به گزارش مشرق، محسن مومنی شریف رئیس حوزه هنری در ابتدای این نشست تأسیس مدرسه رمان گفت: امیدوارم دوستان با هدف مقدسشان از آسیب‌ها در امان بمانند. از دوستان به خاطر توجه و اهتمامی که نسبت به بخش داستان و رمان داشتند تشکر می‌کنم و امیدوارم به آرزوهای بزرگشان برسند.
وی با اشاره به اینکه منشأ همه لذت‌ها خدا است و هرکه دنبال لذت است باید دنبال خدا برود گفت: شما زمانی وارد ادبیات شدید که شرایط بسیار بهتر از 28 سال پیش است که دوستان ما وارد این حوزه شدند و همچنین امروز نسبت به گذشته انگیزه‌ها قوی‌تر و پربارتر است و ادبیات و هنر انقلاب اسلامی جایگاه ممتازتری دارد. یکی از پرمخاطب‌ترین حوزه‌ها در ادب و هنر کشور و همچنین تأثیرگذارترین بخش‌ها بخش ادبیات و هنر انقلاب اسلامی است. تا به حال استقبال این چنینی بعد از انقلاب از این نوع ادبیات از سوی مردم نداشتیم.
رئیس حوزه هنری ادامه داد: در حال حاضر این ادبیات تبدیل به یک هنر پویا و جریانساز شده است. ادعا می‌کنیم مکتب ادبی هنر انقلاب اسلامی کاملا جداگانه است. سالها برای نادیده گرفته شدن این مکتب تلاش‌هایی صورت می‌گرفت اما کسی نمی‌تواند منکر آن شود و از جمله مکاتب ممتازی است که قابل مقایسه با سایر حوزه‌ها نیست.
محسن مومنی شریف با اشاره به اینکه شعر بعد از انقلاب با هیچ دوره‌ای قابل مقایسه نیست افزود: در حال حاضر می‌بینید که کار یک شاعر جوان به چاپ 24 و یا 25 رسیده است و این اتفاق خوبی در رمان است و کتاب‌های امیرخانی نیز با تیراژ بالا چاپ می‌شود. گاهی یک رمان چند جلدی شهرستانی منتشر می‌شود که نوبت چاپ آن هر روز بیشتر می‌شود و معمولا هم خریدار این نوع رمان‌ها مردم هستند. نهادهای دولتی حداقل طی سه سال اخیر هیچ کتابی نخریده‌اند و این به خاطر اوضاع نامناسب اقتصادی بود.
وی افزود: این نوع ادبیات خواننده دارد در بخش جامعه شناسی دانشگاه تهران تحقیقی درباره کتاب "دا" صورت گرفت که همه می‌دانیم این کتاب یک کتاب خاطره نویسی معمولی نیست و در آن از عناصر داستان نویسی استفاده شده است. طی این تحقیق مشخص شد که بیش از دو میلیون نفر این کتاب را خواندند. حتی منتقدان این رمان نیز اقدام به چاپ آن کردند و سالهاست این کتاب به عنوان کتاب اول نهاد کتابخانه‌های عمومی شناخته می‌شود.
رئیس حوزه هنری با اشاره به مکتب ادبی هنری انقلاب اسلامی گفت: در مکتب ادبی هنری انقلاب اسلامی نوع نگاه انسان‌ها متفاوت است شاید یکی از عواملی که باعث رشد نکردن ادبیات ما در داخل و خارج از کشور بوده است این است که توجه ما بیشتر به شرکت دادن آثار ادبی ما در محافل خارجی بوده است. عرب‌ها به ادبیات کهن خود اعتقاد داشتند و به همین دلیل به جایگاه کهنی رسیدند.
مومنی شریف افزود: ما به این بهانه که زبان فارسی مخاطب کمی در سراسر دنیا دارد نباید از توجه به این زبان غافل باشیم. دلیل اینکه به پیشرفت نرسیده‌ایم این است که در این آثار صحبت‌های خودمان را منعکس نکردیم. رهبر معظم انقلاب در 23 اردیبهشت ماه سال 92 به این اشاره کردند که شما کشور را از ادبیات وارداتی بی نیاز کردید و این حرف مهمی است. مهم تأثیرگیری ما از رمان نویسان بزرگ دنیاست.
