گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.

روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات روز سه‌شنبه را با تمرکز خبری – تحلیلی پیرامون حادثه پاریس و سخنان دیروز حجت‌الاسلام روحانی آغاز کردند؛ از سوی دیگر غلامعلی دهقان، سخنگوی حزب اعتدال‌وتوسعه نزدیک‌ترین حزب به «کلیددار» پاستور در گفت‌وگوی با روزنامه شرق اظهار داشت «به نظر می‌رسد حمایت مؤثری که از جانب نیروهای سیاسی حامی دولت صورت گرفت، همچنان پابرجاست و حتی بخشی از آن ۱۴ میلیون که رأی ندادند بعد از انتخابات و اخیراً در پی موضع‌گیری‌های روحانی می‌گویند ای‌کاش ما هم‌رأی داده بودیم و به نظر می‌رسد در سال ۹۶ بارأی به‌مراتب بیشتر از سال ۹۲، بازهم به ریاست‌جمهوری انتخاب خواهد شد.»

روزنامه مردم ‌سالاری

ارگان رسمی حزب مردم‌سالاری سه‌شنبه را با تیترهای «تحریم‌های جدید توافق هسته‌ای را نابود می‌کند» و «سه زن در کابینه وحدت ملی افغانستان» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.

· نطق ناتمام تاریخی

احسان کیانی در سرمقاله روزنامه مردم سالاری به بررسی تطبیقی نطق علی مطهری و مهندس بازرگان پرداخته است؛ این روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب با نگرانی پیرامون رخدادهای بهارستان نوشتاگر امروز یک نماینده مجلس که منتخب مستقیم بخشی از جامعه ایران است در ارائه سخنانش در همین مجلس با محدودیت مواجه باشد؛ فردا چه کسی مصونیت خواهد داشت که بی‌دغدغه و بدون نگرانی از تبعات بعدی، در فضای مدنی و متعارف جامعه سخنانش را منتشر کند؟ سخن این نوشتار با اصولگرایان رادیکال و عجولی نیست که تاب سخن یکی از همکارانشان را نیاورده و با شعار و یا حرکت به‌سوی جایگاه ناطق، مانع نطق او شدند. بلکه روی سخن با نمایندگان محافظه‌کار یا آن دسته اصولگرایان معتدل و میانه‌رویی است که به‌جای دفاع از ادامه سخنان مطهری، وی را مجبور به سکوت نمودند.

دیروز هاشمی رفسنجانی نیز در برابر نطق مهدی بازرگان همین‌گونه برخورد کرد ولی سال‌ها باید می‌گذشت تا او نیز طعم حمله تندروها را بچشد. روزی که نه‌تنها از ریاست مجلس که حتی از راه‌یابی به آن محروم ماند و روزی که در مقابل انظار میلیون‌ها نفر، نزدیکانش را به فساد مالی متهم نمودند. حال اصولگرایان معتدل باید در انتظار چه روزی باشند؟ رادیکالیسم زاییده رادیکالیسم است. اگر امروز به اقتضای منافع شخصی یا جناحی در برابر آن سکوت کنیم، فردا گریبانمان را خواهد گرفت. مارکس گفت: «همه رویدادها در تاریخ‌گویی دومرتبه رخ می‌دهند. نخست به‌صورت تراژدی، بار دوم به‌صورت کمدی» اگر سرنوشت امروز هاشمی رفسنجانی متأثرکننده است؛ فردای محافظه‌کاران مضحک نخواهد بود؟!»

روزنامه ابتکار

روزنامه ابتکار صفحه اول خود را به تیترهای «آونگ‌های روسی» و «پدیده دولت دهم» اختصاص داد.

