توافق خوبی بود
وی در ابتدای اظهاراتش گفت: «در سال 2008 بسیاری از افراد در پاسخ به جنگ عراق و تصمیماتی که منجر به یک اشتباه بزرگ راهبردی برای ایالات متحده شد، فعال بودند. آن زمان که من نامزد ریاستجمهوری شده بودم، سیاست خارجی یکی از موضوعات مهم بود و من هم مواردی را تبیین کردم. من گفتم مهم است که ما نه فقط به جنگ عراق پایان دهیم، بلکه به طرز فکری که ما را به جنگ عراق کشاند، پایان دهیم.»
اوباما افزود: «من گفتم که ما هیچ وقت نباید از اینکه از موضع قدرت برای یافتن راهکارهای دیپلماتیک برای چالشهای بزرگ سیاست خارجی تلاش کنیم، بهراسیم. من گفتم که من در حمایت از امنیت اسرائیل، بزرگترین متحدامان در منطقه، تردید نخواهم کرد. من همچنین گفتم که یکی از اولویتهای من در سیاست خارجی، کسب اطمینان از تمرکز مجدد بر مسئله عدم اشاعه و تسلیحات کشتار جمعی، به خصوص تسلیحات هستهای است.»
وی ادامه داد: «در کاری که ما در این چند سال انجام دادیم، همه این موارد لحاظ شد. اما هیچ وقت به اندازه توافق تاریخیای که اخیرا بین ایران و کل جامعه جهانی به دست آمد، همه این موضوعات با قدرت اعمال نشد؛ جامعه جهانی که ما آن را به شکلی نظاممند بسیج کردیم تا ایران را پای میز آورده و از عدم دستیابی این کشور به بمب اطمینان کسب کنیم.»
رئیسجمهور آمریکا افزود: «بسیاری از شما این مسئله را از طریق رسانهها دنبال کردهاید، اما من هم میخواهم برای شما تشریح کنم که چرا این توافق تا این حد حائز اهمیت و اینکه چرا من معتقدم که این بهترین گزینه از جمع جایگزین بد نیست، بلکه یک توافق خوب است که باید به آن افتخار کنیم و اهداف مهم امنیتی را نه فقط برای ایالات متحده، بلکه برای متحدانمان و جهان، از جمله اسرائیل تامین میکند.»
بازرسیها مدتها پس از من، رئیسجمهور بعدی و رئیسجمهور بعد از او ادامه دارد
اوباما ادامه داد: «بگذارید دقیق برایتان تشریح کنم که این توافق چه میکند. این توافق چهار مسیر اصلی ایران برای رسیدن به یک سلاح هستهای را قطع میکند. برای ده سال ابتدایی، این توافق به میزان قابل توجهی برنامه هستهای ایران را محدود میکند، به همین جهت ما همواره کاملا خواهیم دانست که آنها دارند چه میکنند.»
وی افزود: «تاسیسات زیرزمینی را که بستنشان از راههای دیگر احتمالا شدنی نبود را میبندد. تاسیساتی را که میشد از آن برای تولید پلوتونیوم استفاده کرد، به نحوی تغییر میدهد که ما اطمینان مییابیم که دیگر نمیشود از آن برای تولید مواد هستهای استفاده کرد. ایران را ملزم میکند که ذخایر اورانیوم غنیشده خود را به میزان 98درصد کاهش دهد. همچنین رژیمی بیسابقه راستیآزمایی و بازرسیها ایجاد میکند که امکان نظارت 24 ساعته در هفت روز هفته از تمام تأسیسات هستهای اعلامشده آنها و همچنین خط تولید آنها، از معادن اورانیوم تا کارگاههای تولید سانتریفیوژ، که برای غنیسازی اورانیوم به آن نیاز است، تا کل مسیر تا انتها، را ایجاد میکند.»
رئیسجمهور آمریکا ادامه داد: «برای 5 سال پس از آن هم، ایران ملزم میشود که تمام ذخایر خود را به خارج منتقل کند و در طول این مدت، تحقیقات و توسعهای که ایران میتواند در زمینه توان هستهای انجام دهد، کاملا محدود خواهد بود. در سالهای پس از آن هم، ایران تحت شدیدترین بازرسیها در تاریخ خواهد بود. تحت این توافق، ایران هیچگاه نخواهد توانست به سلاح هستهای دست پیدا کند. این کشور، هرگز مجاز به توان هستهای تسلیحاتی نخواهد بود.»
