در همین رابطه با «سید محمدحسین هاشمی» معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی که مسئولیت برگزاری هفتههای فیلم در این معاونت قرار دارد گفتوگو کردیم و دربارهروند برگزاری هفته فیلم از او پرسیدیم؛ وی در این باره گفت: برگزاری یک هفته فیلم شبیه برگزاری یک فعالیت فرهنگی، تحت عنوان جشنواره، هفته فرهنگی یا نمایش فرهنگی یا هفته فیلم سینمایی است.
وی با اشاره به شبکه نمایندگیهای فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطاتدر کشورهای مختلف افزود: این رایزنیهای فرهنگی هستند که تشخیص میدهند که هفتهها یا فعالیتهای فرهنگی به چه نحوی برگزار شود و پیشنهاد برگزاری هفته فیلم ابتدا توسط رایزنیها به سازمان منعکس میشود به عبارتی رایزنیها پس از بررسی و هماهنگی لازم با مقامات فرهنگی و مسئولان سینمایی کشورهای مختلف هفته فیلم و یا هفته فرهنگی را پیشنهاد میکنند و سازمان بر اساس درخواست رایزنیها اقدام میکند.
* شرایط داخلی فیلمهای هفته فیلم شامل داشتن پیام و تکنیک مناسب و خرید حقرایت است
هاشمی با بیان اینکه باید بین هفتههای فیلم برگزار شده توسط جشنوارهها و فعالان سینمایی دیگر در خارج از کشور و هفتههای فیلم سازمان فرهنگ و ارتباطات تفاوت قائل بود و معاونت فرهنگی تنها در این مورد پاسخگوست، ادامه داد: سازمان در معاونت فرهنگی کمیتهای دارد که نیازها را بررسی میکند و بر اساس چند آیتم تصمیم میگیرد چه فیلمهایی را انتخاب و به این هفتههای فیلم ارسال کند.
وی درباره این آیتمها چنین توضیح داد: یک شرایطی در داخل و شرایطی نیز در کشورهای میزبان هفته فیلم وجود دارد که باید همه آنها را در نظر بگیریم؛ شرایط داخلی عبارتست از اینکه علاوه بر اینکه موضوع فیلم باید پیامدار باشد ما باید مجوز لازم که همان حق رایت است را از صاحب فیلم خریداری کنیم که یکی از مشکلات ما این است.
هاشمی با بیان اینکه رایزنیها بدون اجازه صاحبان و تهیهکنندگان فیلم اجازه انتخاب هر فیلم و نمایش آن را نداریم، افزود: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در وهله اول فیلمهایی را که دارای پروانه نمایشهستند را با هماهنگی وزارت فرهنگ انتخاب میکند و از میان آنها پس از اینکه توانستیم موافقت صاحبان فیلم را کسب کنیم فیلمهایی را برای نمایش در خارجانتخاب میکنیم؛ پس شرایط ما در داخل نخست پیام فیلم، بعد تکنیک آن است و سپس مرحله اصلی یعنی مجوزی است که از طریق خرید حق رایت از صاحب فیلم، تهیه میشود.
* فیلمهای پیشنهادی سازمان فرهنگ و ارتباطات باید به تایید مقامات فرهنگی کشور میزبان برسد
وی با بیان اینکه اگر بتوانیم مشکل حقرایت را حل کنیم فیلمهای بیشتری در هفتههای فیلم شرکت میکنند، تصریح کرد: از آن طرف ما باید شرایط میزبان را در نظر بگیریم چون هرجا و هر فیلمی امکان نمایش در خارج ندارد لذا ما مجموعه فیلمی پیشنهاد میدهیم و رایزنی با مقامات و مسئولان سینمایی کشور مقصد هماهنگی لازم را انجام میدهد و از میان مجموعه پیشنهادی، میزبان فیلمهایی را برای نمایش انتخاب میکند و باید گفت اینگونه نیست که فیلمهایی که معرفی میکنیمهمه آنها نمایش داشته باشد بلکه از مجموعه فیلمهایی که ما حق رایت داریم و مورد تائید فرهنگی ما هست لیستی از نام و مشخصات به همراه DVD ارسال میشود و پس از بررسی و موافقت دولتهای میزبان هفته فیلم شکل میگیرد و پس از آن ما سعی میکنیم کارگردان تهیهکننده و یکی دو نفر از بازیگران به همراه بروشور و اطلاعات لازم را ارسال کنیم.
