*«سمندر» برای اقتباس مناسب است
احمد کاوری در آیین رونمایی از «سمندر» گفت: معمولاً دلم نمیخواهد در مورد چیزهایی که دوست دارم حرف بزنم و این رمان نیز از همان دست کارهایی است که شاهد آن هستیم و فضایی بسیار مثبتی را برای من رقم زد و به نظرم از جمله کارهای موفق به شمار میرود.
وی افزود: این کتاب برای همه چیز عالی است و به نظرم برای اقتباس در سایر هنرها مناسب است این کتاب میتواند جای خود را در هر کتابخانهای باز کند و برداشت اقتباسی از این کتاب لطفی است که این کتاب به سینما میکند.
این کارگردان سینما و تلویزیون گفت: ادبیات کمکی که به سینما میکند بسیار زیاد است و میبینید که امروز در سینما ما با یک ضعف در حوزه فیلمنامه مواجه هستیم. دنیایی که یک رماننویس خلق میکند یک دنیایی درونی است و ورود به این دنیا تنها با ادبیات ممکن میشود زیرا تصویر این توانایی را ندارد پس دنیای رمان قطعاً به انسان نزدیکتر است.
کاوری در ادامه گفت: فضایی که در «سمندر» دیده میشود در آثار سینمایی به وجود نخواهد آمد و خلق این اثر را به نویسنده آن تبریک میگویم عرصهای که جمشیدی در آن قدم میزند عرصه حساسی است زیرا عدهای با تمام ادعایی که دارند اما توانایی نوشتن در آن حوزه را ندارند اما نویسندگانی مانند جمشیدی با قلم توانای خود میتوانند فضای دفاع مقدس را به خواننده منتقل کنند.
کاوری در بخش دیگری از سخنانش گفت: اکثر کارهای ما در ایران بالاخره اقتباس است حالا شاید یک کتاب محور اثر نباشد ولی گاهی یک خبر، گزارش و یا تحلیل میتواند محل یک اقتباس شود.
*شهدا عاشقانه رفتند تا ما قدر ارزشها را بدانیم
احمد نجفی بازیگر سینما و تلویزیون در این مراسم گفت: دلم میخواهد مانند کتاب «سمندر» در آینده قدم بگذارم. من از سالهای دور با جمشیدی در سازمان فارابی آشنا هستم.
وی افزود: هر وقت یک اثر دفاع مقدس به دست من میرسد بارها به آن رجوع میکنم چون معتقدم که این کارها فضای دفاع مقدس را روایت میکند. از اینکه امروز زیر من بمب منفجر نمیشود و مورد هجوم قرار نمیگیریم به خاطر خون شهداست و ما مدیون آنها هستیم. آنها عاشقانه رفتند تا ما قدر ارزشها و موقعیت خود را بدانیم.
*«سمندر» به خواننده نزدیک است
این صداپیشه پیشکسوت در ادامه گفت: جمشیدی از کارشناسان رسانه تصویری است و به نظرم این کار به همین نحو نگاشته شده است وقتی کتاب «سمندر» را خواندم من را به پنجاه و اندی سال پیش بازگرداند و کتاب را به خودم نزدیک یافتم.
نجفی در ادامه گفت: «سمندر» کتابی است که میتواند مورد استفاده قرار گیرد و رسانه ملی باید بیشتر به آن بپردازد علاوه بر این کتاب، کتابهای دیگری نیز وجود دارد که رسانه ملی باید آن را به مردم معرفی کند و فقط محدود به این نشود که این کتاب چاپ شد بلکه بهتر است تحلیل نیز شوند.
