره به حضور خود در مراسم مرحوم حسین پرتویی که صبح امروز برگزار شد گفت: امیدوارم موزه عشرت‌آباد که طرح آن تصویب شده و اعتبارات لازم برای احداث آن در اعتبارات شهرداری دیده شده در دستور کار میراث فرهنگی قرار گیرد زیرا ابتدا باید به نجات این ساختمان قدیمی بپردازیم و بعد از آن به بحث تبدیل آن به موزه فجر رسیدگی کنیم که امیدوارم این موزه با اثر ماندگار حسین پرتویی زینت داده شود. در پایان اعضای شورای شهر با اهدای عکسی به سلطانی‌فر توسط عباس شیبانی، مسجد جامعی و عبدالمقیم ناصحی از وی تقدیر کردند.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شوراهمچنین احمد دنیامالی در ادامه شصت و ششمین جلسه شورای شهر تهران گزارش بررسی کمیسیون عمران و حمل و نقل شورا را در رابطه با حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیای شهری در اتوبان آزادگان را تشریح کرد.

وی تصریح کرد: در تهیه این گزارش، دوستان زیادی از جمله حسینی فرمانده پلیس راهور تهران بزرگ، مدیرکل استاندارد، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، شرکت اتوبوسرانی، سازمان شهرداری‌ها و پزشک قانونی ما را همراهی کردند.

وی با اشاره به اینکه در تهیه این گزارش، تمام وقایع از زمان آغاز حرکت اتوبوس تا وقوع حادثه و پس از آن در این گزارش اشاره شده است، گفت: آنچه که برای ما مهم بود شرایط خودرو و راننده بوده است.

وی تصریح کرد: این حادثه در 8 اردیبهشت سال جاری رخ داد که در ادامه 22 نفر مجروح و متأسفانه 8 نفر از شهروندان ما در این حادثه جان خود را از دست دادند.

دنیامالی بیان داشت: راننده اتوبوس اشاره شده آقای شجاعت کیانی دارنده گواهینامه پایه یکم بوده که در ساعت 8:45 دقیقه اتوبوس حرکت کرده است و در ساعت 9:1 دقیقه این حادثه رخ داده است.

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران ادامه داد: اتوبوس از بزرگراه آزادگان مسیر خود را آغاز کرده است که براساس جی پی اس و اطلاعات سرعت اتوبوس 50 کیلومتر بر ساعت ثبت شده است که البته براساس مصاحبه‌هایی که با مصدومان شده است به این نتیجه رسیده‌ایم که سرعت بیش از اینها بوده است که سامانه جی‌پی‌اس آن را ثبت کرده است، ضمن اینکه جی‌پی‌اس هر دو دقیقه دو دقیقه اقدام به ضبط سرعت می‌کند.

دنیامالی افزود: سؤالات و ابهامات زیادی در خصوص حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیای شهری در اتوبان آزادگان مطرح می‌شود که از آن جمله می‌توان به برخی از آنها اشاره کرد.

این سؤالات از این قرار است که چرا اتوبوس با این شدت تصادف کرده است و چرا این واژگونی این تعداد تلفات داشته است و چرا در قسمت بانوان صدمات بیشتر بوده است و... .

وی بیان داشت: یک روز بعد از سانحه تصادف، کمیسیون جلسه‌ای را با معاونت حمل و نقل ترافیک و اتوبوسرانی برگزار کرد که در ادامه نیز جلسات مفصل و طولانی‌ای با حضور دیگر اعضای شورای شهر و وزارت کشور، پلیس راه و شرکت عقاب‌نشان برگزار شد.

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران اظهار داشت: کمیسیون حمل و نقل بازدیدی را از محل حادثه و همچنین اتوبوس‌های مشابه داشت و نمونه‌برداری‌هایی را از اتوبوس‌های مشابه برداشت که همه این موارد در گزارش کمیسیون حمل و نقل به شورای شهر آمده است.

دنیامالی با بیان اینکه سرعت اتوبوس اسکانیا پس از حرکت و در مسیر اتوبان آزادگان به تدریج افزایش پیدا می‌کند، گفت:‌ این اتوبوس وقتی وارد آزادگان می‌شود سرعت قابل ملاحظه‌ای و زیادی را داشته است.

