انتخابات الکترونیکی را به‌عنوان سؤال اول مطرح می‌کنیم، بحثی که مطرح است این است که دولت عنوان می‌کند که ما به‌طور کامل برای این مسئله آماده‌ایم و الآن نیز به‌اصطلاح توپ توی زمین شورای نگهبان است که بالاخره چه انتخاباتی را برگزار کند، با توجه به اینکه به این مسئله مشرف هستید، به‌نظر شما واقعاً دولت زیرساخت‌های برگزاری یک انتخابات الکترونیکی بدون شائبه و شبهه و کامل را دارد و یا خیر، فقط از آن به‌عنوان یک ابزار تبلیغاتی استفاده می‌کند؟
همان‌طور که در روزهای اخیر عرض کردم، اصل برگزاری انتخابات به‌صورت الکترونیکی یک امر میمون و بسیار مناسبی است. بنابراین شورای نگهبان از این ایده استقبال می‌کند و به نظر می‌رسد که شورای نگهبان در مسیر الکترونیکی کردن انتخابات حتی جلوتر از سایرین اقدام نموده است، زیرا در سال قبل در موسم تقدیم پیشنهاد بودجه، گزینه مربوط به انتخابات الکترونیکی را لحاظ و بودجه‌ای را پیشنهاد کرد، اما در بررسی نهایی این بخش در هیئت دولت و مجلس حذف شد و در نتیجه ما استنباط‌مان این بود که دولت مهیای برگزاری انتخابات به‌صورت رایانه‌ای نیست، تا اینکه در این روزهای اخیر ما با یک مصوبه هیئت وزیران و برخی از اعلام نظرها از طریق تریبون‌های عمومی مواجه شدیم.
یعنی قبل از آن چنین آمادگی را به شما اعلام نکرده بودند؟
آمادگی باید در قالب یک برنامه‌ریزی مشخص و معین باشد و بر اساس آن اعلام شود در چند حوزه و چه فرآیندهایی باید به‌صورت الکترونیک برگزار شود و به شورا نیز جهت نظارت اعلام شود. چنین اعلامی به‌صورت رسمی تاکنون (20 خرداد 94) که بنده در خدمت شما هستم، صورت نگرفته است. به‌عبارت دیگر صرف اعلام کلی نمی‌تواند یک عملیات مهم و گسترده‌ای تحت عنوان برگزاری انتخابات به‌صورت الکترونیک را اجرایی کند، ما فقط به مصوبه هیئت وزیران نیاز نداریم، ما به اقدامات عملی و روشن نیاز داریم، تأکید می‌شود هنوز اعلام رسمی مبنی بر انجام این اقدامات روشن به شورای نگهبان واصل نشده است. اینها باید به ما اعلام شود تا ما نیز امنیت و سلامت این شیوه‌های پیشنهادی را ارزیابی کنیم و نظر خودمان را به‌عنوان بخشی از دستگاه کلی انتخابات، یعنی بخش ناظر آن اعلام کنیم اما تا به حال به‌صورت رسمی این اعلام نشده است.
حتی امروز در تیتر برخی از رسانه‌ها یکی از مسئولین محترم وزارت کشور اعلام کرده که این کار (برگزاری انتخابات به‌صورت الکترونیکی) یک بودجه 400 میلیاردی نیاز دارد که این بودجه تأمین نشده است، بنابراین اگر شما اعلان‌های مختلف اعم از مصوبه هیئت وزیران مبنی بر برگزاری انتخابات به‌صورت الکترونیک، به‌صورت کلی بدون هیچ جزئیاتی، اعلام برخی از مسئولین مبنی بر اینکه در کلان‌شهرها برگزار می‌شود و برخی دیگر از اعلام‌ها مبنی بر اینکه در 9 استان برگزار می‌شود را کنار هم بگذارید، به نظر می‌رسد که هنوز برنامه اجرایی روشنی که شورای نگهبان را قادر کند که در اجرای نقش نظارتی‌اش اظهار نظر کند، وجود ندارد؛ به‌محض اینکه این برنامه روشن به ما اعلام شود، ما اظهار نظر می‌کنیم، ما توصیه‌مان این است که بهتر است بعد از اینکه کلیه جزئیات پیش‌بینی شد و بحث مربوط به نظارت و نظر شورای نگهبان هم حل شد، از طریق تریبون‌ها به‌صورت قاطع اعلام شود که انتخابات به‌صورت الکترونیک برگزار می‌شود، ما صرفاً در مراحل طراحی و اعلام ایده‌های کلی هستیم؛ به‌قول قدیمی‌ها، با حلوا حلوا گفتن دهان شیرین نمی‌شود.