*«سمندر» یک سناریو است
او اضافه کرد: در سمندر میتوان درگیر بودن نویسنده را دید زیرا او خودش فضاها را لمس کرده است. نوشتن این کتاب بسیار سخت است و من متوجه این موضوع هستم که تولید این کتابها چه میزان دشوار است. امیدوارم این کتاب جای خود را در دنیای کتاب باز کند و جمشیدی با ایمان و تلاشی که دارد باز هم ما را میهمان قلم خود کند. قلم ساده و زیبا در کنار تصویرسازیهای جمشیدی جالب توجه است این کتاب تصویر دارد و میتواند به سناریو تبدیل شود. هر چند نسبت به این کتابها بیمهری صورت میگیرد ولی باید حول این کتابها بیشتر کار شود و آثار شاخص خلق گردد.
نجفی ضمن اشاره به زادگاه خودش یعنی خرمشهر گفت: از اینکه جمشیدی در کارش به ولایت من توجه کرده از او سپاسگزارم. نوع نوشتاری این کتاب به نوشته شدن یک سناریو کمک میکند تا جایی که لازم نیست تغییری در آن صورت گیرد زیرا این کار بالفعل سناریوست البته چه بهتر است که جمشیدی خودش سناریوی کارهایش را بنویسد.
«سمندر» نجفی را قلقلک داد
این بازیگر سینما و تلویزیون گفت: امیدوارم کتابهای دفاع مقدس به سینمای دفاع مقدس کمک کند سمندر قلقلکی به من میدهد که آن را تبدیل به یک اثر سینمایی کنم و امیدوارم شرایط فراهم شود تا بتوانم این کار را انجام دهم.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: البته باید یادآور شوم که تمام افکار ما اقتباس است زیرا ما خالق نیستیم بلکه ما مخلوق هستیم. عشق، زیبایی، مهر و ... اقتباس ما از خالق متعال است و تمام افکار ما مخلوق آن خداست با توجه به این نکته به نظرم اقتباس کار بدی نیست و مفید خواهد بود.
او اضافه کرد: وقتی سخن از اقتباس میشود منظور این است که به واسطه آن یک کتاب به مردم معرفی شود البته حال و روز کتابهای دفاع مقدس چند سالی است که خوب شده و بعد از کتاب «دا» که به دل من خیلی نشست ما شاهد کتابهای ارزشمندی در حوزه دفاع مقدس بودهایم.
*با کتابهایی مانند «سمندر» آماده افتخار و مقاومت باشیم
وی در حالی که بغض کرده بود و اشک میریخت با اشاره به تشییع شهدای غواص گفت: ذهنیت من به رودخانهای که در کودکی در آن بازی و شنا میکردیم عوض شد از زمانی که این غواصها را آوردند و دیدم در جایی که ما با دست باز در آن بازی میکردیم بچههای ما دست بسته کشته شدند نگاهم به کارون تغییر کرد. من چهار سال پیش به آقای شمخانی در اهواز گفتم بوی کارهایی که در منطقه صورت میگیرد به مشام میرسد و من به این افعال بدبینم و ما باید با این کتاب و مانند آن آماده افتخارآفرینی و مقاومت باشیم.
*جمشیدی سختخوان نویس نیست
علیرضا قزوه در بخش دیگری از این مراسم گفت: من معمولاً آدم رمانخوانی نیستم و زیاد نمیتوانم بخوانم، برخی معتقدند که جمشیدی سختنویس است و من این را قبول ندارم چون با توجه به اینکه کمتر رمان میخوانم اما کارهای او را بیشتر از کارهای سایرین خواندم. طرز نگارش جمشیدی خاص است و در نوشتههایش به مسائل بومی اشاره دارد، سختنویسی که راجع به کارهای او گفته میشود در سمندر دیده نمیشود، با توجه به اینکه هنوز نتوانستم یک رمان را کامل بخوانم اما سمندر به نسبت کارهایی که خواندهام موفق بوده است.
وی افزود: یکی از اشکالاتی که به شعرا و نویسندگان میتوان گرفت وجود اشکالات دستوری در آثارشان است و علت آن هم وجود فرهنگها و لهجههای گوناگون است، در سمندر نیز این نکته دیده میشود که برخی نکات دستوری رعایت نشده است و این نکات دستوری اگر با سماجت نویسنده و شاعر نویسنده روبهرو شود دستور کلمات بهتر خواهد شد.
