گروه ورزشی مشرق - در روزهای اخیر آنقدر مشکلات در داوری‌های فوتبال به وجود آمده که
حتی تاج رییس سازمان لیگ هم با ارسال نامه به فدراسیون خواستار رفع مشکلات شده است.
محمد فنایی کارشناس برجسته داوری فوتبال می‌گوید مقصر فدراسیون فوتبال است که مدتی
است خودش را از داوری دور کرده است.
کمک داور ایرانی حاضر در فینال جام‌جهانی 1994 توضیح می‌دهد که در
فوتبالی که فقط روی کاغذ حرفهای شده نه رفتار سرمربی پرتغالی تیم‌ملی‌اش صحیح است
نه سرمربی برجسته‌ای که عملکرد داوران را آنالیز می‌کند یا در رختکن با برخورد نامناسب
روی اعصاب بازیکنان می‌رود. گفتگوی مشرق با فنایی
را در زیر بخوانید:
این روزها همه در مورد داوری نظر می‌دهند.
فوتبال در تمام دنیا علاقه‌مند دارد، حتی در عراق که با مشکلات بی‌شمار
دست و پنجه نرم می‌کند فوتبال دنبال می‌شود و تیم‌ملی‌اش به جمع برترین‌های آسیا راه
پیدا می‌کند. ایران هم از این قضیه مستثنی نیست و هواداران فوتبال آن را با تمام
وجود دنبال میکنند. به هرحال اکثر این عاشقان هم نوجوان هستند و عکس‌العمل‌های
آنها با هواداران مسن و باتجربه‌تر متفاوت است.
برای مهار این شور و هیجان چه باید کرد؟
باید فوتبالی ارایه کرد که حوادث در آن کمتر دخیل باشد. این روزها
استادیوم‌ها خالی از تماشاگر است چون خانواده‌ها گرایشی به حضور بچه‌های خود در استادیوم‌ها
نشان نمی‌دهند. متاسفانه جوی راه افتاده که در کشور ما همه را نگران کرده از رسانه‌ها
و مردم گرفته تا خود مسوولان در کمال تاسف هیچ ورزشی هم مثل فوتبال پذیرای فساد
نیست. در خیلی از کشورها ناهنجاری‌ها را از فوتبال گرفته‌اند تا آن را تبدیل به یک
صنعت پولساز کنند اما ما در این بخش حسابی عقب افتاده‌ایم.
در این بین جامعه داوری هم همیشه متهم شده است.
باید این مسئله از چند جهت مورد بررسی قرار بگیرد. مشکلاتی که داوران
دارند و مرتفع نمی‌شود و البته وظایفی که فوتبال در قبال آنها دارد و انجام نمی‌دهد.
به این مسایل معضلات مدیریتی را هم اضافه کنید که در ظاهر برطرف شده اما عملا
اتفاق خاصی نیفتاده است.
منظورتان مشکلات میان دپارتمان و کمیته داوران است؟
بله. تا زمانی که مدیریتی همسو وجود نداشته باشد داوری ضرر خواهد کرد.
متاسفانه قدرت‌طلبی هنوز وجود دارد.
کمیته انضباطی برای حمایت از علیرضا فغانی و تصمیمش
در بازی استقلال و سایپا بازیکنی مثل جاسم کرار را محروم کرد.
ببینید مشکل با جریمه و محرومیت مربی و بازیکن حل نمی‌شود. جریمه و
محرومیت که کار فرهنگی نیست. قبلا هم این محرومیت‌ها وجود داشته مگر مشکل حل شد؟
ما نیاز به فرهنگ‌سازی داریم. تماشاچی باید با قوانین آشنا شود. خوشبختانه شما
تاثیر برنامه 90 را در تکرار صحنه‌های داوری می‌بینید.
نقش فدراسیون در حمایت از داوران یا احتمالا برخورد
با داورانی که مرتکب اشتباهات فاحش می‌شوند چیست؟
ببینید باید همه چیز را با هم دید. بحث آموزشی در داوری ما کمرنگ شده
است. از طرف دیگر حتی حقوق درنظر گرفته شده برای داوران هم به موقع در اختیارشان
قرار نمی‌گیرد. مهم‌تر از همه حمایتی است که باید از داوران انجام پذیرد اما در کشور
ما این حمایت بسیار کمرنگ است.