* وزارت ارشاد و بنیاد فارابی نیز از سازمان فرهنگ و ارتباطات حقرایت میگیرند!
سوال بعدی ما درباره حقرایتی است که برای اکران فیلمها در هفتههای فیلم توسط سازمان فرهنگ و ارتباطات خریداری میشود؛ نکته جالب در این بین آن است که دولت خود به تهیهکنندگان پول میدهد تا فیلمهایی در کشور ساخته شود و بعد خود حقرایت آنها را برای نمایش در خارج از کشور میخرد؛ سید محمدحسین هاشمی این نکته را تایید میکند و میگوید: خود وزارت ارشاد و بنیاد فارابی هم از ما حقرایت دریافت میکند و سالهاست که مبالغ قابل توجهی توسط سازمان برای این منظور پرداخته شده است.
وی افزود: متاسفانه الان مبالغ حقرایت هنگفت شده و به یکی از مشکلات جدی ما برای تهیه این فیلمها و ایجاد امکان نمایش در خارج از کشور تبدیل شده است آن هم در این کمبود بودجهای که با آن دست به گریبانیم؛ البته فیلمهایی که بتوانیم میخریم و توان خرید حقرایت فیلمهایی که حقرایت آنها بالای 150 میلیون است را نداریم.
هاشمی ادامه داد: فیلمهایی هست که یا حقرایت آن را کامل میپردازیم یا با مشارکت [مالی] وزارت ارشاد و سازمان سینمایی این حقرایت را کسب میکنیم.
* به هیچ وجه اجازه نمایش فیلمهای مسئلهدار را در خارج از کشور نمیدهیم/ در کارنامه ما فیلمهای ارزشی فراوانی دیده میشود
هر چند معضل حقرایت یک معضل جدی است اما بالاخره فیلمهایی که در هفتههای فیلم به نمایش درآمده دارای محتوای نامطلوبی است؛ میزان دقت در محتوای فیلمها سوال بعدی بود که معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات در این باره گفت: ما به هیچ وجه اجازه نمیدهیم که فیلمی که با وضع فرهنگی ما و در واقع با پیامی که به دنبال انتقال آن از جمهوری اسلامی هستیم درخارج به نمایش درآید.
وی افزود: ممکن است فیلمی در داخل کشور نقد شده باشد و بر اساس برآورد صاحبان هنر پیرامون تکنیک یا پیام یا محتوایش نقدهایی باشد اما به هیچ وجه فیلمهای مسئلهدار را اجازه نمیدهیم البته سازمان فرهنگ و ارتباطات در کارنامه خودش در هفتههای فیلم، فیلمهای ارزشی فراوانی را نمایش داده که به عنوان مثال الان در مسکو فیلم «روزهای زندگی» در حال نمایش است.
وی به مشکل گزینشی بودن فیلمها اشاره و تصریح کرد: نمیتوان فیلم را در یک کشور چند بار نمایش داد اما فیلمهای متعددیدر کشورهای گوناگون با محوریت مقاومت و دفاع مقدس و ارزشهای فرهنگی خودمان در کشورهایی چون الجزایر، تونس، فیلیپین نمایش داشته مثلا فیلم «بازمانده»، «اتوبوس شب»، «روز سوم»، «کودک و فرشته»، «روزهای زندگی»، «33 روز»، «آخرین ملکه زمین»، «بیگانگان»، «شکارچی شنبه»، «جایی برای زندگی»، «از کرخه تا راین» و «میم مثل مادر» و خیلی از این فیلمها در کارنامه هفتههای فیلم وجود دارد اما تکرار فیلم در این هفتههای فیلم امکان ندارد یعنی در مسکو که هفته فیلم برگزار شد باید فیلمهای جدیدی نسبت به قبل نمایش داده میشد.