*ادبیات جهان ادبیات جنگ است
قزوه در ادامه با اشاره به نکتهای از قول مرتضی سرهنگی گفت: بعد از جنگ جهانی دوم تنها سه هفته در جهان جنگ نبوده است از همین رو میتوان گفت که ادبیات جهان ادبیات جنگ است. کار جمشیدی نیز یک اثر دفاع مقدس است زیرا همان طور که اشاره شد ادبیات جهان ادبیات جنگ است. ما امروز پشتوانه ادبیات دفاع مقدس داریم و با این پشتوانه به سبک دفاع مقدس خواهیم رسید.
او در پایان سخنانش گفت: این کتاب حرفهای تازهای دارد و عمق آن نیز بسیار بالاست ادبیات آیینی و ادبیات دفاع مقدس ادبیات ما را متحول کرده است و بعد از سبک رجوع ما دیگر سبک نداشتهایم و این روزها با پشتوانه این آثار میتوانیم به سبک ادبیات دفاع مقدس برسیم.
*«سمندر» واکنش داستانی من به جنگ بود
مصطفی جمشیدی در این مراسم گفت: من مثل بسیاری از رزمندگان دوران دفاع مقدس که در منطقه حضور داشتند وظیفه خودم دانستم که نسبت به اتفاقی به نام جنگ عکسالعمل روایی و داستانی نشان دهم و از همین رو کتاب سمندر را نوشتم.
وی افزود: ادبیات دفاع مقدس تمایل به واقعنگاری و خاطرهنگاری دارد و من نیز با توجه به این مسئله بازپرداختی به خاطرات خود دادم و آنها را نوشتم. تجربه جنگ یک تجربه عظیم است زیرا رویداد جنگ یک رویداد عظیم است و از کنار آن نمیتوان گذشت. در مورد این رویداد بزرگ آثار بسیاری خلق شد ولی خلق آن از سوی من یک واکنش طبیعی و عاطفی بوده است.
جمشیدی در بخش دیگری از سخنانش گفت: شخصیت این کتابها نه واقعی است که بخواهیم برای آنها مانند بیرونی پیدا کنیم و نه درونی است که در خارج روی نداده باشد غیر از این برخی رویدادها که داستانی است باقی اتفاقات و شخصیتها حضور دارند.
فخرالدین پزشکی مدیر انتشارات عماد فردا در این نشست گفت: عماد فردا با توجه به منویات و مطالبات رهبر انقلاب به حوزه تاریخ دفاع مقدس ورود کرده و از سال 85 به صورت جدی وارد کار شده است و برای این کار از نویسندگان صاحب نامی استفاده شد و تاکنون 50 اثر در حوزه دفاع مقدس انتشار کردهایم. رمان یکی از بهترین ابزارها برای انتقال مفهوم یک رویداد است و چون جامعه نیز کمتر روی رمانهایی جنگی ورود کرده ما با نویسندگان خوشنام همکاری خود را آغاز کردیم.
رمان «سمندر» سالهای 63 و 64 و کوران دوران دفاع مقدس در منطقه جنگی جنوب کشور، وضعیت یک پل را که نویسنده رمان وظیفه نگهبانی آن را داشته، روایت میکند و اتفاقاتی برگرفته از خاطرات وی از این دوران را در قالب رمان ارائه میدهد که از نظر نوع روایت بسیار سینمایی است.
قهرمان داستان «سمندر» در کنار رودخانهای نگهبانی میدهد و طی رویدادهایی که با چند شخصیت دیگر گره خورده، به بلوغی شگفتانگیز میرسد. این ماجراها به صورت استعاره و واقعیت در رمان پرداخت شده است.
این کتاب از زبان جوانی که پیش از انقلاب یک روحانی در زندگیاش نقش اساسی داشته، روایت میشود و عملیات شناسایی در خط دشمن و حفاظت از پلی اطراف شوش دانیال نیز از قسمتهای دیگر رمان است.