به گزارش مشرق، کمیته بازرگانی مجلس عوام انگلیس اخیرا (15 آبان 93) نشستی سه‌ساعته با موضوع «سیاست خارجی بریتانیا در قبال جمهوری اسلامی ایران» برگزار کرد که خلاصه جامعی از آن نیز توسط خبرگزاری فارس منتشر شد. این کمیته فرصتی به مخالفان دولت در پارلمان (اعضای پس‌نشین پارلمان) می‌دهد که بحث‌های مورد نظر خود را مطرح کنند. در این نشست جک استراو، رئیس مشترک گروه پارلمانی دوستی ایران و انگلیس به نمایندگی از حزب کارگر و ریچارد بیکن، به نمایندگی از حزب محافظه کار این کشور در این جلسه حاضر شدند و سخنرانی کردند و سپس نمایندگان در این رابطه بحث و مناظره کردند. برگزاری این نشست از این جهت بااهمیت است که در آن به رغم برخی ادعاهای غیرواقعی، بر نقش و جایگاه مهم منطقه‌ای ایران، گسترش روابط با کشورمان، اذعان به اشتباهات و توطئه‌ها در قبال ایران و ضرورت تحقق توافقنامه هستهای جامع و آمادگی وزارت خارجه انگلیس برای تمدید احتمالی گفت و گوهای هستهای تاکید شد؛ به ویژه آنکه برگزاری آن پیش از ضرب‌الاجل 24 نوامبر توافق هستهای صورت گرفت. به علاوه، انگلیس به عنوان عضو شورای امنیت، روابط ویژه‌ای با امریکا دارد و از جایگاه مهمی در اتحادیه اروپا برخوردار است. نشست اخیر مجلس عوام انگلیس در مورد ایران و تمدید گفت و گوهای هستهای تا 10 تیر 94 بهانه‌ای دست داد که در قالب سلسله گزارش‌هایی به بررسی ماهیت و چشم‌انداز سیاست‌های انگلستان در قبال جمهوری اسلامی ایران در پرتو گفت و گوهای هستهای ایران و گروه 1+5 بپردازیم که انگلستان نیز یکی از اعضای این گروه است.
در این گزارش تحلیلی محورهای زیر مورد واکاوی قرار می‌گیرد:
- بررسی محتوایی نشست مجلس عوام در مورد ایران
- بنیان‌های سیاست خارجی و خاورمیانه‌ای انگلستان
- ماهیت‌شناسی سیاست‌های انگلستان در قبال جمهوری اسلامی ایران
- برنامه هستهای ایران؛ همگرایی محور انگلیسی-امریکایی و اتحادیه اروپا
- اثرگذاری لابی صهیونیسم بر سیاست‌های انگلستان در قبال ج. ا. ایران
بررسی محتوایی نشست مجلس عوام در مورد ایران با رویکرد به مذاکرات هسته ای
در نشست اخیر مجلس عوام اعتراف‌های بی‌سابقه‌ای در مورد سابقه استعماری و خصمانه انگلیس علیه ایران و نیز فروپاشی رژیم تحریم‌ها در صورت عدم تحقق توافقنامه هستهای جامع مطرح شد. ناگفته نماند مجلس عوام انگلیس مطابق رویکردی خصمانه 29 آبان درست چند روز پیش از ضرب‌الاجل هستهای با انتشار بیانیه‌ای با امضای 100 نماینده، مدعی فریبکاری ایران در عرصه هستهای شد و بر اعمال سیاست سختگیرانه‌تر علیه جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد. در ادامه خلاصه‌ای جامع از محورهای اصلی این نشست ارائه شده است که نگاهی اجمالی به آن نشان می‌دهد انگلیسی‌ها به دلیل واقعیت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به این نتیجه رسیده‌اند که سیاست تحریم و تهدید نظامی کارساز نیست و باید به دنبال توجه به حقوق هستهای و حل و فصل دیپلماتیک موضوع هستهای ایران باشند:
1. شناخت اندک انگلیس از ابعاد هویتی ایران؛ تمدن سه‌هزار ساله و اندیشه شیعی.
2. تولید ناخالص ملی ایران به عنوان کشوری با درآمد متوسط، از بلغارستان (عضو اتحادیه اروپا) بالاتر است.
3. رویکرد مرکانتیلیستی و استعمار نوین و تسلط انگلیسی‌ها بر منابع نفتی ایران پیش از انقلاب اسلامی ایران.
4. نقش اساسی انگلیس در روی کار آوردن رضا شاه و اقدام این کشور در اشغال مشترک ایران به همراه روسیه از 1941 تا 1946.
5. توطئه کودتای انگلیس به همراه امریکا علیه دولت مصدق در سال 1953 و تداوم حمایت از رژیم رو به زوال محمدرضا شاه و حمایت از عراق در جنگ تحمیلی علیه جمهوری اسلامی ایران.
6. انتخاب حسن روحانی به ریاست‌جمهوری ایران و وجود نشانه‌هایی از حسن‌نیت ایران برای تعامل با غرب.
7. نقش‌آفرینی مثبت ایران در مبارزه با تروریسم پس از 11 سپتامبر و ناسپاسی غرب با قرار دادن این کشور در محور شرارت.
8. بخشی از ساختار سیاسی امریکا و نیز اسرائیل همواره به دنبال عدم حل و فصل مساله هستهای ایران بوده‌اند.
9. ابراز امیدواری نسبت به تحقق توافقنامه هستهای با ایران و تاکید بر پایبندی ایران به ان‌پی‌تی و حق غنی‌سازی آن.
10. کمک توافقنامه هستهای جامع به بازگشت مجدد ایران به عنوان یک شریک کامل به جامعه بین‌الملل و ضرورت بازگشایی سفارت انگلیس در تهران.
11. فروپاشی رژیم تحریم‌ها در صورت عدم تحقق توافقنامه هستهای جامع. مرحله اول، واگرایی چین و روسیه از اجماع علیه ایران و مرحله دوم بازنگری سیاست‌های اتحادیه اروپا از جمله انگلیس در قبال ایران.
12. اثراث منفی تحریم‌های امریکا علیه ایران، بیش از آنکه بر نهادهای داخلی امریکا باشد، بر بانک‌ها و مجموعه‌های تجاری اروپایی است. روابط تجاری با ایران ضروری است.
13. ایرانی‌ها پیچیده و مفتخر هستند و نمی‌خواهند تحقیر شوند. آ‌ن‌ها پارس هستند و نه عرب.
14. حمایت ایران از نظام سوریه، حزب‌الله، حماس و گروه‌های مقاومت و مواضع ضداسرائیلی ایران.
15. اذعان به استاندارد دوگانه: بسیاری از متحدان انگلیس در منطقه سابقه حقوق بشری ضعیفی دارند.
16. مطلوبیت ساختار اجتماعی، تحصیلات و همچنین ثبات داخلی ایران و برتری آن از لحاظ حقوق زنان از بسیاری از متحدان انگلیس از جمله عربستان سعودی. اگر با ایران رابطه برقرار نکنیم، فرصت را از دست داده‌ایم.
17. ضرورت آمادگی وزارت خارجه انگلیس برای امضای تمدید ضرب‌الاجل در صورت نیاز.
18. تحریم‌ها به هدف اصلی خود نرسیده و باید با ایران، مهم‌ترین کشور خاورمیانه ارتباط برقرار کنیم.
19. ایران بازیگری واقعا مثبت در زمینه آشتی ملی در افغانستان است، زیرا می‌تواند در این زمینه بازیگری «عملگرا و منعطف» باشد.
20. تراز تجاری انگلیس با ایران، تنها 200 میلیون دلار است، اما حجم تجارت امریکا با ایران، حدود 4 برابر این رقم است.
21. نظام حکومتی پیچیده ایران است و در آن عناصری مانند سپاه پاسداران و رهبری ایران نقش بنیادین در تصمیم‌گیری‌ها دارند.
22. اقدام نظامی علیه برنامه هستهای ایران به هیچ وجه به نابودی این توانمندی‌های هستهای این کشور منجر نخواهد شد و دیدگاه‌های تندرو را تقویت خواهد کرد.
23. دو سال پیش اقدام نظامی علیه برنامه هستهای ایران حداقل از سوی کشورهای منطقه به طور جدی مد نظر قرار داشت.
24. برنامه هستهای ایران مایه بی‌ثباتی در خاورمیانه و نگرانی اسرائیل از آن منطقی است. دهه 1980 اسرائیل ایران را تهدید نمی‌دانست.
25. ضرورت توجه انگلیس به نگرانی اسرائیل از تهدید وجودی برنامه هستهای ایران. عدم توافق، بهتر از یک توافق بد است.
26. دو مولفه اصلی توافق نهایی: زمان گریز هستهای و بازرسی‌های دقیق و سخت.
27. پیشنهاد کمیته روابط خارجی انگلیس: با تعداد 2 تا 4 هزار سانتریفیوژ زمان گریز ایران به سوی ساخت تسلیحات هستهای به حدود 6 ماه افزایش خواهد یافت.
28. گذر وقت، به نفع غرب است: تحریم‌ها اثرگذار بوده‌اند؛ قیمت نفت در حال سقوط و اقتصاد ایران هم در حال تضعیف است.
29. دریچه توافق بسیار کوچک است؛ به ویژه نتیجه انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره امریکا شرایط را طی دو سال باقی‌مانده دولت اوباما بسیار پیچیده خواهد کرد.
30. امتیازدهی هستهای به ایران در ازای کسب همکاری ایران در مبارزه علیه داعش نباید پذیرفته شود.
31. تکرار ادعاهای مربوط به نقض حقوق بشر از جمله اعدام در ایران و انتخابی نبودن قوه قضائیه انتخابی نیست. در هر مذاکره‌ای با ایران، مساله حقوق بشر باید یکی از موارد مطروحه باشد.
32. تحقق توافق هستهای می‌تواند دولت را در برابر دیگر نهادها تقویت کند و فاز پرداختن به مساله حقوق بشر را اجرایی نماید.
33. تنها راه «بهبود وضعیت حقوق بشر» در ایران، تقویت «نیروهای خیر» و «تضعیف مخالفان تغییر» است. عدم توافق با ایران، عکس این وضعیت را به وجود می‌آورد.
