به گزارش مشرق، شب آقای بازیگر -عزتالله انتظامی-اگرچه غایب بزرگی داشت و خود انتظامی به دلیل بستری بودن و مشکلات تنفسی حاد، نتوانست در آن حضور پیدا کند اما این باعث نشد تا چهره های سرشناس فرهنگی و هنری برای او سنگ تمام نگذارند.
در این مراسم، داریوش مهرجویی کارگردان سینما و کسی که در فیلم های بسیاری مانند «گاو»، «آقای هالو»، «پستچی»، «دایره مینا»، «اجاره نشین ها»، «هامون» و «بانو» سابقه همکاری با انتظامی را داشته است، گفت: در مورد عزت الله انتظامی خیلی چیزها میتوانم بگویم، از سال 45 یا 46 من با او شروع به کار کردم و در این مدت علاوه بر کارهای مشترکی که با هم می کردیم دوست صمیمی و خانوادگی هم بوده ایم. از همان اول که عزت الله انتظامی را دیدم شیرینی و چهره متفاوتش برایم جالب بود.
مهرجویی به همکاری اش در فیلم «گاو» با عزت الله انتظامی اشاره کرد و افزود: وقتی موضوع ساخت فیلم «گاو» پیش آمد، من با عزت الله انتظامی که کاراکتر اصلی آن فیلم بود و همین طور با علی نصیریان، پرویز فنی زاده، جمشید مشایخی، مهین شهابی و... آشنا شدم. در واقع از طریق آقای ساعدی من با عزت الله انتظامی و گروهش آشنا شدم و خود ساعدی را از زمانی که در آمریکا بودم، می شناختم و مناسباتی با هم داشتیم و وقتی که به تهران آمدم رفت و آمدمان خیلی بیشتر شد و فیلمنامه «گاو» به وجود آمد و ساعدی من را به بچه های تئاتر سنگلج معرفی کرد که در آن زمان بهترین تئاترها در آنجا اجرا می شد.
این کارگردان ادامه داد: در مورد بازی انتظامی در «گاو» باید بگویم که عمیقا در نقش خودش فرو رفته بود و به نظر من یکی از بهترین اجراهای سینماییاش بود، کما این که اخیراً که این فیلم در پاریس پخش شد، بسیار مورد استقبال قرار گرفت حتی شاید خیلی بیشتر از اجرایش در تهران، و در آنجا چند روزنامه و مجله این فیلم را یکی از شاهکارهای سینمایی جهان معرفی کردند که بخش مهمی وامدار عزت الله انتظامی و بازی اش است.
مهرجویی بیان کرد: کار عزت بسیار درخشان بود. یادم هست سفری بود که دو سه روزی به عوامل زمان دادیم تا به تهران بیایند و استراحت کنند ولی عزت نیامد و آنجا ماند. حتی یادم می آید در آن دوره برای تمرکز بیشتر روی نقشش گاهی اوقات در طویله روستا زندگی می کرد.
از اینجا به بعد البته مهرجویی خاطراتش را با شوخی هایی درباره انتظامی که در مراسم نبود، ادامه داد و موجب خنده و تشویق حاضران شد. شوخی های مهرجویی با انتظامی ریشه ای قدیمی دارد و ویدئوهای زیادی از شوخی های این دو با هم، در فضای مجازی موجود است.
این کارگردان به خاطرات همکاری با انتظامی در فیلم «آقای هالو» هم اشاره و عنوان کرد: او با بازی در دو نقش در این فیلم بسیار خوش درخشید و اتفاقا نقش دلال خیلی مناسبش بود و همین موضوع منبع الهام من شد برای نوشتن «اجارهنشین ها» و عباس آقا سوپر گوشت؛ کارمان را همین طور با فیلمهای دیگر ادامه دادیم. مثلا «دایره مینا» و بعد از انقلاب هم «اجاره نشینها»، «هامون»، «بانو» و....
