گروه جهاد و مقاومت مشرق - پس از  پیروزی انقلاب اسلامی بی شک یکی از دغدغه های اصلی ملت ما انتقال فرهنگ انقلاب به نسل های بعدی و همچنین صدور انقلاب اسلامی ایران بود. اما در این حین،  رهبر معظم انقلاب تلنگری بجا به ملت زد" باید مراقب تهاجم فرهنگی دشمن بود" و حال در مسیر سخت و دشوار حفظ انقلاب و نظام علاوه بر لزوم شناخت و پرورش نیروهای انقلابی باید ابزارهای لازم در جهت تداوم اقتدار نظام نیز شناخته می شد.
کمی پس از پایان جنگ سفرهایی به مناطق عملیاتی آغاز شد. سفرهایی که سال به سال به برکت انقلاب گسترش یافت و نفرات بیشتری توانستند تا از رشادت های رزمندگان انقلاب بازدید کنند. این سفرها اما بیش از آنکه در قالب گردشگری باشد سعی داشت تا به معرفی فرهنگ ناب انقلاب اسلامی بپردازد. این کار ادامه یافت تا اینکه امروز راهیان نور به یکی از ابزارهای بزرگ انقلاب اسلامی جهت تبیین فرهنگ انقلاب تبدیل شد.

راهیان نور به عنوان یک رویداد بزرگ فرهنگی در سال های اخیر توانسته است به خوبی جای خود را در فرهنگ ما باز کند. سفری که به واسطه انس گرفتن زائران آن با شهدا و حال و هوای معنوی اش همواره طرفداران پر و پا قرص خود را دارد. در سال های اخیر نیز همواره این سفر معنوی و البته شاید برای تعداد کثیری از مسافران آن سفری بصیرتی توانسته است علاوه بر روشن کردن حقایق دفاع مقدس برای این افراد زمینه ای برای شناخت بیشتر شهدا و انقلاب باشد.

راهیان نور بهترین بستر برای کادرسازی انقلاب

 سفر راهیان نور و اثار مثبت آن قطعا می تواند کوله باری باشد برای خودسازی و تربیت نیروهای انقلابی. اگر راهی سفرهای راهیان نور شده باشید بی شک در مسیر عبورتان از مناطق به جوانان و نوجوانی برخورده اید که با لباس خاکی به سبک شهدا مخلصانه به خدمتگزاری به زائرین می پردازند. این نفرات غالبا افرادی هستند که مشتاقانه پا به میدان خدمت گذاشته اند و به عنوان خادم راهی مناطق عملیاتی شده اند.

احمد رحیم زاده معاون خادمین و زائرین ستاد راهیان نور در خصوص خادمان حاضر در یادمان ها به گزارشگر کیهان می گوید: از 25 دیماه فراخوان ثبت نام برای حضور خادمین از طریق رسانه های جمعی آغاز شد و تا 10 بهمن ادامه داشت. 15 هزار نفر در طرح خادمین راهیان نور ثبت نام کردند که در این میان 3000 نفر از نفرات پس از گزینش در استان های محل ثبت نام خود به عنوان نفرات برگزیده در 18 یادمان جنوب کشور به کار گرفته شدند.

وی می افزاید: در یک فرایند تبیین شده و با توجه به برنامه ریزی های صورت گرفته فرایند جذب، سازماندهی، آموزش، اعزام، بکار گیری و ارتباط با این خدام از طریق کمیته خادمین ستاد راهیان نور صورت می گیرد. در بحث سازمان دهی کمیته خادمین در شهرستان ها فعال است و نفرات پس از مصاحبه و احراز صلاحیت به ستاد مرکزی راهیان نور معرفی می شوند و از آنجا که راهیان نور به عنوان محل اجتماع نیروهای انقلابی شناخته می شود لذا خادمینی که قرار است برای خدمت به زائران در زمینی که در آن خون شهدا ریخته شده است حضور یابند باید از بهترین ها باشند. نفرات جذب شده پس از تایید صلاحیت برای بحث به‌کارگیری و تجهیز به پادگان شهید محمودوند اهواز می روند.