· پدیده شاندیز؛ این بار نیز احمدی‌نژاد مقصر است

این روزها «میراث» احمدی‌نژاد ترجیع‌بند روزنامه‌های اصلاح‌طلب شده است؛ این بار نوبت به اتفاقات پدیده شاندیز است که احمدی‌نژاد مقصر اعلام شود. روزنامه اصلاح‌طلب ابتکار در صفحه سیاسی خود نوشت ««احمدی‌نژادی نیستم»؛ این نقل‌قولی از محسن پهلوان، مدیرعامل مجموعه شرکت‌های پدیده بود که در پاسخ به ارتباط این هولدینگ اقتصادی با دولت‌های نهم و دهم به زبان آورد. بااین‌حال در کنار گمانه‌زنی‌ها و شائبه‌هایی که رشد و گسترش سریع پروژه‌های پدیده در دوران دو دولت پیشین درباره ارتباط این شرکت با دولت سابق پیش آورده بود، اکنون همزمان با انتشار اطلاعات تازه توسط مقامات قضایی و همچنین رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی درباره دامنه تخلفات پدیده، موضوع تأثیرگذاری تصمیمات دولت سابق نیز در این پرونده مطرح‌شده است.

ایرنا گزارش داده است که سطح مناسبات مسئولان این پروژه با دولت قبل در حدی بود که به گونه غیررسمی به عنوان مشاوران اقتصادی در جلسات هیأت وزیران دولت دهم شرکت می‌کردند. اکنون که پرونده این شرکت و به طور ویژه طرح «پدیده شاندیز» زیر ذره‌بین قانون و قضا قرار گرفته است، وجود تخلفات متعدد و متنوعی در اجرای این طرح مطرح می‌شود که بخشی از این تخلفات را با تصمیم‌گیری‌های دولت احمدی‌نژاد مرتبط می‌کند. این در حالی است که در اقدامی همزمان، سایت‌های مرتبط و حامی رئیس دولت قبل سراسیمه هرگونه ارتباط با مسئولان پروژه پدیده شاندیز را تکذیب می‌کنند.

تخلفات صورت گرفته در پروژه پدیده شاندیز پس‌ازآن آشکار شد که دولت یازدهم با احیای شورای عالی شهرسازی، رصد پروژه‌های بزرگ ساختمانی را در دستور کار قرار داد. با بررسی‌های صورت گرفته، مشخص شد مجوزهای داده شده در دولت قبل به پروژه پدیده شاندیز غیرقانونی بوده و افزون بر این موارد، با ورود دادستان مشهد به این پرونده، آشکار شد که تخلفات گسترده‌ای نیز در فروش سهام این پروژه رخ داده است. در حالی که با گذشت 18 ماه از پایان کار دولت احمدی‌نژاد، پرونده‌های مختلفی از تخلفات و فساد اقتصادی مرتبط با دوران دولت‌های نهم و دهم فاش شده است، ارتباط دادن تخلف‌های شرکت پدیده با تصمیم‌گیری‌های آن دوران دور از ذهن نیست.»

روزنامه مردم امروز

روزنامه اصلاح‌طلب مردم امروز با تیترهای «پشت پرده سفر رئیس‌جمهور ونزوئلا به تهران» و «کلونی: منهم شارلی هستم» میزبان نگاه خوانندگانش بود.

· حزب آقای رییس‌جمهور

روزنامه مردم امروز در صفحه سیاسی خود به بررسی مختصات فکری، سیاسی و اقتصادی حزب اعتدال‌وتوسعه نزدیک‌ترین حزب به «کلیددار» پاستور پرداخته است. مسعود کاظمی پیرامون خاستگاه سیاسی این حزب نوشت «حزب اعتدال‌وتوسعه را می‌توان بخشی از جریان «راست میانه» در ایران دانست که مشی خود را در همان مقطع اعتدال تعریف کرد.

برخی حتی پا را فراتر نهادند و اعتدال‌وتوسعه را نتیجه افراطی‌گری و تندروی جنبش اصلاحات اعلام کردند! مهم‌ترین چهره‌های تشکیل‌دهنده حزب اعتدال‌وتوسعه افرادی مانند محمدباقر نوبخت، محمدرضا نعمت زاده، اکبر ترکان، فاطمه هاشمی رفسنجانی، محمود واعظی و حسین موسویان بودند. افرادی که اغلب آن‌ها امروز در دولت حسن روحانی، وزیر یا صاحب جایگاه‌های مهم هستند. آن‌ها در پاییز سال 1378 پس از دیدار با هاشمی رفسنجانی و مشورت با او تصمیم خود را برای تشکیل حزب قطعی کردند».