وی افزود: «و بازرسیها و راستیآزماییهای تعبیهشده، نه مدتها پس از ریاستجمهوری من، بلکه مدتها پس از رئیسجمهور بعدی و رئیسجمهور بعد از او، ادامه خواهد داشت. در مقابل، ما تحریمهایی را که به طرزی نظاممند با کمک متحدانمان در کنار هم قرار دادیم را رفع میکنیم. به این ترتیب، ایران به دلارهایی که در خارج از این کشور بلوکه شده بود، دسترسی پیدا میکند. اقتصاد ایران تا حدی به واسطه تحریمها به شدت تضعیف شد و اکنون به دلیل تحریمها، از رکود رنج میبرد.»
اوباما سپس مدعی شد: «حتی با رفع تحریمها، آنها برای رسیدن به جایی که اگر تحریمها اصلا نبود میرسیدند، 20 تا 22 سال زمان میخواهند. حالا شما خارج از اینجا استدلالهای مختلفی میشنوید که چرا این "یک توافق بد است"، آن هم از کسانی که رک بگویم، با هر توافقی که با ایران میشد، مخالف میبودند.»
مخالفان توافق 20 میلیون دلار خرج کردند
وی افزود: «بخشی از آنچه میشنوید، ناشی از 20 میلیون دلاری است که برای لابی علیه این توافق، صرف آگهیهای تلویزیونی شده است و بخشی هم از سوی همان ستوننویسان و مقامات دولتی سابق که ما را به جنگ با عراق کشاندند و حالا هم دقیقا همان ادعاهایی را مطرح میکنند که در سال 2002 و 2003، در مورد عراق مطرح میکردند.»
رئیسجمهور آمریکا ادامه داد: «خوب، شما اولا میشنوید که ایران تقلب خواهد کرد. احتمالش هست، چون این توافق نه بر اساس اعتماد، بلکه بر اساس راستیآزمایی است. رژیم ایران هم در واقع یک دینسالاری بیرحم، ضدآمریکا و ضداسرائیل است که هلوکاست را انکار میکند، از نایبان تروریست خود حمایت کرده و در منطقه دست به اقدامات ثباتزدا میزند. ممکن است که آنها تلاش کنند که حقه بزنند، اما به واسطه این توافق، ما به شکلی به مراتب موثرتر از وضعیت بدون توافق، قادر خواهیم بود که مچ آنها را بگیریم.»
ایران دسترسیهای لازم را ندهد، میتوان تحریمها را بازگرداند
اوباما افزود: «هزینه حقه زدن، بسیار بالا خواهد بود. ما ساختاری ایجاد کردهایم که اگر آنها فریبکاری کنند، ما میتوانیم به صورت یکجانبه، تمام تحریمهایی را که حالا هستند، بازگردانیم و آن وقت اقتصاد ایران بار دیگر به شدت تضعیف خواهد شد.»
وی ادامه داد: «شما میشنوید که میگویند بازرسان آنقدر سریع دسترسی نخواهند یافت که بتوانند متوجه فریبکاری شوند. اما ساختاری که در نظر گرفته شده، به نحوی است که ما میتوانیم بر هر نوع مخالفتی که ایران ممکن است با دسترسی به هر سایتی، اعلامشده یا اعلامنشده، داشته باشد، غلبه کنیم و اگر آنها همکاری نکردند، آن وقت باز هم ما در موضعی خواهیم بود که تحریمها را سرجایشان بازگردانیم.»
اوباما افزود: «خلاصه کلام اینکه، در طول اجرای این توافق، حقه زدن برای ایران کاری بسیار دشوار خواهد بود و ما تقریبا قطعا به سرعت متوجه خواهیم شد و قادر خواهیم بود که جرایم علیه آنها را مجددا اعمال کنیم.»
پس از 15 سال، برای اقدام نظامی موقعیت بهتری خواهیم داشت
وی ادامه داد: «این استدلال را هم میشنوید که خوب توافق برای 15 سال اول خوب است، اما بعد از 15 سال، آنها تمام این سانتریفیوژها را خواهند داشت و در موضعی خواهند بود که میتوانند تمام بازرسان را بیرون کنند، حقه بزنند و به صورت بالقوه به سرعت به سمت بمب حرکت کنند. این درست است که پس از 15 سال آنها میتوانند یک برنامه صلحآمیز هستهای داشته باشند و اینکه به واسطه ماهیت برنامههای صلحآمیز هستهای، آنها در مقایسه با امروز ظرفیت غنیسازی به مراتب بیشتری خواهند داشت.»
