در ایران نیز در جریان سالهای 8 سال دفاع مقدس و پس از آن نام و تصویر این سلاح ضد زره افسانه ای، به بخشی از خاطرات ملت ایران بدل شده است. کمتر تصویر و یا خاطره ای از دفاع مقدس را می توان پیدا کرد که اثری از این سلاح در آن نباشد.
عمده افراد آر پی جی 7 را با راکت معروف 85 میلی متری آن می شناسند که از گونه شدیدالانفجار ضد تانک است و در بسیاری از کشورها برای درگیر شدن با زره پوش ها، سنگرهای تقویت شده، تجمعات دشمن و حتی بر علیه بالگردها نیز به کار می رود. اما با پیشرفت علوم و افزایش زره تانک ها و زره پوشها و تقویت توان در برابر راکت آر پی جی 7 این سلاح کم کم ارزش عملیاتی خود را با راکت کالیبر 85 میلی متری از دست داد.
این راکت امروزه بیشتر بر علیه اهداف سبکی مثل جیپ های هامر آمریکایی یا افراد سنگر گرفته در در یک محل نه چندان تقویت شده مناسب است. اما برای پاسخ به این نیازهای جدید طیف گسترده ای از سرهای جنگی مخصوص راکت انداز آرپی جی و مدل های جدیدی از پرتابگرهای آن توسط کشورهای مختلف ساخته شده است که هر کدام از آنها برای امری خاص به کار می روند.
در ادامه این مطلب با برخی از این راکتها که توسط کشورهای مختلف از جمله ایران ساخته شده است آشنا خواهید شد.
راکت TBG-7
راکت مورد نظر توسط صنایع نظامی اتحاد شوروی سابق ساخته شده است و دارای ظاهری متفاوت نسبت به سایر راکتهای خانواده آر پی جی 7 می باشد. تصور کنید که یک گروه از نیروهای پیاده خودی در حال پیشروی در یک شهر برای پاکسازی آن هستند و ناگهان از چند نقطه از درون یک خانه که توسط دشمن تسخیر شده به آنان شلیک می شود. با سر جنگی معمولی آر پی جی 7 تنها می تواند یکی از چند گروه نیروهای دشمن را نابود کند.
راکت مورد نظر اما بر خلاف گونه های شدید الانفجار از گونه "ترموباریک" بوده و برای نابودی دشمن در فضاهای بسته به کار می رود. این سر جنگی پس از رسیدن به هدف خود علاوه بر ایجاد یک انفجار دو مرحله ای گرما و فشار زیادی را به وجود آورده و همچنین اکسیژن محیط اطراف خود را نیز جذب می کند و در می تواند باعث خفه شدن نیروهای دشمن شود.
وزن این راکت در حدود 4.5 کیلوگرم بوده و کالیبر آن در بخش سر جنگی 105 میلی متر می باشد.
راکت PG-7R
همان گونه که در ابتدای متن اشاره شد یکی از وظایف اصلی راکت انداز آر پی جی 7 نابود تانک های دشمن بود که با وجود پیشرفت در سامانه های دفاعی و زره تانکهای جدید این کار برای راکت های قدیمی آر پی جی 7 ناممکن شد. راکت PG-7R در حقیقت راکت مورد استفاده در راکت انداز RPG-29 است که برای استفاده بر روی آر پی جی 7 آماده شده است.
رزمندگان حماس مجهز به RPG-29 و RPG-7 مجهز به راکت PG-7R
این راکت 4.5 کیلوگرم وزن داشته و می تواند به زرهی به قطر 650 میلی متر مجهز به واکنش دهنده های انفجاری نفوذ کند. این سرجنگی سابقه نفود به زره تانک چلنجر انگلیسی از جلو را نیز در کارنامه خود دارد.
RGP-7AP
راکت بعدی در لیست ما ساخت صنایع دفاعی کشور پاکستان این است. این راکت دارای مکانیزم منفجر شونده در هوا بوده و به طور خاص برای از بین بردن نیروی های پیاده دشمن و آسیب زدن به تاسیسات به کار می رود. این راکت 40 میلی متری بردی در حدود 1500 متر داشته و شعاع مرگباری آن 15 متر است.
وزن این راکت 2.85 کیلوگرم بوده و در درون آن علاوه بر مواد منفجره 850 عدد گلوله فلزی کوچک را نیز حمل می کند که در هنگام انفجار در ارتفاع بالاتر از سطح زمین اثر بسیار مخربی بر روی نیروهای پیاده دشمن دارد.
راکت نافذ
راکت نافذ ساخت صنایع دفاعی ایران برای نفوذ بیشتر در زرهها طراحی و ساخته شده و به نظر میرسد این وزن بیشتر به سرجنگی کارآمدتر اختصاص یافته باشد.
در نتیجه در مقایسه با راکت فوق با وجود برد مؤثر 200 متری که بیانگر 33 درصد کاهش است و سرعت شلیک 112 متر بر ثانیه (حدود 6 درصد کمتر) و سرعت بیشینه 270 متر بر ثانیه (10 درصد کمتر) تا 500 میلیمتر (حدود 67 درصد بیشتر) در زرهها نفوذ میکند. این راکت 96 سانتیمتری هم با بالکهایی مشابه نمونههای موجود در راکت فتح پایدار میشود.
نرخ شلیک این راکت 4 تیر بر دقیقه، نوع سرجنگی آن HEAT تک مرحلهای و نوع فیوز مورد استفاده در آن از نوع الکترومکانیکی ضربهای است. نافذ هم با راکتانداز RPG-7 شلیک میشود. یک نمونه با سرجنگی دو مرحلهای از راکت نافذ نیز توسعه یافته که برای انهدام زرههای واکنشی مورد استفاده قرار میگیرد. وزن این راکت 2.7 کیلوگرم است.
راکت غدیر
این راکت که دارای سرجنگی دو مرحلهای است از جدیدترین تولیدات صنایع دفاعی کشور بوده که برای انهدام تانکهای سنگین خصوصاً با زره پیشرفته واکنشی انفجاری و سایر انواع ادوات زرهی طراحی و ساخته شده است.
همچنین این راکت به دلیل قدرت نفوذ بالا، برای انهدام استحکامات بتنی و پناهگاههای حفاظت شده نیز بسیار مؤثر است. میزان نفوذ این راکت کالیبر 105 میلیمتری در زره اصلی تانک پس از غلبه بر زره واکنشی اولیه معادل 600 میلیمتر یا بیشتر است. فیوز آن از نوع الکترومکانیکی بوده و با راکتانداز RPG-29 پرتاب میشود.
راکت 1100 میلیمتری و 6.7 کیلوگرمی غدیر دارای 8 پره پایدار کننده است و عمده انرژی پیشران قبل از خروج از لوله به آن داده میشود، برخلاف برخی سلاحهای دوشپرتاب که یک پیشران ضعیف اولیه راکت را از محل پرتاب دور کرده و سپس پیشران اصلی به کار میافتد.
برد مؤثر این سلاح قدرتمند به 500 متر میرسد که هر چند کمتر از راکت ظفر است اما میزان نفوذ آن بسیار بیشتر و سرعت پرتاب اولیه آن نیز کمتر از صوت بوده و کاربرد آن را به صورت دوشپرتاب راحتتر نموده است.
این سلاحها که قیمت هر گلوله آن بسیار پایینتر از موشکهای ضدتانک است بخشی از بدنه دفاع ضد زره نیروهای مسلح را تشکیل داده و برای انهدام اهداف در مسافتهای نزدیک و یا اهداف کم تحرک نیاز به موشکهای چند هزار دلاری ضدتانک را بسیار کاهش میدهند.
به عنوان مثال قیمت هر گلوله RPG-29 به گفته منابع خارجی 300 دلار و خود قبضه نیز 500 دلار است در حالی که یک موشک ضد زره تاو قیمتی در حدود 25000 دلار دارد.
راکت OG-7V
آخرین راکت در لیست ما به نوعی متفاوت ترین عضو راکت های قابل پرتاب از RPG-7 می باشد. این راکت بسیار کوچک به صورت خاص برای مقابله با نیروهای پیاده نظام دشمن طراحی و ساخته شده است. این راکت با وزن 2 کیلوگرم و کالیبر 40 میلی متر به صورت خاص با قابل ترکش شوندگی برای مقابله با نیروهای پیاده طراحی شده است.
برد این راکت در حدود 350 متر بوده و شعاع تخریب آن 150 متر است. امروزه نیروهای ارتش عراق در مقابله با نیروهای تروریستی در حجم بالایی از این راکت استفاده می کنند.