در همین راستا غلامعلی دهقان، سخنگوی حزب اعتدال‌وتوسعه در همین صفحه نوشت «درباره نگرانی برخی از آقایان که در جمع‌های انتخاباتی این روزها خود می‌گویند: «فعالیت‌های عملی اعتدال‌وتوسعه شروع شده» باید تأکید کنم حال که هنوز خبری از فعالیت‌های انتخاباتی نیست، آقایان خبرسازی را آغاز کرده‌اند؛ چه برسد به اینکه روزی عملاً فعالیتی آغاز شود.»

روزنامه اعتماد

روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیتر «تضمین حق‌الناس» اختصاص داده است.

· پروژه رسانه‌ای علیه اصلاحات

مجتبی حسینی در صفحه احزاب روزنامه اعتماد به بررسی سناریوی تقسیم‌بندی اصلاح‌طلبان توسط رسانه‌های اصولگرا پرداخته است؛ این روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب ابتدا شروع پروژه اصولگرایان را از پیروزی حجت‌الاسلام روحانی در سال 1392 می‌داند و سپس به بیان شاهد مثال‌های برای اثبات مدعا خود می‌کند؛ مجتبی حسینی در همین راستا نوشت «اصولگرایان این بار با تشدید در حمایت‌های جهت‌دار و شبهه برانگیز از «ندا»، سعی کردند تا آنان را مصداق اصلاح‌طلب خوب (درون نظام) و منتقدان ندا را اصلاح‌طلب بد (بیرون نظام) معرفی کنند.

تله جدید اصولگرایان برای انقسام و انشقاق اصلاح‌طلبان همین‌جا، جاگذاری شده بود. اصولگرایان از منتهی‌الیه راست سنتی تا منتهی‌الیه راست گلخانه‌ای بلافاصله پس از جمع‌آوری تعدادی از گلایه‌ها و انتقادات برخی اصلاح‌طلبان به ندا آمدند و بر طبل «اختلاف درون اصلاح‌طلبان» کوبیدند تا که شاید بتوانند گرهی بر کلاف باز اصلاح‌طلبان بزنند که باز کردنش برای‌شان دردسرساز باشد.

در میان پروژه «خوب-بد» سازی اصلاح‌طلبان از سوی اصولگرایان، خبر تأسیس حزب اتحاد ملت ایران که جمع دیگری از جوانان اصلاح‌طلب بودند، دست اصولگرایان را برای تکرار سرمشق سوم، خط زد. آنان اما دست از راهبردشان برنداشتند و با گفتن اینکه «ندا روش اصلاح‌طلبان را نمی‌پسندد» نشان دادند که راه نجات گفتمان خویش را در اختلاف و انشقاق میان اصلاح‌طلبان یافته‌اند. آنان با راهبرد «اصلاح‌طلب خوب- اصلاح‌طلب بد» و حمایت‌های عامدانه و آگاهانه از برخی اصلاح‌طلبان گمان می‌کنند، می‌توانند پیکر اصلاح‌طلبی را دو شقه کنند و در این میان پیکره اصلاح‌طلبی مقبول اصولگرایی را، خود بتراشند.