برای وزارت کشور تا چه‌زمانی فرصت وجود دارد که چنین زیرساختی را آماده کند، به‌طور مثال اگر تا دو یا سه ماه مانده به انتخابات چنین یقینی نسبت به زیرساخت‌های وزارت کشور از سوی شورای نگهبان ایجاد نشود، قطعاً انتخابات به‌صورت الکترونیکی برگزار نخواهد شد؟ این زمان وزارت کشور دقیقاً تا چه موقعی است؟
ما باید اول ببینیم که گستره انتخابات الکترونیک چقدر است، اظهار نظر فنی در این مورد لازم است، بنده هم فنی نیستم؛ به‌طور مثال اگر به ما بگویند که در سه یا چهار استان به‌صورت آزمایشی اجرا شود، لزوماً وقت زیادی لازم نیست، اما اگر بگویند که در تمام کشور و در تمام حوزه‌ها اجرا شود، آن‌وقت ما برای اینکه تجهیزات خودمان را آماده و امکاناتی را که پیشنهاد می‌دهند، تست کنیم نیازمند زمان هستیم، باید پذیرفت که مسئله امنیت انتخابات مسئله خیلی مهمی است، تصور کنید یک واقعه‌ای به این اهمیت در سطح ملی در جریان باشد، به‌عنوان مثال یک گروه هکر بیاید و تمام برنامه‌های ما را تحت تأثیر قرار دهد، حتماً شورای نگهبان به‌عنوان یک نهاد ناظر، ناگزیر خواهد بود جنبه‌های فنی قضیه را مورد ارزیابی قرار دهد تا از صحت جریان انتخابات اطمینان حاصل کند. این موضوع وقت می‌خواهد و بستگی به این دارد که شما در چه گستره‌ای می‌خواهید این انتخابات را به‌صورت الکترونیک برگزار کنید، این را هنوز به ما اعلام نکرده‌اند.
پس فعلاً علی‌الحساب انتخابات مجلس به همان سبک و سیاق سابق برگزار می‌شود؟
چون چیزی رسماً با ذکر جزئیات به ما اعلام نشده است، پلان دقیق ما هنوز بر همان برنامه جاری برگزاری انتخابات براساس قانون فعلی و مقررات جاری است.
در مورد موضوع استانی شدن انتخابات دو مسئله وجود دارد؛ یکی اینکه مجمع تشخیص مصلحت نظام صراحتاً این مسئله را کنار گذاشت و دوم اینکه به‌صورت تلویحی گفته شده است که شورای نگهبان این طرح را رد خواهد کرد زیرا این موضوع سابقه رد شدن در سال‌های 86 ــ 85 را دارد، اما با این حال همچنان در مجلس شورای اسلامی روی این مسئله پافشاری و اصرار می‌کنند، فکر می‌کنید با توجه به اینکه این فضا کامل روشن است، علت این‌طور پافشاری‌ها در مجلس چیست؟
شورای نگهبان در این مورد صرفاً به انعکاس رویه سابق خودش به نمایندگان مجلس شورای اسلامی اقدام کرده است، ما و برخی از اعضا، مذاکراتی با برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی داشته‌ایم، اما چون نمی‌توانیم و نباید پیشگویی کنیم، صرفاً از گذشته خبر دادیم و گفتیم که در گذشته طرحی با این ویژگی‌ها و شبیه همین ایده‌های فعلی تصویب شده و با مخالفت شورای نگهبان مواجه شده است، بنابراین کسانی که طرح جدیدی تنظیم می‌کنند باید این سابقه را لحاظ کنند و در نظر بگیرند که آیا در این اقدام جدید نگرانی‌هایی که در آن زمان شورای نگهبان اعلام کرده بود، مدنظر قرار گرفته است یا خیر، در هر صورت به‌دلیل اینکه هنوز متنی نهایی نشده که به شورای نگهبان برسد، اظهار نظر در مورد آن ممکن نیست، ممکن است برخی از آقایان راه‌حل‌هایی پیدا کنند که بتواند ایرادات شورای نگهبان را منتفی کند، اما بنده شخصاً نه به‌عنوان سخنگوی شورای نگهبان، بلکه به‌عنوان یک عضو این شورا عقیده دارم که دشوار است ایرادات شورای نگهبان را که در سال 86 به این طرح وارد شده بود در قالب طرح جدیدی بتوان رفع کرد.
