به گزارش مشرق، پایگاه خبری مركز اسناد انقلاب اسلامی نوشت: استقرار سفیر دولت نظامی مصر در سرزمین های اشغالی، نشانه ای آشكار در چرخ سیاست خارجی مصر است. نشان از اینكه بار دیگر سیاست خارجی مصر، از مقاومت در مقابل رژیم غاصب صهیونیستی به سازش در مقابل این رژیم تغییر رویه داده است. چرخشی كه از سال 1948 چندین بار در سیاست مصر به دلیل فشار قدرت های جهانی از جمله ایالات متحده بروز كرده است. اخیراً نیز عبدالفتاح السیسی۲۱ ژوئن «حازم خیرت» را به عنوان سفیر جدید مصر در تل‌آویو تعیین كرده است، اقدامی كه حكایت از بهبود روابط بین دولت نظامی مصر و رژیم صهیونیستی و تغییری دیگر دارد.
از این رو اگر در دوره شاه فاروق، ژنرال نجیب و مرحوم جمال عبدالناصر و تا حدودی محمد مرسی مبارزه با رژیم صهیونیستی در دستور كار مصر بود، با روی كار آمدن نظامیان و كودتای نظامی آنها به رهبری عبدالفتاح السیسی، بار دیگر سیاست مدارا و سازش با رژیم صهیونیستی به سبك انور سادات و حسنی مبارك آغاز شده است اما انور سادات به عنوان تئوریسین مدارا با رژیم صهیونیستی در مسیر فعلی مصر نقش ویژه ای دارد. لذا این نوشتار به تحلیل اقدامات او پرداخته شده است.
پس از انتساب سفیر جدید دولت نظامی مصر در رژیم صهیونیستی «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز در واكنش به تصمیم السیسی، در كنفرانس مطبوعاتی مشترك با «لوران فابیوس» وزیر خارجه فرانسه در قدس، رضایت خود را از این تصمیم مصر ابراز داشت و این كار را عامل تقویت كننده روابط بین دو طرف خواند. این در حالی بود كه دولت مصر در ماه نوامبر سال ۲۰۱۲ و در زمان ریاست محمد مرسی، (رئیس جمهور مخلوع و زندانی مصر)، سفیر خود را در اعتراض به حملات هوایی اسرائیل به نوار غزه، از تل‌آویو به قاهره فرا خوانده بود.
مسئله روشن این است كه مصر به سمت سیاست سازش به رژیم صهیونیستی تغییر رویه داده و وارد مسیری شده است كه انور سادات تئوریسین و مبدع آن بوده است. لذا برای رسیدن به چرایی این تغییر رویه توجه به اقدامات انور سادات اهمیت فوق العاده ای دارد.
این در حالی است كه اقدام ضد اسلامی انور سادات آنقدر برای موجودیت رژیم صهیونیستی و سیاست های ایالات متحده اهمیت داشت كه او را پیامبر سوار بر قالیچه حضرت سلیمان كه صلح را به اسرائیل آورد توصیف كردند.
ارزش اقدام انور سادات برای غرب و رژیم تازه تاسیس در منطقه به حدی بود كه، سه رئیس جمهور آمریكا در مراسم تدفین انورسادات در 10 اكتبر 1981 شركت داشتند.
ریچاردنیكسون، جرالفورد و جیمیكارتر برای رهبری شخصیتهای غربی، كسانی كه در تدفین انور سادات ترور شده به قاهره آمده بودند، به مصر آمده بودند. ساكن كاخ سفید در آن زمان رونالدریگان به دلایل امنیتی به قاهره نیامده بود. اما او پیام فرستاد كه:"آمریكا یك دوست خوب ، جهان یك سیاستمدار خوب و بشریت یك قهرمان صلح را از دست داد."
