به گزارش مشرق، انتظار بهبود خدمات پروازی پس از متنوع‌سازی و آزادسازی قیمت بلیت هواپیما کمتر از آنچه تصور می‌شد جای خود را به نارضایتی داد. ماه‌ها پیش از اجرای تکلیف قانونی برنامه پنجم توسعه اغلب مسئولان و دست‌اندرکاران صنعت حمل‌ونقل هوایی کشوری بر پیامدهای مثبت آزادسازی قیمت بلیت هواپیما هم برای ایرلاین‌ها و هم برای مردم تاکید می‌کردند.

یکی از این اثرات تنوع خدمات متناسب با تقاضا بود که هم قائم مقام وزیر راه و شهرسازی درامور هوانوردی و هواشناسی، هم رئیس سازمان هواپیمایی کشوری و هم غوابش دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی روی آن مانور دادند. گرچه در این مانور یک سری ناهماهنگی‌ها در زیرمجموعه‌های وزارت راه و شهرسازی مشهود بود.

غوابش در این‌باره گفته بود: توسعه و استفاده بهینه از زیرساخت‌ها، قیمت‌ها واقعی و شفاف، افزایش قیمت و کاهش قیمت متناسب با کشش بازار و تقاضای مصرف‌کننده اثرات آزادسازی بلیت هواپیماست.

چندی پس از این اظهارنظر امیدوارکننده، نوریان قائم مقام وزیر اواخر خردادماه از آغاز آزادسازی قیمت بلیت هواپیما خبر داد و گفته بود:‌ «متنوع‌سازی قیمت بلیت هواپیما از 28 اردیبهشت امسال آغاز شده ضمن آن‌که آزادسازی  قیمت‌ها نیز آغاز شده است. در آزادسازی قیمت‌ها، آزادسازی نرخ و مسیر مطرح است و اگر ایرلاین‌ها نرخ را بی حساب و کتاب اعلام کنند مردم دیگر تمایلی به استفاده از سفرهای هوایی ندارند و شرکت هوایی شکست می‌خورد.»

وی این را هم گفته بود که با آزادسازی قیمت بلیت هواپیما در نقاط محروم و شهرهای کوچک نه پروازها قطع می‌شود و نه این‌که نرخ‌های آن بالا و پایین می‌شود تا شرایط نامناسبی برای مردم به‌وجود نیاید.

اندکی از اظهارات خوشبینانه مسئولان و دست‌اندرکاران دور شده و از نزدیک نگاهی به واقعیت‌های روزهای سپری شده از آزادسازی قیمت بلیت می‌اندازیم. قیمت‌ها بر خلاف ادعا پس از آزادسازی شفاف نشده است، حداقل مصرف‌کنندگان (مردم) ارقام مختلفی را برای نرخ بلیت یک مسیر هوایی اعلام می‌کنند.

قیمت‌هایی که در برخی موارد با هم فاصله چند صد هزار تومانی دارند. از همه مهم‌تر بحث تاخیرات پروازی است که به گواه اکثر مسافران خطوط هوایی کشور پس از آزادسازی نه تنها بهتر نشده بلکه به مراتب از وضعیت دو ماه پیش وخیم‌تر نیز شده است.

علاوه بر مردم، بهارستانی‌ها هم از وضعیت موجود حمل‌ونقل هوایی رضایت چندانی ندارند و اقدام دولت در خصوص آزادسازی قیمت بلیت را شتابزده و به دور از کارهای کارشناسی ارزیابی می‌کنند.

*آزادسازی هیچ تاثیری برای بهره‌برداران نداشت

عضو کمیسیون عمران مجلس با اشاره به این‌که آزادسازی قیمت بلیت هواپیما با توجه به شرایط اقتصادی کشور اقدامی شتابزده بود، گفت: با توجه به رکود تورمی حاکم بر کشور دولت کارهایی را  در حوزه اقتصادی انجام داده که قابل تقدیر است، اما به هر حال در مدت سپری شده از آزادسازی قیمت بلیت هواپیما، بهره‌برداران از سطح خدمات پروازی رضایت ندارند.

محمد ابراهیم محبی با اشاره به این‌که تلاش‌هایی در راستای افزایش سطح خدمات پروازی انجام شده است، بیان کرد: افزایش قیمت بلیت هواپیما باعث شده تا سطح عددی  افراد استفاده کننده از خدمات پروازی کاهش یابد. متاسفانه به دلیل افزایش قیمت ها استقبال از حمل‌ونقل هوایی کم شده و یک پارادوکس در این بخش را به‌وجود آورده است.