همین است که از خیز اصلاح‌طلبان برای اخراج صادق خرازی می‌گویند و از اینکه وزارت کشور مراقب احیای فعالیت احزاب از منظر اینان منحله باشد. سرمشق سوم اصولگرایان چیزی نیست جز بازدارندگی با تزریق تخاصم و تنازع میان اصلاح‌طلبان. شاید حرف و حدیث‌هایی درباره دو سازمان سیاسی «ندا» و «اتحاد ملت ایران» بوده باشد اما این‌ها چیزی نیست جز اختلاف سلیقه، اختلافاتی تاکتیکی و نه استراتژیک. گفتمان اصلاحات همچون رنگین کمان، هفت رنگ دارد و اصولگرایان نمی‌توانند یک رنگ این رنگین کمان را جدا کنند و بهتر است اینان مشق‌های خط خورده و دیکته‌های پر غلط خود را بازخوانی کنند که استمرار راهبرد اصلاح‌طلب خوب- اصلاح‌طلب بد، متاعی برایشان نخواهد داشت جز شکست دوم.»

روزنامه شرق

روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «صیانت از حق‌الناس» و «برخی بیماران به دنبال عزراییل می‌گشتند» اختصاص داد.

· حسن روحانی سال 96 رییس‌جمهور خواهد شد

حزب اعتدال‌وتوسعه نزدیک‌ترین حزب سیاسی به حجت‌الاسلام روحانی محسوب می‌شود و کادر اصلی ستاد ایشان در انتخابات 1392 برعهده شورای مرکزی این‌حزب بود؛ غلامعلی دهقان سخنگوی حزب اعتدال‌وتوسعه در گفت‌وگو با حامد طبیبی در پاسخ به سؤالی پیرامون نیروهای سیاسی حامی دولت باید شرایطی داشته باشند تا با گفت‌وگو و دعوت بدنه جامعه به همکاری در بخش‌های مختلف، نشان دهند که آن‌ها صرفاً برای انتخابات مورد استفاده قرار نمی‌گیرند؛ اظهار داشت «به نظر می‌رسد حمایت مؤثری که از جانب نیروهای سیاسی حامی دولت صورت گرفت، همچنان پابرجاست و حتی بخشی از آن ۱۴ میلیون که رأی ندادند بعد از انتخابات و اخیراً در پی موضع‌گیری‌های روحانی می‌گویند ای‌کاش ما هم‌رأی داده بودیم و به نظر می‌رسد در سال ۹۶ بارأی به‌مراتب بیشتر از سال ۹۲، بازهم به ریاست‌جمهوری انتخاب خواهد شد.

در سال‌های گذشته بیشتر کار «جبهه» ای با حضور اشخاص محوری پیش رفته است؛ مدلی مانند انتخابات سال گذشته که آقایان هاشمی، سید محمد خاتمی، ناطق و سید حسن خمینی از دکتر روحانی حمایت کردند و مردم هم از حمایت این بزرگان، پشت‌گرم شدند و رأی دادند. البته این وضعیت ایده آل ما نیست. اینکه چون ما در کار حزبی به معنای آرمانی آن ضعف داشته‌ایم، پس این ضعف ادامه پیدا کند و همیشه به کار جبهه‌ای دل‌خوش کنیم. البته امروز رسانه‌های حرفه‌ای، قدرت خط دهی پیداکرده‌اند چون دیدگاه‌های نخبگان و اصلاح‌طلبان را به مردم می‌رسانند. اساساً اصلاح‌طلبی یعنی سیاست‌ورزی. خوشبختانه اقبال جامعه به اعتدال و اصلاحات، یعنی توازن آرمان‌ها و واقعیت‌ها و می‌توان به دستاوردهای آن امیدوار بود. آقای دکتر شکوری راد به‌خوبی با بیان اینکه دولت در حال آواربرداری است، وضعیت موجود را ترسیم کرده‌اند. در مورد انتخابات آینده هم در موقع خودش می‌توان به‌گونه‌ای تدبیر کرد که وضعیت بهتر شود.»

روزنامه آرمان امروز

روزنامه آرمان امروز صفحه اول خود را به تیترهای «درخواست بازداشت برای مرتضوی» و «تنور داغ دیپلماسی از تهران تا دهلی» اختصاص داد.

· داغ شورای شهر تهران!

