به گزارش مشرق، حضرت آیت الله خامنه ای در سال 1385 دستور تشکیل شورای راهبردی روابط خارجی را با هدف «تهیه راهبردها، سیاست ها و راهکارهایی که جمهوری اسلامی را در سیاست خارجی به نتایج مطلوب برساند» و «ایجاد هماهنگی بیشتر در کلیه فعالیت ها در عرصه روابط خارجی» صادر کردند.
اعضای اولیه این شورا را کمال خرازی، علی اکبر ولایتی، علی شمخانی، محمد شریعتمداری و محمد حسین طارمی تشکیل می‌دادند، افراد و سیاستمدارانی که هم تجربه کارهای اجرایی و عملیاتی را داشتند و هم در حوزه روابط خارجی فعال بودند، اما انتقاداتی به عملکرد کمرنگ این شورا مطرح بود و برخی کارشناسان تغییر ترکیب شورای راهبردی را در خرداد 93 توسط مقام معظم رهبری، دلیلی بر ادعای خود دانستند. سید محمد مهدی مصطفوی، سعید جلیلی و سردار احمد وحیدی در دوره جدید جایگزین علی اکبر ولایتی، محمد شریعتمداری و علی شمخانی شدند.
سید محمد مهدی مصطفوی، عضو جدید شورای راهبردی روابط خارجی معتقد است که عملکرد کمرنگ شورا در دوره قبل به دلیل تازه تاسیس بودن مجموعه بود که باید خودش را درمی‌یافت و اعضای حاضر در آن دوره نیز به جهت مشغله‌های اجرایی چندان فرصتی نداشتند.
آنچه در ادامه می‌آید با مرد همیشه آرام عرصه فرهنگ و سیاست در خصوص تبیین وظایف شورای راهبردی روابط خارجی ایران، بررسی عملکرد سیاست خارجی دولت یازدهم؛ بازتاب‌های نامه اخیر مقام معظم رهبری و بررسی عملکرد رایزنان فرهنگی است.
شورای راهبردی روابط خارجی ایران در سال 85 و به دستور مقام معظم رهبری به منظور تهیه راهبردها و سیاست هایی که ایران را در سیاست خارجی به نتیجه مطلوب برساند تشکیل شد،به عنوان یکی از اعضای 5 نفره این شورا وظایف اصلی این نهاد را چه می‌دانید و اینکه در این 8 سال تا چه میزان توانسته منویات مقام معظم رهبری را جامه عمل بپوشاند؟
مصطفوی: مطالعه تطبیقی در کشورهای بزرگ دیگر نشان میدهد آنها هم چنین مجموعه‌هایی را برای اینکه برخی متفکرین و شخصیت‌های فکری، نظراتشان را برای کمک به رهبران کشورها ارائه کنند، تشکیل می‌دهند.
در ایران چنین محفل علمی و پژوهشی که بتواند در سطح تعیین راهبردها برای رهبری کشور فعالیت کند وجود نداشت و با توجه به جایگاه جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‌المللی و نقش مهم و تأثیرگذار و توان گفتمان سازی که کشورمان در تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و در عرصه جهانی دارد، خلاء چنین مجموعه‌ای حس می‌شد؛ طبیعی است که نباید برنامه‌های جمهوری اسلامی دچار روزمرگی شود و نگاه دستگاه‌ها و رهبری جمهوری اسلامی ایران نگاه کوتاه مدت به برنامه‌ها و فعالیت‌ها باشد و باید با برنامه‌ریزی کلان و آینده‌نگری بلند مدت فعالیت‌های خود را طراحی کند.
از آنجایی که دستگاه‌های اجرایی و عموم مسئولین ناگزیر مشغول فعالیت‌های روزمره و پاسخگویی به نیازهای مردم هستند، شاید یکی از مهمترین دلایل تشکیل شورای روابط خارجی ایران این بود که در عرصه بین‌الملل و روابط خارجی ایران جایگاهی شکل بگیرد که بتواند فرصت کافی برای برنامه‌ریزی، مشورت، هم‌اندیشی و جمع کردن نظرات متخصصین و متفکرین را برای تنظیم راهبردهای مرتبط با روابط خارجی داشته باشد.
*وظیفه اولیه شورای راهبردی روابط خارجی مشورت دهی راهبردی به رهبری است
البته وظیفه اولیه شورای راهبردی روابط خارجی ایران این است که بتواند به مقام معظم رهبری مشورت دهد، چون اعضای این شورا توسط مقام معظم رهبری منصوب می‌شوند؛ منتهی سطح پیشنهاد و اظهارنظرهای این شورا، سطحی راهبردی است؛ به این معنا که ما مجموعه‌های دیگری داریم که در سطح تعیین راهکارها و برنامه‌های اجرایی،پیشنهادهایی خدمت مقام معظم رهبری ارائه می‌دهند اما شورای راهبردی روابط خارجی، سعی می‌کند بررسی‌های خود را در سطح راهبردی خدمت حضرت ایشان ارائه دهد.
این شورا نسبت به وزارت امور خارجه یا شورای عالی امنیت ملی جایگاه فرادستی دارد؟
مصطفوی: شورای راهبردی روابط خارجی همان طور که از اسمش مشخص است سعی می‌کند حیطه فعالیت‌ها و تنظیم راهبردها را در عرصه روابط خارجی از جمله روابط خارجی اقتصادی، علمی، فرهنگی، دفاعی، امنیتی و سیاست خارجی تنظیم و محدود کند اما مطالعاتی که انجام می‌گیرد صرفاً یکسری مطالعات نظری نیست و سعی می‌شود راهکارهای اجرایی و عملی ارائه دهد.تلاش این شورا این است که با دستگاه‌های مختلف ارتباط نزدیکی برقرار کند و در صحنه اجرائیات دستگاه‌های نظام نیز قرار بگیرد و برنامه‌های راهبردی ارائه دهد. یعنی راهبردی ارائه ندهد که خارج از فضای اجرایی و عملیاتی نظام بوده و قابلیت پیاده شدن نداشته باشد. لذا این شورا از یک طرف ارتباط نزدیکی با مراکز اجرایی نظام مانند وزارتخانه‌ها، دستگاه‌های اجرایی دولتی و حتی غیردولتی دارد و از سوی دیگر نیز ارتباط تنگاتنگی با مراکز علمی و پژوهشی مانند دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و شخصیت‌های علمی در عرصه داخلی و بین المللی برقرار می‌کند تا بتواند شرایط موجود در کشورهای مختلف را در عرصه‌های بین‌المللی شناسایی کرده و مختصات آن را بسنجد تا پیشنهادهایی که ارائه می‌کند با وضعیت کشورها و روابط بین‌المللی هماهنگ باشد.
