به گزارش مشرق، روز گذشته بود که احتمال آمدن علی اکبر صالحی به وین
قوت گرفت و در نهایت بعد از ظهر، حضور او در محل مذاکرات قطعی شد. این در
حالی است که پیشتر «بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفته بود
«فعلا لازم نیست آقای صالحی در مذاکرات حضور یابد و قرار بر این امر هم
نیست، چون او با طرف آمریکایی در مورد کلیات به توافق رسیده است و هیچ
مشکلی در کلیات نداریم».
این اتفاق در کنار آمدن نابهنگام «یوکیا آمانو» رئیس سازمان انرژی اتمی به محل برگزاری مذاکرات که برای نخستین بار در طول مذاکرات هسته ای صورت گرفته، قطعا پیامی دارد که به نظر می رسد با عقب نشینی آمریکایی ها از موضع شان در تفاهم لوزان بی ارتباط نباشد.
طی چند روز گذشته اخبار متعددی درباره تغییر مواضع آمریکایی ها بر سر برخی موارد در تفاهم لوزان منتشر شده که طرف آمریکایی تاکنون هیچ واکنشی به آنها نشان نداده و آنها را تکذیب نکرده است؛ از جمله «تعداد ماشین ها در فوردو»، «زمان بندی تحقیق و توسعه»، «مکان ها و افرادی که باید آژانس به آنها دسترسی پیدا کند» و «زمان بندی تعلیق تحریم ها». باید دقت شود که تمام این موارد دارای محاسبات فنی است، نه مسائل سیاسی که قابل تفسیر باشد، لذا عدول از مواضع پیشین از سوی آمریکایی‌ها در خصوص این موارد، نقض آشکار بیانیه لوزان است.
به نظر می رسد با توجه به همین موارد بوده که «آمانو» طی سه روز گذشته سه بار به هتل پله کوبورگ آمده و یک بار هم به هتل محل اقامت «جان کری» وزیر خارجه آمریکا رفته و با او دیدار داشته است. این مسئله در کنار حضور از قبل برنامه ریزی نشده علی اکبر صالحی در وین، به این گمانه قوت بخشیده است که قرار است تغییراتی در توافقات اولیه لوزان صورت بگیرد.
در تفاهم لوزان که فروردین ماه سال جاری صورت گرفت، آمده بود:
«همچنان که ایران برنامه صلح آمیز هسته ای خود را
دنبال می کند، سطح و ظرفیت غنی سازی و میزان ذخایر ایران برای دوره های
زمانی مشخص، محدود خواهد شد و نطنز تنها مرکز غنی سازی ایران خواهد بود.
تحقیق و توسعه غنی سازی در ایران بر روی ماشین های سانتریفیوژ بر اساس یک
جدول زمانی و سطح توافق شده، انجام خواهد شد.
فوردو از یک سایت غنی سازی به یک مرکز هسته ای، فیزیک و فن آوری تبدیل
خواهد گردید. در این مرکز همکاری بین المللی در حوزه های تحقیق و توسعه ی
مورد توافق مورد تشویق قرار خواهد گرفت. مواد شکافت پذیر در فوردو نخواهد
بود.
رآکتور تحقیقاتی پیشرفته آب سنگین در اراک با همکاری مشترک بین المللی
بازطراحی و نوسازی خواهد شد به گونه ای که پلوتونیوم با قابلیت تسلیحاتی در
آن تولید نگردد. بازفرآوری صورت نخواهد گرفت و سوخت مصرف شده صادر خواهد
گردید».
البته در تفاهم لوزان فقط بر کلیات تاکید شده بود. اما درست بعد از قرائت متن این تفاهم از سوی محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان و «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، آمریکا فکت شیتی را منتشر کرد که بسیار محل مناقشه بود. در آن فکت شیت آمده بود:
- تعداد سانتریفیوژهای ایران از 19000 کنونی به 6104 دستگاه میرسد، که در 10 سال آینده تنها 5060 عدد از آنها اورانیوم غنی‌سازی خواهد کرد. تمامی سانتریفیوژها از نوع IR-1 خواهد بود.
- ایران موافقت کرده دستکم به مدت 15 سال، بالای 3.67درصد غنی‌سازی نکند.
- ایران موافقت کرده است که به مدت دستکم 15 سال، ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را از مقدار 10000 کلیوگرم کنونی، به 300 کیلوگرم کاهش دهد.
- تمامی سانتریفیوژهای اضافی ایران تحت نظارت آژانس ذخیره شده و تنها برای جایگزینی سانتریفیوژهای فعال مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- ایران موافقت کرده است که تا 15 سال هیچ تأسیسات غنی‌سازی تازه‌ای نسازد.
به هر حال باید منتظر ماند و دید حاصل رفت و آمد مقاماتی که پیشتر قرار نبوده در این دور از مذاکرات حضور یابند، چه خواهد بود.