همچنین در صفوف حاضرین، هنریكیسینجر و مناخیم بگین اسرائیلی[1]، كسی كه به نوشته یك گزارشگر مجله تایمز، "از گذشته رابطه بینهایت پیچیدهای با متوفی داشت،" نیز حضور داشت.[2]
شناخت انور سادات:
انور سومین رئیسجمهور مصر بود كه در دوران ریاست‌جمهوری‌اش پیمان صلح مصر با اسرائیل را در قرارداد كمپ دیوید امضا كرد. وی اولین حاكم یك كشور عرب بود كه پیمان سازش را با رژیم اسراییل امضا كرد و این رژیم را بی‌چون و چرا به رسمیت شناخت. لذابه خاطر این اقدام (قرارداد كمپ دیوید) جایزه صلح نوبل را در سال 1978 دریافت كرد. او در 6 اكتبر 1981 هنگامی كه در حال تماشای رژهٔ نظامی در مصر بود با شلیك گلوله توسط شهید خالد اسلامبولی ترور و كشته شد.
ورود به سیاست:
زندگی سیاسی وی با اشغال مصر توسط انگلیس همراه شد. در سال 1952 بعد از سرنگونی ملك فاروق و به قدرت رسیدن اولین رئیس‌جمهوری مصر به نام محمد نجیب، انور سادات به سمت وزارت در كابینه او با درجه ژنرالی انتخاب گردید. در سال 1956، جمال عبدالناصر به ریاست جمهوری مصر رسید و انور سادات ابتدا با درجه ژنرالی به سمت مشاور او و در سال 1969 معاون جمال عبد الناصر شد. در سال 1970 عبدالناصر از دنیا رفت و در 28 سپتامبر همان سال، رئیس‌جمهوری مصر، بر عهدهٔ وی قرار گرفت. در سپتامبر سال 1981، سادات اقدام به سركوب و دستگیری گروه‌های مختلف سیاسی در جهت آرام كردن و كنترل كامل اوضاع مصر نمود كه موج دستگیری‌ها در خارج از مصر با محكومیت‌های بین‌المللی مواجه شد. آمار كاملی از تعداد دستگیرشدگان سپتامبر 1981 وجود ندارد، اما آگاهان، تعداد آنان را حدود یك هزار و 600 نفر تخمین زدهاند.
تصمیم سفر به اسرائیل
در 19 نوامبر سال 1977، انور سادات، تصمیم سفر به قدس را گرفت كه باعث هیاهو در جهان شد. مجله تایمز رسیدن سادات به فرودگاه بنگوریون توسط یك هواپیمای 707 آمریكایی را این طور بیان كرد: "درست مثل این بود كه پیامبری از جانب خداوند به سرزمین فلسطین با فرش جادوئی فرستاده شده است." هواپیمای او تا مقصد توسط چهار جت اسرائیلی ساخت آمریكا اسكورت شد. در اورشلیم ده هزار مامور پلیس، دو هزار پلیس امنیتی ویژه و كماندوهای ویژه مبارزه با تروریسم در آماده باش بودند تا او دیدار خود از كنیسه را انجام دهد. رئیس امنیت اسرائیل به طنز گفت،" ما نمیتوانیم زنده ماندن او را در مصر تضمین كنیم، اما اینجا، با ما او از چنان امنیتی برخوردار است كه گویی در یكی از بهترین كاخهای حفاظت شدهاش است." سخنرانی سادات در اسرائیل یكی از محكمترین تائیدهایی بود كه او در خصوص حق حیات اسرائیل تا آن زمان انجام داده بود. چرا كه او در بخشی از سخنانش گفت: "شما میخواهید با ما در این بخش از جهان زندگی كنید. ما به شما با صمیمیت خوش آمد میگوئیم....اسرائیل از طرف همه جهان به عنوان یك عمل انجام شده به رسمیت شناخته خواهد شد."[3]