از این جهت مقام معظم رهبری کسانی را برای عضویت در این شورا انتخاب کردند که خودشان تجربه اجرایی و عملیاتی داشته باشند و با محیط خارج از کشور و عرصه بین‌المللی نیز آشنا باشند و بتوانند تعاملاتی را با دستگاه‌ها در داخل و خارج برقرار کنند.
*شورای راهبردی شان اجرایی ندارد و شورایی مشورتی است
به هر حال وظیفه اولیه این شورا ارائه پیشنهاد خدمت مقام مقام معظم رهبری است. منتهی این پیشنهاد در غالب یک تعامل نزدیک با دستگاه‌های اجرایی کشور و مراکز پژوهشی و متفکران داخلی و خارجی ارائه می‌شود، بنابراین اگر شورا، راهبردی را تهیه می‌کند بدون ارتباط با وزارت خارجه و وزارتخانههای مرتبط با آن موضوع نیست به این دلیل که قابلیت اجرایی شدن داشته باشد و دستگاه‌ها نیز باید از ابتدای تنظیم راهبرد توجیه باشند تا بتوانند موضوعات را اجرایی کنند، پشنهاداتی که خدمت حضرت آقا نیز ارائه می‌شود یا خودشان مستقیماً از آن استفاده می‌کنند یا به مراکز و دستگاه‌های مرتبط مانند شورای عالی امنیت ملی و مجلس شورای اسلامی ارائه می‌شود تا آنجا برنامه‌ریزی شده و به دستگاه‌ها ابلاغ شود.
یعنی این شورا شان اجرایی ندارد و تنها شورایی مشورتی است ؟
مصطفوی:بله. این شورا جایگاه و شأن مشورتی برای مقام معظم رهبری دارد، منتها مشورتهایی که این شورا ارائه میدهد باید قابلیت اجرایی داشته باشد و تمام هم و غم ما این است که مشورتی ارائه ندهیم که قابلیت اجرا نداشته باشد،باید مشکلی را حل کند، راهگشا باشد، موانع را برطرف کند و بتواند افق‌های جدید و نویی را ایجاد کند. در حکم مقام معظم رهبری هم به چنین نکته‌ای اشاره شده که شورا بتواند افق‌های جدید و نو را کشف کره و ارائه دهد.
برای روشن‌تر شدن موضوع حیطه فعالیت شورا و وظایف آن را به صورت مصداقی بیان بفرمایید.
مصطفوی: شورا در کمیسیون‌های 4 گانه خود (کمیسیون سیاست خارجی،امنیتی دفاعی، فرهنگی و اقتصادی) سعی می‌کند افق‌های جدید و راه‌های نویی را برای پیمودن نظام به سوی اهداف عالیه پیدا کند.به عنوان مثال موضوع انرژی، موضوعی است که با دنیای خارج از ایران ارتباط دارد و باید روابط خارجی را در هر راهبرد و سیاستی که در مورد انرژی برنامه‌ریزی می‌کنیم؛ لحاظ کنیم.یعنی آیا انرژی به عنوان یک ابزار و اهرم قدرت در اختیار جمهوری اسلامی قرار دارد یا خیر و اگر ندارد چه موانعی وجود دارد و اگر دارد این ابزار و محور قدرت را چگونه می‌توانیم به بهترین شکل استفاده و بهره‌برداری کنیم. راهبردهایی که جمهوری اسلامی ایران در رابطه با استفاده از انرژی (چه انرژی هسته‌ای و چه انرژی فسیلی) در پیش می‌گیرد چیست و ما چگونه می‌توانیم از انرژی استفاده کنیم تا قدرت جمهوری اسلامی را افزایش داده و اهداف کلان آن را محقق کنیم.
*برای صیانت و حفاظت از اهداف نظام ناگزیر از آینده نگری هستیم
ما ناگزیر هستیم برای اینکه بتوانیم از اهداف نظام به نحو احسن صیانت و حفاظت کنیم، دوراندیشی و آینده‌نگری داشته باشیم و به قله‌های بلند در آینده دور نگاه کنیم. باید بتوانیم این تشخیص را بدهیم که در 30 تا 50 سال آینده جایگاه و مختصات جمهوری اسلامی در منطقه و عرصه بین‌المللی در رابطه با قدرت‌هایی که در جهان حضور پیدا می‌کنند کجاست؟ این آینده‌نگری و آینده پژوهشی از نکات بسیار مهم در تعیین راهبردهای دراز مدت جمهوری اسلامی ایران و یکی از دغدغه‌های فکری مقام معظم رهبری است و از مسئولیت‌های شورای راهبردی روابط خارجی است که بتواند با نگاه به آینده و استفاده از نظریه‌های آینده پژوهشی راهکارهای بلند مدت را ارائه دهد و در راستای تحقق این هدف ضرورت دارد که جلسات هم اندیشی و نشست‌های تخصصی با اندیشمندان داخل و خارج برگزار کند تا با شناخت محیط در زمان حال و آینده برنامه‌های بلند مدت را تنظیم کند.
یکی دیگر از وظایف شورا این است که از برنامه‌های درازمدت نظام مانند برنامه 20 ساله به خوبی صیانت کند و موانعی که برای اجرای سند چشم‌انداز وجود دارد و همچنین سیاست‌های که می‌تواند سبب تسهیل و تسریع اجرای سند چشم‌انداز و یا اسناد بالادستی درازمدت نظام شود، شناسایی کرده و تذکر دهد.
اظهارنظرهایی که بر اساس تحقیقات صورت گرفته از طرف اعضای شورای راهبردی انجام می‌گیرد می‌تواند منبع خوبی برای نخبگان, متخصصینی باشد که می‌خواهند با مسائل راهبردی و کلان و درازمدت نظام آشنا شوند. بایدتلفیق بین ایده‌آل‌ها و آرمان‌ها با مسائل اجرایی و عملیاتی کشور به خوبی تبیین شودتا کشور نه دچار فضاهای ایده‌آلیستی شود و نه دچار روزمرگی‌های اجرایی که صرفاً گرفتار پاسخگویی به نیازهای روزمره شده و آرمان فراموش شود. این تبیین می‌تواند توسط شورای سیاست‌گذاری صورت گیرد که جزو وظایف شورای راهبردی نیز هست.
