وضعیت در این زمینه به گونه ای است که حتی یک حلقه چاه که به قصد آبدهی حفر شد به محض رسیدن به عمق 70 متری آتش گرفته و حلقه های مهیب آتش از عمق آن به سطح زمین زبانه کشید.

رسانه ای شدن این موضوع در خبرگزاری مهر پیش از این موجب شد تا کارشناسانی برای بررسی وضعیت به کوهدشت اعزام شوند و دست به آزمایش های لازم بزنند.

نتایج بررسی ها و شنیده ها حاکی از وجود میدان های نفتی در محدوده زمین های مشتعل بود. موضوع آن چنان که باید پیگیری نشد و مردم منطقه همچنان درگیر تبعات خروج گاز و نفت از اراضی خود هستند. موضوعی که اکنون دیگر موجب نگرانی اهالی این روستاها شده است.

مزارعی که با آب نفتی سیراب می شوند

مردم، خود با گاری های خاک چاههای شعله ور را پرکرده تا در نهایت شعله های آتش زبان به دهان گرفته و خاموش شدند اما آنچه برای مردم منطقه بر جای مانده موج نگرانی از آلودگی و خطرساز بودن منطقه است.

بوی موادنفتی منطقه چنان در مشام رهگذران می پیچد که نمی توان چنددقیقه بیشتر در آنجا ایستاد و اکنون با چاههای عمیق آبی مواجهیم که به جای آب زلال، ماده سیاهی بالا می آورد که معلوم نیست باید با آن زمین کشاورزی را سیراب یا لبریز از نفت کرد؟!

به کنار مزارع که نگاه می کنی جوی های سیاهی را می بینی که چون مانداب هایی باقی مانده اند، یکی از کشاورزان این منطقه به خبرنگار مهر می گوید: مجبوریم با این آبهای سیاه روغنی مزارع خود را سیراب کنیم.

در عمق نگاهش می توان نگرانی را دید وی با همین نگرانی ادامه می دهد: این آب نه تنها سودی برای مزارع ندارد بلکه کشت و کارمان را می سوزاند.

زندگی با ترس و دلهره مردم در کنار آتش

این کشاورز کوهدشتی از ترس نهفته در دل روستائیان منطقه می گوید و این که هرشب با این دلهره به خواب می روند که مبادا نیمه های شب در میان شعله های آتش گرفتار شوند.

یک جرقه کوچک کبریت کافیست به آب رودخانه و چاهی نزدیک کنی که از پشت روستاها می گذرد تا با بلندشدن شعله های آتش از دل آب روبه رو شوی.

یکی دیگر از کشاورزان می گوید: استاندار شخصا از منطقه بازدید کرده و کارشناسان اعلام کرده اند نشت گاز در زمین ها برای سلامتی اهالی خطرناک است.

مرد روستایی که با آب و تاب از بازدید استاندار حرف می زند خواستار مهار آتش های زیرزمین و روشن شدن تکلیف این قضیه است تا ساکنان آن روستا بتوانند با خیال راحت زندگی کنند.

از احتمال وجود مخازن گازی تا پایین آمدن سطح آبهای زیرزمینی

الهیار ملکشاهی نماینده مردم کوهدشت در مجلس شورای اسلامی نیز در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه پیگیری هایی از طریق وزارت نفت صورت گرفته است، می گوید: بررسی های گسترده ای دراین رابطه انجام شده و به این نتیجه رسیده اند که دو موضوع می تواند دلیل فوران نفت و آتش در منطقه باشد.

وی ادامه می دهد: یکی از این نتایج این بوده که یک سری مخازن گازی در مناطق کوهدشت تا درب گنبد و رومشکان وجود دارد و نظر دوم و غیر رسمی هم این بوده که سطح برداشت های آب زیرزمینی بسیار پایین رفته و این امر موجب بالا آمدن مواد نفتی و گازی شده است.