وی با تاکید بر این‌که آزادسازی قیمت بلیت هواپیما در عمل هیچ تاثیری برای بهره‌برداران نداشته است، تصریح کرد: متنوع‌سازی و آزادسازی قیمت بلیت هواپیما در یکی دو ماه اخیر سبب شده تا مردم در خیلی از موارد از حمل و نقل هوایی محروم شده و به سمت استفاده از سایر شقوق حمل‌ونقل از جمله ریلی و جاده ای حرکت کنند.

وی در ادامه با انتقاد از تاخیر پروازی به‌عنوان یکی از معضلات همیشگی حمل‌ونقل هوایی ایران، گفت: تاخیر پروازی در ایران به یک امر روتینی برای ایرلاین‌ها تبدیل شده و برنامه های پرواز با تاخیر اعلام می‌شود.

عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان این‌که پرواز دیروز بنده با تاخیر بیش از یک ساعت انجام شد، افزود: تاخیر پروازی برای برخی شرکت‌های هواپیمایی قدیمی داخلی به یک امر عادی تبدیل شده است، در حال حاضر فقط کافی است اسم یکی از ایرلاین‌ها را ببرید بلافاصله می‌گویند پرواز این شرکت با تاخیر انجام می‌شود.

محبی با ابراز تاسف در رابطه با همیشگی شدن تاخیرات پروازی شرکت‌های هواپیمایی داخلی، یادآور شد: در شرکت‌های هواپیمایی خارجی تاخیر پروازی به ندرت دیده می‌شود و چنانچه این اتفاق برای پروازی روی دهد برای جبران آن خسارت پرداخت خواهد شد.

وی با بیان این‌که این در حالی است که در ایران آقایان نمی‌خواهند وارد بحث جریمه ایرلاین‌ها بابت تاخیرات پروازی شوند، تاکید کرد: اگر بابت تاخیرات پروازی، ایرلاین‌های داخلی جریمه می‌شدند این مشکل برای همیشه برطرف می‌شد.

*فاصله خدمات پروازی ایرلاین‌های ایرانی و خارجی از زمین تا آسمان

حال به سراغ مسافران در فرودگاه بین‌المللی مهرآباد می‌رویم. یکی از مسافران که خود را سلامی معرفی می‌کند با انتقاد از خدمات ارائه شده از سوی شرکت‌های هواپیمایی داخلی در پروازها می‌گوید: به دلیل شغلی که دارم معمولا سفرهای متعدد داخلی و خارجی دارم که برای انجام آنها از هواپیما استفاده می‌کنم، اما فاصله خدمات پروازی ایرلاین‌های ایرانی و خارجی به مسافران از زمین تا آسمان است.

وی با بیان این‌که چندی پیش به یکی از کشورهای اروپایی سفری داشتم، بیان کرد: مسیر رفت و برگشت این سفر هوایی با یکدیگر متفاوت بود، چراکه در مسیر رفت با یکی از ایرلاین‌های معروف در زمینه تاخیر پرواز  انجام شد اما در مسیر برگشت با هواپیمایی اتریش (AUSTRIA).

سلامی با بیان این‌که ایرلاین داخلی پرواز رفت را با حدود 4 ساعت تاخیر انجام داد، خاطرنشان کرد: این در حالی بود که  در مسیر برگشت هواپیمایی اتریش بدون هیچ تاخیر در زمان مندرج شده بلیت فرودگاه‌ را به مقصد تهران ترک کرد.

وی با بیان این‌که وضعیت خدمات پروازی ایرلاین‌های داخلی به هیچ وجه با ایرلاین‌های خارجی قابل مقایسه نیست، تاکید کرد: با وجود افزایش چند برابر قیمت‌ها با آزادسازی اما خدمات پروازی شرکت‌های هواپیمایی بسیار ضعیف است.این در حالی است که کیفیت خدمات پروازی هواپیمایی اتریش در سطح بسیار مطلوبی قرار داشت و همه مسافران از برخورد مهمانداران ابراز رضایت داشتند.

*خستگی سفر 24 ساعته با قطار از سفر هوایی کمتر است

مسافر دیگری نیز درباره تجربه پرواز خارجی که داشته می‌گوید: چندی پیش با هواپیمایی قطرایرویز عازم برزیل بودم، برای انجام این پرواز ابتدا باید به دوحه و از آنجا به سائوپائولو می‌رفتم. پرواز تهران-دوحه راس ساعت درج شده در بلیت یعنی دقیقا  5 صبح فرودگاه امام خمینی را به سمت دوحه ترک کرد، ضمن آن‌که در طول حدود دو ساعت پرواز  دو بار از مسافران با غذاهای گرم پذیرایی شد.