قریب 11 سال تا پایان مهلت سند چشم انداز 20 ساله فرصت باقی است، آیا تا کنون رصدی انجام شده تا مشخص شود در این 9 سال این سند در حوزه سیاست خارجی چه میزان اثربخشی داشته است؟
مصطفوی: موضوع سند چشم‌انداز 20 ساله یکی از موضوعات مطرح در شورای راهبردی روابط خارجی است و ارزیابی‌ها و بررسی‌هایی نیز در خصوص چگونگی اجرای اهداف مندرج در سند صورت گرفته ولی هنوز به یک جمع‌بندی نهایی که خدمت مقام معظم رهبری ارائه دهیم، نرسیدیم. اما مطالعات خوبی انجام شده و امیدواریم زودتر تکمیل شود.
*شرایط بین‌المللی موانعی را در مسیر تحقق اجرای سند چشم‌انداز به وجود آورده است
ارزیابی حضرتعالی در خصوص روند اجرایی شدن سند 20 ساله چیست؟ آیا نسبت به 9 سالی که از ابلاغ سند گذشته در حال حاضر موقعیت مثبت است یا منفی؟
مصطفوی: ارزیابی باید متناسب با شرایط باشد، تقریبا 10 سال پیش سند تنظیم و ابلاغ شد که با شرایط امروز جمهوری اسلامی کاملاً متفاوت است، برخی تحولات و اتفاقات رخ داد که در آن زمان خیلی قابل پیش‌بینی نبود.البته یکی از رسالت‌های سندهای درازمدت این است که بتوانند آینده‌نگری دقیق داشته باشند اما در روابط انسانی مؤلفه‌هایی وجود دارد که بعضاً قابل پیش‌بینی نیست، در همه جای دنیا نیز این وجود دارد و درصدی از اسناد دراز مدتی که کشورها تنظیم می‌کنند با رخدادهای غیرقابل پیش‌بینی و مربوط به ذات انسان دچار تغییر می‌شود.الحمدالله شرایط داخلی کشور شرایط مستحکم و رو به رشد و تعالی است و از این بابت نگرانی وجود ندارد، ولی شرایط بین‌المللی سبب ایجاد موانعی در مسیر تحقق برنامه‌ها و اهداف سند چشم‌انداز و باعث کندی در اجرا شده است.
با وجود تمامی موانع بیرونی و غیر خودی گمانم این است که سند به خوبی پیش می‌رود و امیدواریم با همت مسئولین و با عنایت حضرت حق شرایط به گونه‌ای شود که ملت و مسئولین بتوانند اهداف سند را هرچه زودتر محقق کنند.
انتقادات بسیاری به عملکرد کمرنگ شورا از زمان تشکیل آن در سال 1385 وارد است، آیا میتوان امیدوار بود که با تغییر ترکیب شورا این انتقادات مرتفع شود؟
مصطفوی: امیدواریم. شورا در آن زمان در ابتدای کار بود و باید خودش را در می‌یافت و اعضایی که هم در آن دوره حاضر بودند مشغله‌های بسیاری داشتند. در این دوره وضعیت متفاوت است و امیدواریم این دوره بتواند رسالت اصلی مدنظر مقام معظم رهبری را بهتر انجام دهد.
*عدم رسانه‌ای شدن عملکرد شورا سبب کمرنگ جلوه کردن فعالیت‌هاست
البته یکی از دلایلی که سبب کمرنگ جلوه کردن فعالیت‌های شورای راهبردی است، عدم رسانه‌ای و خبری شدن فعالیت‌های آن است. شورا در حال حاضر نشریات داخلی دارد که برای مسئوولین ارائه می‌شود و هنوز به صحنه علنی وارد نشده اما این موضوع در در دستور کار قرار دارد که بتوانیم مجلات و نشریاتی را برای استفاده عموم آماده کنیم؛ یا سایت شورا به گونه ای برنامه‌ریزی شود که از حالت خصوصی خارج شده و برای عموم قابل مشاهده شود و اعضای جدید شورا بتوانند ارتباطات با مردم و نخبگان را گسترش داده و در فضای بزرگتری فعالیت کنند.
نحوه تعامل شورای راهبردی روابط خارجی با مجموعه‌هایی مانند وزارت امور خارجه یا شورای عالی امنیت ملی چگونه است؟ زیرا تصور می‌شود اهداف و برنامه‌هایی که این‌نهاد‌ها دنبال می‌کنند بسیار نزدیک به یکدیگر است.
مصطفوی:شورا ارتباط بسیار نزدیکی با تمامی دستگاه‌ها و مراکزی که به نحوی در خارج از کشور حضور دارند، دارد. در دفتر مقام معظم رهبری علاوه بر شورای راهبردی روابط خارجی که بازوی مشورتی مقام معظم رهبری محسوب می‌شود،یک معاونت بین‌الملل نیز وجود دارد، این معاونت تمامی ارتباطات بین‌المللی مقام معظم رهبری را هماهنگ می‌کند. از ملاقات‌ها و مکاتبات و تأمین نمایندگی‌های مقام معظم رهبری در خارج از کشور گرفته تا برنامه‌ریزی برای برنامه‌های مختلفی که در شأن رهبریت نظام و مرجعیت مقام معظم رهبری در خارج از کشور باشد؛ پاسخگویی به سؤالات و شبهاتی که مخاطبین خارج از کشور دارند جزو وظایف مهم معاونت بین الملل دفتر مقام معظم رهبری است، یکی دیگر از اقداماتی که در معاونت بین‌الملل مقام معظم رهبری انجام می‌گیرد ایجاد هماهنگی بین تمامی دستگاه‌های فرهنگی است که به نحوی در خارج از کشور حضور داشته فعال هستند.
شورای سیاست‌گذاری فرهنگی بین‌المللی نیز در دفتر مقام معظم رهبری وجود دارد که زیر نظر معاونت بین‌المللی است، رئیس شورا، معاون بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری است و دبیرخانه شورا در معاونت بین‌الملل قرار دارد،منتهی با نظر مقام معظم رهبری، برخی دستگاه‌های دولتی و وزارتخانههای مربوطه هم عضو شورا هستند. معاونت بین الملل دفتر مقام معظم رهبری هر ماه به صورت منظم دو جلسه تشکیل میدهد و سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی بین‌المللی در این جلسات صورت می‌گیرد و اگر قرار است یک حرکت فرهنگی انجام شود سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی اجرایی و هماهنگی و تقسیم کار بین دستگاه‌ها در این معاونت انجام می‌شود، اما برنامه‌ریزی راهبردی این فعالیت‌ها در شورای راهبردی روابط خارجی صورت می‌گیرد.