وی بیان داشت: موضوع دیگری که در گزارش کمیسیون بحران و حمل و نقل شورای شهر تهران به آن پرداخته شده است، اعتراضات به نحوه رانندگی بوده است، به طوری که تعداد قابل توجهی از مسافرین اعتراضات شدیدی را به راننده داشته‌اند، اما متأسفانه راننده به آنها توجه نکرده و حتی بر سرعت خود افزوده است!

دنیامالی افزود: مورد دیگری که برخی از مسافرین و مصدومان به آن اشاره کرده‌اند این است که در بزرگراه و تا قبل از خروجی، راننده اتوبوس اسکانیا کورسی را با یکی از خودروها (پژو) داشته است.

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران افزود: به دلیل تغییر ناگهانی اتوبوس اسکانیا از مسیر و برخورد با گاردریل 19 متر لاستیک چپ عقب اتوبوس کشیده شده است.

دنیامالی گفت: در تهیه این گزارش به موارد مختلفی از جمله علل افزایش تلفات، ایجاد ضربه و بریدگی، افتادن مسافرین زیر خودرو، نامناسب بودن شیشه‌ها، سرعت قابل‌توجه، ناتوانی راننده در کنترل اتوبوس و همچنین بی‌توجهی راننده به اعتراضات بررسی شده است.

وی بیان داشت: در گزارش پلیس هم آمده است که قبل از برخورد، لاستیک اتوبوس اسکانیا 19 متر کشیدگی داشته است، ضمن اینکه وقتی اتوبوس چپ می‌کند 30 متر به روی زمین کشیده می‌شود و متأسفانه چهار نفر به زیر اتوبوس می‌روند.

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در ادامه گزارش خود با اشاره به اینکه دوستان ما در شرکت اتوبوسرانی اعلام کرده‌اند که اتوبوس اشاره شده دارای معاینه فنی بوده است، گفت: اما تحقیقات و بررسی‌ها نشان می‌دهد که این اتوبوس فاقد معاینه فنی بوده و دوماه بوده که از زمان معاینه فنی آن اتوبوس گذشته بوده است.

وی گفت: همه مسافرین در اتوبوس متوجه رفتار نامتعادل راننده شده بودند و بارها اعتراضات خود را به وی منتقل کرده بودند و در زمان حادثه نیز هرکدام به هر نحوی که می‌توانستند دست خود را به میله یا صندلی گرفته بودند تا آسیب نبینند.

دنیامالی در ادامه به برخی از اظهارات مصدومین و مسافران در حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا اشاره کرد وی گفت:‌ در همه این اظهارات، بی‌توجهی راننده، ناتوانی وی، عدم توجه به اعتراضات، صحبت کردن با موبایل و عصبی بودن راننده آمده است.

دنیامالی ادامه داد: در ادامه بررسی‌های صورت‌گرفته سرعت اتوبوس بیش از وضعیت عادی بوده و ما سرعت قابل توجهی را برای اتوبوس تصور می‌کنیم.

وی اظهار داشت: با توجه به سرعت قابل توجه اتوبوس و قبل از اینکه اتوبوس به داخل لوپ برود، با گاردریل برخورد و درنهایت چپ می‌کند.

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران، تصریح کرد: یکی از علت‌هایی که تلفات بیشتری از خانم‌ها در این حادثه بوده است این بوده که انتهای اتوبوس به خاطر حرکت شتاب ثقلی از پشت به ضلع کف اتوبوس پرتاب شده‌اند و بقیه نیز به طرفین پرتاب شده‌اند.

وی با بیان اینکه متأسفانه برخی از شهروندان با کشیدن اتوبوس به زیر اتوبوس کشیده شده‌اند گفت:‌ 7 نفر از این افراد در دم جان خود را از دست دادند.

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در ادامه این گزارش به نظریه پزشکی قانونی در خصوص فوت 8 نفر از شهروندان اشاره کرد و گفت: در این گزارش آمده است که 6 نفر از شهروندان به دلیل صدمات بدنی، یک نفر به دلیل صدمات به ستون فقرات و یک نفر نیز به دلیل اصابت اجسام سخت به سرش فوت کرده است.