سادات سپس از اسرائیل خواست تا سرزمینهای اشغال شده در جنگ 1967را رها سازد و خواست فلسطینیها از جمله حق تعیین سرنوشت را كه از سال 1948 در پی آن هستند را بپذیرد. سادات تاكید كرد كه "حتی ایالاتمتحده اولین و بهترین متحد شما واقعگرایی را برگزیده است." بگین در پاسخ در تلاش بود به میهمان خود، تاریخی از رنجها و تبعیدهای مردم یهود را یادآوری نماید و بگوید كه اینجا سرزمین اصلی آنها بوده كه مجبور به مهاجرت شدهاند. او از دیگر كشورهای عربی، سوریه، اردن، و لبنان خواست، "بیائید و با ما صحبت بكنید." او گفت كه در نظر دارد درهای اسرائیل را بر روی دیداركنندگان مصری بازنماید و امید دارد كه یك بازدید متقابلی به مصر داشته باشد و این سفر یك طرفه و بیجواب نماند." یك روز به امید خدا من از قاهره دیدن خواهم كرد و همچنین شاید اهرام را ببینم" و او با یك لبخند اضافه كرد "بعد از همه اینها، ما كمك خواهیم كرد تا آنها را بسازیم."[4]
عواقب فوری سفر اورشلیم ایجاد مشكل هم برای سادات و هم برای كارتر بود. در این میان بگین یك سفر خودخواندهای به واشنگتن داشت، ویلیام گوندت درباره او نوشت كه، بگین امیدوار بود، واشنگتن بتواند پیشنهاد او در خصوص شروع مذاكرات مستقیم درخصوص ریز مسائل را عملی سازد. در پاسخ به درخواست سادات برای بازگردانی اراضی مورد مناقشه، بگین پیشنهاد "حكومت داخلی" را برای جیدا، سمیرا، و باریكه غزه مطرح كرد.[5]
انور سادات و عقد قرارداد كمپ دیوید
مسائل همچنان لاینحل باقی مانده بود تا اینكه كارتر هر دو رئیسجمهور را برای آمدن به كمپدیوید در سپتامبر 1978دعوت كرد، تا راهی برای جلوگیری از اتهام زنیهای دو طرفه و شكلدهی به گفتگوهای جدی بیابد.[6][1]كارتر امید داشت، به مانند سلف خود كه با برقراری یك رابطه در كمپ دیوید شرایط را برای رسیدن به یك توافق بین مصر و اسرائیل آماده كردهاند، بتواند با ایجاد اعتماد، صلح بین اسرائیل و جهان عرب را نیز عملی سازد. او به مانند پیشینیان خود، با تخصیص اعتبار در تلاش برای بهبود روابط بود. بر مبنای نظر اسكات كوفمن، " براساس مصالحه كمپ دیوید، واشنگتن قول كمك 1.5 میلیاردی نظامی به مصر را داده بود كه قاهره آن را برای خرید 3جین جنگنده اف چهار، هزار موشك، تعداد زیادی از تسلیحات دیگر صرف كرد. "اسرائیل برای امضای خود پیشنهاد كمك 3 میلیارد دلاری برای تسلیحات و كمك برای ساخت یك پایگاه هوایی در شبه جزیره سینا را نمود. بگین امید داشت این بتواند توانایی این كشور را در میان سایرین افزایش دهد." [7]
لذا در سال 1978 در حالی كه سادات بازگرداندن صحرای سینا و بسیاری دیگر از آرزوها را در خیال خود داشت راهی ایالاتمتحده آمریكا شد. در این سفر بود كه وی با جیمی كارتر رییس جمهوری وقت آمریكا و مناخیم بیگن، نخست‌وزیر وقت رژیم صهیونیستی، قرارداد كمپ دیوید را امضا كردند. بر اساس این پیمان، اسرائیل از سوی مصر به رسمیت شناخته شد، اسرائیل موظف شد از تمام صحرای سینا عقب‌نشینی كند و این منطقه پس از تخلیه كوچ‌نشین‌های اسرائیل، به یك منطقه خالی از سلاح (غیرنظامی) تبدیل شود و در برابر این قرارداد، آمریكا نیز مبلغی بالغ بر چهار میلیارد دلار برای اسكان دوباره كوچ‌نشینان بپردازد و فلسطینیان در نـوار غـزّه و كـرانـه غـربـی رود اردن تـحـت نظارت دولت اسرائیلی به خودمختاری دست یابند.