*نهادهای فعال در عرصه سیاست خارجی موازی کاری نمی‌کنند
یعنی عملاً موازی کاری نمی‌شود؟
مصطفوی: موازی‌کاری نمی‌شود و این دو مکمل همدیگر هستند و هر کدام حیطه وظایف و فعالیت‌هاشان تعریف شده است. اگر شورای راهبردی روابط خارجی در سطح تنظیم راهبردهای کلان فعالیت می‌کند،شورای سیاست‌گذاری راه‌های اجرایی و عملیاتی شدن راهبردها را تعیین می‌کند.
*گسترش زبان فارسی موضوعی راهبردی برای نظام است
به عنوان رئیس کمیسیون فرهنگی شورای راهبردی روابط خارجی قسمتی از فعالیت‌های این کمیسیون را بیان بفرمایید.
مصطفوی: یکی از موضوعاتی که در حال حاضر در دستور کار است، موضوع گسترش زبان و ادبیات فارسی است که به شدت مد نظر مقام معظم رهبری است و ایشان از دستگاه‌های مربوطه خواستند که نسبت به گسترش زبان فارسی اهتمام داشته باشند. ما معتقدیم این موضوعی راهبردی برای نظام است و نظارت و رصد فعالیت دستگاه‌های مختلف برای گسترش زبان فارسی در خارج از کشور را در برنامه خود قرار دادیم و موانع این اقدام را هم بررسی می‌کنیم؛ سعی می‌کنیم پیشنهادهای راهبردی را برای اینکه چگونه این هدف _ گسترش زبان فارسی در خارج از کشور_ محقق شود با دعوت از همه دستگاه‌های مربوطه و دریافت نظر شخصیت‌های صاحب نظر کسب کرده، جمع بندی کنیم و خدمت مقام معظم رهبری ارائه دهیم.
بحث ایرانیان خارج از کشور نیز در این کمیسیون بررسی می‌شود؟
مصطفوی: بله. بحث ایرانیان خارج از کشور موضوعی است که ما به عنوان یک فرصت تلقی می‌کنیم. در کمسیون فرهنگی این موضوع بررسی می‌شود که آیا از این فرصت استفاده می‌شود یا خیر؟ اگر استفاده نمی‌شود چه موانعی وجود دارد که شناسایی می‌شود. پیشنهادهای راهبردی و درازمدت و کلان برای اینکه از این فرصت استفاده شود، ارائه می‌شود. همچنین بحث قلمرو ایران فرهنگی. ایران یک مرز جغرافیایی دارد و یک مرز فرهنگی.در کمیسیون فرهنگی در خصوص این موضوع بحث می‌شود که چگونه می‌شود قلمرو فرهنگی ایران را تقویت کرده و ارتقاء دهیم؟ چگونگی میتوان جایگاه فرهنگی را در قلمرو ایران فرهنگی گسترش دهیم؟ یا بحث‌های مربوط به آینده پژوهشی نسبت به روندهای فکری و عقیدتی در منطقه و جهان و یا اینکه در 20-30 سال آینده جایگاه هر کدام از این نحله‌های فکری و عقیدتی کجا خواهد بود؟
بسیار مهم است که ما با شناخت روندها و نحله‌های فکری و عقیدتی در جهان امروز بتوانیم سناریوهای مناسب برای تنظیم برنامه‌های خود و پیشبرد اهدافمان داشته باشیم اینها جزو موضوعاتی است که در دستور کار کمیسیون فرهنگی شورای راهبردی روابط خارجی است.
مانند رشد جریانات ارتجاعی در میان مذاهب اسلامی که مقام معظم رهبری از آن با تعبیر تشییع لندن‌نشین یاد می‌کنند و بسیار بر مقابله با آن تأکید می‌کنند؟
مصطفوی: بله. جریانات و تفکرات افراطی‌گری در جهان اسلام یا حتی در دورن تشییع وجود دارد. ما در سه سطح این نحله‌ها و جریانات فکری را بررسی می‌کنیم. یکی تفکرات و گرایشات مختلف موجود در بین پیروان اهل بیت(ع) و شیعیان است و اینکه جهت حرکت این گرایش‌ها به چه سمتی است؟ و اگر بخواهیم این جهت را اصلاح کرده و منطبق با جریان‌های اصیل و واقعی اسلامی و اهل بیتی کنیم، باید چه اقداماتی را برای درازمدت برنامه‌ریزی کرده و چه دستگاه‌هایی چه فعالیت‌هایی را انجام دهند؟ یک سطح هم در رابطه با شناخت جریانات و نحله‌های فکری درون خانواده اسلام و مسلمانان است و سطح دیگر هم فراتر از اسلام. ما جریانات و نحله های فکری گوناگونی را در عرصه جهانی مشاهده می‌کنیم؛ به عنوان مثال جریانات فکری سکولار را بررسی کرده و با مراکز پژوهشی که در این زمینه در کشورهای دیگر کار کردند ارتباط برقرار می‌کنیم تا بتوانیم از تجربیات و نظرات آنها برای مقابله با این نحله فکری استفاده کنیم.
شورای راهبردی با مقام معظم رهبری جلسات منظم هفتگی یا ماهانه دارد؟
مصطفوی: شورا با مقام معظم رهبری جلسات منظم ندارد. البته توفیق زیارت ایشان را داریم اما جلسات منظم برای ارائه راهکارها تشکیل نمی‌شود،جلسات شورا و همینطور جلسات کمیسیون‌ها به صورت منظم هفتگی تشکیل می‌شود،اعضای شورا در صورت لزوم به صورت موردی خدمت رهبری می‌رسند اما گزارشات به صورت منظم خدمت ایشان فرستاده می‌شود.
اعضای شورا از موضوعات قابل پیگیری در دیگر کمیسیون‌ها اطلاع دارند؟ به عنوان مثال شما در جریان فعالیت‌های کمیسیون امنیتی، دفاعی هستید؟
مصطفوی: اصل موضوعاتی که هر کدام از این کمیسیون‌های چهارگانه دنبال می‌کنند، ابتدا در شورا مصوب می‌شود و پس از اینکه کمیسیون‌های مربوطه بررسی‌های لازم را در خصوص موضوع انجام داد، دوباره در شورا مطرح و مورد تصویب قرار می‌گیرد؛ به عنوان مثال کمیسیون امنیتی دفاعی، جایگاه دفاعی جمهوری اسلامی ایران را در آینده و در منطقه خاورمیانه مشخص می‌کند، نوع موافقت‌های امنیتی دفاعی که جمهوری اسلامی ایران با کشورهای مختلف برقرار کرده را مورد ارزیابی قرار میدهد و قراردادهای جدید امنیتی دفاعی که مناسب است با کشورهای مختلف انجام گیرد پیشنهاد میدهد، همچنین ارتباط با مجموعه‌های امنیتی نظامی منطقه‌ای یا اتحادهای امنیتی دفاعی که متصور و مناسب است در آینده در منطقه شکل بگیرد، بررسی می‌شود.