اوباما افزود: «اما مشکل این منطق این است که اگر این توافق نبود، ما همین زمان گریز را 6 ماه دیگر یا یکسال دیگر شاهد بودیم. بنابراین، سخت است استدلال کنیم که بهتر است ما 6 ماه دیگر در موقعیتی قرار بگیریم که برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای مجبور به استفاده از نیروی نظامی شویم، به جای 15 سال دیگر و آن هم پس از آنکه ما رژیم بازرسی و راستیآزمایی ایجاد کردهایم و هرآنچه لازم است را از برنامه هستهای ایران میدانیم. (آن زمان) هر رئیسجمهوری اگر لازم باشد که برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای دست به اقدام نظامی بزند، در موقعیت به مراتب بهتری خواهد بود.»
وی ادامه داد: «میشنوید که گفته میشود که آنها به پول قابل توجهی دست مییابند و اینکه ممکن است ایران تروریسم و فعالیتهای ثباتزدای بیشتری در منطقه انجام دهد. تردیدی نیست که بخشی از پولی که آنها دریافت میکنند، احتمال صرف اهداف نظامی میشود، اما به یاد داشته باشید که بودجه نظامی ایران 15 میلیارد دلار است، اما مال ما بیش از 500 میلیارد دلار است. بودجه نظامی متحدان ما در خلیج (فارس) 150 میلیارد دلار، یا 10 برابر بودجه ایران است. ما این توان را خواهیم داشت که ایران را از حمله با تسلیحات متعارف به متحدانمان بازداریم. خطر این است که آنها به سلاح هستهای دست پیدا کنند، که این دقیقا چیزی است که این توافق از آن جلوگیری میکند.»
توافق هستهای، به معنی پایان رویارویی با ایران نیست
رئیسجمهور آمریکا افزود: «سومین چیزی که میشنوید، این است که این توافق به ایران مشروعیت بخشیده و ما را از اقدام متقابل در برابر کارهایی که آنها میکنند، مثلا حمایت مالی و تسلیحاتی از حزبالله، بازمیدارد. اما در واقع، هیچ چیزی در این توافق وجود ندارد که ما را از رویارویی قدرتمند با رفتارهای غیرهستهای ایران که بر خلاف منافع ما یا متحدانمان است، بازدارد. به عنوان نمونه، ما طبق این توافق، قادر خواهیم بود بر اساس اختیارات بینالمللی که از میان نمیروند، با تسلیح حزبالله مقابله کنیم.»
اوباما ادامه داد: «حالا کاری که از این پس باید انجام دهیم، ارتقای ظرفیت دوستان و متحدانمان در منطقه و ارتقای امنیت است، چراکه رک بگویم، ایران توانسته بسیاری از این ممنوعیتهای بینالمللی را در حالی که اجرایی بودند، دور بزند. بنابراین، مسئله این نیست که این اختیارات از میان میرود، بلکه این است که ما باید به همکاری با متحدانمان در منطقه بپردازیم.»
دست کشیدن ایران از برنامه هستهای، توهم است
رئیسجمهور آمریکا افزود: «بنابراین، خلاصه مطلب اینکه هر استدلالی که علیه این توافق مطرح میشود، یا غیردقیق است و یا اینکه در آن فرض شده است که اگر قرار بود مذاکره کنیم، باید به توافقی میرسیدیم که در آن ایران هرگونه توانمندی حتی برای برنامه صلحآمیز هستهای را کنار بگذارد. در دنیای خیالی، این (گزینهای) ارجح بود. اما در دنیای واقعیت، هیچ کارشناس یا تحلیلگر سیاست خارجی وجود ندارد که بگوید ایران که تا این حد مفتخر (از توان هستهای است)، با آن موافقت میکند. در دنیای واقعی، این توافقی که اهداف را محقق میکند. و اگر هم میشنوید که کسانی میگویند ما باید به توافقی بهتر میرسیدیم، باید از آنها بپرسید که دقیقا منظورتان چیست؟»
وی ادامه داد: «اگر منظورشان این است که ایران باید هرگونه خواستهای برای فعالیتهای صلحآمیز هستهای را کنار بگذارد، باید به آنها گفت که ایران این کار را نمیکند و تنها راه دستیابی به آن، این است که خود را طرزی فعال برای رفتن به جنگ آماده کنیم.»