اشتباه انور سادات در امضای پیمان كمپ دیوید نه تنها به قیمت جانش تمام شد، بلكه اثرات وضعی دیگری را نیز برای آینده خاورمیانه به دنبال داشت. حمله اسرائیل به جنوب لبنان، سركوب شدید حركت‌های مسلحانه فلسطینیها و نبرد با قوای سوری، همگی اقداماتی است كه به نظر پژوهشگران مسائل خاورمیانه، اسرائیل مجوز آنها را در كمپ دیوید دریافت كرد.
اقدام خیانتكارانه سادات در حالی رخ داد كه مصر از زمان تاسیس رژیم صهیونیستی به دلیل جایگاه ویژه منطقه ای نقش منحصر به فردی در این حادثه داشته و تا به امروز نیز سیاست این كشور تحت تاثیر آن بوده است. این كشور در ابتدا از مخالفان سرسخت تاسیس رژیم صهیونیستی بود و پرچم دار مبارزه بر علیه این رژیم محسوب می شد. در حالی كه چهار جنگ رسمی با رژیم اسرائیل در سالهای ۱۹۴۸، ۱۹۵۶، ۱۹۶۷ و ۱۹۷۳ در كارنامه دولت مصر قرار دارد:
۱ جنگ ۱۹۴۸ (جنگ استقلال) در دوره فاروق
۲ جنگ ۱۹۵۶ (كانال سوئز) در دوره جمال عبدالناصر
۳ جنگ ۱۹۶۷ (جنگ ۶ روزه) در دوره جمال عبدلناصر
۴ جنگ ۱۹۷۳ (اصطكاك یا یوم كیپور) در دور انور سادات
پی نوشت:
ششمین نخست وزیر رژیم صهیونیستی
2. Lance Morrow, "Sadat: Murder of a Man of Peace," Time, October 19, 1981, www.time.com/time/magazine/article/0,9171,924939,00.html#ixzz1G7vh7Rp.
3 "Middle East: Sadat's Sacred Mission," Time, November 28, 1977, www.titne.corn/ time/magazine/article/0,9171,919150-1,00.html. The account of the meeting is largely taken from this source.
4. Ibid.
5.Ibid.
6. A succinct account of these negotiations and their outcome is found in Scott Kaufman, Plans Unraveled: The Foreign Policy of the Carter Administration (DeKalb: Northern Illinois University Press, 2008), 78-85.
A succinct account of these negotiations and their outcome is found in Scott Kaufman, Plans Unraveled: The Foreign Policy of the Carter Administration (DeKalb: Northern Illinois University Press, 2008), 78-85.
از این رو اگر در دوره شاه فاروق، ژنرال نجیب و مرحوم جمال عبدالناصر و تا حدودی محمد مرسی مبارزه با رژیم صهیونیستی در دستور كار مصر بود، با روی كار آمدن نظامیان و كودتای نظامی آنها به رهبری عبدالفتاح السیسی، بار دیگر سیاست مدارا و سازش با رژیم صهیونیستی به سبك انور سادات و حسنی مبارك آغاز شده است اما انور سادات به عنوان تئوریسین مدارا با رژیم صهیونیستی در مسیر فعلی مصر نقش ویژه ای دارد. لذا این نوشتار به تحلیل اقدامات او پرداخته شده است.
پس از انتساب سفیر جدید دولت نظامی مصر در رژیم صهیونیستی «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز در واكنش به تصمیم السیسی، در كنفرانس مطبوعاتی مشترك با «لوران فابیوس» وزیر خارجه فرانسه در قدس، رضایت خود را از این تصمیم مصر ابراز داشت و این كار را عامل تقویت كننده روابط بین دو طرف خواند. این در حالی بود كه دولت مصر در ماه نوامبر سال ۲۰۱۲ و در زمان ریاست محمد مرسی، (رئیس جمهور مخلوع و زندانی مصر)، سفیر خود را در اعتراض به حملات هوایی اسرائیل به نوار غزه، از تل‌آویو به قاهره فرا خوانده بود.