بررسی موضوعاتی مانند جنگ‌افزارهای جدیدی که کشورهای بزرگ بر روی آن مشغول مطالعه هستند و سیستم دفاعی جهان را تغییر میدهد،یا اینکه چه تحولاتی در جنگ‌افزارها ممکن است رخ دهد و تئوری‌های نظامی را دچار تغییر کند از جمله فعالیت‌های دیگر کمیسیون دفاعی امنیتی شورای راهبردی روابط خارجی است.
در کمیسیون اقتصادی و در بحث هسته‌ای پیشنهادهایی را برای اینکه مذاکرات هسته‌ای بتواند راهبردهای کلان نظام را تأمین کند خدمت مقام معظم رهبری ارائه دادیم. در رابطه با بحث انرژی فسیلی،نفت، گاز و اینکه جمهوری اسلامی چگونه می‌تواند به عنوان قطب نفت و گاز در منطقه شناخته شود، مطالعات و مذاکرات خوبی با مسئولین مربوطه در وزارت نفت،دولت انجام و نظرات آنان دریافت شد.
برخی منتقدان عملکرد سیاست خارجی دولت یازدهم این موضوع را مطرح می‌کنند که جناب آقای ظریف وزارت امور خارجه و دیگر موضوعات مرتبط با این وزارتخانه من جمله ارتباط با حوزه‌های آسیایی، آفریقایی و آمریکای جنوبی را رها کرده و عملا تبدیل به یک مذاکره کننده صرف با کشوهای 1+5 شده است، نظر شما در این خصوص چیست؟
مصطفوی: اگر بخواهیم قضاوت منصفانه‌ای راجع به فعالیت‌های وزارت خارجه داشته باشیم باید مجموعه فعالیت‌ها را در نظر بگیریم،این موضوع درست است که بیشترین هم آقای ظریف مصروف مذاکرات هسته‌ای شده است، اما به گمان من این موضوع مشکلی ندارد، ایشان یک شخصیت بین‌المللی است که تجربیاتشان بیش از آنچه در روابط دو جانبه باشد در روابط چند جانبه و بین‌المللی است و موضوع هسته‌ای نیز در حال حاضر جزء موضوعات مهم کشور است و تمام مسئولین نظام نسبت به آن حساسیت دارند تا این موضوع به خوبی و به نحوی که منافع نظام حفظ شود و خط قرمزهای رعایت بشود طی شود.
*طبیعی است که ظریف تمام هّم خود را مصروف مذاکرات هسته‌ای کند
با توجه به اهتمامی که خود نظام برای حل و فصل منطقی موضوع هسته‌ای دارد، طبیعی است که دکتر ظریف وقت زیادی برای این موضوع بگذارند و خودشان در ریز نوع مذاکرات و نوع پیگیری مسائل مربوط به این مذاکرات دخالت داشته باشند، ایشان به عنوان یک کارشناس متبحر در این موضوع دخالت مستقیم می‌کنند و این فرصتی برای نظام است که شخصیتی مانند ایشان در سطح وزارت روی این موضوع حتی به عنوان کارشناس فنی متبحر می‌تواند وارد شود،ایشان در جلساتی که با مسئولان 1+5 دارند به تنهایی (دوست و دشمن معترف هستند) می‌توانند از پس آنها در مباحث فنی هسته‌ای و سیاسی برآیند. چون وقت زیادی می‌گذارد و در ریز مباحث فنی هسته‌ای نیز مسلط هستند، البته همیشه در مذاکرات مسئولین فنی حضور دارند اما ایشان نیز اطلاعات لازم را دارند و معمولا در مذاکرات قالب هستند.
*سیاست خارجی فقط موضوع هسته‌ای نیست
به هر حال برخی بزرگان نظام، کارشناسان سیاسی و نمایندگان مجلس معتقدند که ما در مذاکرات هسته ای سیاست انفعالی را در پیش گرفتیم.
مصطفوی: من قبول ندارم که ما در مباحث سیاست خارجی و مذاکرات هسته‌ای سیاست انفعالی در پیش گرفتیم، اما این انتقاد شاید وارد باشد که روابط خارجی ما فقط موضوع هسته‌ای نیست و ما با تک‌تک کشورهای جهان حرف داریم و اقداماتی را برای انجام می‌توانیم برنامه‌ریزی کنیم، باید طوری رفتار کنیم که منافع داخلی‌مان حفظ شود و جایگاهمان در عرصه بین‌المللی برجسته شود، دیگران هم برای جمهوری اسلامی ایران این شأنیت را قائل هستند که بتواند در مسائل مهم منطقه‌ای و جهانی کمک کند و نقش داشته باشد. لذا وزارت خارجه ما باید حتما مراودات نزدیک و ارتباطات متنوعی را تعریف کند
یعنی می‌فرمایید وزارت خارجه باید حضور پررنگ‌تری در عرصه‌های غیر از مذاکرات هسته‌ای داشته باشد؟
مصطفوی: حتما باید حضور پررنگ‌تری داشته باشد، البته باید بگویم آقای ظریف بیشترین وقتشان مصروف مذاکرات هسته‌ای است و انشاء‌الله این بحث هم به خوبی و عاقبت به خیری طی شود، اما الحمدالله معاونین و مدیران ایشان در وزارت خارجه فعال هستند و ارتباطات دارند و اخیرا به دلیل انتقاداتی که مجلس از آقای ظریف کرده و برخی رسانه‌ها نیز به آن پرداختند، سفرهای دو جانبه را شروع کرده و کشورهای مختلف می‌روند و تا جایی که من در جریان هستم تا چند روز آینده به چند کشور آفریقایی سفر می‌کنند. این طور نیست که کاملا دور روابط خارجی با کشورهای غیر 1+5 را خط کشیده باشند اما توقع از ایشان به عنوان یک دیپلمات متبحر این است و مجلس هم این را اعلام کرده تا ایشان بتواند از ظرفیت موجود برای گسترش روابط دو جانبه استفاده کند. من فکر می‌کنم نگاه امروز دولت با نگاه یک سال پیش نسبت به آمریکای لاتین متفاوت شده و گمانم این است که دولت و وزارت خارجه سیاست همکاری‌های آسیایی و نگاه به آسیا و شرق را قوی‌تر پیگیری می‌کنند و بنده نیز فکر می‌کنم این نگاه نزدیک به تأمین منافع نظام است.