رحیم زاده در ادامه می گوید: این سه هزار خادم در چهار بازه زمانی 10 روزه در منطقه حضور یافتند و هدف از حضور این نفرات شباهت سازی سبک زندگی آن ها در مدت 10 روزه حضورشان با سبک زندگی شهداست. در طول دفاع مقدس 300 روز سال که عملیات نبوده است و در طول سال شهدا هم همچون سایر افراد زندگی داشتند. هدف از حضور خدام در منطقه تبیین سبک زندگی دفاع مقدس که همان سبک زندگی اسلامی باشد برای خادمین است. خادمینی که با حضور در محل زندگی رزمندگان با روحیه نظم پذیری، ولایت پذیری و مسئولیت پذیری آشنا می شوند و البته مهم ترین بحث در این میان کادرسازی برای نظام است و راهیان نور بهترین بستر برای کادرسازی نظام است.

وی تصریح می کند: خادمی در راهیان نور از هزاران پدیده در جمهوری اسلامی است که هزاران جوان بدون چشمداشت مادی در منطقه حضور پیدا می کنند و معنوی‌ترین لحظات در راهیان نور را نیز می توان هنگامی دید که این نفرات در حال ترک منطقه هستند و تمنا می‌کنند که ساعتی بیشتر در منطقه بمانند. از اقشار مختلف جامعه نیز در این طرح مشارکت دارند و جالب است بدانید امسال از کشورهای خارجی در آمریکای جنوبی نفراتی خواستار حضور در بحث خادمی راهیان نور بودند.

معاون خادمین و زائرین ستاد راهیان نور کشور بیان می کند: هدف اصلی راهیان نور تربیت نفوس است و اینکه ما برهه ای از تاریخ اسلام را داشته ایم که به دلیل خفقانی که بنی امیه برای اهل‌بیت ایجاد کرده بودند ائمه معصوم ما همچون امام سجاد(ع) غلام و خادم می‌گرفت  و این خدام را یک سال بیشتر نیز نگه نمی داشت و در این مدت به تربیت نفوس این نفرات می پرداخت.

راهیان نور نیز اثربخش ترین و سریع ترین سیستمی است که ارزش‌های نسل اول و دوم را به نسل های بعدی منتقل می کند و شاهد هستیم که جریان خادمین راهیان نور جریانی است که می خواهد در شهرستان ها تاثیرگذار باشد و این به معنای کادرسازی انقلاب اسلامی است.
رحیم زاده در ادامه می گوید: در بحث تداوم ارتباط ستاد راهیان نور با خدام ما ضعف هایی داریم و البته برنامه‌هایی در این خصوص در حال صورت گرفتن است. سال‌های گذشته آثار مکتوب و غیرمکتوب، رسانه های همراه، ارتباطات حضوری و حضورهای دسته جمعه در گلزار شهدای شهرستان ها از جمله فعالیت های ستاد راهیان نور در جهت تداوم ارتباط با خادمین بوده است.

اما فارغ از دیدگاه مسئولان به امرخادمی در راهیان نور از میان صحبت های خدام نیز می توان بر فراهم شدن بستری مناسب برای خوسازی در فضای راهیان نور پی برد. نفراتی که در بهترین روزهای سال از تعطیلات و تفریح خود می گذرند اما به هیچ وجه از این موضوع ناراضی نیستند، بلکه تنها افسوسی که دارند گذر زمان و نزدیک شدن آن‌ها به پایان دوره حضورشان است.حین قدم زدن در یادمان اروند با مرتضی روبرو می شویم. مرتضی اعرابی روحانی است. او به عنوان خادم پا به یادمان های دفاع مقدس گذاشته است. از مرتضی در خصوص چرایی آمدن به یادمان ها و چگونگی تاثیرپذیری از راهیان نور می پرسیم و او در پاسخ می گوید: ما در عمرمان با انجام سه کار دچار خسران می شویم. نخستین بار هنگامی است که کاری را برای پول انجام می دهیم، بار دوم برای به دست آوردن جایگاه و پست و مقام است و آخرین مرتبه برای نفس خود است. اما علاوه بر این صورت‌های انجام کار ما حالتی هم داریم که کار برای رضای خدا انجام می‌شود و این دقیقا کاری بود که شهدا انجام دادند آنها با خدای خودشان معامله کردند.