دنیامالی در ادامه با اشاره به اظهارات رئیس خط گفت: این اظهارات نیز حائز اهمیت است که در آن آقای محمود صیادی عنوان کرده است که خط اشاره شده دارای 22 اتوبوس بوده است که حدود 16 الی 17 اتوبوس خصوصی در این خط فعال هستند.

وی گفت: آقای محمود صیادی گفته است که آقای شجاعت کیانی راننده اتوبوس اسکانیا یک روز قبل از حادثه به دلیل مشکل دندان مرخصی بوده است و زمانی که وی روز حادثه خواسته سوار اتوبوس بشود و کار خود را شروع کند، به وی عنوان شده که استراحت کند اما راننده گفته نیازی نیست.

دنیامالی بیان داشت: در ساعت 8 صبح اولین سرویس راننده (کیانی) انجام می‌شود، ضمن اینکه ما تمامی سوابق راننده را از جمله سوءپیشینه و عدم اعتیاد آن را بررسی کرده‌ایم و مشکلی نبوده است.

دنیامالی ادامه داد: به گفته برخی از مسافرین، راننده در همان روز نیز عصبی بوده و حتی قبل از حرکت با کنترل خط بحث و مشاجره داشته است و در واقع به صورت غیرطبیعی رانندگی کرده که اعتراض مسافرین را به همراه داشته است اما متأسفانه وی به آنها اعتنایی نکرده است.

وی در ادامه با بیان اینکه برخی از مسافرین اعلام کرده‌اند که راننده با موبایل صحبت می‌کرده است گفت: البته این موضوع برای ما مشخص نشده است و نمی‌توانیم در این خصوص اظهارنظر کنیم.

وی در ادامه به آمارهای پلیس راهنمایی و رانندگی اشاره کرد و گفت: در سال 92 شرکت عقاب‌نشان 10 درصد از کل اتوبوس‌های برون‌شهری را به خود اختصاص داده است که براساس آمار 52 درصد از افرادی که جان خود را در تصادفات مختلف رانندگی در سفرهای برون‌شهری از دست داده‌اند مربوط می‌شود به اسکانیاهای شرکت عقاب‌افشان که تعداد آنها به 105 نفر می‌رسد.

وی افزود: بررسی‌های دیگری که در این حادثه صورت گرفت بحث وضعیت صندلی‌ها و شکستگی آنها بود که نباید این شکستگی‌ها به این شکل صورت می‌گرفت.

دنیامالی تأکید کرد: البته براساس گزارشات مختلف، علت فوت هیچ‌کدام از مسافران تیکه‌های صندلی نبوده است و حتی آنهایی هم که مصدوم شده‌اند به دلیل تکه‌های صندلی مصدوم نشده‌اند.

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران گفت: متأسفانه بحث خرد شدن شیشه که بخش عمده‌ای از جراحات مصدومین را به خود اختصاص داده است از دیگر مواردی بوده که کمیسیون عمران به طور جدی آن را مورد بررسی قرار داده است.

وی افزود: یکی دیگر از مشکلات اتوبوس‌های اسکانیا فاصله زیاد میله‌ها است.

وی بیان داشت: ما به هیچ عنوان قصد نداریم که بگوییم شرکت اسکانیا تعطیل شود و یا بی‌فایده است اما اعتقاد داریم باید نواقص و ایرادات این شرکت برطرف شود و اتوبوس‌های باکیفیت‌تری را دراختیار ناوگان عمومی قرار دهد.

وی تصریح کرد: به طور کامل اگر بخواهیم در خصوص علل و علت‌های حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیای شهری در اتوبان آزادگان اشاره کنیم باید به چند نکته از جمله سرعت قابل‌توجه اتوبوس، کشیده شدن اتوبوس، جنس و نحوه شکستن صندلی‌ها و افتادن مسافرین زیر اتوبوس اشاره کرد.