نماینده مردم کوهدشت و رومشکان در مجلس شورای اسلامی ادامه می دهد: در نهایت برای استفاده از ظرفیت نفت و گاز منطقه ایجاد یک پالایشگاه گاز در منطقه آزادبخت را پیگیر شدیم اما مخزن گازی و نفتی موجود در این روستا چندان بزرگ نیست که بتوان پالایشگاه عظیمی در این منطقه ایجاد کرد.

ملکشاهی ادامه می دهد: با این وجود در نهایت به ما اعلام کردند که احداث پالایشگاه و استخراج منابع را در اختیار بخش خصوصی قرار دهیم و ما نیز به دنبال پیدا کردن بخش خصوصی هستیم تا این پروژه را به آنها واگذار کنیم.

وقتی جان مردم و محیط زیست با خطر جدی مواجه است

نماینده مردم کوهدشت و رومشکان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: وجود این ذخائر، یک فرصت برای اشتغال در منطقه است که در حقیقت در حال حاضر به یک تهدید جدی تبدیل شده است که مردم کوهدشت را تهدید می کند به طوریکه که هم به کشاورزی منطقه خسارت وارد کرده و هم از لحاظ زیست محیطی بسیار خطرناک است.

ملکشاهی می افزاید: مواد نفتی وارد آب آشامیدنی مردم شده و این موضوع سلامتی آنها را تهدید می کند.

وی معتقد است که باید بتوانیم یک سرمایه گذار پیدا کنیم تا با ایجاد یک واحد صنعتی در منطقه این تهدید را به یک فرصت تبدیل کنیم و از پیگیری ها برای نتیجه رساندن این موضوع می گوید.

این سخنان نماینده مردم کوهدشت در حالی مطرح می شود که مدیرکل زمین شناسی و اکتشافات معدنی لرستان پرده از ابعاد دیگر این ماجرا بر می دارد و به خبرنگار مهر می گوید: ما سال گذشته مطالعات خود را در رابطه با این موضوع انجام دادیم.

افت شدید آبهای زیرزمینی علت ماجرا

حیدری نتیجه مطالعات در مورد این پدیده را موضوع برداشت بی رویه آب از منابع آبی زیرزمینی عنوان کرده و ادامه می دهد: در قالب این مطالعات ما به این نتیجه رسیدیم که سطح آب کوهدشت و رومشکان به شدت افت پیدا کرده است.

وی با بیان اینکه این امر موجب شده که مواد نفتی هیدروکربنی و گازی از زیر زمین بالا بیاید، ادامه داد: تا پیش از این منابع آبی به عنوان یک ستون از بالا آمدن آنها جلوگیری کرده بود و در این راستا مهم ترین و اصلی ترین علت بالا آمدن مواد نفتی از چاههای این مناطق و همچنین آتش گرفتن کوههای این مناطق افت شدید و برداشت بی رویه آبهای زیرزمینی است.

مدیرکل زمین شناسی و اکتشافات معدنی لرستان با بیان اینکه در حال حاضر وضعیت دشت‌های آب رومشکان و کوهدشت به حالت فوق بحرانی رسیده است ادامه می دهد: این امر موجب کاهش آبهای زیرزمینی و همچنین نشست زمین در این منطقه شده است.

سرمایه گذاری روی مواد نفتی منطقه توجیه اقتصادی ندارند

حیدری با اشاره به اینکه بر اساس بررسی هایی که ما در این منطقه داشته ایم سرمایه گذاری روی این مواد نفتی و گازی که از چاههای آب و کوههای این منطقه بیرون می آید هیچ گونه توجیه اقتصادی ندارند، ادامه داد: این موادی که از چاهها و کوههای مناطق رومشکان و کوهدشت بیرون می آید نفت و گاز نیست.

وی با بیان اینکه بالا آمدن این مواد از چاههای این مناطق خبر خوشی محسوب نمی شود چرا که نشان می دهد که آبهای زیرزمینی افت شدیدی پیدا کرده است، می گوید: همچنین کف شکنی چاهها نیز یکی دیگر از عوامل بالا آمدن این مواد از چاههای منطقه است.