وی در ادامه می گوید: شهدا از خون خود گذشتند و در معامله با خدا شروع به خودسازی کردند و کار آنها به جایی رسید که برای ماندگار شدن در این سرزمین ها پلاک‌هایشان را درآوردند تا گمنام بمانند.

این خادم شهدا خاطرنشان می کند: اینکه شهدا آرزو داشتند در این مناطق بمانند به این دلیل بود که 20 یا 30 سال بعد افرادی مثل ما بیایند و از این مناطق تاثیر بپذیرند و می توان مشاهده کرد که مردم نه به اجبار بلکه به اختیار به این مناطق می آیند. بحث خادمی هم همین‌طور است و وقتی ما می بینیم که این شهدا برای تاثیرگذار بودن به چنین کارهایی دست زده اند بی درنگ دلمان راهی این مناطق می شود وگرنه اینجا امکانات خاص و یا سود مادی برای کسی ندارد و هر چه هست خاک است و صرف حضور بچه ها در این مناطق به خاطر ارزشی است که شهدا به این خاک ها داده اند.

 راهیان نور جریانی الگوساز برای جامعه

زائران یادمان‌های دفاع مقدس که به نظر می رسد در آستانه شروع سال نو به دنبال ایجاد دغدغه ای در خود برای به ثمر رسیدن اهدافشان در سال جدید هستند و  تلاش می کنند تا با حضور در این یادمان‌ها از سبک زندگی شهدا الگوبرداری کنند. البته کم نیستند افرادی که برای نخستین بار به صورت تفریحی به این مناطق سفر می کنند اما جو موجود در مناطق و آشنایی با حقایق تاثیر خود را بر روی آنها می‌گذارد و آنها نیز به جمع مشتریان پای ثابت این سفر معنوی می پیوندند.

مرتضی زال نژاد زائری جوان است که در طلائیه با او هم کلام می شویم. مرتضی در خصوص این سفر معنوی به گزارشگر کیهان می گوید: مهم ترین تاثیر این سفر مسئله بندگی است. صرف حضور در این مناطق نیز می تواند یکی از راهکارها برای رساندن پیام شهدا باشد، اما باید برای حاضران در این سفر اهداف اصلی شهدا گفته شود و به این موضوع پرداخته شود که چرا در میان تمامی جنگ ها و کشته هایی که داشته ایم دفاع مقدس همواره مشخص است.

وی در ادامه می گوید: اگر شهدای ما در تاریخ ماندگار شدند به این خاطر بود که کار آن ها برای خدا و در راه خدا بود و شاید جنگ هایی بودند که از نظر جغرافیایی بسیار فراتر از جنگ ما بودند اما در تاریخ ماندگار نشدند.

مرتضی در پایان تاکید می کند: برای ما هم قبل از آمدن به این مناطق صرفا تعریف دیگران وجود داشت اما هیچ وقت شما با تعریف دیگران به احساسی که خودتان با دیدن مناطق پیدا می کنید دست نخواهید یافت.

نفوذ تاثیرگذاری راهیان نور به خارج از مرزها

" دسته سینه زنی دانشجویان عراقی با حضور در یادمان‌های دفاع مقدس ایران اشک ریختند و شعارهای حماسی ما را سرودند" این جمله یکی از عجیب ترین و در عین حال بهترین جملاتی بود که در راهیان نور 94 به گوشمان می رسد. عمق تاثیرگذاری راهیان نور در سال های اخیر پا را فراتر از مرزهای جمهوری اسلامی گذاشته است و امروز شاهدیم حتی جوانان کشوری که تا همین چندسال پیش نسل قبلی آن‌ها ولو با اجبار در حال جنگ با ما بودند نیز از یادمان های عملیاتی ما تاثیر می پذیرند.