وی در رابطه با جریان‌های روشنفکری بوجود آمده در کشور گفت: چند مترجم و جریان روشنفکری به گونه‌ای رفتار کردند که یک نویسنده مثل ریموند کارور چند سال مطرح شده بود. بنابراین نگاه وارداتی و توجه بیش از اندازه ما به آن طرف مرزها یکی از عوامل پیشرفت نکردن ادبیات و رمان ما است. یکی از ویژگی‌های جریان روشنفکری این بود که نویسندگان را مرعوب می‌کردند و می‌گفتند اگر شخصی آثار توماس مان را نخوانده نباید سر این کلاس بنشیند. ما بعضی کتاب‌ها را حتما باید بخوانیم اما خواندن بعضی از کتاب‌ها با سرفصل‌های بسیار طولانی چندان لازم نیست و خواندن شاهنامه، نظامی و سعدی می‌تواند کمک بیشتری به ما در این زمینه کند.
رئیس حوزه هنری در پایان صحبت‌های خود گفت: ما می‌توانیم ضمن خواندن آثار خوب دنیا، متون کهن خود را بخوانیم و بشناسیم و تنها در یک نقطه توقف نکنیم. این دیدگاه باید در سینما، نقاشی و هنرهای دیگر جاری باشد. در این زمینه آموزش می‌تواند به ما انگیزه دهد و ما را با زاویه دیدهای متفاوت آشنا کند.
در ادامه این نشست بلقیس سلیمانی به عنوان نویسنده درباره ظرفیت‌های ژانر رمان گفت: زمانه‌ها ژانرهای ویژه خودشان را تولید می‌کنند و فکر می‌کنم رمان فرزند عصر جدید است و اگر این ضرورت را نفهمیم از ظرفیت‌های این نوع ادبی استفاده کنیم دچار خسران شدیم.
وی ادامه داد: به عنوان کشوری که در صد سال اخیر دچار اتفاقات متفاوتی شده، رمان توانایی بازنمایی این تحولات را دارد و می‌تواند خودش را به شیوه‌های مختلف گسترش دهد و ما هنوز در آغاز راه هستیم. خیلی خوب تشخیص داده شد که مدرسه رمان تشکیل شود. این ژانر در ایران در حال بازیابی خود و مخاطب خود است و از محیط خود فراتر می‌رود. بیش از هرگونه بیانی رمان ایرانی می‌تواند فرهنگ ایرانی را به دیگر کشورها معرفی کند. شاید سینما به اندازه رمان که با تکنیک‌های مختلفی سعی در برجسته سازی اتفاق‌ها دارد، نتواند تاریخ و فرهنگ کشور ما را به دیگر کشورها انتقال دهد.
این نویسنده عنوان کرد: به هوشمندی دوستان برای تأسیس مدرسه رمان تبریک می‌گویم رمان می‌تواند به بیان و رشد ما کمک کند. این گونه بیانی با وجود اینکه از خارج از کشور وارد شده فوق العاده منعطف است و می‌تواند خودش را با فرهنگ‌های مختلف همسو کند و حتی امکان دارد که مسائل مختلفی را به آن اضافه کنیم.
وی در پایان صحبت‌های خود گفت: امیدوارم رمان نیز بتواند این وظیفه را برعهده بگیرد و می‌دانم دوستانی که آمدند و گام های اولیه را برداشتند موفق خواهند شد و ما بیش از درجه استادی با این دوستان و جوانان وارد یک دیالوگ شدیم و هم قدم هستیم. امیدوارم حتما از این جوانان چیزهای بیشتری یاد بگیرم.
در ادامه این نشست علی محمد مودب مدیرعامل شهرستان ادب گفت: سه سال است که علی اصغر عزتی پاک مدیرگروه داستان به همراه مشاوران آن فعالیت‌های متعددی انجام می‌دهند و کارگاه های مختلفی در این مسیر برگزار کردند. تجربیات مختلفی که در حوزه کارگاه رمان بود به همت ایشان احصا شد و امیدواریم با همت این عزیزان و اعضای مدرسه از مجموعه تجربه اول، دوره‌های بعدی بهتری برگزار شود و این مدرسه یک شاخص و الگوی جدی در حوزه رمان باشد. تجربیات مختلفی که در کارگاه های آموزشی کشور اتفاق افتاده بود طی این مدت مطالعه شد و در نهایت به تأسیس این مدرسه انجامید.