مدیرکل زمین شناسی و اکتشافات مواد معدنی لرستان با بیان اینکه وقتی سطح آب چاهها پایین می آید مردم اقدام به کف شکنی چاهها برای دسترسی به آب می کنند، یادآور می شود: نتیجه این امر بالا آمدن این مواد و آلودگی آب شرب می شود.

حیدری با تاکید بر ضرورت مهار روان آبها در استان لرستان برای جلوگیری از استفاده بی رویه از منابع آب زیرزمینی تصریح می کند: در این راستا اداره کل زمین شناسی استان سال گذشته طرحی را در این زمینه به شورای فنی استان داد و راهکارهای لازم را برای جلوگیری از برداشت بی رویه آبهای زیرزمینی ارائه کرد.

راهکارهایی که زمین شناسی ارائه کرد

وی با بیان اینکه یکی از راهکارهای ارائه شده از سوی این اداره کل تحویل حجمی آب به کشاورزان بوده است، می گوید: در این راستا باید دستگاههای متولی، کشاورزان را موظف کنند که حجم خاصی از آب را برای آبیاری زمینهای کشاورزی خود استفاده کنند و از مصرف بیش از اندازه و خاصی که پیش بینی شده تجاوز نکنند.

مدیرکل زمین شناسی و اکتشافات مواد معدنی لرستان همچنین بر ضرورت تغییر الگوی کشت در مناطقی مانند رومشکان و کوهدشت تاکید کرده و ادامه می دهد: باید از کشت محصولات آب بر و آب دوست در این مناطق از سوی دستگاهای متولی جلوگیری به عمل آید.

حیدری همچنین راهکار دیگر ارائه شده از سوی این اداره کل را تغذیه و تقویت سفره های آب زیرزمینی عنوان کرده و اضافه می کند: در این راستا باید از طرحهای آبخیزداری مانند احداث بندها استفاده کرد.

زلزله خاموش در انتظار مردم منطقه

وی با بیان اینکه برداشت بی رویه از آبهای زیزمینی موجب نشست زمین و در اصطلاح زمین شناسی موجب زلزله خاموش می شود، ادامه می دهد: این امر موجب می شود که استحکام و مقاومت بناها از بین رفته و با کوچکترین تکان تخریب شوند.

مدیر کل زمین شناسی و اکتشافات مواد معدنی لرستان یادآور می شود: ما مجموعه راهکارهای خود را به دستگاههایی مانند جهاد کشاورزی، آب منطقه ای، آب و فاضلاب و شورای فنی ارائه داده ایم که امیدواریم از سوی این دستگاهها اجرایی شوند.

بنابراین گزارش موضوع آتش گرفتن چاههای آب، اراضی کشاورزی، چشمه ها و حتی صخره های شهرستان کوهدشت طی سالهای اخیر یکی از سوژه های رسانه ها بوده است.

وضعیت آتش گرفتن چاههای آب تنها مربوط به روستای آزادبخت نبوده به طوریکه اراضی کشاورزی روستای سه آسیابه و چشمه آلوده به مواد نفتی چم کبود تاکنون بارها توسط کارشناسان مختلف مورد بررسی قرار گرفت.

در حال حاضر مردم این روستاها با نگرانی های جدی در زمینه زندگی خود مواجه هستند، موضوعی که نیازمند حضور کارشناسان و تبیین ابعاد موضوع برای مردم این منطقه دارد.

از یک سو وجود منابع نفت و گاز در منطقه تاکنون بارها تایید شده و از سوی دیگر با استمرار برداشت آب از دشتهای کوهدشت شاهد فرونشست زمین بوده ایم که باید نقش هر کدام از این عوامل در آتش گرفتن اراضی و چاههای آب منطقه روشن و برای رفع نگرانی مردم چاره اندیشی شود.