هنوز داغ ناکامی در انتخابات شورای شهر تهران و سپس انتخاب شهردار پایتخت بر تن اصلاح‌طلبان باقی‌مانده است؛ اصلاح‌طلبان که از «بهشت» بازماندند، هر بار با حاشیه‌ای سعی در ناکارآمدی شورای شهر دارند. میثم سعادت در صفحه سیاسی روزنامه آرمان امروز نوشت «در حالی که در صورت استعفای رضازاده، حبیب زاده عضو اصلاح‌طلب شورای شهر به این مجموعه اضافه خواهد شد اما بعید است اصولگرایان اجازه ورود یک اصلاح‌طلب جدید به شورای شهر را بدهند.

سناریوی احتمالی اصولگرایان، به تعویق انداختن استعفای رضازاده است. در صورت شکست رضازاده که وی به شورای شهر بازخواهد گشت و در صورت پیروزی او در انتخابات فدراسیون، لابی‌های شدیدتری برای حفظ او انجام خواهد شد و در بدترین حالت با لابی‌های خاص از فدراسیون استعفا خواهد داد.

نظیر اتفاقی که چندی قبل برای «دنیامالی» رخ داد و او که اخراجش از فدراسیون قایقرانی به اندازه‌ای برای وی مهم بود که موجب تعلیق فدراسیون قایقرانی شده بود بعد از پیروزی در انتخابات از ریاست فدراسیون کنار رفت تا «قالیباف» در شورای شهر تنهاتر نشود. همه این‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که بعید نیست یکی دو نفر از اصولگرایان شورای شهر برای تأثیرگذاری بیشتر از شورای شهر استعفا دهند تا وارد مجلس شوند. اعضای شورای شهر تهران می‌توانند بدون استعفا از حوزه‌ای به‌جز تهران کاندیدای مجلس شوند و در دور قبلی نیز «طلایی» شانس خود را برای ورود به مجلس از اصفهان آزموده بود. از سویی دیگر برخی اعضای نزدیک به جبهه پایداری همچون «حافظی» و «تقی پور» نیز از وضعیت فعلی شورای شهر رضایت ندارند. انتقادات گاه‌وبیگاه این اعضا از قالیباف تا جایی پیش رفته که سایت چمران‌نیوز جبهه پایداری را با عناوین تندی مورد خطاب قرار داده است.»

روزنامه ایران

روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «ایران رکورد تولید گاز جهان را شکست» و «جشنی برای تکمیل زنجیره بیمه سلامت» اختصاص داد.

· روحانی هیچ دستاوردی نداشته است!

روزنامه دولتی ایران در ستون «دیگه چه خبر!» صفحه سیاسی خود به سخنان حمید رسایی، نماینده مردم تهران در بهارستان واکنش داده است؛ گروه سیاسی این روزنامه نوشت «در حالی که دولت روحانی توانسته تورم را به کمتر از نصف برساند و فضای جهانی علیه ایران را دچار تغییرات بنیادی کند، حمید رسایی، نماینده تهران و عضو جبهه پایداری گفته است که دولت روحانی هیچ دستاوردی نداشته است. این نماینده مخالف دولت، دیروز در جلسه علنی مجلس طی تذکری شفاهی گفته است که از مسائل هسته‌ای تا مسائل اقتصادی دولت تماماً ناموفق بوده و موجب نا امیدی مردم شده است. گفتنی است، رسایی دیروز در ساعتی این ادعا را از تریبون مجلس مطرح کرد که در همان ساعت حسن روحانی، رئیس‌جمهوری آخرین دفترچه بیمه درمانی را به یک ایرانی معلول اهدا کرد و به‌این‌ترتیب در دولت روحانی تمام ایرانیان صاحب دفترچه بیمه سلامت شدند، البته ذکر این نکته نیز ضروری است که همفکران رسایی در دولت قبل در مواجهه با منتقدان می‌گفتند که آیا شما حتی یک نکته مثبت را در دولت احمدی‌نژاد نمی‌بینید که کارنامه او را تماماً منفی و ناموفق نشان می‌دهید؟»