مهرجویی در پایان صحبت هایش گفت: بعدها در کاری به نام «بیا تا برویم» نقشی برایش نوشتم که خودش بسیار علاقه نشان داد، ولی به فیلم اجازه ساخت ندادند. این کار، اثری بود هم ردیف هامون با درون مایه فلسفی و عرفانی. به او گفتم که عزت من نقش اصلی این فیلم را برای تو نوشته ام که نقش آدمی عرفانی و مذهبی است که از کربلا بر میگردد و تجربه خیلی عجیب و غریبی دارد و نگاهش نسبت به خودش، وجود، دنیا و... تغییر می کند و در مرز شک و یقین است. امیدوارم که روزی به این فیلم اجازه ساخت بدهند و بتوانیم مجددا شاهد هنرنمایی عزت الله انتظامی باشیم.
مسعود کیمیایی دیگر کارگردان سینمای ایران هم به عنوان سخنران بعدی این مراسم بیان کرد: من فقط یک فیلم با عزت الله انتظامی ساختم ولی سر همان یک فیلم چون با هم در سفر بودیم زیاد همدیگر را می دیدیم. به نظر من انتظامی در کار خودش مرد بزرگی است، من به اندازه داریوش با او خاطره ندارم و زیاد ایشان را نمیشناسم اما آن قدری که میشناسم از او پاکی دیدم و می توانم بگویم انسانی است فوق‌العاده.
محمود دولت آبادی نویسنده نیز در این برنامه به سخنرانی پرداخت و به خصوصیات اخلاقی انتظامی اشاره کرد. پری صابری کارگردان تئاتر هم به عنوان دیگر سخنران این برنامه، با یادآوری برخی خاطرات قدیمی گفت: عزت الله انتظامی از اولین نگاه برای من جلوه یک بازیگر بسیار درخشان را داشت، کم کم که با او بیشتر آشنا شدم شرافت او و وابستگیاش به تئاتر مرا به شدت تحت تاثیر قرار داد.
او با اشاره به خاطره ای از تئاتر «کرگدن» ادامه داد: به خودی خود در وجود عزت یک مایه طنز وجود دارد و از آن طرف وقتی هم که نقش جدی بازی میکند، قدرتمند ظاهر میشود. موقعی که نمایش «کرگدن» را اجرا می کردیم که جنبه های سیاسی ـ انتقادی هم داشت، جمله ای بود که او به هر شکلی بیان می کرد،چه نجوا می کرد و چه فریاد می زد مردم آنقدر تشویقش می کردند که نمی توانست ادامه دهد. فکر می کنم که در تمام طول زندگیش این عشق به تئاتر را که برایش مقدس بود حفظ کرد. او عزت بزرگ بازیگران و هنرمندان تئاتر است و جایش امشب اینجا خیلی خالی ا ست.
ایرج راد مدیرعامل خانه تئاتر هم در این مراسم بیان کرد: من افتخار می کنم که سر کلاسی نشستم که با وجود 21 سال اختلاف سنی با عزت الله انتظامی در دانشگاه تهران با او همکلاس بودم. من از مردی میگویم که وقتی با تمام بزرگواری و توانمندی اش می خواست به روی صحنه برود به خود می لرزید، توکل می کرد و وقتی روی صحنه می رفت، می درخشید و تأثیرگذار بود.
او با طرح این سوال که چرا با افتخاراتمان اینگونه رفتار می کنیم، گفت: در جاهایی که لازم است به دیگران کمکی شود چه مالی و چه معنوی، عزت الله انتظامی پیش قدم است. درباره عزت الله انتظامی در این مختصر نمی توان صحبت کرد، ولی آنچه که مهم است این است که انتظامی همانطور که یک بازیگر بزرگ است یک انسان بزرگ نیز هست.