اوباما افزود: «برخی اعلام مخالفت میکنند و میگویند انتخابهایی که رئیسجمهور ارائه میکند، نادرست است و الزاما نیازی به جنگ نیست و ما میتوانیم آنقدر به تحریمهایی که حالا هستند ادامه دهیم تا نهایتا آنها دست دراز کرده و خواستار کاهش تحریمها شوند. اما واقعیت این است که دلیل اثرگذاری تحریمها این بود که تمام جامعه جهانی پشت سر ما بود. جامعه جهانی به این دلیل از ما حمایت کرد که ما به آنها گفتیم، من به آنها گفتم که ما نسبت به رسیدن به راهکاری دیپلماتیک جدی هستیم و این راهی برای جلوگیری از جنگ است و به این خاطر که آنها باور داشتند که ما برای رسیدن به راهکار دیپلماتیک جدی هستیم، آنها حتی به قیمت هزینههای زیادی که برایشان داشت، به خصوص به این دلیل که آنها به نفت ایران نیاز داشتند، با درک این که ما با حسن نیست مذاکره میکنیم، در کنار ما قرار گرفتند.»
توافق رد شود، در دنیا بیاعتبار میشویم
رئیسجمهور آمریکا ادامه داد: «جهان حالا به این نتیجه رسیده است که ما با اهدافمان دست یافتهایم و در سرتاسر جهان در حمایت از این توافق، تقریبا اجماع نظر وجود دارد؛ متحدان سنتی ما نظیر بریتانیاییها، فرانسویها، آلمانیها، ژاپنیها، کره جنوبیها و استرالیاییها و حتی رقبا و در مواردی دشمنان ما، روسیه، چین و دیگران.»
وی افزود: «در نتیجه، اگر ما حالا توافقی را رد کنیم که خودمان مذاکره کردیم و به دنیا برای حمایت از آن فشار آوردهایم و 95درصد دانشمندان هستهای و کارشناسان منع اشاعه و اکثریت سفرای سابق، هم دموکرات و هم جمهوریخواه، و هرکسی که نحوه عملکرد رژیم ایران و ماهیت آن برنامه هستهای را بداند (از آن حمایت میکند)، در برابر اجماع تمام این افراد، متحدانمان، دوستانمان و کسانی که بیش از همه این موضوعات اطلاعات دارند، از جمله ارنست مونیز وزیر انرژی من که متخصص فیزیک هستهای از دانشگاه امآیتی است، کنگره به دلایل سیاسی این توافق را رد کند، نه فقط بهترین موقعیتمان را در کسب اطمینان از عدم دستیابی ایران به سلاح هستهای از دست میدهیم، بلکه ظرف 3 ماه، 6 ماه یا یکسال، خود را با چشمانداز توسل به اقدام نظامی برای جلوگیری از دستیابی آنها به توان هستهای مواجه خواهیم دید یا دستکم خود را در موقعیت انزوای کامل از جهان خواهیم یافت که هیچ اعتباری برای انجام هرگونه مذاکره برای توافقات بینالمللی نخواهیم داشت، چراکه همه تصور خواهند کرد که دولت آمریکا، در کنگره و اینجا در واشنگتن، به خاطر مسائل سیاسی کنار زده میشود.»
اوباما افزود: «بنابراین، ریسکی بیش از این وجود ندارد. پس، حالا که وارد تابستان میشویم، چالشی که برای همه شما وجود دارد، این است که باید فعالتر شوید و به نحوی رسا، فعال و مطلع، شروع کنید به رساندن صدای خود به اعضای کنگره، چراکه لابیای که در سوی دیگر (از سوی مخالفان توافق) انجام میگیرد، آتشین، با حمایت مالی بالا و خستگیناپذیر است. در نبود صدای شما، شاهد خواهید بود همان نیروهایی که ما را به جنگ عراق بردند، فرصتی تاریخی را از ما گرفته و ما را به مسیر بالقوه رویارویی نظامی بازمیگردانند.»
وی ادامه داد: «در مورد جنگ عراق، ناراحتی من از این بود که مخالفان صدای بلند مخالفت خود را دیرهنگام به گوش دیگران رساندند؛ اجازه ندهید در خصوص ایران هم این قضیه تکرار شود؛ به انتظار ننشینید؛ تاریخ را بسازید.»