فیلم «چهل سالگی» اما یکی از فیلمهای اکران شده در هفته فیلم مسکو بوده است که علاوه بر فیلم کارگردان و بازیگر آن نیز به این کشور اعزام شدهاند؛ برخی از انتقادات به این فیلم برای به اطلاع آقای هاشمی رسید و وی پس از اطلاع از این انتقادات گفت: من ایراداتی که هست را میپذیرم اگر چنین انتقاداتی به این فیلم بوده این انتقاد را میپذیریم؛ مسلما این فیلم بر اساس روال معمولی که بوده انتخاب شده و ممکن است مقامات روسی از میان عناوین ارسالی ما اینها را انتخاب کرده باشند البته اگر واقعا این ارزیابی از فیلم شده که فیلمی منفی است این نقد وارد است و قبول داریم.
* مستند در سبد هفتههای فیلم در خارج از کشور قرار دارد
سیدمحمدحسین هاشمی در بخش دیگری از این گفتوگو درباره میزان نمایش فیلمهای مستند در این هفتههای فیلم و عدم حضور این گونه فیلمها در هفتههای فیلم گفت: مستند هم داشتهایم اما دوستان فکر میکنند ما میتوانیم هر مستندی را در خارج نمایش دهیم اما در واقع این به شرایط کشورها بستگی دارد؛ شرایط آنها خیلی مهم است و آنها باید اجازه بدهند و ما مستندهایی داشتیم که خواستیم در کشوری اکران شود اما کشور میزبان اجازه اکران نداده است.
وی افزود: البته ما برای هر هفته فیلم حداقل 10 ـ 12 فیلم به کشورهای میزبان ارسال میکنیم و این کشورها از میان آنها انتخاب میکند و این در برگزاری هفتههای فیلم تعارف است و درباره کارهای هنری دیگر نیز اینگونه است و هفته فیلم و فرهنگ کشورهای دیگر در کشور ما نیز شاهد عبور از این مراحل است.
هاشمی درباره میزانحضور مستندها در هفتههای فیلم گفت: آماری در این باره ندارم اما به خاطرم هست که کارهای مستندی در لبنان و هند نمایش دادیم و هفته فیلم مقاومت که سازمان در آنها مشارکت دارد سال قبل هم در هفت کشور برگزار شد که بخشی از این فیلمها مستند بوده است.
* رایزنیها برای اکران عمومی فیلمها و پخش آنها از تلویزیونها تلاش خوبی کردهاند
معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات همچنین درباره تلاش رایزنیها برای اکران عمومی فیلمهای ایرانی گفت: برگزاری هفتههای فیلم فرآیندی دارد که به مبادلات فرهنگی دو کشور مربوط میشود اما بحث پخش و اکران فیلمها در کشورها فرآیند دیگر و مسیری دیگر دارد؛ رایزنیها بسیار در زمینه فعال عمل کردهاند.
وی افزود: اضافه بر هفتههای فیلم بسیاری از فیلمهای مجوزدار ما از شبکههای تلویزیونی کشورهای مختلف به نمایش در آمده است که فیلمهای بسیار خوبی در میان آنها بوده است و علاوه بر این برای اکران عمومی در کشورهای مختلف تلاش شده که اخیرا فیلم «چ» آقای حاتمیکیا در مالزی به نمایش درآمد و اکران شد و قبل از آن در امارات با همکاری باشگاه ایرانیان اکرانهایی داشتیم و ما در طول سال اقداماتی از این دست با همکاری صاحبان فیلم انجام میدهیم که فیلمها اکران عمومی پیدا کنند.