مصطفوی: البته انتقاد که چیز خوبی است و همیشه سازنده است، دولتمردان کشور هم همیشه ظرفیت شنیدن انتقاد را دارند و روحیه انتقاد سازنده و شنیدن آن باید تدوام داشته باشد و انتقاد تضمین‌کننده سلامت حرکت جامعه است.
*توقع قدم نزدن با دشمن توقع بی‌جایی نیست
البته دولتمردان ما که در این مدت روی خوشی به منتقدان نشان نداده و منتقدان خود را چندین بار نواختند،سخنگوی دولت نیز انتقادات به عملکرد اخیر ظریف را بی معنا دانسته‌اند!
مصطفوی: طبیعی است که مردم ما با توجه به ذهنیتی که از جنایات و حق‌کشی‌های آمریکا چه در ایران و چه در منطقه و مخصوصا در منطقه دارند،آمریکا را به عنوان یک دوست نمی‌شناسند و توقع قدم نزدن با دشمن هم توقع بی‌جایی نیست، نباید با دشمن اینطور قدم زد، اما گمانم این است شرایطی که آقای ظریف در آن قرار گرفت، شرایط سختی بود و بالاخره مذاکرات، مذاکرات سنگین و پیچیده‌ای است. در این شرایط طرف گفتگو پیشنهاد می‌کند چند دقیقه‌ای با هم قدم بزنیم؛ ایشان هم نتوانست این درخواست را رد کند و آن کار انجام شد. اما بپذیرید شرایط عادی نبود، یعنی طوری نبود که دو نفر در شرایط عادی تصمیم بگیرند با هم قدم بزنند.
*قدم زدن ظریف و کری کار قشنگی نبود
به عنوان یک دیپلمات با سابقه و فارغ از بحث‌های احساسی، این حرکت را نقض اصول دیپلماتیک نبود؟
مصطفوی: می‌خواهم عرض کنم انسان باید شرایط را در نظر بگیرد. تفاوت است دو نفر در شرایط آرام و ریلکس با هم قدم بزنند. اینها در یک مذاکره سنگین، پرالتهاب، پرتنش که چشم‌های بسیاری از داخل ایران و کل دنیا به آن است، قرار دارند. ایشان (ظریف) در این شرایط این حرکت را انجام میدهد. نمی‌خواهم بگویم کار قشنگی انجام شده و انتقاداتی که صورت گرفته نظرات عده‌ای دلسوزان نظام و مردم متعهد است ، کسانی که صاحب درک و شعورند چنین انتقاداتی را مطرح می‌کنند و باید این انتقادات شنیده شود، باید آن طرف قضیه را هم نگاه کرد. نمی‌شود این حالت التهاب مذاکرات را در محاسبه و نقادی لحاظ کنیم.
*منتقدان مذاکرات هسته‌ای دلسوزان نظامند
امیدوارم این انتقادات فتح باب جدیدی باشد و کمک کند که دقت‌ها در این صحنه بیش از بیش شود، حقیقتا صحنه، صحنه بسیار سنگینی است و مقام معظم رهبری هم به عنوان عالی‌ترین مقام نظام از کلیت این مذاکرات و کلیت نقش و جایگاه آقای ظریف حمایت می‌کنند.
*رهبر انقلاب دست مذاکره کنندگان را بازگذاشتند
یعنی رهبری دست مذاکره‌کننده‌ها را باز گذاشتند؟
مصطفوی: دست مذاکره‌کننده‌ها در یک چارچوب تعریف شده‌ای باز است و چارچوب‌ها و حدود برای مذاکره و تعامل مشخص است، در آن چارچوب‌ها اختیار دارند و دستشان باز است. باید باز باشد تا بتوانند کار را پیش ببرند، نمی‌شود هر جمله‌ای که می‌خواهند در مذاکرات مطرح کنند کسب تکلیف کنند که این جمله را بگوییم یا خیر. بالاخره آنها 2- 3 روز مذاکره می‌کنند، در آن دو سه روز باید در چارچوب‌ها دست باز باشد. نمی‌شود هر جمله‌ای که می‌خواهند مطرح کنند زنگ بزنند و بگویند این جمله را بگوییم یا خیر. آنها دو سه روز مذاکره می‌کنند، در آن دو سه روز در قالب چارچوب‌های تعریف شده باید اختیار داشته باشد و مذاکرات را پیش ببرند و واقع این است که قبل و بعد از مذاکره تمام گزارشات خدمت مسئولین نظام مخصوصا مقام معظم رهبری ارائه می‌شود و ایشان هم کاملا موضوع مذاکرات را رصد می‌کنند. گزارش می‌گیرند و رهنمودها را ارائه می‌دهند.
آینده مذاکرات را چطور می‌بینید؟
مصطفوی: توکل به خدا داریم و باید امیدوار باشیم و از ارزش‌های نظام پاسداری کرده و با غیرت آن را حفظ کنیم؛ اقتدار و منطق جمهوری اسلامی ایران در موضوع هسته‌ای به حدی بالاست که ضرورتی ندارد جمهوری اسلامی ایران مانع ادامه مذاکرات تلقی شود.
*اگر مذاکرات به نتیجه نرسد تنها ضعف استدال و زیاده‌خواهی طرف مقابل است
جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با قدرت منطق و عملکرد صحیح خود_ عملکردی که منطبق با قوانین بین‌المللی و اهداف نظام است_ مذاکرات را پیش ببرد. اگر مذاکرات به نتیجه نرسد ضعف استدلال و زیاده‌خواهی طرف مقابل و نرفتن زیر بار بحث منطقی و حقوقی و عقلایی است.
*تلاش می‌کنم به آینده مذاکرات خوشبین باشم
تلاشم این است که به آینده مذاکرات خوشبین باشم، به این علت که منطق گفت‌وگو به نفع جمهوری اسلامی ایران است. این را خیلی از کشورهای 1+5 هم اذعان دارند. اینکه چرا ایران و ظریف با کری و آمریکا مذاکرات را پیش می‌برد به این دلیل است که دیگر کشورها خیلی به دنبال این داستان نیستند و حرفی برای گفتن ندارند. متأسفانه اعضای دیگر یا اهل سکوت هستند یا ملاحظه‌کاری خود را دارند یا مطیع آمریکا هستند، این واقعیت تلخی است که در 1+5 وجود دارد. لذا مذاکره‌کننده اصلی آمریکاست و آنها نگاه می‌کنند که آمریکا چه تصمیمی می‌گیرد. به همین جهت هم مذاکره بیشتر با وزیر خارجه آمریکا انجام می‌شود. منتهی طبیعتا دیگران هم حضور دارند.
