گروه بین‌الملل مشرق - مذاکرات هسته‌ای با 1+5 و در واقع با آمریکا و غرب از زوایای گوناگون قابل مفهوم سازیست. از طرف روند ده ساله مذاکرات هسته ای به نقطه ای رسیده است که غرب از خواسته های متکبرانه و زیاده طلبانه خود عقب نشینی کرده و به شرایطی رسیده که در آستانه پذیرش نهایی حقوق هسته ای ایران است و این کار را از طریق اعمال یک دسته محدودیت در یک دوره زمانی قابل توافق و برداشتن ابزارهای فشار غیرقانونی با نام تحریم ها، از خود نشان داده است.

یک زاویه‌ای دیگر در این روند ده ساله این است که محدودیت سازی‌ها در مباحث هسته‌ای اساساً با یک بهانه و دستاویز، تحت عنوان «تردید و نگرانی نسبت به ماهیت فعالیت و برنامه هسته ای ایران» شکل گرفته و آغاز شده است. اگرچه جمهوری اسلامی از همان ابتدا نیز، همانگونه که بارها و بارها توسط آژانس بین المللی هسته ای تأیید شده، هیچگونه انحراف هسته ای در رفتار و برنامه ایران وجود نداشته و آن را امروز نیز به جامعه جهانی به معنای واقعی آن نشان داده است ولی غرب برای تحمیل اراده «محدودیت ساز» خود با یک بهانه موهوم این پروسه را سامان داده است و با اینکه از خواسته های حداکثری اولیه، عقب نشینی کرده ولی برای یک دوره زمانی قابل توافق نیز، ایران را مجبور کرده که با نام ضرورت شفاف سازی، این محدودیت ظالمانه را بپذیرد.

اکنون در مجموعه سناریوهای امریکایی، یک زمزمه شوم دیگر مطرح است و با اینکه همه شفاف سازی‌های هسته‌ای برای این بوده تا نسبت به ماهیت برنامه هسته‌ای، اعتراف غربی حاصل شود، بر ضرورت بازرسی از مراکز نظامی با ماهیت هسته ای تأکید می شود.

این زمزمه تحت عنوان تعهدات ناشی از پذیرش پروتکل الحاقی و به منظور باز کردن یک پرونده جدید به موازات برنامه هسته ای که قرار است در مذاکرات تفصیلی به توافق نهایی و جامع منجر شود، باز نماید. به جهت «مدل رفتاری»، تأکید بر ضرورت بازرسی های ویژه از مراکز نظامی، شباهت تام با آغاز سناریو در برنامه هسته ای ایران دارد و سنگ بنای یک برنامه ده ساله تا امروز را شکل داده است. امریکا و غرب در سناریوی مذاکراتی خود تلاش می کنند، با ابراز تردید و ضرورت شفاف سازی در توانمندی های موشکی-دفاعی ایران و گذاشتن علامت سوال بر قابلیت های موشکی که می توانند کلاهک هسته ای را نیز حمل کنند!!، یک مسیر جدید برای ورود به مباحث نظامی-دفاعی باز کرده و سپس به یک سناریوی محدودیت ساز در توانمندی های دفاعی ایران، دست یابند.

اگر محدودیت های پذیرفته شده در برنامه هسته ای ایران تحت عنوان شفاف سازی هسته‌ای صورت گرفته تا اساس ادعای موهوم در ماهیت برنامه هسته ای ایران، از دست آنها خارج شود و نتوانند در خصوص توانمندی هسته ای ادعای جدیدی مطرح کنند، بازرسی از مراکز دفاعی با بهانه احتمال انحراف و بکارگیری سلاح هسته ای، صرفاً به عنوان بهانه ای برای یک سناریوی شوم و برنامه مداخله گرانه و محدودیت ساز در توانمندی های دفاعی و نظامی ایران است.

اگر به ارزیابی های استراتژیک نظامی و امنیتی که از سوی «مراکز مطالعاتی تصمیم ساز» غربی توجه نمائیم که به ناتوانی در قبال توانمندی های موشکی ایران اشاره دارند و آثاری که این توانمندی در معادلات منطقه ای در قبال رویکردهای تجاوزکارانه و مداخله گرانه غربی، صهیونیستی دارند، دقت نمائیم، به اهمیت رویکرد امریکا و غرب برای ورود به مباحث نظامی-دفاعی به بهانه های موهوم هسته ای، بیشتر و بهتر می توان پی برد.

تأکید مقام معظم رهبری و دیگر مقامات جمهوری اسلامی در ممنوعیت هرگونه بهانه سازی برای ورود به مباحث نظامی-دفاعی، دستور کار روشنی برای تیم مذاکره کننده هسته ای است که بیش از پیش به ترفند و فریبکاری امریکا و غرب توجه داشته با روش های هوشمند مذاکراتی جلوی این رویکرد خطرناک دشمن را بگیرند.