عماد فایز مغنیه معروف به حاج رضوان از فرماندهان نظامی حزب‌الله لبنان بود که در 23 بهمن 1386 (12 فوریه 2008) در انفجاری در دمشق به شهادت رسید.

واشنگتن پست نوشت: در 12 فوریه 2008 عماد مغنیه فرمانده عملیات‌های بین‌المللی حزب‌الله پس از صرف شام در رستورانی در دمشق وارد خیابانی شد. کمی آن‌طرف‌تر یک تیم سیا در پایتخت سوریه جابه‌جایی‌های وی را رصد می‌کرد. هنگامی که مغنیه به خودروی پارک‌شده نزدیک شد، بمبی که درون لاستیک زاپاس پشت این خودرو کار گذاشته شده بود منفجر شد و او در همان‌جا کشته شد.

به‌نوشته این روزنامه آمریکایی بمبی که مغنیه را هدف قرار داد توسط عوامل موساد از تل‌آویو،‌ کنترل می‌شد؛ این عوامل موساد با عوامل خود در دمشق در ارتباط بودند.

یکی از مقامات اطلاعاتی سابق آمریکا در این باره گفت: برنامه ریزی این ترور به‌نحوی بود که آمریکا می‌توانست به آن اعتراض و آن را لغو کند اما نمی‌توانست آن را به اجرا بگزارد.

واشنگتن پست به نقل از یک مقام سابق آمریکایی نوشت: آمریکا در ساخت این بمب کمک کرده و بارها این بمب را در یکی از مراکز سیا در کارولینای شمالی، آزمایش کرده است تا نسبت به قدرت انفجاری احتمالی آن مطمئن شود و از این مسئله نیز مطمئن شود که انفجار این بمب موجب خسارات ناخواسته نخواهد شد.

این مقام آمریکایی افزود: شاید 25 بمب را منفجر کردیم تا نسبت به دستیابی به این هدف، مطمئن شدیم.

همکاری نزدیک و فوق العاده سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل، اهمیت این هدف را نشان می‌دهد.

آمریکا هرگز به دست داشتن در قتل مغنیه، اذعان نکرده است، حزب‌الله، اسرائیل را به‌خاطر کشته شدن مغنیه، سرزنش کرده است.

تاکنون، جزئیات ناچیزی در خصوص عملیات مشترک سیا و موساد برای کشتن مغنیه وجود داشته است، اینکه بمب چگونه در این خودرو جاسازی شده و اینکه نقش دقیق آمریکا در این بمب‌گذاری چه بوده است.


به‌استثنای کشته شدن اسامه بن لادن در سال 2011 میلادی، این مأموریت یکی از مهمترین اقدامات مخفی است که در طول سالهای اخیر توسط آمریکا انجام شده است.

دخالت آمریکا در قتل مغنیه، که از سوی پنج مقام سابق اطلاعاتی آمریکا تأیید شده است، همچنین مرزهای قانونی آمریکا را تحت فشار قرار داده است.

مغنیه در کشوری هدف قرار گرفته است که با آمریکا در جنگ نبوده است. علاوه بر این، مغنیه در یک بمب‌گذاری خودرو کشته شده است، تکنیکی که برخی از کارشناسان حقوقی آن را نقض قوانین بین المللی ارزیابی می‌کنند که در آن با استفاده از ابزارهای خائنانه، اقدام به کشتن یا زخمی کردن دشمن می‌کنند.

ماری الن او کونل، استاد حقوق بین الملل در این باره تأکید کرد: "این شبیه روشی است که تروریست‌ها و تبهکاران از آن استفاده می‌کنند. این یکی از قدیمی‌ترین قوانین میدان جنگ را نقض کرده است".

مقام‌های رسمی آمریکایی که همگی در خصوص این عملیات صحبت کرده‌اند و خواستار فاش نشدن نام خود شده‌اند، بر این مسئله تأکید کرده‌اند که مغنیه ارتباط مستقیمی با گروه‌های مسلح شیعه در عراق داشته است، جایی که نیروهای آمریکایی را هدف قرار می‌دادند. بحث کمی در داخل دولت بوش در خصوص استفاده از بمب‌گذاری خودرو به‌جای سایر ابزارها، مطرح شده است.

یک مقام سابق اطلاعاتی در این باره گفت: دستور قتل مغنیه نیاز به حکم رئیس جمهور دارد که توسط جورج دبلیو بوش صادر شده است. دادستان کل، مدیر اطلاعات ملی، مشاور امنیت ملی و دفتر مشاوره حقوقی وزارت دادگستری آمریکا، همگی این عملیات را امضا کرده‌اند.

وی افزود: گرفتن حکم لازم برای قتل مغنیه، یک روند سخت و خسته کننده بود. چیزی که باید نشان می‌دادیم این بود که او یک تهدید مداوم برای آمریکایی‌ها است. مغنیه سابقه طولانی در هدف قرار دادن آمریکایی‌ها داشت که سابقه آن به بمب‌گذاری سفارت آمریکا در بیروت در سال 1983 میلادی بازمی‌گشت.

وی گفت: تصمیمی که ما مجبور بودیم بگیریم این بود که قاطعانه تأیید کنیم که این عملیات برای دفاع از خود بوده است.