در ادامه این نشست علی اصغر عزتی پاک، مدیر دفترداستان و مدرسه‌رمان با اشاره به فعالیت‌هایی که در طول این مدت انجام شده است گفت: خوشحالم این برنامه به سرانجام رسید و ما در این زمینه راه سخت و طولانی را طی کردیم. آنقدر لاک پشت وار شروع کردیم که چیزی از قلم نیفتد و ناقص نباشد تا نویسنده‌های خوبی در این مدرسه پرورش پیدا کنند.
وی ادامه داد: طی این سه سال با اکثر افرادی که در زمینه رمان فعالیت کردند صحبت و مشاوره کردیم تا دوره‌ها کوتاه مدت و مقطعی نباشد و بعد از آن با اساتید مختلف صحبت کردیم و خوشبختانه استادان ما همان افرادی هستند که از اول مدنظر ما بودند. این آغاز یک راه است و سعی می‌کنیم اساتید خوب و هنرجوهای بهتری را جذب کنیم. امیدواریم این مدرسه استانداردهای جدیدی در زمینه رمان ارائه دهد.
مدیر دفتر داستان و مدرسه رمان توضیح داد: اکثر افراد شرکت کننده در این دوره‌ها رمان نویس هستند. پیش بینی کردیم حداقل 30 منتقد، دانشجو و نویسنده با هنرجویان درباره اصول رمان نویسی صحبت کنند و حداقل در هر جلسه 10 هنرجو داریم که به پیشنهاد اساتید انتخاب می شوند تلاش می‌کنیم نویسندگان سوژه‌های خود را بشناسند و نگاه عمیقی به این ژانر داشته باشند. امید ما به تلاش نویسندگان جوان این موسسه است. این آرزوی ما است کارهایی که با نشان مدرسه چاپ می‌شود بتواند اعتماد مخاطبان را جلب کند.
عزتی پاک افزود: ما به دنبال ارائه استانداردهای خوب در رمان هستیم. چشم انداز ما این است که روز به روز فعالیت‌های خود را گسترش دهیم و بیشتر به ارتقای کیفیت و برقراری ارتباط با نویسندگان خوب دنیا فکر می‌کنیم.
وی در پایان صحبت‌هایش گفت: آرزوی ما معرفی آثار در حد و اندازه بین المللی است ما در حوزه رمان نویسی پیشرفت چشم گیری در کشور داشتیم اما این آغاز راه ما است.
در ادامه نشست مهدی قزلی مدیرعامل بنیاد شعر و داستان گفت: زمانی که جوانتر بودیم آرزوی بوجود آمدن این موقعیت را داشتیم بعد از یک مدت متوجه شدیم که برای نوشتن باید کارهایی انجام دهیم و با افرادی درزمینه داستان متخصص هستند صحبت کنیم. تأسیس این مدرسه می‌تواند مانع هدررفتن انرژی هنرجویان در بخش‌های مختلف شود. آموزش ادبیات خلاق در جهان بیشتر مبتنی بر گفتگو با افرادی است که کتاب داستان نوشته‌اند.
وی با اشاره به یکی از آفت‌های محافل ادبی توضیح داد: یکی از آفت‌های محافل ادبی بیشتر مربوط به شهرستان‌ها است و معمولا در سطح استاد محدود می‌شود به این معنا که وقتی افراد به سطح استاد می‌رسند دیگر نمی‌توانند فراتر از آن حرکت کنند و متأسفانه خودم این اتفاق را در شهرستان‌ها دیدم. از انتخاب خوب دوستان برای اساتید تشکر می‌کنم.
مدیرعامل بنیاد شعر و داستان درباره اینکه چطور یک نویسنده خوب باشیم تشریح کرد: برای اینکه یک نویسنده خوب شویم، چه نوشتن مهم نیست بلکه چگونه نوشتن مهم است. افرادی که می‌خواهند داستان نویس جدی باشند، باید تجربه زیستی قوی داشته باشند و این تجربیات می‌تواند آنها را فربه کند و معمولا این افراد اطلاعات آکادمیک ندارند اما موفق می‌شوند.