مسئله روشن این است كه مصر به سمت سیاست سازش به رژیم صهیونیستی تغییر رویه داده و وارد مسیری شده است كه انور سادات تئوریسین و مبدع آن بوده است. لذا برای رسیدن به چرایی این تغییر رویه توجه به اقدامات انور سادات اهمیت فوق العاده ای دارد.
این در حالی است كه اقدام ضد اسلامی انور سادات آنقدر برای موجودیت رژیم صهیونیستی و سیاست های ایالات متحده اهمیت داشت كه او را پیامبر سوار بر قالیچه حضرت سلیمان كه صلح را به اسرائیل آورد توصیف كردند.
ارزش اقدام انور سادات برای غرب و رژیم تازه تاسیس در منطقه به حدی بود كه، سه رئیس جمهور آمریكا در مراسم تدفین انورسادات در 10 اكتبر 1981 شركت داشتند.
ریچاردنیكسون، جرالفورد و جیمیكارتر برای رهبری شخصیتهای غربی، كسانی كه در تدفین انور سادات ترور شده به قاهره آمده بودند، به مصر آمده بودند. ساكن كاخ سفید در آن زمان رونالدریگان به دلایل امنیتی به قاهره نیامده بود. اما او پیام فرستاد كه:"آمریكا یك دوست خوب ، جهان یك سیاستمدار خوب و بشریت یك قهرمان صلح را از دست داد."
همچنین در صفوف حاضرین، هنریكیسینجر و مناخیم بگین اسرائیلی[1]، كسی كه به نوشته یك گزارشگر مجله تایمز، "از گذشته رابطه بینهایت پیچیدهای با متوفی داشت،" نیز حضور داشت.[2]
شناخت انور سادات:
انور سومین رئیسجمهور مصر بود كه در دوران ریاست‌جمهوری‌اش پیمان صلح مصر با اسرائیل را در قرارداد كمپ دیوید امضا كرد. وی اولین حاكم یك كشور عرب بود كه پیمان سازش را با رژیم اسراییل امضا كرد و این رژیم را بی‌چون و چرا به رسمیت شناخت. لذابه خاطر این اقدام (قرارداد كمپ دیوید) جایزه صلح نوبل را در سال 1978 دریافت كرد. او در 6 اكتبر 1981 هنگامی كه در حال تماشای رژهٔ نظامی در مصر بود با شلیك گلوله توسط شهید خالد اسلامبولی ترور و كشته شد.
ورود به سیاست:
زندگی سیاسی وی با اشغال مصر توسط انگلیس همراه شد. در سال 1952 بعد از سرنگونی ملك فاروق و به قدرت رسیدن اولین رئیس‌جمهوری مصر به نام محمد نجیب، انور سادات به سمت وزارت در كابینه او با درجه ژنرالی انتخاب گردید. در سال 1956، جمال عبدالناصر به ریاست جمهوری مصر رسید و انور سادات ابتدا با درجه ژنرالی به سمت مشاور او و در سال 1969 معاون جمال عبد الناصر شد. در سال 1970 عبدالناصر از دنیا رفت و در 28 سپتامبر همان سال، رئیس‌جمهوری مصر، بر عهدهٔ وی قرار گرفت. در سپتامبر سال 1981، سادات اقدام به سركوب و دستگیری گروه‌های مختلف سیاسی در جهت آرام كردن و كنترل كامل اوضاع مصر نمود كه موج دستگیری‌ها در خارج از مصر با محكومیت‌های بین‌المللی مواجه شد. آمار كاملی از تعداد دستگیرشدگان سپتامبر 1981 وجود ندارد، اما آگاهان، تعداد آنان را حدود یك هزار و 600 نفر تخمین زدهاند.
