به گزارش مشرق، اسلام دین کاملی است که نسبت به هیچیک از حقوق انسانی شهروندان در جامعه اسلامی فروگذار نکرده و درباره همه امور و جزئیات برنامه مشخصی ارائه کرده است. هرچند که خیلی از این دستورات توسط ما مسلمانان به خوبی اجرا نمی شود ولی در صورت اجرای دقیق آموزه های دین جامعه ای عاری از فقر و دودستگی و اختلاف خواهیم داشت.
در همین رابطه خداوند متعال در آیه ۳۶ سوره نساء يك سلسله از حقوق اعم از حق خدا و بندگان و آداب معاشرت با مردم بيان شده و روى هم رفته ده دستور از آن استفاده مى شود.
«وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً وَ بِذِي الْقُرْبى‏ وَ الْيَتامى‏ وَ الْمَساكِينِ وَ الْجارِ ذِي الْقُرْبى‏ وَ الْجارِ الْجُنُبِ وَ الصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ وَ ما مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كانَ مُخْتالاً فَخُوراً.»
«و خدا را بپرستيد و هيچ چيز را شريك او قرار ندهيد و به پدر و مادر نيكى كنيد و به بستگان و يتيمان و بينوايان و همسايه نزديك و همسايه‏ دور و يار همنشين و در راه مانده و زيردستان و بردگانتان (نيز نيكى كنيد.) همانا خداوند، هر كه را متكبّر و فخرفروش باشد، دوست نمى دارد.»
                                                                                                                                             ***
سه نکته:
* آیه ای که جزئی ترین آداب معاشرت را بیان می کند
ده دستور این آیه به اختصار عبارتند از:
۱- دعوت مردم به بندگی و ترک شرک. یگانه پرستی اگر با نیت پاک و خالص باشد فرد را برای هر کاری صاحب اراده قوی خواهد کرد.
۲- «و به پدر و مادر نيكى كنيد» در چهار مورد قرآن کریم بعد از توحید به حقوق پدر و مادر تاکید می کند.
۳- نیکی به خویشاوندان. این مساله گاهی با عنوان صله رحم و گاهی احسان به خویشان مطرح شده است.
۴ و ۵- رعایت حال یتیمان و مستمندان؛ چه مالی و چه عاطفی و چه بسا مسائل عاطفی بسیار مهمتر باشد.
۶ و ۷- سپس توصيه به نيكى در حق «همسايگان نزديك» و بعد «همسايگان دور».
۸- نیکی و توجه به احوالات دوستان و همنشينانت.
۹ و ۱۰- رعایت حال در راه ماندکگان و بردگان.

منبع: تراز