وی در پایان صحبت‌های خود گفت: اگر دوستانی که این مدرسه را افتتاح کردند به این فکر کنند که در پایان این دوره‌ها قرار است چه اتفاقی در حوزه ادبیات و رمان میان نویسندگان، مردم و استادان بیفتد شرایط بهتر خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه منشأ همه لذت‌ها خدا است و هرکه دنبال لذت است باید دنبال خدا برود گفت: شما زمانی وارد ادبیات شدید که شرایط بسیار بهتر از 28 سال پیش است که دوستان ما وارد این حوزه شدند و همچنین امروز نسبت به گذشته انگیزه‌ها قوی‌تر و پربارتر است و ادبیات و هنر انقلاب اسلامی جایگاه ممتازتری دارد. یکی از پرمخاطب‌ترین حوزه‌ها در ادب و هنر کشور و همچنین تأثیرگذارترین بخش‌ها بخش ادبیات و هنر انقلاب اسلامی است. تا به حال استقبال این چنینی بعد از انقلاب از این نوع ادبیات از سوی مردم نداشتیم.
رئیس حوزه هنری ادامه داد: در حال حاضر این ادبیات تبدیل به یک هنر پویا و جریانساز شده است. ادعا می‌کنیم مکتب ادبی هنر انقلاب اسلامی کاملا جداگانه است. سالها برای نادیده گرفته شدن این مکتب تلاش‌هایی صورت می‌گرفت اما کسی نمی‌تواند منکر آن شود و از جمله مکاتب ممتازی است که قابل مقایسه با سایر حوزه‌ها نیست.
محسن مومنی شریف با اشاره به اینکه شعر بعد از انقلاب با هیچ دوره‌ای قابل مقایسه نیست افزود: در حال حاضر می‌بینید که کار یک شاعر جوان به چاپ 24 و یا 25 رسیده است و این اتفاق خوبی در رمان است و کتاب‌های امیرخانی نیز با تیراژ بالا چاپ می‌شود. گاهی یک رمان چند جلدی شهرستانی منتشر می‌شود که نوبت چاپ آن هر روز بیشتر می‌شود و معمولا هم خریدار این نوع رمان‌ها مردم هستند. نهادهای دولتی حداقل طی سه سال اخیر هیچ کتابی نخریده‌اند و این به خاطر اوضاع نامناسب اقتصادی بود.
وی افزود: این نوع ادبیات خواننده دارد در بخش جامعه شناسی دانشگاه تهران تحقیقی درباره کتاب "دا" صورت گرفت که همه می‌دانیم این کتاب یک کتاب خاطره نویسی معمولی نیست و در آن از عناصر داستان نویسی استفاده شده است. طی این تحقیق مشخص شد که بیش از دو میلیون نفر این کتاب را خواندند. حتی منتقدان این رمان نیز اقدام به چاپ آن کردند و سالهاست این کتاب به عنوان کتاب اول نهاد کتابخانه‌های عمومی شناخته می‌شود.
رئیس حوزه هنری با اشاره به مکتب ادبی هنری انقلاب اسلامی گفت: در مکتب ادبی هنری انقلاب اسلامی نوع نگاه انسان‌ها متفاوت است شاید یکی از عواملی که باعث رشد نکردن ادبیات ما در داخل و خارج از کشور بوده است این است که توجه ما بیشتر به شرکت دادن آثار ادبی ما در محافل خارجی بوده است. عرب‌ها به ادبیات کهن خود اعتقاد داشتند و به همین دلیل به جایگاه کهنی رسیدند.
مومنی شریف افزود: ما به این بهانه که زبان فارسی مخاطب کمی در سراسر دنیا دارد نباید از توجه به این زبان غافل باشیم. دلیل اینکه به پیشرفت نرسیده‌ایم این است که در این آثار صحبت‌های خودمان را منعکس نکردیم. رهبر معظم انقلاب در 23 اردیبهشت ماه سال 92 به این اشاره کردند که شما کشور را از ادبیات وارداتی بی نیاز کردید و این حرف مهمی است. مهم تأثیرگیری ما از رمان نویسان بزرگ دنیاست.
