گروه بین الملل مشرق - نیازی نیست از شهر «غزه» خارج بشوید. اگر از منطقه قدیمی شهر به سمت شرق حرکت کنید، هوای مطبوع و نسیم مدیترانه با فضای مسطح و دشت مانند شهر ترکیب شده و از بادهای شدید و طوفان های مدیترانه هم خبری نیست! این منطقه خوش آب و هوا، زمانی در حاشیه شهر تاریخی غزه داشت، اما با افزایش جمعیت و گسترش محدوده شهر، این منطقه نیز جزئی از شهر غزه محسوب می شود.

شهر غزه به عنوان مرکز سرزمین خودمختار غزه، هنوز با درد و رنج تخریب های ناشی از حمله اشغالگران دست و چنجه نرم می کند. روند بازسازی ها بسیار کند پیش می رود و تقریبا همه خیابان ها مملو از آثار شهر جنگ دیده ای است که هیچ نقطه ای از آن از تیررس بمب افکن ها و موشک های اسرائیلی در امان نمانده است. با این حال، در منطقه شرقی این شهر می توان زمین آبادی را به مساحت 40 کیلومتر مشاهده کرد که بسیار سرسبز و خرم است.
 
شاید در نگاه اول، یک باغ یا یک بوستان سرسبز را تصور کنید. اما بالای تابلوی ورودی نوشته است: «Gaza War Cemetry» جالب این جاست که تابلو به زبان انگلیسی نوشته است و تنها در پایین آن در سایز کوچکی به عربی نوشته اند: «مقبرة حرب غزة» (قبرستان جنگ غزه) وارد این باغ که می شوی، قبرهای هم شکل و مرتبی را می بینی که مانند دومینو به طورت منظم و زیبایی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. اطراف این قبرها را ده ها درخت «سرو» در بر گرفته اند و ترکیب های مختلف چیدمان گل ها و شکوفه ها منظره های بسیار زیبا و مهیجی را پدید آورده است. سنگفرش این قبرستان، چمن های خوش رنگی است که در لابلای قبور نیز سر برافراشته اند تا «حیات» را در این قبرستان به انسان ها یادآوری کنند!

عصام جراده، مرد میانسالی است که نگهبانی این باغ-قبرستان را بر عهده دارد: «ما در محاوره محلی به این قبرستان می گوییم: "قبرستان انگلیسی ها"؛ اما واقعیت این است که تنها بخش کوچکی از مدفونان این قبرستان را اتباع انگلستان تشکیل می دهند!» از او می خواهیم در مورد مدفونین این قبرستان بیش تر صحبت کند: «4 هزار سرباز "اشغالگر" در این قبرستان مدفون شده اند. آن ها اتباع 17 کشور غربی اند که در پایان جنگ جهانی اول و در خلال فروپاشی دولت بزرگ عثمانی به این منطقه آمدند تا بتوانند این سرزمین را اشغال کرده و دولت مد نظر خویش را به بومیان تحمیل کنند.»

از جراده می پرسیم چه انگیزه ای برای نگهبانی از "قبور اشغالگران" دارد؟ «جنگ جهانی اول بین سال های 1914-1918 رخ داد و سقوط دولت عثمانی یکی از آثار آن بود. فاتحان جنگ جهانی در سال 1918 به فلسطین آمدند و می خواستند حکومت مد نظر خود را به ما تحمیل کنند؛ اما ملت ما در نبردهای قهرمانانه خود به اشغالگران نشان دادند که کسی حق اشغال غزه را ندارد. همان سال ها بود که برای قربانیان خود بارگاه و مقبره بسازند و البته فلسطینی ها نیز از تخریب این بنا خودداری کردند؛ زیرا پدران ما می پنداشتند این بنا از سویی یادآور خوی اشغالگری غربی هاست و از سوی دیگر نشان دهنده توان ملت فلسطین برای قتل و بیرون راندن اشغالگران است.»

جالب این جاست که شغل کنونی جراده به او به ارث رسیده است: «پدر من در حالی که تنها 17 سال سن داشت، نخستین نگهبان عرب این قبرستان شد. او حدود 50 سال نگهبانی این قبرستان را در دست داشت و در 65 سالگی اعلام بازنشستگی کرد. پس از بازنشستگی پدر، من نگهبانی این بنا را بر عهده گرفتم و اکنون بیش از سی سال است که در این شغل خدمت می کنم. در حال حاضر تنها 52 سال سن دارم و به بازنشستگی فکر نمی کنم. اگر روزی بازنشسته شدم، این شغل را به پسرم می سپارم، زیرا او در حالی نگهبان این قبرستان می شود که پدرانش بیش از نود سال حراست این جا را بر عهده داشته اند.»

در این قبرستان علاوه بر نگهبان، 4 باغبان نیز مشغول به کارند تا یک باغ مجلل و بسیار زیبا را برای مرده های مدفون شده بیارایند! حقوق این 4 نفر – مانند جراده – از سوی سفارت انگلستان در بیت المقدس تأمین و از طریق یکی از بانک های غزه ارسال می شود. انگلیسی ها و غربی ها احترام ویژه ای برای این قبرستان قائلند و شاید همین عامل باعث شد اسرائیل در جریان تهاجم وحشیانه خود به غزه، از حمله به این منطقه چشم پوشی کند. جراده در مورد نگاه اسرائیلی ها به این قبرستان اظهار بی اطلاعی می کند، اما چه بسا از منظر صهیونیست های افراطی، این سربازان به عنوان پیشگامان اشغال فلسطین به حساب آیند و مورد تکریم و تمجید قرار گیرند.

مذهب این سربازان، نکته ای است که عصامه جراده به آن تأکید می کند: «تمام سربازان مدفون را اهالی کشورهای غربی تشکیل می دهند و حتی یک عرب نیز در میان آن ها دفن نیست. با این حال شما شاهدید که 12 سرباز مسلمان و 8 سرباز یهودی نیز در میان مدفونین این مکان وجود دارند.» یکی از نقاط تاریخی این قبرستان، سنک نبشته ای در شمال آن و در حاشیه خیابان مشهور صلاح الدین است: «بر روی این سنگ نبشته تاریخی در سال 1918 به زبان های عربی و انگلیسی نوشته اند: "این مکان و قبرهای مدفون در آن از سوی اهالی فلسطین به کشورهای پیروز جنگ جهانی اول هدیه داده شده است تا بتوانند یاد سربازان خود را گرامی دارند."»

گفتنی است کل مساحت باریکه غزه، 360 کیلومتر مربع است در حالی که نزدیک به 1.9میلیون نفر را در خود جای داده است. به این ترتیب می توان تراکم جمعیت در غزه را یکی از بالاترین نقاط جهان از نطر تراکم حمعیت در یک منطقه دانست. به این ترتیب، فضای 40 کیلومتر مربع، اهمیت به سزایی دارد و مشخص نیست چرا باید مساحتی به این وسعت به سربازان اشغالگر به حساب آید؟