احمد رحیم زاده معاون امور بین الملل ستاد مرکزی راهیان نور با اشاره به نقش بیداری اسلامی در استقبال زائرین خارجی از این سفر به گزارشگر کیهان می گوید: برخلاف سال گذشته که زائران خارجی در لابلای جمعیت به صورت پراکنده در یادمان ها حضور یافتند امسال زائران خارجی از بیش از 35 کشور از سراسر دنیا از ابتدای آغاز بحث راهیان نور با نظمی خاص از مناطق بازدید کردند. این زائران از سراسر جهان در این سفر معنوی حضور داشتند و به نظر می رسد این حجم استقبال به دلیل بحث بیداری اسلامی و الهام گیری مردم جهان از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب و حضرت امام است.

وی در ادامه می گوید: یکی از نکات جالب در حضور زائران خارجی حضور دانشجویان عراقی بود، دانشجویان کشوری که تا چند سال پیش ما با آن در جنگ بودیم با حضور در فکه و کانال کمیل سینه می زدند و شعارهای حماسی ما را می خواندند که این همان بیداری اسلامی است که شاهد اثرگذاری آن در منطقه هستیم.

حضور ویژه هموطنان اهل سنت در این سفر معنوی

معاون خادمین و زائرین ستاد ستاد مرکزی راهیان نور کشور همچنین با اشاره به اعزام گروه‌های مختلفی از اقوام و اهل تسنن به مناطق عملیاتی هشت سال دفاع مقدس بیان می کند: راهیان نور برای همه اقشار مردم است. برادران و خواهران اهل تسنن و هم میهنان خوب ما هم در حماسه راهیان نور حضور ویژه‌ای دارند. در استان هایی که عزیزان اهل تسنن زندگی می‌کنند برنامه‌هایی تدارک دیده شد و امسال کاروان‌های ویژه‌ای برای راهیان نور در نظر گرفته‌ شد.

وی خاطرنشان می کند: کاروان‌های مختلفی از اهل تسنن در یادمان‌ها به زیارت مشهد شهیدان پرداختند و در کنار شیعیان یک سفر خوب را تجربه کردند. ما همچنین در سال گذشته تجربه حضور اقلیت‌های دینی را در مناطق عملیاتی هشت سال دفاع مقدس داشتیم . امسال هم این عزیزان حضور پیدا کرده و در سفرهای راهیان نور شرکت داشتند.

لزوم انتقال فرهنگ دفاع مقدس در قالب هنر

همان‌گونه که ذکر شد این روزها دیگر فرهنگ دفاع مقدس مرزی ندارد و در حال نفوذ در سراسر جهان است، بنابراین باید کوشید تا از طریق راهکارهای متفاوت این فرهنگ ناب را به دیگر جوامع انتقال داد. هنر نیز همواره توانسته به عنوان ابزاری راهبری برای انتقال فرهنگ مورد استفاده قرار گیرد و در موضوع دفاع مقدس نیز شاید نه در حد کمال اما موارد زیادی وجود داشته اند که به بیان ارزش‌های انسان‌ساز دفاع مقدس پرداخته اند.

مهدی صفی آبادی هنرمند آبادانی که خود در بیش از 75 اثر با مضمون دفاع مقدس به ایفای نقش پرداخته است در این خصوص به گزارشگر کیهان می گوید: اصل مسئله در تئاتر متن است و متن هم از برایند گفته های مردم تشکیل می شود. برای کارهای حوزه دفاع مقدس نیز متن های ما از حرف های دل زائران نشات می گیرد.

وی در ادامه می گوید: ما سعی می کنیم متن های به دست آمده از این سفر معنوی را برای افرادی که موفق به حضور در این مناطق نشده اند به اجرا در بیاوریم تا درک موضوع اصلی این سفر برای آن ها راحت تر شود.

این هنرمند خاطرنشان می کند: باید همراه با مردمی که از هر استان به این مناطق می ایند هنرمندان آن استان‌ها نیز راهی این سفر شوند و شگفتی های این مناطق را برای مردم بیان کنند.
*کیهان