پرویز پرستویی به عنوان دیگر سخنران شب انتظامی گفت: من در عرصه سینما و تئاتر برای خودم پنج نفری تعریف کردهام که رأس آن عزت الله انتظامی است و چهار استاد دیگر علی نصیریان، محمد علی کشاورز، داوود رشیدی و جمشید مشایخی هستند. پرستویی اظهار کرد: من و استاد انتظامی قبل از این که با هم کار هنری مشترکی بکنیم به یک سری فعالیت های اجتماعی وارد شدیم که بنده در رکاب ایشان بودم. من تنها یک بار در فیلم «دیوانهای از قفس پرید» افتخار همکاری با ایشان را داشتم و آنجا تازه معنای بازیگری را فهمیدم. آن دوره همکاری، شب ها و روزهای پر افتخار زندگی من بوده و هست.
پرستویی درباره خصوصیت های عزت الله انتظامی هم چنین گفت: او خیلی جوانان را تشویق می کند و اگر جوان مستعدی ببیند که خوب کار می کند به هر طریق پیدایش می کند و به او می گوید که چه کاری باید بکند و بنده یکی از این آدم ها بودم. ایشان بیش از هر چیز به من «نه» گفتن را آموخت. من هیچ ادعایی در عرصه بازیگری یا هیچ چیز دیگری در زندگی ندارم به جز نه گفتن. این نه گفتن خیلی سخت است مخصوصا در عرصه سینما، ولی استاد انتظامی به من آموخت که به کار حال حاضرم فکر کنم نه به آینده و کارهای بعدی و به من می گفتند که از خودت مراقبت کن، بازیگر خوب بودن تنها مهم نیست بلکه انسان بودن مهم است.
در این برنامه عزت الله انتظامی که در بیمارستان بود و حالش کمی مساعد شده بود توانست به صورت تلفنی با حاضران سخن بگوید. او در این ارتباط تلفنی گفت: با تمام علاقه و عشقی که داشتم تا دور هم جمع شویم و من از محضر همه استفاده کنم ولی گرفتاری برایم پیش آمد و ناچار شدم به بیمارستان بیایم و هنوز هم در بیمارستان هستم؛ از تک تک کسانی که زحمت کشیدند و برای من آمدند عذرخواهی می کنم و دست تک تکشان را می بوسم.
در شب عزت الله انتظامی قسمتهایی از مستندی ساخته غزاله سلطانی به نمایش درآمد و کتاب «من عزتم، بچه سنگلج» رونمایی شد.
در این مراسم، داریوش مهرجویی کارگردان سینما و کسی که در فیلم های بسیاری مانند «گاو»، «آقای هالو»، «پستچی»، «دایره مینا»، «اجاره نشین ها»، «هامون» و «بانو» سابقه همکاری با انتظامی را داشته است، گفت: در مورد عزت الله انتظامی خیلی چیزها میتوانم بگویم، از سال 45 یا 46 من با او شروع به کار کردم و در این مدت علاوه بر کارهای مشترکی که با هم می کردیم دوست صمیمی و خانوادگی هم بوده ایم. از همان اول که عزت الله انتظامی را دیدم شیرینی و چهره متفاوتش برایم جالب بود.
مهرجویی به همکاری اش در فیلم «گاو» با عزت الله انتظامی اشاره کرد و افزود: وقتی موضوع ساخت فیلم «گاو» پیش آمد، من با عزت الله انتظامی که کاراکتر اصلی آن فیلم بود و همین طور با علی نصیریان، پرویز فنی زاده، جمشید مشایخی، مهین شهابی و... آشنا شدم. در واقع از طریق آقای ساعدی من با عزت الله انتظامی و گروهش آشنا شدم و خود ساعدی را از زمانی که در آمریکا بودم، می شناختم و مناسباتی با هم داشتیم و وقتی که به تهران آمدم رفت و آمدمان خیلی بیشتر شد و فیلمنامه «گاو» به وجود آمد و ساعدی من را به بچه های تئاتر سنگلج معرفی کرد که در آن زمان بهترین تئاترها در آنجا اجرا می شد.