دنیامالی با بیان اینکه 62 درصد از مجموع اتوبوس‌های شرکت اتوبوسرانی تهران خصوصی‌سازی شده‌اند و ما نگرانیم و پاسخ این نگرانی‌ها را مدیرعامل اتوبوسرانی داده است، گفت: نگرانی دیگر ما این است که حدود 3 هزار اتوبوس داریم که هرکدام متوسط 7 کپسول حمل می‌کنند که برآورد ما این است که کل این مخازن را باید تست کنیم ضمن اینکه این کار باید در سال‌های گذشته صورت می‌گرفته است.

وی افزود: ما هم اکنون به دنبال رایزنی و توافق هستیم تا با توجه به حساسیت نسبت به جان مردم که بسیار مهم و ارزشی برای شورای شهر است، این اتوبوس‌ها را تست کنیم که در این زمینه نیاز به 60 میلیارد تومان اعتبار دارد و ما بنا داریم با طرح دوفوریتی آن را در بودجه 93 بیاوریم.

بر اساس این گزارش، همچنین احمد مسجد جامعی در جلسه علنی امروز شورای شهر درباره گزارش احمد دنیا مالی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورا در خصوص واقعه واژگونی اتوبوس اسکانیا گفت: شورای شهر، شورایی کارآمد و دلسوز است و مسائل شهر را با دلسوزی پیگیری می کند. بنابراین باید اجازه بدهیم بررسی کارشناسانه حوادث، روال طبیعی خود را طی کند.

وی ادامه داد: در مقایسه گزارش حادثه آتش سوزی خیابان جمهوری با گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا تفاوت هایی را می بینیم. گزارش آتش سوزی دو هفته بعد از واقعه ارائه شد، در حالی که گزارش اتوبوس یک روز بعد از واقعه توسط مسئولان شهرداری ارائه شد و این حساسیت جان انسان ها برای شورا و شهرداری را به افکار عمومی نشان داد.

مسجدجامعی افزود: علاوه بر این، ادبیات و نحوه رفتار مسئولان شهرداری نیز در این دو حادثه متفاوت بود. در مورد این حادثه اعضای شورا همان شب به ملاقات حادثه دیدگان رفتند و بخش سلامت شهرداری نیز بسیج شد و مدیران شهرداری به بازدید از مصدومان رفتند. من شخصا به خانواده های حادثه دیدگان هر دو اتفاق سر زدم و در این حادثه، خانواده ها خیلی بیشتر احساس می کردند که شهر نماینده دارد و نمایندگان شهر نگران آنان هستند

 رئیس شورای شهر تهران تاکید کرد: این تفاوت ها در برخورد با دو حادثه، بر اثر تذکرات، حساسیت ها و دقت شورای شهر رخ داد. نوع ادبیات و عذرخواهی شهرداری نیز متفاوت بود که البته در این زمینه من قصد مقایسه را ندارم. اما اعضای شورای شهر حاصل نگرش نظارتی و پیگیری تذکرات خود را در این حادثه دیدند و اگر بتوانیم در شوراها این روند نظارتی را به طور قاعده مند پیش ببریم و مدیران بدانند که حساسیت شوراها ناشی از دلسوزی و نگرانی است، بعد از 15 سال تفاوت در رویکرد و نگاه مدیریت شهری را حس خواهیم کرد و رویکرد مدیریتی معطوف به حل مشکلات مردم خواهد بود.

وی با اشاره به حادثه پارک ارم گفت: پارک ارم هم به رغم اینکه زیرمجموعه شهرداری نبود، اما چون پای جان شهروندان به میان آمد، ما رسیدگی و بازدید کردیم؛ زیرا شورا، شورای شهر است،‌ نه شورای شهرداری و وظیفه رسیدگی به مسائل شهر و شهروندان را دارد.

مسجد جامعی سپس خطاب به رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورا گفت: آقای دنیا مالی، لطفا در جمع بندی گزارش خود درباره حادثه واژگونی اتوبوس، نظرات اعضای شورا را هم لحاظ کنید. علاوه بر این یک مجموعه صنعتی که این همه آفت دارد و با سهم 10 درصدی از اتوبوس های شهری، 52 درصد حوادث را رقم می زند، می توان آن را به مقام قضایی گزارش داد و اقدام کرد.