مدت زیادی است که سوءظن در خصوص دخالت آمریکا در قتل مغنیه وجود دارد. در کتاب "جاسوس خوب" که درباره روبرت آمس جاسوس سابقه‌دار آمریکایی نوشته شده، کای برد نویسنده به نقل از یکی از مقام‌های سابق اطلاعاتی می‌نویسد که عملیات کشتن مغنیه توسط گروهی موسوم به "لانگلی" کنترل می‌شد که متشکل از تیمی از مأموران سیا بود که ترورها را انجام می‌داده است.

نظریه دفاع از خود

عملیات دمشق، یک تکامل فلسفی در سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا پس از حملات 11 سپتامبر 2001 میلادی را به‌طور برجسته نشان داده است. قبل از آن، دولت آمریکا غالباً یک دیدگاه کم‌اثر در خصوص عملیات‌های ترور اسرائیل داشت و این مسئله با محکومیت تلاش اسرائیل برای ترور خالد مشعل رهبر حماس در سال 1997 میلادی در اردن، به‌طور برجسته نمایان شد. این قسمت با بازداشت عوامل موساد به پایان رسید.

قتل مغنیه که یک دهه پس از این اقدام اسرائیل به وقوع پیوسته، نشان می‌دهد که این تردید آمریکا از بین رفته و سازمان سیا عملیات کشنده خود را در فراتر از مناطق جنگی و مناطق بی‌قانون در پاکستان، یمن و سومالی تعریف کرده است.

یک مقام سابق آمریکایی در این باره گفت: دولت بوش با تکیه بر نظریه دفاع از خود، تصمیم به قتل مغنیه گرفته است، دولت بوش مدعی بوده است که مغنیه یک هدف قانونی است چرا که وی به‌طور فعال در طراحی اقداماتی علیه آمریکا یا نیروهای آمریکایی در عراق نقش داشته است.

چنین منطق حقوقی به سازمان سیا اجازه داده است تا از نقض قانون مربوط به ممنوعیت ترور در سال 1981 میلادی جلوگیری کند. البته در این دستور قانونی، ترور تعریف نشده است.

استفان ولادک استاد حقوق در کالج حقوق واشنگتن در این باره تأکید کرد: "این مسئله کاملاً روشن است که دولت حداقل تاحدی این قدرت را دارد تا از نیروی کشنده برای دفاع از خود حتی در خارج از کشور به‌خاطر ادامه درگیری نظامی، استفاده کند. ولی مسئله این است که آیا واقعیت‌ها، واقعاً از یک تصمیمی که چنین نیرویی در هر موردی لازم و مناسب است، حمایت می‌کند؟".

مقام‌های رسمی سابق آمریکا تصریح کردند که سیا و موساد ماه‌ها پیش از قتل مغنیه و تصمیم گیری برای اینکه بمب در چه محلی نصب شود، وی را در دمشق زیر نظر داشته‌اند.

مقام‌های اطلاعاتی سابق آمریکا در اسناد طبقه بندی شده به نمایندگان اطمینان داده‌اند که هیچ گونه خسارت ناخواسته‌ای وجود نخواهد داشت.

دولت بوش، حزب‌الله و به‌خصوص مغنیه را یک تهدید برای آمریکا ارزیابی کرده بود. در سال 2008 میلادی یعنی چند ماه قبل از اینکه مغنیه کشته شود، مایکل چرتوف، وزیر سابق امنیت داخلی آمریکا، گفته بود که حزب‌الله یک تهدید برای امنیت ملی آمریکا به شمار می‌رود.

در ژانویه 2007 میلادی نیز بوش در سخنرانی سالیانه خود در کنگره تأکید کرده بود که ایران و سوریه دو کشوری هستند که روابط نزدیکی با حزب‌الله دارند. بوش گفت: این دو کشوری هستند که به تروریست‌ها و شورشیان اجازه می‌دهند تا با استفاده از خاک خود به عراق بروند. ایران حمایت مادی را برای حملات به نیروهای نظامی آمریکا، تأمین می‌کند.

مقام‌های آمریکایی، سال‌ها در خصوص راه‌های بازداشت یا قتل مغنیه صحبت کرده بودند. این سناریوها به‌خصوص پس از حملات 11 سپتامبر ضرورت بیشتری پیدا کرد.

یک مقام سابق آمریکایی ضمن اشاره به نشست محرمانه مأموران اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل در سال 2002 میلادی، گفت: در این نشست محرمانه که در خصوص مسائل مربوط به مقابله با تروریسم مذاکره شد، مسئله قتل مغنیه نیز مورد بحث قرار گرفته است.

این مقام سابق آمریکایی افزود: در طرح پیشنهادی آمریکا پیش‌بینی حمله‌ای شبیه یورش‌های کماندویی با حضور مستقیم تیمهای عملیات ویژه آمریکا شده بود نه نوعی از عملیات پنهانی که سالها بعد برای قتل مغنیه، اجرا شد.

این مسئله هنوز مشخص نیست که سیا برای نخستین بار چه‌زمانی فهمید که مغنیه در دمشق زندگی می‌کند ولی محل زندگی مغنیه حداقل یک سال قبل از اینکه کشته شود، مورد شناسایی قرار گرفته بود.

یک مقام سابق اطلاعاتی آمریکا گفت: این اسرائیلی‌ها بودند که نخستین بار از سیا خواستند تا برای قتل مغنیه، اقدام به عملیاتی مشترک با آمریکا کنند.