تصمیم سفر به اسرائیل
در 19 نوامبر سال 1977، انور سادات، تصمیم سفر به قدس را گرفت كه باعث هیاهو در جهان شد. مجله تایمز رسیدن سادات به فرودگاه بنگوریون توسط یك هواپیمای 707 آمریكایی را این طور بیان كرد: "درست مثل این بود كه پیامبری از جانب خداوند به سرزمین فلسطین با فرش جادوئی فرستاده شده است." هواپیمای او تا مقصد توسط چهار جت اسرائیلی ساخت آمریكا اسكورت شد. در اورشلیم ده هزار مامور پلیس، دو هزار پلیس امنیتی ویژه و كماندوهای ویژه مبارزه با تروریسم در آماده باش بودند تا او دیدار خود از كنیسه را انجام دهد. رئیس امنیت اسرائیل به طنز گفت،" ما نمیتوانیم زنده ماندن او را در مصر تضمین كنیم، اما اینجا، با ما او از چنان امنیتی برخوردار است كه گویی در یكی از بهترین كاخهای حفاظت شدهاش است." سخنرانی سادات در اسرائیل یكی از محكمترین تائیدهایی بود كه او در خصوص حق حیات اسرائیل تا آن زمان انجام داده بود. چرا كه او در بخشی از سخنانش گفت: "شما میخواهید با ما در این بخش از جهان زندگی كنید. ما به شما با صمیمیت خوش آمد میگوئیم....اسرائیل از طرف همه جهان به عنوان یك عمل انجام شده به رسمیت شناخته خواهد شد."[3]
سادات سپس از اسرائیل خواست تا سرزمینهای اشغال شده در جنگ 1967را رها سازد و خواست فلسطینیها از جمله حق تعیین سرنوشت را كه از سال 1948 در پی آن هستند را بپذیرد. سادات تاكید كرد كه "حتی ایالاتمتحده اولین و بهترین متحد شما واقعگرایی را برگزیده است." بگین در پاسخ در تلاش بود به میهمان خود، تاریخی از رنجها و تبعیدهای مردم یهود را یادآوری نماید و بگوید كه اینجا سرزمین اصلی آنها بوده كه مجبور به مهاجرت شدهاند. او از دیگر كشورهای عربی، سوریه، اردن، و لبنان خواست، "بیائید و با ما صحبت بكنید." او گفت كه در نظر دارد درهای اسرائیل را بر روی دیداركنندگان مصری بازنماید و امید دارد كه یك بازدید متقابلی به مصر داشته باشد و این سفر یك طرفه و بیجواب نماند." یك روز به امید خدا من از قاهره دیدن خواهم كرد و همچنین شاید اهرام را ببینم" و او با یك لبخند اضافه كرد "بعد از همه اینها، ما كمك خواهیم كرد تا آنها را بسازیم."[4]
عواقب فوری سفر اورشلیم ایجاد مشكل هم برای سادات و هم برای كارتر بود. در این میان بگین یك سفر خودخواندهای به واشنگتن داشت، ویلیام گوندت درباره او نوشت كه، بگین امیدوار بود، واشنگتن بتواند پیشنهاد او در خصوص شروع مذاكرات مستقیم درخصوص ریز مسائل را عملی سازد. در پاسخ به درخواست سادات برای بازگردانی اراضی مورد مناقشه، بگین پیشنهاد "حكومت داخلی" را برای جیدا، سمیرا، و باریكه غزه مطرح كرد.[5]
انور سادات و عقد قرارداد كمپ دیوید
مسائل همچنان لاینحل باقی مانده بود تا اینكه كارتر هر دو رئیسجمهور را برای آمدن به كمپدیوید در سپتامبر 1978دعوت كرد، تا راهی برای جلوگیری از اتهام زنیهای دو طرفه و شكلدهی به گفتگوهای جدی بیابد.[6][1]كارتر امید داشت، به مانند سلف خود كه با برقراری یك رابطه در كمپ دیوید شرایط را برای رسیدن به یك توافق بین مصر و اسرائیل آماده كردهاند، بتواند با ایجاد اعتماد، صلح بین اسرائیل و جهان عرب را نیز عملی سازد. او به مانند پیشینیان خود، با تخصیص اعتبار در تلاش برای بهبود روابط بود. بر مبنای نظر اسكات كوفمن، " براساس مصالحه كمپ دیوید، واشنگتن قول كمك 1.5 میلیاردی نظامی به مصر را داده بود كه قاهره آن را برای خرید 3جین جنگنده اف چهار، هزار موشك، تعداد زیادی از تسلیحات دیگر صرف كرد. "اسرائیل برای امضای خود پیشنهاد كمك 3 میلیارد دلاری برای تسلیحات و كمك برای ساخت یك پایگاه هوایی در شبه جزیره سینا را نمود. بگین امید داشت این بتواند توانایی این كشور را در میان سایرین افزایش دهد." [7]