رئیس شورای شهر تاکید کرد: جایگاه نمایندگی شورا در حد پیگیری مسئله استاندارد است و باید برای اتوبوس های خود فکری کنیم تا این قبیل حوادث دیگر تکرار نشود. به همین دلیل از کمیسیون عمران و حمل و نقل خواهشمندم پیگیر روند قضایی و مکاتبات لازم باشد و گزارش های شورا از حادثه را نیز برای مقام قضایی و موسسه استاندارد ارسال کند، همچنین ضعف کار خودمان و راه های پیشگیری از این حوادث را نیز گوشزد کند و گزارش حادثه را برای اطلاع عموم روی سایت شورا قرار دهد.

در جلسه علنی امروز شورای شهر بعد از ارائه گزارش احمد دنیامالی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورا درباره حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا، اعضای شورا به بیان نظرات و پیشنهادهای خود پرداختند.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شوراعلی صابری در این خصوص گفت: گزارش آقای دنیامالی درباره خط تولید اسکانیا خیلی رقیق بود و باید موضوع را جدی تر بررسی کنیم و نباید ساده از کنار آن بگذریم. ضمنا پیشنهاد ارائه پرونده به مقام قضایی بر اساس داشته های گزارش شورا را دارم.

معصومه آباد نیز گفت: در وب سایت شرکت اسکانیا هم می توان دلایل زیادی مبنی بر استاندارد نبودن اتوبوس های تولیدی این شرکت یافت. موارد غیراستانداردی مانند فاصله گذاری زیاد میله، صندلی ها، دستکاری در سیستم کنترل سرعت و ... می تواند این اتوبوس را حادثه ساز کند.

وی ادامه داد: شرکت اصلی اسکانیا در مکاتبه ای که صورت گرفته، گفته چه کسی در ایران دارد از نام من استفاده می کند؟ زیرا ما هیچ کدام از این تاسیسات را در اختیار شرکت ایرانی قرار نداده ایم و من نمی دانم موسسه استاندارد چگونه می تواند از استانداردهایی که برای این اتوبوس صادر کرده،‌ دفاع کند.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شوراغلامرضا انصاری گفت: ما پیش از انقلاب از پیشتازان اتوبوس سازی در دنیا بوده ایم و تولیدات 40- 50 سال پیش اتوبوس در ایران از بسیاری از کشورهای پیشرفته امروز در صنعت خودرو، جلوتر بوده است. تا جایی که در برخی کشورهای منطقه مثل پاکستان، اتوبوس های اهدایی ایران هنوز در حال تردد است. بنابراین باید از نام نیک خود در این زمینه حفاظت کنیم.

وی ادامه داد: در بحث مونتاژ خودرو، هیچ شرکت خارجی بدون رعایت استانداردهای خود، اجازه بهره برداری از نام خود را به شرکت مونتاژکار نمی دهد. بنابراین توقف خط تولید این اتوبوس تا رعایت استانداردهای شایسته، جزو اولویت های ما در این پرونده است.

انصاری افزود: نکته بعدی، بحث خود استاندارد است که اعتباری برای بازارهای بین المللی است. اگر موسسه استاندارد، این اتوبوس های حادثه ساز را تایید کرده که ارزش استاندارد ملی ایران را پایین آورده‌، اگر هم تایید نکرده که خود نقض غرض بزرگی در بحث استاندارد است. به همین دلیل درخواست می کنم مسئولان موسسه استاندارد به شورای شهر درباره استاندارد خودروها گزارش بدهند.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شورااقبال شاکری نیز گفت: اجازه بدهید کاری که کمیسیون عمران و حمل و نقل درباره رسیدگی به پرونده حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا شروع کرده، به سرانجام برسد و مطالبات شورا از شهرداری و دستگاه های اجرایی را روشن کند؛ زیرا برای جلوگیری از حوادث مشابه، از موسسه استاندارد، پلیس راهور، وزارت کشور و بعضی سازمان های اجرایی مطالبه داریم. بنابراین خواهشمندم دوستان فشار نیاورند که گزارش زودتر تمام شود و اجازه دهند فرایند تخصصی بررسی حادثه به کار خود ادامه دهد.