*متاسفانه مذاکره کننده اصلی آمریکاست
چرا ایران مانور بیشتری بر کشورهای چین و روسیه انجام نمی‌دهد؟
مصطفوی: ایران با این دو کشور مراوده و تعامل دارد، منتهی مبنای سیاست‌های بین‌المللی چین این است که خیلی خود را درگیر تنش‌های بین‌المللی نمی‌کند و وارد چالش‌ها نمی‌شود و تا جایی که منافع جدی خودش به خطر نیفتاده، موضع‌گیری نمی‌کند. لذا در این عرصه هم خیلی خنثی پیش می‌رود. روسیه فعال‌تر است و ما نیز طبیعتا با روسیه فعالانه‌تر برخورد می‌کنیم، نمایندگان و دیپلمات‌های ما و آنها متقابلا با یکدیگر دیدار دارند و روابط و هماهنگی‌ها با روسیه بیشتر است منتهی با روسیه هم توافق کاملی نداریم. البته نظراتمان نسبت به آمریکا نزدیک‌تر است ولی آنها هم در رابطه با مسائل هسته‌ای نظراتی دارند که با نظرات ما منطبق نیست.
*تذکر شورای راهبردی به مذاکره‌کنندگان
شورا در خصوص مذاکرات هسته‌ای مصداقی وارد شده و تذکر و عکس‌العملی داشته‌است؟
مصطفوی: بله، ما گزارشی را خدمت مقام معظم رهبری ارائه دادیم و ملاحظاتی را که در مذاکرات باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد تا منافع راهبردی بیشتر تأمین شود اشاره کردیم.
قابل ذکر و رسانه‌ای کردن نیست؟
مصطفوی: خیر.
نامه اخیر مقام معظم رهبری به جوانان کشورهای اروپا و آمریکای شمالی چه دستاوردی برای جمهوری اسلامی ایران دارد؟ اساسا بازخوردهای این نامه را دریافت کرده‌اید؟ چه نهادی مسئول تبلیغ و ترویج و بازنشر این نامه است ؟
مصطفوی: این نامه در واقع یک روش و ابتکار جدیدی بود که برای انتقال نظرات و مواضع مقام معظم رهبری به مخاطبین خارج از کشور اتخاذ شد که شاید اصلی‌ترین و بیشترین نقش را در اینکه چگونه این پیام به مخاطبین خارج از کشور منتقل شود خود مقام معظم رهبری داشته‌اند.
نوع نگارش این نامه و پیام‌هایی که این نامه ارائه می‌داد به نحوی بود که توانست آن اثربخشی بالا را از خود نشان دهد. با توجه به اینکه یک بایکوت خبری نسبت به مواضع مقام معظم رهبری در خارج از کشور وجود دارد و رسانه‌های خارجی به خصوص رسانه‌هایی که به گونه‌ای با قدرت‌های صهیونیستی مرتبط هستند، کاملا به دنبال بایکوت کردن مواضع ایشان هستند، روشی که این بار توسط خود ایشان اتخاذ شد توانست در سطح گسترده و اثربخش منتشر شود.
*بالای 50 میلیون نفر در عرض 3 روز نامه مقام معظم رهبری را مطالعه کردند
اخباری که ما از خارج از کشور و از سایت‌ها و فضاهای مجازی داریم بسیار جالب است و به نظر می‌رسد عرصه جدیدی را برای تعامل تجربه کردیم که از این پس بسیار قابل استفاده است، تعداد مراجعاتی که در فضای مجازی برای مطالعه این نامه وجود داشته تا روز شنبه(4 بهمن 93) بالای 50 میلیون بود.
یکی از نکات مهم این نامه این بود که مخاطب آن جوانان بودند. جوانانی که امروز در اروپا و در غرب از یک طرف دچار سرخوردگی و یأس هستند و از طرف دیگر قلب و دلشان آمادگی پذیرش حرف‌های صادقانه و خالصانه و جدید را دارد، اینکه می‌بینیم تعداد قابل توجهی از جوانان اروپا به سمت داعش متمایل می‌شوند نشان میدهد از یک طرف توجه به دین، عرفان و معنویت افزایش پیدا کرده و از طرف دیگر خلاء معنویت در جامعه سبب شده با یک جهت‌‌دهی انحرافی اینها به یک معنویت و عرفان کاذب گرایش پیدا کنند و جذب چنین گروه‌های انحرافی شوند. این نامه پاسخی به علاقه‌ی جوانان تشنه معنویت در دنیای امروز است. از طرف دیگر فکر می‌کنم استقبال از این نامه نشان میدهد ایران، معارف اهل بیت و نظام جمهوری اسلامی توان و قدرت گفتمان‌سازی و قدرت بیان مطالب منطبق بر منطق را دارد. قدرت بیان مطالبی که نیاز فطری و واقعی مخاطبین در دنیا مخصوصا نسل جوان که موتور محرک است را دارد. این موضوع بسیار ارزشمند است و ما باید قدر آن را بدانیم. امروز جامعه غرب و سکولار غیر از معدود قدرت‌های بزرگ، توان گفتمان سازی منطقی را ندارند. اگر داعش می‌آید و حرکتی را آغاز می‌کند و عده‌ای جذب آن می‌شوند به خاطر باطل و غیر منطقی بودنش به زودی از هم پاشیده می‌شود و مورد نفرت قرار می‌گیرد.
منطق و گفتمان برخواسته از اسلام اصیل و انقلابی در ایران هر روز این توان را دارد که بتواند به صورت زنده جذابیت ایجاد کند و منطبق بر فطرت انسان‌ها و مخصوصا نسل جوان حضور جذاب داشته باشد. به نظر من قدرت گفتمان‌سازی برای نسل جوان، علی‌الخصوص در رهبری وجود دارد و این قدرتی برای نظام محسوب می‌شود.