از نظر شما مشکل اساسی داوران ما چیست؟
ببینید ما باید کانال‌های مشخصی برای شناسایی استعدادهای داوری را تشکیل
دهیم. همه
داوری‌ها مسایل فنی را در برنمی‌گیرد، باید استعدادها شناسایی و سپس آموزش داده
شوند. پرورش داور مباحث روانشناختی و مدیریتی را هم شامل می‌شود. داوران ما در
فوتبال امروز با مربیان بزرگی روبه‌رو می‌شوند که آنالیز داوری انجام می‌دهند!
منظور امیر قلعه‌نویی است و داستان نقدش روی
اظهارنظرتان در مورد بازی استقلال و پیکان؟
به طور کلی گفتم. داوران ما نیاز به حاشیه امنیت دارند تا کارشان را
انجام دهند. من یک سوال از شما دارم.
بفرمایید.
چرا داوران ایرانی خارج از کشور بهترین قضاوت‌ها را انجام می‌دهند اما
در داخل با مشکل روبه‌رو می‌شوند؟ نمی‌توان منکر این قضیه شد که در مقایسه با گذشته
داوران ما شرایط بهتری پیدا کرده‌اند. در گذشته داشتیم داورانی را که سطح سواد
آنچنانی نداشتند اما شما امروز میان این خانواده دکتر و مهندس هم دارید. باید
داوران جوان را باور داشت.
نقش ناظران داوری‌ها از نگاه شما چیست؟
در حال حاضر ضعیف. ناظران و داوران باید در یک کلاس هماهنگی حضور پیدا
کنند اما این اتفاق نمی‌افتد تا مشکل بزرگتری به وجود بیاید.
چطور؟
داوران با حضور در آخرین کلاس‌ها توصیه‌های فیفا را «به‌روز» عملی
میکنند اما ناظران از این مبحث عقب هستند. طبیعی است که نمی‌توانند آنالیز مناسبی
از عملکرد داور مسابقه داشته باشند. جالب اینکه با این حال عملاً گزارش‌های آنها
هم چندان تاثیرگذار نیست. وقتی ناظری را برمی‌گزینیم باید گزارش‌هایش را هم
بپذیریم اما این اتفاق هم نمی‌افتد. ببینید یک مساله همیشه مطرح شده و آن اینکه
فوتبال‌مان به اسم حرفهای شده‌ای اما در عمل نه.
در این مبحث صحبت زیاد بوده و متاسفانه همیشه دیگری
متهم می‌شود.
ما بازیکن خارجی می‌آوریم که به داور بد و بیراه بگوید. این یک
جورهایی بوی نژادپرستی می‌دهد. یا بازیکن خارجی می‌آوریم که سرمربی‌اش را قبول
ندارد و از زمین بیرون نمی‌رود. حتی در مورد کارلوس کی‌روش هم این مشکل دیده شد و باید
آن را مورد نقد قرار داد.
منظورتان انتقادات کی‌روش از ویلیامز استرالیایی در
جام ملت‌هاست؟
کی‌روش قبلا هم این کار را انجام داده و محروم شده است. نقش مربی می‌تواند
روی برخورد بازیکنان و داور پررنگ باشد. شما دیدید چند روز قبل عنوان شد برخی مربیان
بین دو نیمه در رختکن حرف‌هایی می‌زنند که روی بازیکن تاثیر منفی می‌گذارد. مربیان
می‌توانند با حرفهای مثبت خود در برگزاری هرچه بهتر مسابقه تلاش کنند نه اینکه به
بازیکن فشار روحی بیاورند و در مقابل مشکلات میانه میدان را بیشتر کنند. در جام
ملت‌ها هیچ چیزی بدتر از این نبود که یک بازیکن جوان در صحنه‌ای که سرمربی تیم‌ملی
قصد حمله به داور را داشت، مانع او شود.
این نشان می‌داد که کسی را نداشتیم که برای مهار رفتار اجتماعی کی‌روش
در مواقع حساس اقدام کند. کی‌روش یا مربی داخلی ندارد. آیا به نظر شما سرمربی در
اروپا هم چنین رفتارهایی در قبال داوری‌ها داشت یا می‌تواند داشته باشد؟
چاره کار برای حل مشکلات داوری چیست؟
متاسفانه مدتی است که فدراسیون از مسایل داوری دور شده است. کار به
جایی رسیده که سازمان لیگ نامه می‌زند آقا به داد داوری برسید. فدراسیون باید
بررسی کند تا با کارشناسی یکی یکی موانع را برطرف کند وگرنه با دست روی دست گذاشتن
یا پاک کردن صورت مسئله به جایی نمی‌رسیم.