این کارگردان ادامه داد: در مورد بازی انتظامی در «گاو» باید بگویم که عمیقا در نقش خودش فرو رفته بود و به نظر من یکی از بهترین اجراهای سینماییاش بود، کما این که اخیراً که این فیلم در پاریس پخش شد، بسیار مورد استقبال قرار گرفت حتی شاید خیلی بیشتر از اجرایش در تهران، و در آنجا چند روزنامه و مجله این فیلم را یکی از شاهکارهای سینمایی جهان معرفی کردند که بخش مهمی وامدار عزت الله انتظامی و بازی اش است.
مهرجویی بیان کرد: کار عزت بسیار درخشان بود. یادم هست سفری بود که دو سه روزی به عوامل زمان دادیم تا به تهران بیایند و استراحت کنند ولی عزت نیامد و آنجا ماند. حتی یادم می آید در آن دوره برای تمرکز بیشتر روی نقشش گاهی اوقات در طویله روستا زندگی می کرد.
از اینجا به بعد البته مهرجویی خاطراتش را با شوخی هایی درباره انتظامی که در مراسم نبود، ادامه داد و موجب خنده و تشویق حاضران شد. شوخی های مهرجویی با انتظامی ریشه ای قدیمی دارد و ویدئوهای زیادی از شوخی های این دو با هم، در فضای مجازی موجود است.
این کارگردان به خاطرات همکاری با انتظامی در فیلم «آقای هالو» هم اشاره و عنوان کرد: او با بازی در دو نقش در این فیلم بسیار خوش درخشید و اتفاقا نقش دلال خیلی مناسبش بود و همین موضوع منبع الهام من شد برای نوشتن «اجارهنشین ها» و عباس آقا سوپر گوشت؛ کارمان را همین طور با فیلمهای دیگر ادامه دادیم. مثلا «دایره مینا» و بعد از انقلاب هم «اجاره نشینها»، «هامون»، «بانو» و....
مهرجویی در پایان صحبت هایش گفت: بعدها در کاری به نام «بیا تا برویم» نقشی برایش نوشتم که خودش بسیار علاقه نشان داد، ولی به فیلم اجازه ساخت ندادند. این کار، اثری بود هم ردیف هامون با درون مایه فلسفی و عرفانی. به او گفتم که عزت من نقش اصلی این فیلم را برای تو نوشته ام که نقش آدمی عرفانی و مذهبی است که از کربلا بر میگردد و تجربه خیلی عجیب و غریبی دارد و نگاهش نسبت به خودش، وجود، دنیا و... تغییر می کند و در مرز شک و یقین است. امیدوارم که روزی به این فیلم اجازه ساخت بدهند و بتوانیم مجددا شاهد هنرنمایی عزت الله انتظامی باشیم.
مسعود کیمیایی دیگر کارگردان سینمای ایران هم به عنوان سخنران بعدی این مراسم بیان کرد: من فقط یک فیلم با عزت الله انتظامی ساختم ولی سر همان یک فیلم چون با هم در سفر بودیم زیاد همدیگر را می دیدیم. به نظر من انتظامی در کار خودش مرد بزرگی است، من به اندازه داریوش با او خاطره ندارم و زیاد ایشان را نمیشناسم اما آن قدری که میشناسم از او پاکی دیدم و می توانم بگویم انسانی است فوق‌العاده.
محمود دولت آبادی نویسنده نیز در این برنامه به سخنرانی پرداخت و به خصوصیات اخلاقی انتظامی اشاره کرد. پری صابری کارگردان تئاتر هم به عنوان دیگر سخنران این برنامه، با یادآوری برخی خاطرات قدیمی گفت: عزت الله انتظامی از اولین نگاه برای من جلوه یک بازیگر بسیار درخشان را داشت، کم کم که با او بیشتر آشنا شدم شرافت او و وابستگیاش به تئاتر مرا به شدت تحت تاثیر قرار داد.