*هیچ کس تصور نکرد نامه حضرت آقا نوعی سیاسی‌کاری بود
ایشان یک مقبولیت عمومی در دنیای اسلام و جهان دارند
مصطفوی:درست است؛ اگر رئیس‌جمهوری در کشوری این کار را بکند همه می‌گویند مصنوعی است و اگر حتی نگویند اینطور نشان می‌دهند. اما این نامه یا نامه حضرت امام(ره) به گورباچف چنین نبود. هیچ‌کس در دنیا این تصور را نکرد که این نوعی سیاسی کاری و مصنوعی است. به عنوان یک حرکت فطری راحت می‌پذیرند. ما از یک فعالیت گسترده مجازی را برای نشر این پیام سازماندهی نکردیم اما به سرعت دیگران این پیام را گرفتند، ترجمه کردند و بازنشر کردند. به سرعت تحلیل کردند، دشمن نیز این کار را کرد، کاری که با نامه حضرت امام(ره) نیز انجام شد. این نشان‌دهنده قدرت ایمان، منطق، گفتمان‌سازی و توان ارتباط با مخاطب جوان بی‌پیرایه است. قدرت ارتباط با فطرت‌ها در جمهوری اسلامی است به نظرم بسیار ارزشمند است و یکی از مهمترین قدرت‌های نرم است که بسیاری از کشورها فاقد آن هستند و سرمایه اصلی نظام همین قدرت نرم و قدرت گفتمان‌سازی است.
شما در سال‌های اوج جنگ و پس از آن تا سال 70 سفیر ایران در دو کشور اروپایی بودید، با توجه به نقش پنهان دولت‌های غربی در کمک به صدام حسین از نحوه تعامل خود در آن دوران با آن کشورها بفرمایید،
مصطفوی: سفارت من در اتریش زمانی بود که جنگ شروع شده و شرایط ما شرایط سختی بود، برخی کشورها مانند انگلیس و فرانسه خیلی حادتر و علنی‌تر در جنگ با ما مشارکت داشتند اما برخی کشورها با توجه به منافع خود ملاحظه کارتر بود. اتریش یک جایگاه بین‌المللی داشت که سعی می‌کرد آن را حفظ کند و ژست بی‌طرفی داشته و در ظاهر نقش بیطرفانه را رعایت می‌کرد چون منافعش ایجاب می‌کرد.
طبیعی بود که ما نیز از این نقش بیطرفانه، کمال استفاده را برای خود می‌کردیم و در حدی که آنها به جهت بی‌طرفی آمادگی داشتند، سعی می‌کردیم از آن استفاده کنیم. آلمان نیز در آن زمان جزو کشورهایی بود که ما بیشترین سطح معاملات تجاری بین کشورهای اروپایی را با آن داشتیم؛ صنایعی از جمله دستگاه‌ها و ماشین‌آلات نظامی که باید تأمین می‌شد. در آن شرایط کار کردن با این کشورها بسیار سخت و دشوار بود، موضوعاتی مربوط به قضایای سلمان رشدی، حقوق بشر و منافقین وجود داشت اما در آن زمان تبلیغ مظلومیت ایران در قضیه جنگ کار مهمی بود که باید انجام می‌دادیم.برای اینکه بتوانیم شراکت غرب با صدام حسین را در حمله شیمایی افشاء کنیم تعداد قابل توجهی از مصدومین شیمیایی به چند کشور در غربی از جمله آلمان و اتریش منتقل شدند که دو دلیل داشت: نخست اینکه خودمان در ایران توان و تجهیزات و دکتر متخصص نداشتیم و محدودیتهای فراوانی برای مداوا وجود داشت، و دوم اینکه اگر مصدومین شیمایی به غرب می‌آمدند و آنها را به مسئولین و رسانه‌ها نشان می‌دادیم می‌توانستیم یک بمب خبری منفجر کرده و این خبر را تحمیل کنیم. این اتفاق افتاد و دست‌ها را برای مذاکرات در پایان جنگ باز گذاشت تا از اهدافمان دفاع و مظلومیت نظام را بیان کنیم و همکاری غرب و اعراب همدست صدام را برای همگان افشا سازیم.
این موضوعات جزو فعالیت‌های اصلی نمایندگان خارج از کشور در آن دوره بود.
مصطفوی: نمی‌دانم مصداق منتقدان چه بوده اما با اطلاعاتی که من از رایزنان فرهنگی دارم نمی‌توانم بگویم رایزنان شناخت ندارند. ممکن است رایزنی تسلط بالایی داشته باشد و یکی کمتر و این در تمام دنیا نیز مرسوم است.اما سازمان فرهنگ بر اساس یک روش و ملاک‌هایی که برای انتخاب رایزن دارد سعی می‌کند که بهترین‌ها را انتخاب کند.
ملاک انتخاب این رایزنان چه بوده؟
مصطفوی:رایزنان فرهنگی شخصیت‌های بسیار ارزشمند مسلط به مسائل بین‌المللی هستند که مطالعه دقیقی بر منطقه‌ای که قرار است در آنجا مشغول شوند انجام می‌دهند، سازمان نیز کلاس‌های توجیهی می‌گذارد تا اینها با استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی بتوانند از این فرصت خوب استفاده کنند. ظرفیت‌های عرصه آموزش، پژوهش، بحث‌های هنری، فرهنگی، کتاب، نمایشگاه. فضای مجازی،
به هر حال فعالیت‌های رایزنان فرهنگی کمرنگ است
مصطفوی: رایزنان ما به خاطر کمبود بودجه نمی‌توانند در کشورهای محل ماموریت خود کارهای بسیاری را انجام دهند، کمبود بودجه و محدودیتهای بودجه مخصوص سازمان فرهنگ نیست و وقتی بودجه کل کشور محدودیت داشته باشد به تمامی سازمان‌ها تسری پیدا می‌کند.
پس شما مدافع عملکرد رایزنان فرهنگی هستید؟
مصطفوی: بله. امروز الحمدالله با توجه به توان رایزن‌ها و برنامه‌ریزی و نوع پشتیبانی منسجمی که از داخل کشور صورت می‌گیرد و هماهنگی‌های که بین دستگاه‌های فرهنگی وجود دارد و تلاشی که برای استفاده از همه ظرفیت‌ها می‌شود،روند مثبتی را در پیش داریم و امیدوارم این روند رشد بیشتری داشته باشد و توان کشور هم برای حمایت از فعالیت‌های فرهنگی بیشتر شود.
*بودجه فرهنگی نظام در شان جمهوری اسلامی نیست
اما ذکر این نکته ضروری است که بودجه فرهنگی نظام در شأن نظام مقدس جمهوری اسلامی نیست و این بودجه می‌‌باید بیش از آنچه امروز مجلس و دولت به آن اختصاص می‌دهند باشد، این بودجه در شان نظامی که فرهنگ جزو مزیت‌ها و اصول اولیه آن است و به قول رهبر معظم انقلاب عامل اقتدار نظام، اقتدار فرهنگی است نیست.