لذا در سال 1978 در حالی كه سادات بازگرداندن صحرای سینا و بسیاری دیگر از آرزوها را در خیال خود داشت راهی ایالاتمتحده آمریكا شد. در این سفر بود كه وی با جیمی كارتر رییس جمهوری وقت آمریكا و مناخیم بیگن، نخست‌وزیر وقت رژیم صهیونیستی، قرارداد كمپ دیوید را امضا كردند. بر اساس این پیمان، اسرائیل از سوی مصر به رسمیت شناخته شد، اسرائیل موظف شد از تمام صحرای سینا عقب‌نشینی كند و این منطقه پس از تخلیه كوچ‌نشین‌های اسرائیل، به یك منطقه خالی از سلاح (غیرنظامی) تبدیل شود و در برابر این قرارداد، آمریكا نیز مبلغی بالغ بر چهار میلیارد دلار برای اسكان دوباره كوچ‌نشینان بپردازد و فلسطینیان در نـوار غـزّه و كـرانـه غـربـی رود اردن تـحـت نظارت دولت اسرائیلی به خودمختاری دست یابند.
اشتباه انور سادات در امضای پیمان كمپ دیوید نه تنها به قیمت جانش تمام شد، بلكه اثرات وضعی دیگری را نیز برای آینده خاورمیانه به دنبال داشت. حمله اسرائیل به جنوب لبنان، سركوب شدید حركت‌های مسلحانه فلسطینیها و نبرد با قوای سوری، همگی اقداماتی است كه به نظر پژوهشگران مسائل خاورمیانه، اسرائیل مجوز آنها را در كمپ دیوید دریافت كرد.
اقدام خیانتكارانه سادات در حالی رخ داد كه مصر از زمان تاسیس رژیم صهیونیستی به دلیل جایگاه ویژه منطقه ای نقش منحصر به فردی در این حادثه داشته و تا به امروز نیز سیاست این كشور تحت تاثیر آن بوده است. این كشور در ابتدا از مخالفان سرسخت تاسیس رژیم صهیونیستی بود و پرچم دار مبارزه بر علیه این رژیم محسوب می شد. در حالی كه چهار جنگ رسمی با رژیم اسرائیل در سالهای ۱۹۴۸، ۱۹۵۶، ۱۹۶۷ و ۱۹۷۳ در كارنامه دولت مصر قرار دارد:
۱ جنگ ۱۹۴۸ (جنگ استقلال) در دوره فاروق
۲ جنگ ۱۹۵۶ (كانال سوئز) در دوره جمال عبدالناصر
۳ جنگ ۱۹۶۷ (جنگ ۶ روزه) در دوره جمال عبدلناصر
۴ جنگ ۱۹۷۳ (اصطكاك یا یوم كیپور) در دور انور سادات
پی نوشت:
ششمین نخست وزیر رژیم صهیونیستی
2. Lance Morrow, "Sadat: Murder of a Man of Peace," Time, October 19, 1981, www.time.com/time/magazine/article/0,9171,924939,00.html#ixzz1G7vh7Rp.
3 "Middle East: Sadat's Sacred Mission," Time, November 28, 1977, www.titne.corn/ time/magazine/article/0,9171,919150-1,00.html. The account of the meeting is largely taken from this source.
4. Ibid.
5.Ibid.
6. A succinct account of these negotiations and their outcome is found in Scott Kaufman, Plans Unraveled: The Foreign Policy of the Carter Administration (DeKalb: Northern Illinois University Press, 2008), 78-85.
A succinct account of these negotiations and their outcome is found in Scott Kaufman, Plans Unraveled: The Foreign Policy of the Carter Administration (DeKalb: Northern Illinois University Press, 2008), 78-85.