محسن سرخو گفت: نتایج بررسی حادثه نشان داده که همه بخش های دخیل،‌ کمابیش قصور داشته اند که همین منجر به وقوع این حادثه شده است. اما مسائل مدیریتی، کنترلی و نظارتی بخش اصلی کار ماست. من در همین زمینه،‌10 روز پیش نامه ای به معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری نوشتم که جواب آن هنوز نیامده و سوال کرده ام که ضوابط تعیین شرکت های خصوصی اتوبوس رانی برای فعالیت در شهرداری چیست. آیا کنترل دوره ای روی رانندگان که عامل اصلی حوادث هستند، صورت می گیرد؟ آیا وضعیت لوازم یدکی و لاستیک های اتوبوس ها ثبت و ضبط می شود؟

وی ادامه داد: جلسه اخیر کمیته حمل و نقل شورا درباره ایمن سازی حمل و نقل عمومی بود و مسئولان حمل و نقل شهرداری هم در این زمینه همکاری خوبی داشتند. اما جالب است بدانید که صندلی های مترو هم عینا مشابه صندلی های اتوبوس حادثه ساز است.

احمد دنیامالی نیز گفت: مرجع قضایی به پیگیری این حادثه پرداخته و اقداماتی را نیز در همین راستا انجام داده است. ضمن اینکه دستکاری سیستم ثبت و کنترل سرعت توسط شرکت سازنده اتوبوس صورت نگرفته، بلکه بعضا توسط اپراتورها و شخص رانندگان اتوبوس انجام شده است.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شورابر اساس این گزارش، عبدالحسین مختاباد در جلسه علنی امروز شورای شهر تهران طی تذکری خطاب به شهرداری گفت: در حادثه سقوط جرثقیل تاورکرین در خیابان دیباجی دو کارگر نصاب جان خود را از دست دادند و یکی دیگر از آنها حال خوبی ندارد که من به بازدید از وی و محل حادثه رفته ام.

وی ادامه داد: دو مشکل اصلی تهران در حال حاضر را می توان این تاورها و گودبرداری های غیراصولی دانست که در سال های اخیر کشته های بسیاری بر جای گذاشته است.

مختاباد افزود: در بررسی های به عمل آمده مشخص شد که این تاورها فرانسوی و ساخت 40 سال پیش هستند که عده ای سودجو آنها را به یک دهم قیمت واقعی خریداری کرده و نصب می کنند و هیچ نظارتی بر فعالیت آنها اعمال نمی شود.عضو شورای شهر تهران اضافه کرد: سازمان نظام مهندسی می گوید از کشور فروشنده سوال کرده ایم که چرا این تاورها را به مردم می فروشید و پاسخ داده اند مگر شما از اینها استفاده می کنید؟ ما اینها را به عنوان آهن قراضه می فروشیم!

وی تاکید کرد: نصب این تاورها در شهر باعث سد معبر و ایجاد مزاحمت برای مردم می شود. از سوی دیگر، هر لحظه ممکن است روی سر مردم خراب شوند و سقوط کنند و تلفات دیگری به بار بیاورند.مختاباد در پایان خواستار رسیدگی و بررسی جدی کمیسیون های تخصصی شورا به حادثه خیابان دیباجی شد.

همچنین محمد حقانی در جلسه علنی امروز شورای اسلامی شهر تهران درباره قطع درختان پارکی در فرمانیه گفت: حکم مقام قضایی برای تخریب ابنیه موجود در این پارک بوده، اما در عمل این اتفاق نیفتاد و رای با اجرا تفاوت داشت و 140- 130 درخت 20 ساله پارک، قلع و قمع شدند.

وی ادامه داد: عدول از حدود حکم، خودش تخلف است؛ چه برسد به قطع درختان قدیمی پارک عمومی که طبق قانون حفظ و گسترش فضای سبز، تنها در حوزه اختیارات شهرداری است. البته شهردار منطقه یک، آقای یزدانی و معاون خدمات شهری شهرداری، آقای عبداللهی به سرعت وارد عمل شدند و موضوع را پیگیری کردند، اما ماموران شهرداری که قصد مداخله در موضوع را داشتند، بازداشت شده اند.