وی در رابطه با جریان‌های روشنفکری بوجود آمده در کشور گفت: چند مترجم و جریان روشنفکری به گونه‌ای رفتار کردند که یک نویسنده مثل ریموند کارور چند سال مطرح شده بود. بنابراین نگاه وارداتی و توجه بیش از اندازه ما به آن طرف مرزها یکی از عوامل پیشرفت نکردن ادبیات و رمان ما است. یکی از ویژگی‌های جریان روشنفکری این بود که نویسندگان را مرعوب می‌کردند و می‌گفتند اگر شخصی آثار توماس مان را نخوانده نباید سر این کلاس بنشیند. ما بعضی کتاب‌ها را حتما باید بخوانیم اما خواندن بعضی از کتاب‌ها با سرفصل‌های بسیار طولانی چندان لازم نیست و خواندن شاهنامه، نظامی و سعدی می‌تواند کمک بیشتری به ما در این زمینه کند.
رئیس حوزه هنری در پایان صحبت‌های خود گفت: ما می‌توانیم ضمن خواندن آثار خوب دنیا، متون کهن خود را بخوانیم و بشناسیم و تنها در یک نقطه توقف نکنیم. این دیدگاه باید در سینما، نقاشی و هنرهای دیگر جاری باشد. در این زمینه آموزش می‌تواند به ما انگیزه دهد و ما را با زاویه دیدهای متفاوت آشنا کند.
در ادامه این نشست بلقیس سلیمانی به عنوان نویسنده درباره ظرفیت‌های ژانر رمان گفت: زمانه‌ها ژانرهای ویژه خودشان را تولید می‌کنند و فکر می‌کنم رمان فرزند عصر جدید است و اگر این ضرورت را نفهمیم از ظرفیت‌های این نوع ادبی استفاده کنیم دچار خسران شدیم.
وی ادامه داد: به عنوان کشوری که در صد سال اخیر دچار اتفاقات متفاوتی شده، رمان توانایی بازنمایی این تحولات را دارد و می‌تواند خودش را به شیوه‌های مختلف گسترش دهد و ما هنوز در آغاز راه هستیم. خیلی خوب تشخیص داده شد که مدرسه رمان تشکیل شود. این ژانر در ایران در حال بازیابی خود و مخاطب خود است و از محیط خود فراتر می‌رود. بیش از هرگونه بیانی رمان ایرانی می‌تواند فرهنگ ایرانی را به دیگر کشورها معرفی کند. شاید سینما به اندازه رمان که با تکنیک‌های مختلفی سعی در برجسته سازی اتفاق‌ها دارد، نتواند تاریخ و فرهنگ کشور ما را به دیگر کشورها انتقال دهد.
این نویسنده عنوان کرد: به هوشمندی دوستان برای تأسیس مدرسه رمان تبریک می‌گویم رمان می‌تواند به بیان و رشد ما کمک کند. این گونه بیانی با وجود اینکه از خارج از کشور وارد شده فوق العاده منعطف است و می‌تواند خودش را با فرهنگ‌های مختلف همسو کند و حتی امکان دارد که مسائل مختلفی را به آن اضافه کنیم.
وی در پایان صحبت‌های خود گفت: امیدوارم رمان نیز بتواند این وظیفه را برعهده بگیرد و می‌دانم دوستانی که آمدند و گام های اولیه را برداشتند موفق خواهند شد و ما بیش از درجه استادی با این دوستان و جوانان وارد یک دیالوگ شدیم و هم قدم هستیم. امیدوارم حتما از این جوانان چیزهای بیشتری یاد بگیرم.
در ادامه این نشست علی محمد مودب مدیرعامل شهرستان ادب گفت: سه سال است که علی اصغر عزتی پاک مدیرگروه داستان به همراه مشاوران آن فعالیت‌های متعددی انجام می‌دهند و کارگاه های مختلفی در این مسیر برگزار کردند. تجربیات مختلفی که در حوزه کارگاه رمان بود به همت ایشان احصا شد و امیدواریم با همت این عزیزان و اعضای مدرسه از مجموعه تجربه اول، دوره‌های بعدی بهتری برگزار شود و این مدرسه یک شاخص و الگوی جدی در حوزه رمان باشد. تجربیات مختلفی که در کارگاه های آموزشی کشور اتفاق افتاده بود طی این مدت مطالعه شد و در نهایت به تأسیس این مدرسه انجامید.
در ادامه این نشست علی اصغر عزتی پاک، مدیر دفترداستان و مدرسه‌رمان با اشاره به فعالیت‌هایی که در طول این مدت انجام شده است گفت: خوشحالم این برنامه به سرانجام رسید و ما در این زمینه راه سخت و طولانی را طی کردیم. آنقدر لاک پشت وار شروع کردیم که چیزی از قلم نیفتد و ناقص نباشد تا نویسنده‌های خوبی در این مدرسه پرورش پیدا کنند.
وی ادامه داد: طی این سه سال با اکثر افرادی که در زمینه رمان فعالیت کردند صحبت و مشاوره کردیم تا دوره‌ها کوتاه مدت و مقطعی نباشد و بعد از آن با اساتید مختلف صحبت کردیم و خوشبختانه استادان ما همان افرادی هستند که از اول مدنظر ما بودند. این آغاز یک راه است و سعی می‌کنیم اساتید خوب و هنرجوهای بهتری را جذب کنیم. امیدواریم این مدرسه استانداردهای جدیدی در زمینه رمان ارائه دهد.
مدیر دفتر داستان و مدرسه رمان توضیح داد: اکثر افراد شرکت کننده در این دوره‌ها رمان نویس هستند. پیش بینی کردیم حداقل 30 منتقد، دانشجو و نویسنده با هنرجویان درباره اصول رمان نویسی صحبت کنند و حداقل در هر جلسه 10 هنرجو داریم که به پیشنهاد اساتید انتخاب می شوند تلاش می‌کنیم نویسندگان سوژه‌های خود را بشناسند و نگاه عمیقی به این ژانر داشته باشند. امید ما به تلاش نویسندگان جوان این موسسه است. این آرزوی ما است کارهایی که با نشان مدرسه چاپ می‌شود بتواند اعتماد مخاطبان را جلب کند.
عزتی پاک افزود: ما به دنبال ارائه استانداردهای خوب در رمان هستیم. چشم انداز ما این است که روز به روز فعالیت‌های خود را گسترش دهیم و بیشتر به ارتقای کیفیت و برقراری ارتباط با نویسندگان خوب دنیا فکر می‌کنیم.
وی در پایان صحبت‌هایش گفت: آرزوی ما معرفی آثار در حد و اندازه بین المللی است ما در حوزه رمان نویسی پیشرفت چشم گیری در کشور داشتیم اما این آغاز راه ما است.
در ادامه نشست مهدی قزلی مدیرعامل بنیاد شعر و داستان گفت: زمانی که جوانتر بودیم آرزوی بوجود آمدن این موقعیت را داشتیم بعد از یک مدت متوجه شدیم که برای نوشتن باید کارهایی انجام دهیم و با افرادی درزمینه داستان متخصص هستند صحبت کنیم. تأسیس این مدرسه می‌تواند مانع هدررفتن انرژی هنرجویان در بخش‌های مختلف شود. آموزش ادبیات خلاق در جهان بیشتر مبتنی بر گفتگو با افرادی است که کتاب داستان نوشته‌اند.
وی با اشاره به یکی از آفت‌های محافل ادبی توضیح داد: یکی از آفت‌های محافل ادبی بیشتر مربوط به شهرستان‌ها است و معمولا در سطح استاد محدود می‌شود به این معنا که وقتی افراد به سطح استاد می‌رسند دیگر نمی‌توانند فراتر از آن حرکت کنند و متأسفانه خودم این اتفاق را در شهرستان‌ها دیدم. از انتخاب خوب دوستان برای اساتید تشکر می‌کنم.
مدیرعامل بنیاد شعر و داستان درباره اینکه چطور یک نویسنده خوب باشیم تشریح کرد: برای اینکه یک نویسنده خوب شویم، چه نوشتن مهم نیست بلکه چگونه نوشتن مهم است. افرادی که می‌خواهند داستان نویس جدی باشند، باید تجربه زیستی قوی داشته باشند و این تجربیات می‌تواند آنها را فربه کند و معمولا این افراد اطلاعات آکادمیک ندارند اما موفق می‌شوند.
وی در پایان صحبت‌های خود گفت: اگر دوستانی که این مدرسه را افتتاح کردند به این فکر کنند که در پایان این دوره‌ها قرار است چه اتفاقی در حوزه ادبیات و رمان میان نویسندگان، مردم و استادان بیفتد شرایط بهتر خواهد شد.