او با اشاره به خاطره ای از تئاتر «کرگدن» ادامه داد: به خودی خود در وجود عزت یک مایه طنز وجود دارد و از آن طرف وقتی هم که نقش جدی بازی میکند، قدرتمند ظاهر میشود. موقعی که نمایش «کرگدن» را اجرا می کردیم که جنبه های سیاسی ـ انتقادی هم داشت، جمله ای بود که او به هر شکلی بیان می کرد،چه نجوا می کرد و چه فریاد می زد مردم آنقدر تشویقش می کردند که نمی توانست ادامه دهد. فکر می کنم که در تمام طول زندگیش این عشق به تئاتر را که برایش مقدس بود حفظ کرد. او عزت بزرگ بازیگران و هنرمندان تئاتر است و جایش امشب اینجا خیلی خالی ا ست.
ایرج راد مدیرعامل خانه تئاتر هم در این مراسم بیان کرد: من افتخار می کنم که سر کلاسی نشستم که با وجود 21 سال اختلاف سنی با عزت الله انتظامی در دانشگاه تهران با او همکلاس بودم. من از مردی میگویم که وقتی با تمام بزرگواری و توانمندی اش می خواست به روی صحنه برود به خود می لرزید، توکل می کرد و وقتی روی صحنه می رفت، می درخشید و تأثیرگذار بود.
او با طرح این سوال که چرا با افتخاراتمان اینگونه رفتار می کنیم، گفت: در جاهایی که لازم است به دیگران کمکی شود چه مالی و چه معنوی، عزت الله انتظامی پیش قدم است. درباره عزت الله انتظامی در این مختصر نمی توان صحبت کرد، ولی آنچه که مهم است این است که انتظامی همانطور که یک بازیگر بزرگ است یک انسان بزرگ نیز هست.
پرویز پرستویی به عنوان دیگر سخنران شب انتظامی گفت: من در عرصه سینما و تئاتر برای خودم پنج نفری تعریف کردهام که رأس آن عزت الله انتظامی است و چهار استاد دیگر علی نصیریان، محمد علی کشاورز، داوود رشیدی و جمشید مشایخی هستند. پرستویی اظهار کرد: من و استاد انتظامی قبل از این که با هم کار هنری مشترکی بکنیم به یک سری فعالیت های اجتماعی وارد شدیم که بنده در رکاب ایشان بودم. من تنها یک بار در فیلم «دیوانهای از قفس پرید» افتخار همکاری با ایشان را داشتم و آنجا تازه معنای بازیگری را فهمیدم. آن دوره همکاری، شب ها و روزهای پر افتخار زندگی من بوده و هست.
پرستویی درباره خصوصیت های عزت الله انتظامی هم چنین گفت: او خیلی جوانان را تشویق می کند و اگر جوان مستعدی ببیند که خوب کار می کند به هر طریق پیدایش می کند و به او می گوید که چه کاری باید بکند و بنده یکی از این آدم ها بودم. ایشان بیش از هر چیز به من «نه» گفتن را آموخت. من هیچ ادعایی در عرصه بازیگری یا هیچ چیز دیگری در زندگی ندارم به جز نه گفتن. این نه گفتن خیلی سخت است مخصوصا در عرصه سینما، ولی استاد انتظامی به من آموخت که به کار حال حاضرم فکر کنم نه به آینده و کارهای بعدی و به من می گفتند که از خودت مراقبت کن، بازیگر خوب بودن تنها مهم نیست بلکه انسان بودن مهم است.
در این برنامه عزت الله انتظامی که در بیمارستان بود و حالش کمی مساعد شده بود توانست به صورت تلفنی با حاضران سخن بگوید. او در این ارتباط تلفنی گفت: با تمام علاقه و عشقی که داشتم تا دور هم جمع شویم و من از محضر همه استفاده کنم ولی گرفتاری برایم پیش آمد و ناچار شدم به بیمارستان بیایم و هنوز هم در بیمارستان هستم؛ از تک تک کسانی که زحمت کشیدند و برای من آمدند عذرخواهی می کنم و دست تک تکشان را می بوسم.
در شب عزت الله انتظامی قسمتهایی از مستندی ساخته غزاله سلطانی به نمایش درآمد و کتاب «من عزتم، بچه سنگلج» رونمایی شد.