حقانی افزود: با این که حکم جلب مالک دریافت شده، اما در جوار این پارک، پارک دیگری به نام نسیم قرار دارد که به دنبال همین قضیه و گرفتن حکم برای ساخت و ساز است. به همین دلیل از ارگان های دولتی درخواست داریم چنانچه قصد فروش زمین های خود را که در پهنه G قرار گرفته اند، دارند، ابتدا آنها را برای فروش به شهرداری تهران عرضه کنند.

بر اساس این گزارش، شصت و ششمین جلسه شورای شهر تهران صبح امروز با حضور اکثریت اعضاء برگزار شد.

در این جلسه فاطمه دانشور رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران غایب بود.

از حضور سلطانی‌فر تا ارائه گزارش حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا به شوراحجت‌الاسلام شهاب مرادی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران- مجتبی عبدالهی معاون امور خدمات شهری شهرداری-حجت‌الاسلام میثم امرودی معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری- تشکری هاشمی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران- پیمان سنندجی مدیر عامل شرکت اتوبوسرانی حضور داشتند.

مانند جلسات گذشته، عباس شیبانی عضو منظم شورا قبل از شروع جلسه و راس ساعت 8 و 30 دقیقه در جلسه حاضر بود.

در این جلسه مسعود سلطانی فر معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری به عنوان مهمان ویژه و سخنران حضور داشت.

احمد مسجد جامعی رئیس شورای شهر تهران در ساعات اولیه جلسه به دلیل حضور در مراسم تشییع حسین پرتوی عکاس لحظه‌های انقلاب حضور نداشت که در ادامه در جلسه حاضر شد.

یکی از اتفاقات جلسه امروز شورای شهر تهران، تغییر در محل نشستن اعضاء شورا بود که اعضاء برای پیدا کردن محل نشستن خود کمی سردرگم بودند.

به جزء آقایان مهدی چمران، عباش شیبانی، مرتضی طلایی و خانم‌ها معصومه آباد و فاطمه دانشور ، محل نشستن دیگر اعضاء تغییر پیدا کرده بود.

این تغییرات یک نکته مهم هم به همراه داشت و نشستن حافظی و دبیر در کنار هم بود به طوری که این دو عضو شورای شهر در چند جلسه گذشته بارها از خجالت یکدیگر در آمده بودند.

در جلسه امروز و زمانی که اسماعیل دوستی در حال صحبت بود،حجت الاسلام شهاب مرادی در حال گفت‌وگو با همکاران خود در شهرداری بود که مورد انتقاد دوستی قرار گرفت و با صدای بلند گفت: آقای مرادی حرف نزنید.

بیشترین وقت جلسه امروز شورای شهر به سخنرانی سلطانی فر رئیس سازمان میراث فرهنکی،صنایع دستی و گردشگری و همچنین به نظرات و پیشنهادات اعضاء اختصاص داده شد.

در ادامه جلسه احمد دنیامالی پشت تریبون قرار گرفت و گزارش کمیسیون عمران و حمل و نقل شورا را در رابطه با حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیای شهری در اتوبان آزادگان را با تمام جزئیات تشریح کرد.

زمانی که دنیامالی گزارش خود را مطرح کرد با تذکر حکیمی پور مواجه شد و خطاب به دنیامالی گفت: اگر این گزارش را بخواهید کامل مطرح کنید به دیگر دستورات جلسه نخواهیم رسید.

مسجد جامعی هم در پاسخ به تذکر حکیمی پور گفت: قطعا ارائه این گونه گزارشات لازم است چرا که 8 شهروند در این حادثه جان خود را از دست داده‌اند و بیان گزارشات می‌تواند باعث ساماندهی در ارائه خدمات بشود.

مسجد جامعی گفت: تفاوت ادبیات و رفتار شهرداری در دو حادثه، ناشی از حساسیت شوراست.

در این جلسه جزییات حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیا و کشته شدن 8 نفر از شهروندان اعلام شد.

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران با اشاره به گزارش کمیسیون در رابطه با حادثه واژگونی اتوبوس اسکانیای شهری در اتوبان آزادگان گفت: علت اصلی حادثه سرعت بالای اتوبوس بوده ضمن اینکه این اتوبوس فاقد معاینه فنی بوده است.


مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.irارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.
منبع: فارس

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس