گروه بین الملل مشرق- با طرح گزارش کمیته اطلاعاتی سنا از شکنجه های سیا پس از نزدیک به یک سال انتظار، اذهان عمومی به سمت فیلم روایی گونه قتل «بن لادن»، رهبر ارشد القاعده، می رود. فیلم سی دقیقه بامداد (Zero dark thirty)، ساخت 2012، در بخش های اولیه اش، روایت گر شکنجه هایی است که منجر به قتل بن لادن شد. سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا با شکنجه اطرافیان رهبر سابق القاعده و حتی غیر نظامیانی که امکان ارتباط آنها با سیستم تشکیلاتی القاعده را می داد، در نهایت منجر به رسیدن نیروهای آمریکایی به مخفیگاه بن لادن شده است.

این فیلم در بطن خویش دوران شکنجه ها را محدود به سالهای 2003 تا 2006 می کند. بعضی از مواردی که گزارش نسبتا سانسورشده کمیته اطلاعاتی سنا به آن اشاره دارد، مخاطب فیلم «سی دقیقه بامداد» در سکانس های فیلم مشاهده می کند. القای حالت غرق شدگی با استفاده از جریان آب (واتر بوردینگ)، محرومیت‌‌های طولانی از خواب، برهنگی اجباری، موقعیت استرس آور، هتک حرمت انسانی با اجرای رفتاری شبیه رفتار با حیوانات و قرار دادن سوژه در فضاهای تنگ و تاریک جزو شکنجه غیرانسانی آمریکا در این فیلم با مظنونین به اقدام های تروریستی به حساب می آید.


در اینکه شکنجه، یکی از ابزار مهم برای اعتراف گیری (آن هم در خاورمیانه) در نزد نیروهای امنیتی آمریکایی به حساب می آید، تردیدی نیست. اما آیا کسی باور می کند که فیلم مذکور تاکید بر تروریست بودن تمام مظنونینی که شکنجه می شدند داشته و به تماشاگر این پیام را می رساند که آنها با افراد بی گناه کاری نداشته اند و تنها خرده تروریست ها را مجبور به صحبت می کردند؟ آیا حقیقت تا این حد ساده و هالیوودی است؟

نور افکن سنا در اتاق بازجویی سنا

گزارش سنای آمریکا در برابر این فعالیت های غیرقانونی و غیر مجاز نشان می دهد که حقیقت به اندازه فیلم «سی دقیقه بامداد» ساده و سطحی نبوده است. گزارش 499 صفحه ای که در اختیار رسانه ها قرار داده شده، خلاصه‌ای از تحقیقات ۶ هزار صفحه‌ای است که کمیته اطلاعات سنا در طول ۵ سال (2008 تا 2013) آن را تهیه کرده است و در آن چنین نتیجه‌گیری شده که روش‌های سخت‌گیرانه بازجویی مورد اشاره در این گزارش، منجر به دستیابی به «اطلاعات مهم و قابل پیگیری» نشده بودند.

گزارش سنا نخستین سند غیرمحرمانه و عمومی است که درباره استفاده سازمان سیا از شکنجه علیه مظنونین القاعده، در جریان آنچه دولت جرج بوش آن را «نبرد با تروریسم» می‌نامید، منتشر می‌شود.


تاثیر گزارش بر فضای داخلی آمریکا

همزمانی معنادار بین اعتراضات داخلی امریکا با منتشر شدن گزارش شکنجه های سیا قابل بررسی است. اوباما در جریان اعتراضات ضد نژاد پرستی سعی کرد همزمان با ایفای نقش به عنوان رییس جمهور آمریکا، نقش منتقد خود را هم در قبال کاستی های سیستم سیاسی حفظ کند. در اکثر اوقات، اعتراضات اجتماعی قابل مدیریت به طور طبیعی عامل تقویت جریان چپ در داخل آمریکا است که اوباما جزیی از آن محسوب می شود.

اوباما با حمایت از انتشار گزارش سنا این دیدگاه را داخل افکار عمومی تقویت کرد که همزمان با ایفای نقش به عنوان رییس جمهور، بعد از 6 سال هنوز از نقش خود به عنوان حامی "تغییر" در داخل سیستم عقب نشینی نکرده است. این به خصوص با توجه به نتیجه انتخابات اخیر حایز اهمیت است و به معنی تلاش برای دمیدن جان تازه به گفتمانی است که اوباما در سال 2008 به وجود آورد به خصوص در شرایطی که جمهوری خواهان در انتخابات کنگره پیروز شده اند و حدود 4 هفته دیگر وارد کنگره خواهند شد.

انتشار گزارش شکنجه های سیا و حمایت اوباما از انتشار آن علی رغم لطماتی که به وجهه آمریکا وارد کرد، حاوی این پیام نمادین اوباما بود که رئیس جمهور همانطور که با کاربرد نامتعارف زور مامورین پلیس در داخل مخالف است، با به کارگیری بدون ضابطه آن به دست مامورین سیا در خارج نیز مخالف است. اوباما با حمایت از انتشار گزارش سنا، تلویحا تقصیر برخوردهای پلیس در داخل را هم سعی کرد به گردن جریان رقیب بیاندازد.

بدین معنا دوباره شاهد پمپاژ دوباره گفتمان تغییر اوباما با ابزار اجتماعی در داخل و ابزار کنترل کننده در خارج برای تضعیف جمهوری خواهان هستیم. این رویداد را می توان بعد از استعفای اجباری چاک هیگل، از سمت وزارت دفاع آمریکا دومین اقدام موثر در ضربه به پیروزی جمهوری خواهان در انتخابات ماه گذشته آمریکا تلقی نمود.

بازخورد اين اقدام دموكرات‌ها از دو زاويه قابل توجه است؛ زاويه اول به اقدام متقابل جمهوری خواهان ارتباط دارد كه آنها نیز گزارشی در حدود صد صفحه تنظيم كردند که شکنجه های سیا را توجیه می کرد. زاويه ديگر مربوط به جنبه حقوقي مسئله می شود. روشن است كه كار تنها با اعتراف به شكنجه تمام نمی شود و اين اعتراف آثار حقوقی دارد چون بايد به عواقب آن رسيدگی قضايی بشود.

به هر حال، اعتراف به شكنجه چيزی نيست كه بتواند در حد چند كاغذ بماند و بايد ديد كه حاكميت آمريكايی حاضر می شود به عواقب قضايی آن گردن بنهد يا اينكه با تمام ادعاهای حقوق بشری از زير بار مسئوليت شانه خالی می كند.


سیا چه خواهد کرد؟

اين سازمان عمليات خود را در عين فريب مقام‌ها و مردم آمريكا انجام می داده است. برای نمونه، يك يادداشت سری سيا از تلاش اين سازمان برای پنهان كردن عمليات از كالين پاول، وزير امور خارجه وقت آمريكا، پرده برمی دارد يا اينكه مأمورين سيا با بزرگ‌نمايی عمليات خود سعی داشتند تا مقام‌های كاخ سفيد را نسبت به فعاليت خود متقاعد و آن را توجيه كنند.

روش‌های سیا برای شکنجه انسان‌های مظنون به تروریسم علی‌رغم مدعای باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا همچنان دست‌کم بخش‌هایی از آنها ادامه دارد. سیا هنوز هم به شکنجه اعتراف می گیرد. همانند موارد قبلی انتقادهای سیاسی و عمومی، انتظار می رود سیا از این جنجال تحقیقاتی جان سالم به در ببرد و نقش و قدرت آن در واشنگتن عمدتا دست نخورده باقی بماند.

سازمان سیا یک قدرت بلامنازع در ساختار سیاست و حکومت در آمریکا به حساب می آید. پس از حضور نئوکان ها در قدرت اجرایی آمریکا شاهد این بودیم که بودجه این سازمان با میلیاردها دلار هزینه های ضد تروریسم افزایش یافته، کارکنان آن بیشتر شده، حضور آن در خارج گسترش یافته و زرادخانه (Arsenal) آن در داخل اکنون سیستم هایی از جمله ناوگانی از هواپیماهای بدون سرنشین را شامل می شود که برای نسل های قبلی رهبران سیا غیرقابل تصور بوده است.



سرنوشت مسلمانانی که در آتش سیا سوختند

آمریکا در ظهور قرن بیست و یکم خویش به دنبال اسلام ستیزی در قالب جنگ تمدن ها، تئوری های بازدارندگی و استراتژی مهار اسلام سیاسی در خاورمیانه و خلیج فارس بوده است.

سرنوشت سیاه و شکست خورده مسلمانانی که توسط سرویس اطلاعاتی خارجی آمریکا (سیا) مظنون شناخته شدند و مورد شکنجه های به غایت مشمئز کننده قرار گرفتند، قابل فراموشی یا کتمان نیست. سرنوشت بسیاری از این مسلمان ها به مرگ، خودکشی، حبس ابد و یا حبس های چنددهه ای منجر شده است. تعداد بسیار کمی از این مسلمان ها در چند سال اخیر به "آزادی" رسیده اند.