وی با بیان این‌که کیفیت این پرواز بسیار عالی بود، ادامه داد: در پرواز 16 ساعته قطر- برزیل 5 نوبت از مسافران پذیرایی شد و هیچ محدودیتی در زمینه چای و غذا وجود نداشت.

وی تاکیر کرد: از همه مهم‌تر آرامشی است که پروازهای خارجی دارند، خدمه پروازی تمام تلاش خود را به کار می‌بندند تا یک محیط بی سروصدا را برای مسافران فراهم کنند و به نظر می‌رسد برای این کار آموزش‌های خاصی دیده‌اند. اما در پروازهای داخلی چیزی به نام آرامش وجود ندارد و یک سفر یک و نیم ساعته هوایی بیش از سفر 24 ساعته با قطارهای معمولی به اصطلاح اتوبوسی خسته‌کننده‌تر است.

مسافر دیگری که خود را شریفی معرفی می‌کند می‌گوید دل خوشی از شرکت‌های هواپیمایی داخلی ندارد. وی با بیان این‌که چند سالی است به دلیل شغلش چاره‌ای جز مسافرت با هواپیما ندارد، بیان کرد: همه امید ما به آزادسازی قیمت بلیت هواپیما بود و امیدوار بودیم پس از اجرای این کار مصائب و مشکلات حمل‌ونقل هوایی برطرف می‌شود. اما متاسفانه در دو ماه اخیر وضعیت نه تنها بهتر نشده بلکه با آرزوی دوران پیش از آزادسازی را می‌کنیم.

وی با بیان این‌که یکی از گرفتاری‌های مسافران در بخش حمل‌ونقل هوایی کشور تاخیرات بسیار زیاد ایرلاین‌ها در انجام پرواز است، گفت: چند وقت پیش با هواپیمای یکی از سه شرکت بزرگ هواپیمایی کشور از بوشهر عازم تهران بودم. با وجود آن‌که می دانستم پروازهای این شرکت مدت‌هاست با تاخیرات چندین ساعته انجام می شود اما باز هم بلیت این ایرلاین را خریداری کردم. نتیجه خوشبینی بیجای من به انجام به موقع پرواز تاخیر سه ساعته‌ای بود که تاوان بدی بابت آن پرداخت کردم.

شریفی با طرح این پرسش که آزادسازی بلیت هواپیما انجام شد پس چه زمانی مسافران به حقوق خود می‌رسند، افزود: در همین پرواز متاسفانه یکی از مسافران به دلیل کیفیت بد خدمات پروازی و عدم اقدام به موقع مهمانداران در داخل هواپیما غش کرد و تنها شانسی که این مسافر آورد نزدیک بودن زمان بیهوش شدن با زمان فرود در فرودگاه مهرآباد بود.

وی اظهار کرد: از مسئولان انتظار داریم نسبت به رفع مصائب حمل‌ونقل هوایی اقدام کنند، گرچه ایرلاین‌ها همیشه بهانه تحریم را برای کم‌کاری خود اعلام می‌کنند اما واقعیت این نیست و عدم مدیریت صحیح باعث بروز نابسامانی در بخش حمل‌ونقل هوایی کشور شده است.

نیمه‌های خردادماه سال‌جاری رئیس سازمان هواپیمایی با اشاره به حذف یک سری اهرم‌های نظارتی این سازمان با آزادسازی قیمت بلیت هواپیما،‌گفته بود ممکن است برخی ایرلاین‌ها پس از آزادسازی قیمت بلیت هواپیما برای باقی ماندن در عرصه رقابت از برخی الزامات بکاهند.

به نظر می‌رسد پیش‌بینی جهانگیریان درست از آب در آمده چراکه بهره‌برداران شبکه حمل‌ونقل هوایی کشور یعنی مردم در حدود دو ماه سپری شده از آزادسازی قیمت بلیت هواپیما دل خوشی از خدمات ارائه شده آن ندارند.

از سوی دیگر دود علاقه شرکت‌های هواپیمایی به چارتر کردن پروازها به چشم مصرف‌کنندگان رفته و آنان باید تاوان این کار را با پرداخت مبالغی بین 10 تا 50 درصد بیشتر از قیمت بلیت هواپیما بپردازند.

از واقعیت‌های موجود حمل‌ونقل هوایی کشور پیداست تا اطلاع ثانونی نمی‌توان به ارتقای سطح خدمات و کاهش تاخیر پروازی امیدوار بود، شاید بهترین مسیر برای رفع دغدغه‌های مردم بها دادن به حقوق آنها و اخذ جریمه بابت تاخیرهای احتمالی از ایرلاین‌ها باشد.